Tomas Wetterberg: Szwed nie przepu ciøby
kobiety do szalupy ratunkowej

We my sytuacj ekstremaln : tonie okr t. Kobiety maj pierwsze stwo w szalupach ratunkowych. Czy to nie
jest niesprawiedliwe? Kobiety maj prawo prze y , a m czy ni musz umrze ? Tak jakby byli mniej potrzebni.
Z Tomasem Wetterbergiem rozmawia Katarzyna Surmiak-Doma ska.

''M czy ni dla równo ci pøciowej''. Nazwa waszej organizacji zakøada, e która z pøci jest nierówna, która?

- Kobiety, oczywi cie.

M czy ni coraz cz ciej skar si , e to oni s dyskryminowani.

- Jest w tym troch racji, jednak nadal przede wszystkim dyskryminowane s kobiety. Nasza organizacja powstaøa na
fali reakcji wobec przemocy, jakiej m czy ni dopuszczali si wobec kobiet i

dzieci

podczas walk w byøej Jugosøawii, i na

fali relacji o m skiej seksturystyce w Tajlandii. Wcze niej o m skiej agresji wobec kobiet mówiøy tylko kobiety. A przecie
to m czy ni powinni si tym zaj . 20 proc. czøonków naszej organizacji to jednak kobiety, które dziaøaj tak e w
formacjach kobiecych. To wa ne, eby o problemach kobiet nie gada tylko w m skim gronie. A te problemy ci gle
istniej . W Szwecji kobiety zarabiaj rednio 80 proc. tego, co m czy ni na tych samych stanowiskach. No i przemoc
m czyzn wobec kobiet stale ro nie.

W Szwecji? Trudno uwierzy .

- Przemoc to nie tylko bicie. Jest przemoc psychiczna, dominacja, kontrola. Przemoc wobec kobiet nasila si we
wszystkich klasach spoøecznych - na wsiach i w Sztokholmie.

Na pewno kobiety cz ciej zgøaszaj dzi takie przypadki na policj .

- Nie tylko o to chodzi. W moim odczuciu im bardziej kobiety si emancypuj , tym bardziej m czy ni czuj si
zagro eni. Organizacje takie jak nasza próbuj zredefiniowa poj cie m sko ci. Wielu facetów broni si przed tym
r kami i nogami. Uczepili si dawnej definicji, która precyzowaøa, jacy maj by i co maj robi . Do niej si przyzwyczaili
i z ni jest im dobrze. Boj si , e z now definicj sobie nie poradz . Broni patriarchalnego modelu spoøecznego,
czasem pod wiadomie, bo to ich obrona wøasna.

A jaki powinien by nowy m czyzna?

- A kobieta? Kim pani powinna by ?

Ja mam strasznie du o zada . Musz by dobr mam , ale te obywatelk . Dba o dom, o relacje z partnerem,
ale dochodzi mi jeszcze ksztaøcenie si ,

praca

zawodowa, zarabianie pieni dzy, pami tanie, e opieka nad

dzieckiem to nie tylko ubieranie i karmienie, ale tak e pokazywanie wiata, dawanie wzorca. No i jeszcze
powinnam øadnie wygl da do pó nej staro ci i uprawia

sport

.

- Nowy m czyzna ma te same zadania. Dzisiejszy model spoøeczny przekre la dawny podziaø ról. We my na przykøad
zawody piel gnacyjne w szpitalach, hospicjach, domach opieki. M czy ni wci nie widz si w tym typie zaj , bo to
niby niem skie. Tymczasem wraz z nieuniknionym starzeniem si spoøecze stwa potrzebujemy coraz wi cej
pracowników na tych stanowiskach. Kobiety ch tnie wchodz w zawody m skie, na odwrót to ju nie dziaøa. Trzeba to
anachroniczne podej cie zmieni .

Podobnie jest w rodzinie. Nowoczesny m czyzna nie mo e s dzi , e dbanie o rodzin ogranicza si wyø cznie do
przynoszenia do domu pieni dzy.

Dlaczego pan wst piø do Men for Gender Equality?

- Jako student socjologii interesowaøem si histori tworzenia si demokracji. Zauwa yøem, e ilekro w dziejach
ludzko ci walczyøo si o demokracj , zawsze w praktyce chodziøo o demokracj dla m czyzn. W demokratycznej
Szwecji lat 50. i 60. mój ojciec zn caø si nad moj mam , wykorzystywaø j w ró ny sposób, tak e ekonomicznie, i
nikogo to nie obchodziøo. Do 1965 roku bicie ony, dzieci, a nawet gwaøt w maø e stwie nie byøy w naszej ojczy nie
traktowane jako przest pstwo. Tymczasem moja mama robiøa du o wi cej dla demokratycznego spoøecze stwa ni
ojciec, który tylko przynosiø pieni dze. Mieszkali my w niewielkim miasteczku Örebro nieopodal Sztokholmu. Ojciec byø
murarzem, mama - gospodyni domow . Czyli teoretycznie siedziaøa w domu i zajmowaøa si domem i dzie mi. Tylko

e bynajmniej w tym domu nie siedziaøa. Ojciec nie byø w stanie sam utrzyma sze cioosobowej rodziny, wi c mama

dorabiaøa. Rano roznosiøa gazety, a potem szøa sprz ta w fabryce. To nie byøy prace etatowe, nie zmieniaøy wi c jej
statusu, jednak w praktyce pracowaøa dwa razy ci ej ni ojciec, który miaø status ywiciela rodziny, i to zapewniaøo mu
prawo do nicnierobienia w domu oraz do bicia matki. Tak byøo w wielu znajomych rodzinach.

To dojmuj ce poczucie niesprawiedliwo ci sprawiøo, e po latach, po uko czeniu socjologii, zapisaøem si na studia
genderowe na Uniwersytecie w Örebro. Zostaøem feminist .

Feminista uwa a, e nie ma ró nicy mi dzy kobiet a m czyzn ?

- W sensie spoøecznym nie ma. Bo je li chodzi o miøo , seksualno , to s ju sprawy indywidualne i my jako
organizacja do tego si nie wtr camy. Badania mówi , e gdy pary yj po partnersku, lepiej si ze sob czuj i cz ciej
uprawiaj seks. W zwi zkach patriarchalnych nie ma funu. Nie tylko dla kobiet, ale te dla m czyzn. Bo czy fajnie jest

y z kim , kto jest nam totalnie podporz dkowany?

Najzupeøniej si z panem zgadzam. Z maøym uzupeønieniem. Kobieta lubi czu si przez m czyzn chroniona.

- Ka dy czøowiek lubi by chroniony. M czyzna te .

Przepraszam, ale nie ma nic bardziej aøosnego ni facet, który oczekuje od kobiety ochrony.

- Dlaczego? Kobiety doskonale sprawdzaj si w zapewnianiu bezpiecze stwa. Coraz cz ciej pracuj w s dach, w
policji, w stra y po arnej, w wojsku...

Wiem, wiem, faceci mówi : ''Chciaøa równouprawnienia, to rad sobie sama''. Co by pan zrobiø, gdyby szef

Strona 1 z 3

Tomas Wetterberg: Szwed nie przepu ciøby kobiety do szalupy ratunkowej

2013-04-02

http://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/2029020,100958,13527763.html

pana ony molestowaø j w

pracy

? Nie poszedøby pan do niego, eby, jak to si mówi, zaøatwi spraw po

m sku?

- Od tego s zwi zki zawodowe.

Ona przychodzi upokorzona, a pan mówi: ''Kochanie, id do zwi zków''?

- Nie tylko do zwi zków, tak e na policj . Na pewno nie poszedøbym do tego szefa, eby da mu w mord . Nie u ywam
przemocy. Zreszt u nas w Szwecji molestowanie w pracy ju si nie zdarza. Kobiety s pod tym wzgl dem
wystarczaj co chronione przez prawo.

Oczywi cie, zaøó my, e jeste my gdzie prywatnie i kto by mojej onie ubli yø. Na pewno jako bym zareagowaø, ale -
szczerze mówi c - nie s dz , ebym musiaø. Moja ona doskonale potrafi radzi sobie sama w podobnych sytuacjach.

A co z sytuacjami, w których liczy si siøa fizyczna?

- O wøa nie! I tu widz z kolei przejaw dyskryminowania m czyzn. We my sytuacj ekstremaln : tonie okr t. Kobiety
maj pierwsze stwo w dost pie do szalup ratowniczych. Czy to nie jest niesprawiedliwe? Kobiety maj prawo prze y , a
m czy ni musz umrze ? Tak jakby m czy ni byli mniej potrzebni.

Raczej chodzi o to, e oni ostatecznie øatwiej sobie poradz i bez szalupy, s silniejsi.

- Kobiety s coraz silniejsze fizycznie. Pøywaczki czy zapa niczki s na pewno silniejsze ni ja. Moja ona na przykøad
jest bardzo silna. Nie wiem, czy silniejsza ode mnie, bo si nie siøowali my, ale na pewno daøaby sobie rad .

A testosteron?

- W spoøecze stwie równouprawnionym nie ma on znaczenia. Spoøecze stwo partnerskie polega na tym, e wszyscy
pomagaj sobie nawzajem, równie w sytuacjach ekstremalnych. Wtedy s wi ksze szanse na prze ycie dla
wszystkich.

Gdyby pan byø kapitanem ''Titanica'' i miaø przeprowadzi ewakuacj , to jak by pan to zrobiø?

- To zale y od tego, kto byøby na pokøadzie. Je li byliby to ludzie z ró nych krajów: Szwecji, Polski, Kambod y, to
zrobiøbym w sposób tradycyjny, czyli - kobiety i dzieci pierwsze. Ale gdyby to byø statek, na którym podró owaliby sami
obywatele szwedzcy, zarz dziøbym: ''Pomagajmy sobie nawzajem''.

A gdyby wybuchøa panika?

- Na ''Titanicu'' te byøa panika i wielu m czyzn wepchaøo si do øódek bez kolejki. Ale pó niej m czy ni, którzy si
uratowali, mieli du o problemów. Patrzono na nich podejrzliwie, bo mieli czelno prze y , podczas gdy zgin øy kobiety i
dzieci. To nie jest w porz dku.

Jak wygl da pana obecna rodzina?

- Ja i ona wychowali my si w rodzinach patriarchalnych. Natomiast nasz zwi zek od pocz tku jest ukøadem osób
równouprawnionych. Mamy dwóch synów. Zawsze dzielili my z on obowi zki domowe i wychowanie dzieci. Oboje
pracujemy zawodowo. ona jest poøo n .

Czy s w domu czynno ci zarezerwowane dla ony i dla pana?

- ona zajmuje si ubraniami, szyciem, jest lepsza w gotowaniu. Ja bym pewnie wszystkich karmiø fast foodem. Ona z
kolei nie lubi mycia samochodu.

Tylko e gotowanie jest cz stsze ni mycie samochodu.

- Pokutuje moje wychowanie. Mnie nikt nie nauczyø gotowania ani szycia. Ale w przyszøym pokoleniu na pewno b dzie
inaczej. Wa ne, eby ka dy mógø robi to, co lubi. Kobieta mo e naprawi kran, ale facet te mo e. Mo e te ta czy w
balecie. Chodzi o to, eby ludzie mieli wybór i nie mogli zasøania si niewiedz tak jak ja, przyznaj .

Nasi synowie byli sukcesywnie wdra ani we wszystkie rodzaje prac domowych, oczywi cie na miar swojego wieku.
Mamy w domu dwie øazienki. Jeden syn byø odpowiedzialny za czysto w jednej, drugi sprz taø drug . Sami sobie
gotowali, gdy my wyje d ali my. Gdy mieli po dwa, trzy lata, nigdy nie sprz tali my po nich zabawek. Zawsze robiøo si
to wspólnie z nimi.

W tradycyjnej rodzinie synów wychowuje si inaczej ni córki, zakøadaj c, e inne s wobec nich oczekiwania.
Tymczasem oczekiwania wobec chøopców i dziewczynek powinny by identyczne.

Kupowali cie synom lalki?

- Tak. Pierwsza lalka naszego starszego syna byøa zreszt uszyta przez moj on . Byøa to lalka pøci m skiej, z
doszytym penisem.

A jak pana

rodzice

patrz na wasz nowy model rodziny?

- Ojciec umarø dawno temu. Mama w tym roku. Byøa bardzo dumna ze mnie, bardzo jej si podobaøo to, jak yj . Ona
przed laty rozwiodøa si z moim ojcem. Miaøa drugiego m a, który byø partnerem, sprz taø, gotowaø. Ona te zd yøa
zmieni model swojej rodziny.

Niektórzy uwa aj , e kiedy zmieniaj si role m czyzny i kobiety w spoøecze stwie, to automatycznie zmieniaj si
one w relacjach intymnych. Fizyka mówi, e przyci gaj si przeciwie stwa.

Pop dem seksualnym rz dz biologia i umysø, a nie obyczajowo . Wzajemne przyci ganie nie wynika z innych ról, ale
z ró nicy cech pøciowych. A tak e z ciekawej dyskusji, z podziwu dla charakteru drugiej osoby, dla jej pasji, osi gni .
Jestem normalnym facetem, kobiety oczywi cie interesuj mnie ze wzgl du na swój wygl d, ale nie s dz , ebym mógø
zakocha si mocno w kobiecie, która liczy wyø cznie na moj ochron .

Co oznacza dla pana kobieco ? Co si panu podoba w kobietach?

Strona 2 z 3

Tomas Wetterberg: Szwed nie przepu ciøby kobiety do szalupy ratunkowej

2013-04-02

http://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/2029020,100958,13527763.html

- miech, pi kne oczy, piersi. Ale to jeszcze nie jest miøo . Miøo zaczyna si , gdy zaczynamy rozmawia , gdy
znajdujemy wspólne tematy, gdy okazuje si , e my limy podobnie.

Niektórzy m czy ni kupuj seks, bo to daje im poczucie wøadzy. Ciesz si poczuciem chwilowej dominacji, a potem
od razu si takiej kobiety pozbywaj . To jest jak masturbacja.

Poza tym warto podkre li , e w tradycyjnym patriarchalnym spoøecze stwie m czy ni s bardziej skøonni do
podejmowania ryzykownych zachowa , które wpisuj si w tradycyjny sposób pojmowania m sko ci. Mam na my li
brawurowe prowadzenie samochodu czy nadu ywanie alkoholu.

No, je li o to chodzi, to wy, Szwedzi, pijecie bardzo du o.

- Nie tyle co wy, Polacy. Poza tym, powtarzam, nie jeste my jeszcze spoøecze stwem partnerskim w peøni.

A patriarchalni Arabowie nie pij w ogóle.

- Za to walcz . Zabijaj . Wojny s prowadzone przez patriarchalnych m czyzn, którzy nie potrafi inaczej rozwi zywa
konfliktów. Nie umiej rozmawia .

Mimo wszystko, patrz c na pana, nie s dz , ebym miaøa z panem szanse w wy cigu do øodzi ratunkowej.

My l , e miaøaby pani bardzo du e. My, Szwedzi, jeste my bardzo grzeczni. Na pewno wi c bym pani przepu ciø.

Tekst pochodzi z portalu Gazeta.pl -

www.gazeta.pl

© Agora SA

Strona 3 z 3

Tomas Wetterberg: Szwed nie przepu ciøby kobiety do szalupy ratunkowej

2013-04-02

http://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/2029020,100958,13527763.html