TNS OBOP

ul. Dereniowa 11, 02 776 Warszawa

Tel: [phone] (-46), 644 9995 Fax: [phone] e-mail: [e-mail]

www.obop.com.pl

Biura w ponad 40 krajach

Grupa Taylor Nelson Sofres

NASTROJE SPOŁECZNE

PO WYBORACH PREZYDENCKICH W POLSCE

Warszawa, listopad 2000

!

Ponad połowa Polaków (56%) uważała w połowie października, że sprawy w
Polsce idą w złym kierunku. Przeciwnego zdania było 31% osób. W porównaniu

z naszym poprzednim ba

daniem, zrealizowanym cztery miesiące wcześniej,

liczba osób wyrażających zadowolenie z rozwoju sytuacji w kraju wzrosła o 12
pkt. proc. i o tyle samo zmniejszyła się liczba niezadowolonych.

!

Dwie trzecie Polaków uważa, że Polska gospodarka znajduje się w

kryzysie, przy

czym dwa razy więcej osób mówi o lekkim (44%) niż głębokim kryzysie (22%).
Na rozwój wskazuje mniej niż jedna trzecia osób, ale optymizm ten jest raczej

umiarkowany (26%) –

nieliczne osoby skłonne są uważać, że mamy do czynienia

z dynamiczny

m rozwojem (3%).W porównaniu z sytuacją z czerwca, ogólne

opinie dotyczące kondycji ekonomicznej kraju tylko nieznacznie się poprawiły

– o

5 pkt. proc. zwiększyła się grupa osób przekonanych o rozwoju, a o 4 pkt. proc.
zmniejszyła tych, którzy mówią o kryzysie. Największa zmiana nastąpiła
wewnątrz grupy pesymistów: aż o 10 pkt. proc. ubyło osób wskazujących na
głęboki kryzys, a jednocześnie o 6 pkt. proc. przybyło tych, którzy wskazywali na

lekki kryzys.

!

W ciągu najbliższych trzech lat ludziom będzie się żyć mniej więcej tak samo jak
dziś

–

prognozuje 37% Polaków. Pogorszenia materialnych warunków życia

spodziewa się 39% pytanych. Poprawy oczekuje 18%. Od ostatniego pomiaru
zmniejszyła się o 13 pkt. proc. grupa osób obawiających się zmian na gorsze, o

14 pkt

. proc. przybyło tych, którzy nie oczekują żadnych zmian. Jednocześnie nie

zmieniła się grupa optymistów liczących na poprawę sytuacji materialnej

Polaków.

TNS OBOP

„Nastroje społeczne...”, sondaż z 14

-16 .10.2000

r.

2

Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji

i opracowań zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania źródła.

* * *

Tydzień po wyborach prezydenckich przeprowadziliśmy badanie dotyczące

nastrojów społecznych Polaków

1

. Poprzedni nasz sondaż poświęcony tej tematyce

realizowany by

ł jeszcze przed nasileniem kampanii prezydenckiej, nie było nawet

wiadomo, jak wyglądać będzie lista kandydatów ubiegających się o najwyższy urząd

w państwie. Uwaga opinii publicznej koncentrowała się wtedy na zmianach, jakie

dopiero co dokonały się w rząd

zie.

OCENA SYTUACJI W KRAJU

W połowie października przeszło połowa Polaków

– 56% –

uważała, że sprawy w

Polsce idą w złym kierunku. Przeciwnego zdania było 31% osób. W porównaniu z

sytuacją sprzed czterech miesięcy, opinie na temat sytuacji kraju bardzo wyraźnie

poprawiły się

–

przybyło osób zadowolonych z kierunku zmian, a ubyło krytyków. O ile

wówczas różnica między ocenami pozytywnymi a negatywnymi wynosiła

-49 punktów

procentowych, to obecnie zmniejszyła się ona do

-

25 pkt. proc. Po raz ostatni w cią

gu

ostatnich 12 miesięcy z podobnym wynikiem mieliśmy do czynienia w grudniu ub.r.

(różnica ta, czyli ocena netto wynosiła

-28 pkt. proc. –

szczegóły na stronie 6). Najgorsza

sytuacja miała miejsce w maju i na początku czerwca (

-53 pkt. proc.).

Mimo tej bardzo widocznej poprawy w stosunku do tegorocznych wyników, opinie

na temat sytuacji w kraju nie są najlepsze

–

nadal więcej jest osób niezadowolonych

niż zadowolonych z kierunku zmian w Polsce.

CZY PANA(I) ZDANIEM -

OGÓLNIE RZECZ BIORĄC

- SPRAWY W POLSCE

IDĄ W DOBRYM CZY W ZŁYM KIERUNKU?

IX’ 99

(1)

X’ 99

(1)

X’ 99

(2)

XI’ 99

XII’ 99

I’ 00

III’ 00

IV’ 00

V’ 00

(1)

V’ 00

(2)

VI’ 00

(1)

VI’ 00

(2)

X’ 00

w

dobrym

28% 24% 28% 25% 31% 29% 21% 25% 24% 19% 18% 19% 31%

w złym

62% 67% 62% 64% 59% 59% 68% 63% 67% 72% 71% 68% 56%

brak
zdania

10% 9% 10% 11% 10% 12% 11% 12% 9% 9% 11% 13% 12%

1

Sondaż TNS OBOP z 14

-

16 października 2000 r., przeprowadzono

na reprezentatywnej, losowej 1093 -osobowej

ogólnopolskiej próbie osób powyżej 15 roku życia. Maksymalny błąd statystyczny dla takiej wielkości próby wynosi +/

-

3% przy wiarygodności oszacowania równej 95%.

TNS OBOP

„Nastroje społeczne...”, sondaż z 14

-16 .10.2000

r.

3

Zadowolenie z kierunku zmian w kraju

wyrażane jest tym częściej, im lepsza

sytuacja materialna (wśród osób znajdujących się w złej sytuacji bytowej

– 18%,

natomiast w dobrej –

już 51%) i wyższe wykształcenie ludzi (z wykształceniem

podstawowym –

27%, podczas gdy z wyższym

– 45%). Sytuacja w Polsce najlepiej

oceniana jest przez najmłodsze pokolenie Polaków (47% nastolatków), uczniów i

studentów (50%), kierowników i specj

alistów (45%), ludzi o poglądach

centroprawicowych (44%), elektoraty UW (63%) i AWS (39%) oraz osoby, które w

wyborach prezydenckich głosowały na Andrzeja Olechowskiego (46%).

Z kolei krytyczna ocena sytuacji w kraju

jest tym częstsza, im gorsza sytuacja

b

ytowa (niezadowolenie wyraża 40% osób znajdujących się w dobrej sytuacji

materialnej, podczas gdy w złej

–

aż 68%), niższe wykształcenie (42% osób z

wykształceniem wyższym i już 60%

- z podstawowym) i starszy wiek pytanych (38%

nastolatków, 55% - trzydzies

tolatków i już 62

-

61% wśród pięćdziesięciolatków oraz

osób od 60 roku życia). Niezadowolenie z kierunku zmian najczęściej wyrażają

renciści (67%), rolnicy (66%), bezrobotni (65%) emeryci (63%) oraz ludzie bardzo

zainteresowani polityką (63%). Pesymizm wyróżnia elektorat PSL (67% ocen

negatywnych) i wyborców Jarosława Kalinowskiego z ostatnich wyborów (79%).

OCENA STANU POLSKIEJ GOSPODARKI

Dwie trzecie społeczeństwa uważa, że polska gospodarka znajduje się w

kryzysie, przy czym dwa razy więcej osób mówi o lekkim (44%) niż głębokim kryzysie

(22%). Na rozwój wskazuje mniej niż jedna trzecia osób, ale optymizm ten jest raczej

umiarkowany (26%) –

nieliczne osoby skłonne są uważać, że mamy do czynienia z

dynamicznym rozwojem (3%).

W porównaniu z sytuacją z czerwca, ogólne opinie dotyczące kondycji

ekonomicznej kraju tylko nieznacznie się poprawiły

–

o 5 pkt. proc. zwiększyła się

grupa osób przekonanych o rozwoju, a o 4 pkt. proc. zmniejszyła tych, którzy mówią

o kryzysie. Największa zmiana nastąpiła wewnątrz grupy pesymistów: aż o 10 pkt.

proc. ubyło osób wskazujących na głęboki kryzys, a jednocześnie o 6 pkt. proc.

przybyło tych, którzy wskazywali na lekki kryzys.

TNS OBOP

„Nastroje społeczne...”, sondaż z 14

-16 .10.2000

r.

4

JAK PAN(I) OCENIA OBECNY STAN POLSKIEJ GOSPODARKI?

IX’ 99

X’ 99

(1)

X’ 99

(2)

XI’ 99

XII’ 99

I’ 00

III’ 00

IV’ 00

V’ 00

(1)

V’ 00

(2)

VI’ 00

(1)

VI’ 00

(2)

X’ 00

Gospodarka znajduje się w
stanie dynamicznego
rozwoju

3% 2% 3% 2% 3% 2% 4% 3% 3% 2% 2% 1% 3%

ROZWIJA SIĘ

29% 26% 30% 26% 33% 29% 25% 27% 27% 26% 24% 24% 29%

Gospodarka znajduje się w
stanie powolnego rozwoju

26% 24% 27% 24% 30% 27% 21% 24% 24% 24% 22% 23% 26%

Gospodarka znajduje się w
stanie lekkiego kryzysu

42% 44% 41% 45% 42% 36% 37% 40% 42% 39% 37% 38% 44%

JEST W KRYZYSIE

67% 70% 64% 67% 61% 65% 71% 68% 67% 70% 70% 70% 66%

Gospodarka znajduje się w
stanie głębokiego kryzysu

25% 26% 23% 22% 19% 29% 34% 28% 25% 31% 33% 32% 22%

trudno powiedzieć

4% 4% 6% 7% 6% 6% 4% 5% 6% 4% 6% 6% 5%

Ocena stanu gospodarki wiąże się silnie z ogólną oceną kierunku zmian w kraju.

Połowa osób, zadowolony

ch z sytuacji w Polsce mówi o rozwoju gospodarczym

kraju, a nieco mniej (45%) – o kryzysie. W przypadku ludzi niekorzystnie

oceniających przemiany w Polsce, rozwój ekonomiczny dostrzega 18%, natomiast

kryzys – 79%.

Tak jak w przypadku ogólnej oceny zmian z

achodzących w kraju, największy

optymizm w postrzeganiu spraw ekonomicznych kraju wyróżnia ludzi młodych,

wykształconych, znajdujących się w dobrej sytuacji materialnej.

Na kryzys najczęściej wskazują mieszkańcy wsi, rolnicy, bezrobotni, emeryci, ale

także kierownicy i specjaliści, pięćdziesięciolatkowie, ludzie bardzo zainteresowani

polityką.

Wśród elektoratów czterech największych ugrupowań oraz kandydatów na

prezydenta z ostatnich wyborów, sytuację gospodarczą najkorzystniej postrzegają

potencjalni wybo

rcy UW (51%) i AWS (45%), osoby głosujące na Mariana

Krzaklewskiego (41%) i Andrzeja Olechowskiego (40%). Przekonanie o kryzysie

najczęściej wyrażane jest przez wyborców Jarosława Kalinowskiego (80%) i

Aleksandra Kwaśniewskiego (71%) oraz elektoraty SLD (7

1%) i PSL (70%).

PROGNOZA MATERIALNYCH WARUNKÓW ŻYCIA LUDNOŚCI

Spośród osób pytanych o prognozę materialnych warunków życia ludzi w ciągu

najbliższych trzech lat, najwięcej, we wszystkich tegorocznych pomiarach,

TNS OBOP

„Nastroje społeczne...”, sondaż z 14

-16 .10.2000

r.

5

spodziewało się pogorszenia. Obecnie o pog

orszeniu mówi 39% osób, ale niemal

tyle samo – 37% -

uważa, że sytuacja nie powinna się zmienić i ludziom będzie się

żyło mniej więcej tak jak dziś. Dwa razy mniej ludzi skłonnych jest oczekiwać

poprawy warunków bytowych Polaków.

Od poprzedniego pomiaru ba

rdzo wyraźnie ubyło pesymistów (o 13 pkt. proc.),

którzy liczą się z pogorszeniem kondycji materialnej ludzi. Równocześnie przybyło

osób (o 14 pkt. proc.), które uważają, że nic się nie zmieni. Trzeba dodać, że

jednocześnie nie przybyło osób, które prognozowałyby zmiany na lepsze

– jest ich

dokładnie tyle ile przed czterema miesiącami.

CZY UWAŻA PAN(I), ŻE W CIĄGU NAJBLIŻSZYCH TRZECH LAT MATERIALNE WARUNKI

ŻYCIA LUDNOŚCI W NASZYM KRAJU POPRAWIĄ SIĘ, CZY POGORSZĄ?

IX’

1999

X’

1999

(1)

X’

1999

(2)

XI’

1999

XII.

1999

I’

2000

III’

2000

IV’

2000

V’

2000

(1)

V’

2000

(2)

VI’

2000

(1)

VI’

2000

(2)

X’

2000

nastąpi wyraźna

poprawa

1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 0 1% 1% 1% 1% 1%

POPRAWA

20%

20%

19%

18%

19%

18%

18%

20%

19%

16%

15%

18%

18%

nastąpi pewna

poprawa

19% 19% 18% 17% 18% 17% 17% 20% 18% 15% 14% 17% 17%

BĘDZIE MNIEJ
WIĘCEJ TAK
SAMO

28%

30%

30%

28%

30%

26%

27%

28%

30%

28%

24%

23%

37%

nastąpi pewne

pogorszenie

34% 34% 33% 35% 33% 36% 33% 35% 34% 37% 36% 37% 30%

POGORSZENIE

46%

45%

44%

48%

45%

48%

50%

48%

46%

51%

53%

52%

39%

nastąpi znaczne

pogorszenie

12% 11% 11% 13% 12% 13% 17% 13% 12% 14% 17% 15% 9%

trudno

powiedzieć

6% 5% 7% 6% 6% 7% 5% 4% 5% 5% 8% 7% 6%

Prognozy dotyczące materialnych warunków życia ludzi najsilniej wiążą się z

aktualną sytuacją materialną. Wśród osób, które żyją w złych warunkach bytowych

połowa (52%) obawia się pogorszenia materialnych warunków życia ludzi w ciągu

najbliższych trzech lat, a poprawy oczekuje kilkakrotnie mniej osób

– zaledwie 11%.

Żadnych zmian nie oczekuje 30% spośród nich. Tymczasem wśród osób

zadowolonych ze swojej sytuacji materialnej najliczniejsza grupa nie spodziewa się

zmian (40%), a opinie pozostałych dzielą się po równo: 28% przewiduje pogorszenie

i tyle samo –

poprawę.

TNS OBOP

„Nastroje społeczne...”, sondaż z 14

-16 .10.2000

r.

6

Ogólny poziom optymizmu i pesymizmu

Porównu

jąc obecne wyniki z poprzednimi warto pamiętać, że na czerwcowe

nastroje wpływ mógł mieć kryzys rządowy zakończony zerwaniem koalicji i wyjściem

Unii Wolności z rządu Jerzego Buzka oraz postulaty wychodzące ze strony różnych

ugrupowań w sprawie rozpisania

przedterminowych wyborów parlamentarnych.

Kampania wyborcza przed wyborami prezydenckimi była w fazie przygotowań:

osoby, które zapowiadały wówczas start w wyborach formowały i dokonywały

prezentacji swoich sztabów i komitetów wyborczych. Nasze najnowsze badanie

zrealizowane zostało tydzień po wyborach prezydenckich.

W trakcie wszystkich ważnych wyborów szczebla centralnego (wyborów

parlamentarnych i prezydenckich, a w mniejszym stopniu dotyczy to referendów),

obserwujemy poprawę nastrojów społecznych. Sytuacja taka miała miejsce i tym

razem –

na co wskazują wyniki porównawcze z okresu przygotowawczego do

kampanii prezydenckiej i okresu już po wyborach. W największym stopniu poprawiły

się opinie na temat ogólnego kierunku rozwoju sytuacji w kraju

– ocena netto

(różnica między ocenami pozytywnymi a negatywnymi) poprawiła się o 24 pkt. proc.

(z -49 pkt. proc. do -

25 pkt. proc.). W mniejszym stopniu wzrost społecznego

optymizmu dotyczył spraw ekonomicznych: ocena netto stanu gospodarki poprawiła

się o 9 pkt. pr

oc. (z -46 pkt. proc. do -37 pkt. proc.), natomiast prognoza

materialnych warunków życia ludzi: o 13 pkt. proc. (z

-34 pkt. proc. do -21 pkt. proc.).

OCENY NETTO

IX’99

X’99

(1)

X’99

(2)

XI’99 XII.’99

I’00

III’00

IV’00

V’00

(1)

V’00

(2)

VI’00

(1)

VI’00

(2)

X’00

Kierunek zmian w kraju

-34 -43 -34 -39 -28 -30 -47 -38 -43 -53 -53 -49 -25

Stan gospodarki

-38 -44 -34 -41 -28 -36 -46 -41 -40 -44 -46 -46 -37

3-letnia prognoza materialnych
warunków życia ludzi

-26 -25 -25 -30 -26 -30 -32 -28 -27 -35 -38 -34 -21

Dane w pkt. proc.

Nadal jednak nad optymistami przeważają pesymiści, a grupa zdecydowanych

pesymistów jest czterokrotnie większa niż zdecydowanych optymistów. Liczba osób,

które wszystkie trzy wymiary oceniła pozytywnie (kierunek zmian w kraju oceniły j

ako

dobry, uznały że gospodarka rozwija się i jednocześnie stwierdziły, że za 3 lata

ludziom będzie żyć się lepiej) wyniosła 6%, natomiast tych, którzy we wszystkich

trzech przypadkach wyrazili krytyczne opinie –

25% (uznali oni, że sytuacja w Polsce

TNS OBOP

„Nastroje społeczne...”, sondaż z 14

-16 .10.2000

r.

7

idzie

w złem kierunku, gospodarka znajduje się w kryzysie, a za 3 lata materialne

warunki życia ludzi będą gorsze niż dziś).

A jak wyglądało to przed czterema miesiącami? Wówczas zdecydowanych

optymistów było dokładnie tyle ile teraz (6%). Jednakże zdecydowany

ch pesymizm

wyróżniał aż 41% Polaków. Oznacza to, że liczba osób krytycznie

ustosunkowujących się do wszystkich tych trzech spraw zmniejszyła się o 16 pkt.

proc.

Kim są zdecydowani optymiści? To najczęściej ludzie młodzi, uczniowie i

studenci, raczej osoby

dobrze wykształcone, częściej sympatycy opcji prawicowej i

centroprawicowej niż lewicowej czy centrolewicowej. Zadowolenie najsilniej wyróżnia

potencjalnych wyborców UW

2

, ale także

–

choć już w nieco mniejszym stopniu

–

także AWS, wśród kandydatów z ostat

nich wyborów prezydenckich, postawa taka

najbliższa jest elektoratowi Mariana Krzaklewskiego i Andrzeja Olechowskiego. Im

lepsza sytuacji materialna tym łatwiej spotkać zdecydowanych optymistów

zadowolonych z kierunku rozwoju sytuacji w kraju, pozytywnie o

ceniających kondycję

gospodarczą kraju i spodziewających się w ciągu najbliższych trzech lat poprawy

warunków życia ludzi.

Natomiast zdecydowany pesymizm

pojawia się tym częściej, im gorsza sytuacja

materialna ludzi. Postawy takie najsilniej wyróżniają pięćdziesięciolatków, rolników,

prywatnych przedsiębiorców, emerytów i rencistów, elektorat PSL oraz osoby, które

w ostatnich wyborach głosowały na Jarosława Kalinowskiego.

Warto zauważyć, że zdecydowanymi optymistami częściej są osoby

niepełnoletnie oraz te osoby, które głosowały w ostatnich wyborach prezydenckich,

natomiast ludzi, którzy pomimo posiadanych praw wyborczych nie poszli głosować,

częściej wyróżnia zdecydowany pesymizm.

* * *

Zaobserwowany wzrost optymizmu powinien skłaniać raczej do umiarkowan

ego

zadowolenia. W pytaniu dotyczącym prognozy materialnych warunków życia ludzi w

ciągu najbliższych 3 lat, największa zmiana polegała na przesunięciach z kategorii

osób oczekujących pogorszenia na rzecz tych, którzy nie spodziewają się żadnych

2

Uwzględniano tylko najliczniejsze elektoraty: w

przypadku partii: SLD, AWS, PSL i UW, a kandydatów

na prezydenta z ostatnich wyborów: Aleksandra Kwaśniewskiego, Andrzeja Olechowskiego, Mariana
Krzaklewskiego i Jarosława Kalinowskiego.

TNS OBOP

„Nastroje społeczne...”, sondaż z 14

-16 .10.2000

r.

8

zmian. Lic

zba zdecydowanych pesymistów zmniejszyła się, ale nie przybyło

jednocześnie zdecydowanych optymistów. Poza tym nadal więcej osób skłonnych

jest do wyrażania ocen krytycznych niż pozytywnych.

CZY PANA(I) ZDANIEM - OGÓLNIE RZECZ BIORĄC - SPRAWY W POLSCE

IDĄ W DOBRYM CZY W ZŁYM KIERUNKU?

DANE W PROC

dobra zła

trudno

powiedzieć

LICZBA

OSÓB

OGÓŁEM

31

56

13

1093

mężczyźni

33

56

11

524

PŁEĆ

kobiety

29

56

15

569

15-19

47

38

15

119

20-29

35

52

14

207

30-39

30

55

15

182

40-49

31

58

10

222

50-59

27

62

11

139

Wiek

60 +

24

61

15

224

podstawowe

27

60

13

298

zasadnicze
zawodowe

29

58

12

263

średnie i
pomaturalne

32

54

14

419

WYKSZTAŁCENIE

wyższe z niepełnym

45

42

13

112

wieś

26

58

15

402

miasta do 20 tys.

30

58

12

134

miasta 20-100 tys.

33

53

15

217

miasta 100-500 tys.

40

51

9

208

MIEJSCE
ZAMIESZKANIA

miasta pow. 500
tys.

32

57

12

132

kierownicy i
specjaliści

45

45

11

48

prywatni
przedsiębiorcy

33

54

13

64

SYTUACJA
SPOŁECZNO-
ZAWODOWA

rolnicy

17

66

17

46

robotnicy

33

55

12

179

pracownicy
fizyczno-umysłowi

37

50

14

119

gospodynie
domowe

30

57

12

42

emeryci

23

63

14

188

renciści

21

67

12

123

uczniowie i studenci

50

34

16

132

bezrobotni

24

65

10

136

wierzący i
regularnie
praktykujący

32

54

14

636

wierzący i
nieregularnie
praktykujący

29

58

13

300

wierzący lecz
niepraktykujący

25

66

9

108

RELIGIJNOŚĆ

niewierzący

55

35

10

46

dobra

51

40

9

167

średnia

33

54

14

615

SAMOOCENA
SYTUACJI
MATERIALNEJ

zła

18

68

14

311

w ogóle się nie
interesują

25

52

23

183

raczej się nie
interesują

30

56

14

447

raczej się interesują

36

56

9

396

ZAINTERESOWNIE
POLITYKĄ

bardzo
zainteresowani

29

63

7

68

lewicowe

35

57

8

247

centrolewicowe

37

55

8

109

centroprawicowe

44

48

9

105

prawicowe

29

61

10

188

POGLĄDY
POLITYCZNE

trudno powiedzieć

26

54

20

442

JAK PAN(I) OCENIA OBECNY STAN POLSKIEJ GOSPODARKI?

DANE W PROC

rozwija

się

jest w

kryzysie

trudno

powiedzieć

LICZB

A OSÓB

OGÓŁEM

29

66

5

1093

mężczyźni

30

68

2

524

PŁEĆ

kobiety

27

65

8

569

15-19

48

51

2

119

20-29

33

61

7

207

30-39

27

71

1

182

40-49

27

69

4

222

50-59

21

77

3

139

Wiek

60 +

22

67

12

224

podstawowe

24

67

9

298

zasadnicze
zawodowe

24

70

5

263

średnie i
pomaturalne

32

65

3

419

WYKSZTAŁCENIE

wyższe z
niepełnym

37

60

3

112

wieś

21

72

7

402

miasta do 20 tys.

28

68

4

134

miasta 20-100
tys.

34

60

6

217

miasta 100-500
tys.

36

61

3

208

MIEJSCE
ZAMIESZKANIA

miasta pow. 500
tys.

30

65

4

132

kierownicy i
specjaliści

28

72

48

SYTUACJA
SPOŁECZNO-
ZAWODOWA

prywatni
przedsiębiorcy

28

70

2

64

rolnicy

17

75

7

46

robotnicy

27

69

4

179

pracownicy
fizyczno-
umysłowi

35

62

3

119

gospodynie
domowe

34

54

13

42

emeryci

20

72

8

188

renciści

24

66

11

123

uczniowie i
studenci

48

50

2

132

bezrobotni

26

73

1

136

wierzący i
regularnie
praktykujący

27

67

6

636

wierzący i
nieregularnie
praktykujący

28

66

5

300

wierzący lecz
niepraktykujący

28

69

3

108

RELIGIJNOŚĆ

niewierzący

46

54

46

dobra

47

51

3

167

średnia

30

64

5

615

SAMOOCENA
SYTUACJI
MATERIALNEJ

zła

15

79

6

311

w ogóle się nie
interesują

18

69

13

183

raczej się nie
interesują

31

64

5

447

raczej się
interesują

32

66

2

396

ZAINTERESOWNIE
POLITYKĄ

bardzo
zainteresowani

21

79

68

lewicowe

27

70

3

247

POGLĄDY
POLITYCZNE

centrolewicowe

27

71

3

109

centroprawicowe

44

55

1

105

prawicowe

33

64

4

188

trudno
powiedzieć

24

67

9

442

CZY UWAŻA PAN(I), ŻE W CIĄGU NAJBLIŻSZYCH TRZECH LAT

MATERIALNE WARUNKI ŻYCIA LUDNOŚCI W NASZYM KRAJU POPRAWIĄ SIĘ CZY

POGORSZĄ?

DANE W PROC

nastąpi

poprawa

będzie

mniej

więcej

tak

samo

nastąpi

pogorszenie

trudno

powiedzieć

LICZB

A OSÓB

OGÓŁEM

18

37

39

6

1091

mężczyźni

19

38

38

6

522

PŁEĆ

kobiety

17

36

40

7

569

15-19

31

43

21

5

119

20-29

18

47

30

4

207

30-39

14

37

43

5

182

40-49

17

36

43

5

222

50-59

12

31

52

6

139

Wiek

60 +

18

29

41

12

223

podstawowe

17

33

40

10

296

zasadnicze
zawodowe

16

37

40

7

263

średnie i
pomaturalne

18

40

37

4

419

WYKSZTAŁCENIE

wyższe z
niepełnym

20

35

39

6

112

wieś

15

39

38

9

402

MIEJSCE
ZAMIESZKANIA

miasta do 20 tys.

24

35

33

8

134

miasta 20-100
tys.

19

31

44

6

217

miasta 100-500
tys.

21

38

39

2

207

miasta pow. 500
tys.

15

40

40

5

132

kierownicy i
specjaliści

11

51

32

7

48

prywatni
przedsiębiorcy

16

26

55

2

64

rolnicy

10

26

53

11

46

robotnicy

17

41

37

5

179

pracownicy
fizyczno-
umysłowi

18

39

37

6

119

gospodynie
domowe

15

40

41

4

42

emeryci

19

30

43

9

187

renciści

9

35

44

12

122

uczniowie i
studenci

34

41

21

3

132

SYTUACJA
SPOŁECZNO-
ZAWODOWA

bezrobotni

16

40

40

4

136

wierzący i
regularnie
praktykujący

16

35

41

7

636

wierzący i
nieregularnie
praktykujący

20

40

35

5

299

wierzący lecz
niepraktykujący

20

37

38

5

108

RELIGIJNOŚĆ

niewierzący

21

42

35

2

46

dobra

28

40

28

4

167

średnia

18

40

35

7

614

SAMOOCENA
SYTUACJI
MATERIALNEJ

zła

11

30

52

7

310

w ogóle się nie
interesują

16

34

40

10

182

raczej się nie
interesują

18

37

39

6

446

raczej się
interesują

17

40

38

5

396

ZAINTERESOWNIE
POLITYKĄ

bardzo
zainteresowani

22

28

44

5

68

lewicowe

17

38

38

7

246

centrolewicowe

16

46

37

1

109

centroprawicowe

18

47

34

1

105

prawicowe

16

37

41

6

188

POGLĄDY
POLITYCZNE

trudno
powiedzieć

20

32

40

9

442