10

www.gazetapodatkowa.pl

Gazeta Podatkowa nr 22 • 18.03.2010 r.

RACHUNKOWOŚĆ DLA KAŻDEGO

Dodatkowe informacje i objaśnienia stanowią drugą część informacji dodatkowej, która

jest obowiązkowym elementem sprawozdania finansowego.

Celem sporządzenia dodatkowych informacji i objaśnień jest ułatwienie zrozumienia spra-

wozdania finansowego przez jego odbiorców (użytkowników). Obejmują one przede wszystkim

szczegółowe, uzupełniające dane do pozycji bilansu, rachunku zysków i strat, zestawienia

zmian w kapitale (funduszu) własnym oraz rachunku przepływów pieniężnych za okresy objęte

sprawozdaniem finansowym. Ponadto w tej części informacji dodatkowej należy zamieścić:

– proponowany podział zysku lub pokrycia straty,

– podstawowe informacje dotyczące pracowników i organów jednostki,

– inne istotne informacje dla zrozumienia sprawozdania finansowego.

Wynika to z art. 48 ust. 2 ustawy o rachunkowości. Szczegółowy zakres tematów wy-

magających omówienia w tej części sprawozdania finansowego przez jednostki inne niż

banki i zakłady ubezpieczeń określa załącznik nr 1 do ustawy o rachunkowości.

Forma prezentacji danych w informacji dodatkowej jest dowolna. Najczęściej dane

liczbowe przedstawiane są w formie tabel. Jeżeli sprawozdanie finansowe sporządzane

jest bez zaokrągleń, tj. w złotych i groszach, wówczas dane w tabelach należy prezentować

z taką samą dokładnością.

W tabelach najczęściej podaje się dane w następującym układzie: stan na początek roku,

zwiększenia i zmniejszenia w trakcie roku obrotowego oraz stan na koniec roku.

Jednostki powinny zachować kolejność prezentowania danych określoną w załączniku nr 1,

tj. według poszczególnych ustępów i punktów. Ułatwia to powiązanie danych wykazanych

w bilansie, rachunku zysków i strat, zestawieniu zmian w kapitale własnym i rachunku przepły-

wów pieniężnych z danymi zamieszczonymi w dodatkowych informacjach i objaśnieniach.

Jeżeli dane zdarzenie nie wystąpiło w jednostce w bieżącym ani w poprzednim roku, na-

leży poinformować o tym, używając np. sformułowania „nie występuje” lub „nie dotyczy”.

Nie należy natomiast pomijać danego punktu, gdy zagadnienie wymagające omówienia nie

występuje w jednostce. Brak adnotacji o tym, że dane zdarzenie nie występuje w jednostce,

może być odczytane przez odbiorcę sprawozdania finansowego jako błąd lub świadome

pominięcie istotnych informacji o jednostce.

Prezentację niektórych danych liczbowych w formie tabelarycznej przedstawiają po-

niższe przykłady.

Objaśnienia do bilansu (ust. 1 pkt 1-13)

W tej części informacji dodatkowej należy przedstawić m.in.:

– szczegółowy zakres zmian wartości grup rodzajowych środków trwałych, wartości

niematerialnych oraz inwestycji długoterminowych, zawierający stan tych akty-

wów na początek roku obrotowego, zwiększenia i zmniejszenia z tytułu aktualizacji

wartości, nabycia, przemieszczenia wewnętrznego oraz stan końcowy, a dla majątku

amortyzowanego – podobne przedstawienie stanów i tytułów zmian dotychczasowej

amortyzacji lub umorzenia (ust. 1 pkt 1 dodatkowych informacji i objaśnień);

Przykład

W bilansie za 2009 r. w wierszu A.II. spółka z o.o. wykazała następujące dane:

wartość w zł

Poz.

Treść

Stan na

31.12.09 r.

31.12.08 r.

A.II. Rzeczowy majątek trwały

925.000

888.300

1.

Środki trwałe

925.000

888.300

a)

grunty (w tym prawo użytkowania wieczystego)

399.200

399.500

b)

budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej

410.000

250.000

c)

urządzenia techniczne i maszyny

35.000

60.000

d)

środki transportu

80.800

58.800

e)

inne środki trwałe

–

–

2.

Środki trwałe w budowie

–

120.000

3.

Zaliczki na środki trwałe w budowie

–

–

W informacji dodatkowej, tj. w „Dodatkowych informacjach i objaśnieniach” spółka

przedstawiła, w formie tabeli, szczegółowy zakres zmian wartości początkowej według

poszczególnych grup rodzajowych środków trwałych oraz ich amortyzacji (umorzenia).

Grupa

środków

trwałych

Wartość

począt­

kowa na

1.01.09 r.

Zakup

Przemiesz­

czenie

Razem

zwięk­

szenia

3+/­4

Zmniej­­

szenie

(sprzedaż)

Stan na

31.12.09 r.

(2+5­6)

1

2

3

4

5

6

7

Grupa 0

400.000

–

–

–

–

400.000

Grupa 1-2

300.000

–

170.000

170.000

–

470.000

Grupa 3-6

120.000

–

–

–

–

120.000

Grupa 7

80.000

30.000

–

30.000

10.000

100.000

Grupa 8

10.000

–

–

–

–

10.000

Środki trwałe
w budowie

120.000

50.000

–170.000

–120.000

–

–

Razem

1.030.000

80.000

–

80.000

10.000

1.100.000

Umorzenie

na 1.01.09

Amortyzacj­a

za 2009 r.

Zmniej­szenie

umorzenia

Umorzenie na

31.12.09 r.

(8+9­10)

Wartość

netto środ­

ków trwałych

na 1.01.09 r.

Wartość

netto środ­

ków trwałych

na 31.12.09 r.

8

9

10

11

12

13

500

300

–

800

399.500

399.200

50.000

10.000

–

60.000

250.000

410.000

60.000

25.000

–

85.000

60.000

35.000

21.200

8.000

10.000

19.200

58.800

80.800

10.000

–

–

10.000

–

–

–

–

–

–

120.000

–

141.700

43.300

10.000

175.000

888.300

925.000

– wartość gruntów użytkowanych wieczyście (ust. 1 pkt 2 dodatkowych informacji

i objaśnień), figurujących w ewidencji pozabilansowej jednostki;

Przykład

Spółka z o.o. posiada w użytkowaniu wieczystym 1.500 m

2

gruntów o wartości 150.000 zł.

Grunty zostały objęte ewidencją pozabilansową. Wartość początkowa nabytego prawa

wieczystego użytkowania gruntu w kwocie 6.000 zł została zaliczona do środków trwałych

i jest amortyzowana według stawki wynoszącej 5% (przez 20 lat). Na przestrzeni roku 2009

ilość i wartość tych gruntów nie uległa zmianie w stosunku do ich stanu na początek tego

roku.

W informacji dodatkowej jednostka zaprezentowała dane dotyczące gruntów użytkowa-

nych wieczyście w formie w tabeli.

wartość w zł

Treść

Stan na

dzień

1.01.09

Zmiany

w ciągu roku

Stan na dzień

31.12.09 r.

zwiększenia zmniej­szenia

Wartość gruntów użytkowanych
wieczyście

150.000

–

–

150.000

Powierzchnia w m

2

1.500

–

–

1.500

– propozycje dotyczące sposobu podziału zysku lub pokrycia straty (ust. 1 pkt 7

dodatkowych objaśnień). Decyzję w sprawie podziału lub pokrycia straty podejmuje

organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe. Natomiast propozycję podziału zysku

(pokrycia straty) przygotowuje kierownik jednostki (np. zarząd – w spółce z o.o.).

Przykład

W spółce z o.o. zysk netto wykazany w sprawozdaniu finansowym za 2009 r. wynosi

115.857 zł. Zarząd spółki zaproponował następujący podział zysku:

wartość w zł

Lp.

Wyszczególnienie

Kwota

1. Zysk netto za rok 2009

115.857

2. Proponowany podział zysku:

a) wypłata dywidendy dla wspólników
b) zwiększenie kapitału zapasowego
c) zasilenie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych

40.000
60.000

15.857

– wykaz istotnych pozycji czynnych i biernych rozliczeń międzyokresowych (ust. 1

pkt 11).

Przykład

Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów za 2009 r. wykazane w pozycji B.IV. akty-

wów bilansu wynoszą 14.200 zł (saldo Wn konta 64). Z ewidencji analitycznej prowadzonej

do tego konta wynika, że na to saldo składają się następujące pozycje:

– prenumerata czasopism na 2010 r. 3.100 zł (saldo Wn konta 64-1),

– ubezpieczenia majątkowe do rozliczenia w 2010 r. 11.100 zł (saldo Wn konta

64-2).

wartość w zł

Lp.

Wyszczególnienie

Stan na

1.01.2009 r.

Stan na

31.12.2009 r.

1.

Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe

(poz. B.IV aktywów bilansu)
w tym:
a) prenumerata czasopism
b) ubezpieczenia majątkowe

0

0
0

14.200

3.100

11.100

Objaśnienia do rachunku zysków i strat (ust. 2 pkt 1-10)

W tej części dodatkowych informacji i objaśnień należy zaprezentować m.in. rozlicze-

nie głównych pozycji różniących podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od

osób prawnych od wyniku finansowego (zysku, straty) brutto (ust. 2 pkt 5 dodatkowych

informacji i objaśnień).

Przykład

W rachunku zysków i strat za 2009 r. spółka z o.o. wykazała zysk brutto w kwocie

150.000 zł. Na podstawie danych wynikających z ksiąg rachunkowych (z ewidencji syn-

tetycznej i analitycznej) jednostka dokonała przekształcenia wyniku finansowego brutto

w podstawę opodatkowania.

wartość w zł

Lp.

Wyszczególnienie

Kwota zwiększaj­ąca

lub zmniej­szaj­ąca

podstawę opodatkowania

1. Zysk brutto (zgodny z rachunkiem zysków

i strat)

150.000

2. Przychody niewliczane do podstawy opo-

datkowania (naliczone odsetki od należno-
ści z tytułu dostaw i usług)

5.300

3.

Koszty niestanowiące kosztów uzyskania
przychodów (odpisy aktualizujące wartość
towarów)

35.000

4.

Podstawa opodatkowania (1-2+3)

179.700

5. Stawka podatku

19%

6. Podatek dochodowy od osób prawnych za

2009 r.

34.143

Podstawa prawna: ustawa z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 ze zm.).

Ewa Kowalska

Informacja dodatkowa

– dodatkowe informacje i objaśnienia