TNS OBOP
ul. Dereniowa 11, 02 776 Warszawa
Tel: (48 22) 648 2044 (-46), 644 9995 Fax: (48 22) 644 9947 e-mail: obop@obop.com.pl
www.obop.com.pl
Biura w ponad 40 krajach
Grupa Taylor Nelson Sofres
NASTROJE SPOŁECZNE
PO WYBORACH PREZYDENCKICH W POLSCE
Warszawa, listopad 2000
!
Ponad połowa Polaków (56%) uważała w połowie października, że sprawy w
Polsce idą w złym kierunku. Przeciwnego zdania było 31% osób. W porównaniu
z naszym poprzednim ba
daniem, zrealizowanym cztery miesiące wcześniej,
liczba osób wyrażających zadowolenie z rozwoju sytuacji w kraju wzrosła o 12
pkt. proc. i o tyle samo zmniejszyła się liczba niezadowolonych.
!
Dwie trzecie Polaków uważa, że Polska gospodarka znajduje się w
kryzysie, przy
czym dwa razy więcej osób mówi o lekkim (44%) niż głębokim kryzysie (22%).
Na rozwój wskazuje mniej niż jedna trzecia osób, ale optymizm ten jest raczej
umiarkowany (26%) –
nieliczne osoby skłonne są uważać, że mamy do czynienia
z dynamiczny
m rozwojem (3%).W porównaniu z sytuacją z czerwca, ogólne
opinie dotyczące kondycji ekonomicznej kraju tylko nieznacznie się poprawiły
– o
5 pkt. proc. zwiększyła się grupa osób przekonanych o rozwoju, a o 4 pkt. proc.
zmniejszyła tych, którzy mówią o kryzysie. Największa zmiana nastąpiła
wewnątrz grupy pesymistów: aż o 10 pkt. proc. ubyło osób wskazujących na
głęboki kryzys, a jednocześnie o 6 pkt. proc. przybyło tych, którzy wskazywali na
lekki kryzys.
!
W ciągu najbliższych trzech lat ludziom będzie się żyć mniej więcej tak samo jak
dziś
–
prognozuje 37% Polaków. Pogorszenia materialnych warunków życia
spodziewa się 39% pytanych. Poprawy oczekuje 18%. Od ostatniego pomiaru
zmniejszyła się o 13 pkt. proc. grupa osób obawiających się zmian na gorsze, o
14 pkt
. proc. przybyło tych, którzy nie oczekują żadnych zmian. Jednocześnie nie
zmieniła się grupa optymistów liczących na poprawę sytuacji materialnej
Polaków.
TNS OBOP
„Nastroje społeczne...”, sondaż z 14
-16 .10.2000
r.
2
Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji
i opracowań zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania źródła.
* * *
Tydzień po wyborach prezydenckich przeprowadziliśmy badanie dotyczące
nastrojów społecznych Polaków
1
. Poprzedni nasz sondaż poświęcony tej tematyce
realizowany by
ł jeszcze przed nasileniem kampanii prezydenckiej, nie było nawet
wiadomo, jak wyglądać będzie lista kandydatów ubiegających się o najwyższy urząd
w państwie. Uwaga opinii publicznej koncentrowała się wtedy na zmianach, jakie
dopiero co dokonały się w rząd
zie.
OCENA SYTUACJI W KRAJU
W połowie października przeszło połowa Polaków
– 56% –
uważała, że sprawy w
Polsce idą w złym kierunku. Przeciwnego zdania było 31% osób. W porównaniu z
sytuacją sprzed czterech miesięcy, opinie na temat sytuacji kraju bardzo wyraźnie
poprawiły się
–
przybyło osób zadowolonych z kierunku zmian, a ubyło krytyków. O ile
wówczas różnica między ocenami pozytywnymi a negatywnymi wynosiła
-49 punktów
procentowych, to obecnie zmniejszyła się ona do
-
25 pkt. proc. Po raz ostatni w cią
gu
ostatnich 12 miesięcy z podobnym wynikiem mieliśmy do czynienia w grudniu ub.r.
(różnica ta, czyli ocena netto wynosiła
-28 pkt. proc. –
szczegóły na stronie 6). Najgorsza
sytuacja miała miejsce w maju i na początku czerwca (
-53 pkt. proc.).
Mimo tej bardzo widocznej poprawy w stosunku do tegorocznych wyników, opinie
na temat sytuacji w kraju nie są najlepsze
–
nadal więcej jest osób niezadowolonych
niż zadowolonych z kierunku zmian w Polsce.
CZY PANA(I) ZDANIEM -
OGÓLNIE RZECZ BIORĄC
- SPRAWY W POLSCE
IDĄ W DOBRYM CZY W ZŁYM KIERUNKU?
IX’ 99
(1)
X’ 99
(1)
X’ 99
(2)
XI’ 99
XII’ 99
I’ 00
III’ 00
IV’ 00
V’ 00
(1)
V’ 00
(2)
VI’ 00
(1)
VI’ 00
(2)
X’ 00
w
dobrym
28% 24% 28% 25% 31% 29% 21% 25% 24% 19% 18% 19% 31%
w złym
62% 67% 62% 64% 59% 59% 68% 63% 67% 72% 71% 68% 56%
brak
zdania
10% 9% 10% 11% 10% 12% 11% 12% 9% 9% 11% 13% 12%
1
Sondaż TNS OBOP z 14
-
16 października 2000 r., przeprowadzono
na reprezentatywnej, losowej 1093 -osobowej
ogólnopolskiej próbie osób powyżej 15 roku życia. Maksymalny błąd statystyczny dla takiej wielkości próby wynosi +/
-
3% przy wiarygodności oszacowania równej 95%.
TNS OBOP
„Nastroje społeczne...”, sondaż z 14
-16 .10.2000
r.
3
Zadowolenie z kierunku zmian w kraju
wyrażane jest tym częściej, im lepsza
sytuacja materialna (wśród osób znajdujących się w złej sytuacji bytowej
– 18%,
natomiast w dobrej –
już 51%) i wyższe wykształcenie ludzi (z wykształceniem
podstawowym –
27%, podczas gdy z wyższym
– 45%). Sytuacja w Polsce najlepiej
oceniana jest przez najmłodsze pokolenie Polaków (47% nastolatków), uczniów i
studentów (50%), kierowników i specj
alistów (45%), ludzi o poglądach
centroprawicowych (44%), elektoraty UW (63%) i AWS (39%) oraz osoby, które w
wyborach prezydenckich głosowały na Andrzeja Olechowskiego (46%).
Z kolei krytyczna ocena sytuacji w kraju
jest tym częstsza, im gorsza sytuacja
b
ytowa (niezadowolenie wyraża 40% osób znajdujących się w dobrej sytuacji
materialnej, podczas gdy w złej
–
aż 68%), niższe wykształcenie (42% osób z
wykształceniem wyższym i już 60%
- z podstawowym) i starszy wiek pytanych (38%
nastolatków, 55% - trzydzies
tolatków i już 62
-
61% wśród pięćdziesięciolatków oraz
osób od 60 roku życia). Niezadowolenie z kierunku zmian najczęściej wyrażają
renciści (67%), rolnicy (66%), bezrobotni (65%) emeryci (63%) oraz ludzie bardzo
zainteresowani polityką (63%). Pesymizm wyróżnia elektorat PSL (67% ocen
negatywnych) i wyborców Jarosława Kalinowskiego z ostatnich wyborów (79%).
OCENA STANU POLSKIEJ GOSPODARKI
Dwie trzecie społeczeństwa uważa, że polska gospodarka znajduje się w
kryzysie, przy czym dwa razy więcej osób mówi o lekkim (44%) niż głębokim kryzysie
(22%). Na rozwój wskazuje mniej niż jedna trzecia osób, ale optymizm ten jest raczej
umiarkowany (26%) –
nieliczne osoby skłonne są uważać, że mamy do czynienia z
dynamicznym rozwojem (3%).
W porównaniu z sytuacją z czerwca, ogólne opinie dotyczące kondycji
ekonomicznej kraju tylko nieznacznie się poprawiły
–
o 5 pkt. proc. zwiększyła się
grupa osób przekonanych o rozwoju, a o 4 pkt. proc. zmniejszyła tych, którzy mówią
o kryzysie. Największa zmiana nastąpiła wewnątrz grupy pesymistów: aż o 10 pkt.
proc. ubyło osób wskazujących na głęboki kryzys, a jednocześnie o 6 pkt. proc.
przybyło tych, którzy wskazywali na lekki kryzys.
TNS OBOP
„Nastroje społeczne...”, sondaż z 14
-16 .10.2000
r.
4
JAK PAN(I) OCENIA OBECNY STAN POLSKIEJ GOSPODARKI?
IX’ 99
X’ 99
(1)
X’ 99
(2)
XI’ 99
XII’ 99
I’ 00
III’ 00
IV’ 00
V’ 00
(1)
V’ 00
(2)
VI’ 00
(1)
VI’ 00
(2)
X’ 00
Gospodarka znajduje się w
stanie dynamicznego
rozwoju
3% 2% 3% 2% 3% 2% 4% 3% 3% 2% 2% 1% 3%
ROZWIJA SIĘ
29% 26% 30% 26% 33% 29% 25% 27% 27% 26% 24% 24% 29%
Gospodarka znajduje się w
stanie powolnego rozwoju
26% 24% 27% 24% 30% 27% 21% 24% 24% 24% 22% 23% 26%
Gospodarka znajduje się w
stanie lekkiego kryzysu
42% 44% 41% 45% 42% 36% 37% 40% 42% 39% 37% 38% 44%
JEST W KRYZYSIE
67% 70% 64% 67% 61% 65% 71% 68% 67% 70% 70% 70% 66%
Gospodarka znajduje się w
stanie głębokiego kryzysu
25% 26% 23% 22% 19% 29% 34% 28% 25% 31% 33% 32% 22%
trudno powiedzieć
4% 4% 6% 7% 6% 6% 4% 5% 6% 4% 6% 6% 5%
Ocena stanu gospodarki wiąże się silnie z ogólną oceną kierunku zmian w kraju.
Połowa osób, zadowolony
ch z sytuacji w Polsce mówi o rozwoju gospodarczym
kraju, a nieco mniej (45%) – o kryzysie. W przypadku ludzi niekorzystnie
oceniających przemiany w Polsce, rozwój ekonomiczny dostrzega 18%, natomiast
kryzys – 79%.
Tak jak w przypadku ogólnej oceny zmian z
achodzących w kraju, największy
optymizm w postrzeganiu spraw ekonomicznych kraju wyróżnia ludzi młodych,
wykształconych, znajdujących się w dobrej sytuacji materialnej.
Na kryzys najczęściej wskazują mieszkańcy wsi, rolnicy, bezrobotni, emeryci, ale
także kierownicy i specjaliści, pięćdziesięciolatkowie, ludzie bardzo zainteresowani
polityką.
Wśród elektoratów czterech największych ugrupowań oraz kandydatów na
prezydenta z ostatnich wyborów, sytuację gospodarczą najkorzystniej postrzegają
potencjalni wybo
rcy UW (51%) i AWS (45%), osoby głosujące na Mariana
Krzaklewskiego (41%) i Andrzeja Olechowskiego (40%). Przekonanie o kryzysie
najczęściej wyrażane jest przez wyborców Jarosława Kalinowskiego (80%) i
Aleksandra Kwaśniewskiego (71%) oraz elektoraty SLD (7
1%) i PSL (70%).
PROGNOZA MATERIALNYCH WARUNKÓW ŻYCIA LUDNOŚCI
Spośród osób pytanych o prognozę materialnych warunków życia ludzi w ciągu
najbliższych trzech lat, najwięcej, we wszystkich tegorocznych pomiarach,
TNS OBOP
„Nastroje społeczne...”, sondaż z 14
-16 .10.2000
r.
5
spodziewało się pogorszenia. Obecnie o pog
orszeniu mówi 39% osób, ale niemal
tyle samo – 37% -
uważa, że sytuacja nie powinna się zmienić i ludziom będzie się
żyło mniej więcej tak jak dziś. Dwa razy mniej ludzi skłonnych jest oczekiwać
poprawy warunków bytowych Polaków.
Od poprzedniego pomiaru ba
rdzo wyraźnie ubyło pesymistów (o 13 pkt. proc.),
którzy liczą się z pogorszeniem kondycji materialnej ludzi. Równocześnie przybyło
osób (o 14 pkt. proc.), które uważają, że nic się nie zmieni. Trzeba dodać, że
jednocześnie nie przybyło osób, które prognozowałyby zmiany na lepsze
– jest ich
dokładnie tyle ile przed czterema miesiącami.
CZY UWAŻA PAN(I), ŻE W CIĄGU NAJBLIŻSZYCH TRZECH LAT MATERIALNE WARUNKI
ŻYCIA LUDNOŚCI W NASZYM KRAJU POPRAWIĄ SIĘ, CZY POGORSZĄ?
IX’
1999
X’
1999
(1)
X’
1999
(2)
XI’
1999
XII.
1999
I’
2000
III’
2000
IV’
2000
V’
2000
(1)
V’
2000
(2)
VI’
2000
(1)
VI’
2000
(2)
X’
2000
nastąpi wyraźna
poprawa
1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 0 1% 1% 1% 1% 1%
POPRAWA
20%
20%
19%
18%
19%
18%
18%
20%
19%
16%
15%
18%
18%
nastąpi pewna
poprawa
19% 19% 18% 17% 18% 17% 17% 20% 18% 15% 14% 17% 17%
BĘDZIE MNIEJ
WIĘCEJ TAK
SAMO
28%
30%
30%
28%
30%
26%
27%
28%
30%
28%
24%
23%
37%
nastąpi pewne
pogorszenie
34% 34% 33% 35% 33% 36% 33% 35% 34% 37% 36% 37% 30%
POGORSZENIE
46%
45%
44%
48%
45%
48%
50%
48%
46%
51%
53%
52%
39%
nastąpi znaczne
pogorszenie
12% 11% 11% 13% 12% 13% 17% 13% 12% 14% 17% 15% 9%
trudno
powiedzieć
6% 5% 7% 6% 6% 7% 5% 4% 5% 5% 8% 7% 6%
Prognozy dotyczące materialnych warunków życia ludzi najsilniej wiążą się z
aktualną sytuacją materialną. Wśród osób, które żyją w złych warunkach bytowych
połowa (52%) obawia się pogorszenia materialnych warunków życia ludzi w ciągu
najbliższych trzech lat, a poprawy oczekuje kilkakrotnie mniej osób
– zaledwie 11%.
Żadnych zmian nie oczekuje 30% spośród nich. Tymczasem wśród osób
zadowolonych ze swojej sytuacji materialnej najliczniejsza grupa nie spodziewa się
zmian (40%), a opinie pozostałych dzielą się po równo: 28% przewiduje pogorszenie
i tyle samo –
poprawę.
TNS OBOP
„Nastroje społeczne...”, sondaż z 14
-16 .10.2000
r.
6
Ogólny poziom optymizmu i pesymizmu
Porównu
jąc obecne wyniki z poprzednimi warto pamiętać, że na czerwcowe
nastroje wpływ mógł mieć kryzys rządowy zakończony zerwaniem koalicji i wyjściem
Unii Wolności z rządu Jerzego Buzka oraz postulaty wychodzące ze strony różnych
ugrupowań w sprawie rozpisania
przedterminowych wyborów parlamentarnych.
Kampania wyborcza przed wyborami prezydenckimi była w fazie przygotowań:
osoby, które zapowiadały wówczas start w wyborach formowały i dokonywały
prezentacji swoich sztabów i komitetów wyborczych. Nasze najnowsze badanie
zrealizowane zostało tydzień po wyborach prezydenckich.
W trakcie wszystkich ważnych wyborów szczebla centralnego (wyborów
parlamentarnych i prezydenckich, a w mniejszym stopniu dotyczy to referendów),
obserwujemy poprawę nastrojów społecznych. Sytuacja taka miała miejsce i tym
razem –
na co wskazują wyniki porównawcze z okresu przygotowawczego do
kampanii prezydenckiej i okresu już po wyborach. W największym stopniu poprawiły
się opinie na temat ogólnego kierunku rozwoju sytuacji w kraju
– ocena netto
(różnica między ocenami pozytywnymi a negatywnymi) poprawiła się o 24 pkt. proc.
(z -49 pkt. proc. do -
25 pkt. proc.). W mniejszym stopniu wzrost społecznego
optymizmu dotyczył spraw ekonomicznych: ocena netto stanu gospodarki poprawiła
się o 9 pkt. pr
oc. (z -46 pkt. proc. do -37 pkt. proc.), natomiast prognoza
materialnych warunków życia ludzi: o 13 pkt. proc. (z
-34 pkt. proc. do -21 pkt. proc.).
OCENY NETTO
IX’99
X’99
(1)
X’99
(2)
XI’99 XII.’99
I’00
III’00
IV’00
V’00
(1)
V’00
(2)
VI’00
(1)
VI’00
(2)
X’00
Kierunek zmian w kraju
-34 -43 -34 -39 -28 -30 -47 -38 -43 -53 -53 -49 -25
Stan gospodarki
-38 -44 -34 -41 -28 -36 -46 -41 -40 -44 -46 -46 -37
3-letnia prognoza materialnych
warunków życia ludzi
-26 -25 -25 -30 -26 -30 -32 -28 -27 -35 -38 -34 -21
Dane w pkt. proc.
Nadal jednak nad optymistami przeważają pesymiści, a grupa zdecydowanych
pesymistów jest czterokrotnie większa niż zdecydowanych optymistów. Liczba osób,
które wszystkie trzy wymiary oceniła pozytywnie (kierunek zmian w kraju oceniły j
ako
dobry, uznały że gospodarka rozwija się i jednocześnie stwierdziły, że za 3 lata
ludziom będzie żyć się lepiej) wyniosła 6%, natomiast tych, którzy we wszystkich
trzech przypadkach wyrazili krytyczne opinie –
25% (uznali oni, że sytuacja w Polsce
TNS OBOP
„Nastroje społeczne...”, sondaż z 14
-16 .10.2000
r.
7
idzie
w złem kierunku, gospodarka znajduje się w kryzysie, a za 3 lata materialne
warunki życia ludzi będą gorsze niż dziś).
A jak wyglądało to przed czterema miesiącami? Wówczas zdecydowanych
optymistów było dokładnie tyle ile teraz (6%). Jednakże zdecydowany
ch pesymizm
wyróżniał aż 41% Polaków. Oznacza to, że liczba osób krytycznie
ustosunkowujących się do wszystkich tych trzech spraw zmniejszyła się o 16 pkt.
proc.
Kim są zdecydowani optymiści? To najczęściej ludzie młodzi, uczniowie i
studenci, raczej osoby
dobrze wykształcone, częściej sympatycy opcji prawicowej i
centroprawicowej niż lewicowej czy centrolewicowej. Zadowolenie najsilniej wyróżnia
potencjalnych wyborców UW
2
, ale także
–
choć już w nieco mniejszym stopniu
–
także AWS, wśród kandydatów z ostat
nich wyborów prezydenckich, postawa taka
najbliższa jest elektoratowi Mariana Krzaklewskiego i Andrzeja Olechowskiego. Im
lepsza sytuacji materialna tym łatwiej spotkać zdecydowanych optymistów
zadowolonych z kierunku rozwoju sytuacji w kraju, pozytywnie o
ceniających kondycję
gospodarczą kraju i spodziewających się w ciągu najbliższych trzech lat poprawy
warunków życia ludzi.
Natomiast zdecydowany pesymizm
pojawia się tym częściej, im gorsza sytuacja
materialna ludzi. Postawy takie najsilniej wyróżniają pięćdziesięciolatków, rolników,
prywatnych przedsiębiorców, emerytów i rencistów, elektorat PSL oraz osoby, które
w ostatnich wyborach głosowały na Jarosława Kalinowskiego.
Warto zauważyć, że zdecydowanymi optymistami częściej są osoby
niepełnoletnie oraz te osoby, które głosowały w ostatnich wyborach prezydenckich,
natomiast ludzi, którzy pomimo posiadanych praw wyborczych nie poszli głosować,
częściej wyróżnia zdecydowany pesymizm.
* * *
Zaobserwowany wzrost optymizmu powinien skłaniać raczej do umiarkowan
ego
zadowolenia. W pytaniu dotyczącym prognozy materialnych warunków życia ludzi w
ciągu najbliższych 3 lat, największa zmiana polegała na przesunięciach z kategorii
osób oczekujących pogorszenia na rzecz tych, którzy nie spodziewają się żadnych
2
Uwzględniano tylko najliczniejsze elektoraty: w
przypadku partii: SLD, AWS, PSL i UW, a kandydatów
na prezydenta z ostatnich wyborów: Aleksandra Kwaśniewskiego, Andrzeja Olechowskiego, Mariana
Krzaklewskiego i Jarosława Kalinowskiego.
TNS OBOP
„Nastroje społeczne...”, sondaż z 14
-16 .10.2000
r.
8
zmian. Lic
zba zdecydowanych pesymistów zmniejszyła się, ale nie przybyło
jednocześnie zdecydowanych optymistów. Poza tym nadal więcej osób skłonnych
jest do wyrażania ocen krytycznych niż pozytywnych.
CZY PANA(I) ZDANIEM - OGÓLNIE RZECZ BIORĄC - SPRAWY W POLSCE
IDĄ W DOBRYM CZY W ZŁYM KIERUNKU?
DANE W PROC
dobra zła
trudno
powiedzieć
LICZBA
OSÓB
OGÓŁEM
31
56
13
1093
mężczyźni
33
56
11
524
PŁEĆ
kobiety
29
56
15
569
15-19
47
38
15
119
20-29
35
52
14
207
30-39
30
55
15
182
40-49
31
58
10
222
50-59
27
62
11
139
Wiek
60 +
24
61
15
224
podstawowe
27
60
13
298
zasadnicze
zawodowe
29
58
12
263
średnie i
pomaturalne
32
54
14
419
WYKSZTAŁCENIE
wyższe z niepełnym
45
42
13
112
wieś
26
58
15
402
miasta do 20 tys.
30
58
12
134
miasta 20-100 tys.
33
53
15
217
miasta 100-500 tys.
40
51
9
208
MIEJSCE
ZAMIESZKANIA
miasta pow. 500
tys.
32
57
12
132
kierownicy i
specjaliści
45
45
11
48
prywatni
przedsiębiorcy
33
54
13
64
SYTUACJA
SPOŁECZNO-
ZAWODOWA
rolnicy
17
66
17
46
robotnicy
33
55
12
179
pracownicy
fizyczno-umysłowi
37
50
14
119
gospodynie
domowe
30
57
12
42
emeryci
23
63
14
188
renciści
21
67
12
123
uczniowie i studenci
50
34
16
132
bezrobotni
24
65
10
136
wierzący i
regularnie
praktykujący
32
54
14
636
wierzący i
nieregularnie
praktykujący
29
58
13
300
wierzący lecz
niepraktykujący
25
66
9
108
RELIGIJNOŚĆ
niewierzący
55
35
10
46
dobra
51
40
9
167
średnia
33
54
14
615
SAMOOCENA
SYTUACJI
MATERIALNEJ
zła
18
68
14
311
w ogóle się nie
interesują
25
52
23
183
raczej się nie
interesują
30
56
14
447
raczej się interesują
36
56
9
396
ZAINTERESOWNIE
POLITYKĄ
bardzo
zainteresowani
29
63
7
68
lewicowe
35
57
8
247
centrolewicowe
37
55
8
109
centroprawicowe
44
48
9
105
prawicowe
29
61
10
188
POGLĄDY
POLITYCZNE
trudno powiedzieć
26
54
20
442
JAK PAN(I) OCENIA OBECNY STAN POLSKIEJ GOSPODARKI?
DANE W PROC
rozwija
się
jest w
kryzysie
trudno
powiedzieć
LICZB
A OSÓB
OGÓŁEM
29
66
5
1093
mężczyźni
30
68
2
524
PŁEĆ
kobiety
27
65
8
569
15-19
48
51
2
119
20-29
33
61
7
207
30-39
27
71
1
182
40-49
27
69
4
222
50-59
21
77
3
139
Wiek
60 +
22
67
12
224
podstawowe
24
67
9
298
zasadnicze
zawodowe
24
70
5
263
średnie i
pomaturalne
32
65
3
419
WYKSZTAŁCENIE
wyższe z
niepełnym
37
60
3
112
wieś
21
72
7
402
miasta do 20 tys.
28
68
4
134
miasta 20-100
tys.
34
60
6
217
miasta 100-500
tys.
36
61
3
208
MIEJSCE
ZAMIESZKANIA
miasta pow. 500
tys.
30
65
4
132
kierownicy i
specjaliści
28
72
48
SYTUACJA
SPOŁECZNO-
ZAWODOWA
prywatni
przedsiębiorcy
28
70
2
64
rolnicy
17
75
7
46
robotnicy
27
69
4
179
pracownicy
fizyczno-
umysłowi
35
62
3
119
gospodynie
domowe
34
54
13
42
emeryci
20
72
8
188
renciści
24
66
11
123
uczniowie i
studenci
48
50
2
132
bezrobotni
26
73
1
136
wierzący i
regularnie
praktykujący
27
67
6
636
wierzący i
nieregularnie
praktykujący
28
66
5
300
wierzący lecz
niepraktykujący
28
69
3
108
RELIGIJNOŚĆ
niewierzący
46
54
46
dobra
47
51
3
167
średnia
30
64
5
615
SAMOOCENA
SYTUACJI
MATERIALNEJ
zła
15
79
6
311
w ogóle się nie
interesują
18
69
13
183
raczej się nie
interesują
31
64
5
447
raczej się
interesują
32
66
2
396
ZAINTERESOWNIE
POLITYKĄ
bardzo
zainteresowani
21
79
68
lewicowe
27
70
3
247
POGLĄDY
POLITYCZNE
centrolewicowe
27
71
3
109
centroprawicowe
44
55
1
105
prawicowe
33
64
4
188
trudno
powiedzieć
24
67
9
442
CZY UWAŻA PAN(I), ŻE W CIĄGU NAJBLIŻSZYCH TRZECH LAT
MATERIALNE WARUNKI ŻYCIA LUDNOŚCI W NASZYM KRAJU POPRAWIĄ SIĘ CZY
POGORSZĄ?
DANE W PROC
nastąpi
poprawa
będzie
mniej
więcej
tak
samo
nastąpi
pogorszenie
trudno
powiedzieć
LICZB
A OSÓB
OGÓŁEM
18
37
39
6
1091
mężczyźni
19
38
38
6
522
PŁEĆ
kobiety
17
36
40
7
569
15-19
31
43
21
5
119
20-29
18
47
30
4
207
30-39
14
37
43
5
182
40-49
17
36
43
5
222
50-59
12
31
52
6
139
Wiek
60 +
18
29
41
12
223
podstawowe
17
33
40
10
296
zasadnicze
zawodowe
16
37
40
7
263
średnie i
pomaturalne
18
40
37
4
419
WYKSZTAŁCENIE
wyższe z
niepełnym
20
35
39
6
112
wieś
15
39
38
9
402
MIEJSCE
ZAMIESZKANIA
miasta do 20 tys.
24
35
33
8
134
miasta 20-100
tys.
19
31
44
6
217
miasta 100-500
tys.
21
38
39
2
207
miasta pow. 500
tys.
15
40
40
5
132
kierownicy i
specjaliści
11
51
32
7
48
prywatni
przedsiębiorcy
16
26
55
2
64
rolnicy
10
26
53
11
46
robotnicy
17
41
37
5
179
pracownicy
fizyczno-
umysłowi
18
39
37
6
119
gospodynie
domowe
15
40
41
4
42
emeryci
19
30
43
9
187
renciści
9
35
44
12
122
uczniowie i
studenci
34
41
21
3
132
SYTUACJA
SPOŁECZNO-
ZAWODOWA
bezrobotni
16
40
40
4
136
wierzący i
regularnie
praktykujący
16
35
41
7
636
wierzący i
nieregularnie
praktykujący
20
40
35
5
299
wierzący lecz
niepraktykujący
20
37
38
5
108
RELIGIJNOŚĆ
niewierzący
21
42
35
2
46
dobra
28
40
28
4
167
średnia
18
40
35
7
614
SAMOOCENA
SYTUACJI
MATERIALNEJ
zła
11
30
52
7
310
w ogóle się nie
interesują
16
34
40
10
182
raczej się nie
interesują
18
37
39
6
446
raczej się
interesują
17
40
38
5
396
ZAINTERESOWNIE
POLITYKĄ
bardzo
zainteresowani
22
28
44
5
68
lewicowe
17
38
38
7
246
centrolewicowe
16
46
37
1
109
centroprawicowe
18
47
34
1
105
prawicowe
16
37
41
6
188
POGLĄDY
POLITYCZNE
trudno
powiedzieć
20
32
40
9
442