:\GDZQLFWZR+HOLRQ
XO.RĞFLXV]NLF
*OLZLFH
WHO
HPDLO
KHOLRQ#KHOLRQSO
HPDLO
VHSWHP#VHSWHPSO
UHGDNFMD
UHGDNFMDZZZ#VHSWHPSO
LQIRUPDFMH
RNVLĊJDUQLVHSWHPSO
GRNRV]\ND
IDŹ DO:
6SLVWUHĞFL
3U]\NáDGRZ\UR]G]LDá
KATALOG KSIĄŻEK:
.DWDORJRQOLQH
%HVWVHOOHU\
1RZHNVLąĪNL
=DSRZLHG]L
CENNIK I INFORMACJE:
=DPyZLQIRUPDFMH
RQRZRĞFLDFK
=DPyZFHQQLN
CZYTELNIA:
)UDJPHQW\NVLąĪHN
RQOLQH
GRSU]HFKRZDOQL
GRNRV]\ND
12:2ĝû
%(676(//(5
…Po radę
do ksiązki
Instrumenty klawiszowe
dla bystrzaków. Wydanie II
Autor:
Blake Neely
Tłumaczenie: Magda Witkowska
ISBN: 978-83-246-3008-0
Tytuł oryginału:
Piano For Dummies
Format: 170 u 230, stron: 352
Świat w pełnej harmonii:
• Wybór odpowiedniego instrumentu
• Czytanie zapisu nutowego
• Optymalne wykorzystanie czasu przeznaczonego na ćwiczenia
• Popisywanie się talentem przed publicznością
• Płyta CD z utworami omawianymi w książce
Spacer po białych i czarnych klawiszach
Instrumenty klawiszowe mają w sobie siłę i delikatność. Są w stanie najsubtelniej przekazywać
uniwersalne prawdy za pomocą drewna, metalu i wibracji powietrza. Jeśli na dźwięk fortepianu
coś się w Tobie budzi i myślisz: „Ach, gdybym ja też tak potrafił…”, koniecznie sięgnij po tę
książkę. Dowiesz się z niej, jak ujarzmić bestię i skłonić ją do wydobywania z siebie pięknej
muzyki. Zaczniesz zaklinać pianina, fortepiany, organy i keyboardy. Jednak nim podniesiesz klapę
instrumentu…
• rozejrzyj się po sklepie – poznaj różnice i podobieństwa między akustycznymi
i elektrycznymi instrumentami klawiszowymi;
• sięgnij po zapiski – naucz się interpretować różne symbole, linie i kropki, które składają
się na zapis nutowy;
• przygotuj się do rozgrzewki i skorzystaj ze wskazówek dotyczących grania – najpierw
tylko prawą ręką, następnie obiema, a w końcu także przy użyciu stóp;
• ciesz się życiem w pełnej harmonii – dowiedz się, co to jest harmonia i jak można
za jej pomocą wzbogacić utwór.
Jak z nut:
• Praktyczne podpowiedzi, techniki ćwiczeń i przykłady.
• Gamy, pasaże i wprawki.
• Wskazówki pomagające w utrzymywaniu rytmu.
• Ćwiczenia na palce, prawą i lewą rękę, postawę ciała oraz użycie stóp.
• Sztuczki i ozdobniki stylistyczne, wzbogacające Twoje wykonanie.
• Gamy i akordy durowe oraz molowe.
• Przydatne schematy akompaniamentu, ciekawe wstępy i finały.
Spis tre$ci
O autorze .......................................................................................................................13
Podzi+kowania od autora ..............................................................................................15
Wprowadzenie ...............................................................................................................17
O ksi!"ce .........................................................................................................................................17
Konwencje zastosowane w ksi!"ce ......................................................................................................18
Naiwne za#o"enia ..............................................................................................................................18
Czego nie czyta$ ...............................................................................................................................19
Jak podzielona jest ksi!"ka .................................................................................................................19
Cz%&$ I: Rozgrzewka .....................................................................................................................19
Cz%&$ II: Utrwali$ d'wi%k na papierze ...........................................................................................20
Cz%&$ III: Najpierw jedna r%ka, potem druga ..................................................................................20
Cz%&$ IV: (ycie w pe#nej harmonii ................................................................................................20
Cz%&$ V: Bez techniki si% nie da ....................................................................................................20
Cz%&$ VI: Dekalogi ......................................................................................................................20
Ikony wykorzystane w ksi!"ce .............................................................................................................21
Co dalej ...........................................................................................................................................21
Cz"#$ I: Rozgrzewka .............................................. 23
Rozdzia0 1: Kocham fortepian .......................................................................................25
Co takiego szczególnego ma w sobie fortepian? ...................................................................................25
Zalety gry na fortepianie ...............................................................................................................26
Zalety nauki muzyki na fortepianie ................................................................................................26
Technika a sztuka .........................................................................................................................26
Dlaczego ludzie ucz! si% gra$ na fortepianie (i dlaczego cz%sto rezygnuj!)? ..................................................27
Poznaj swój instrument ......................................................................................................................29
Zrozumie$ j%zyk muzyki ....................................................................................................................30
S#uchanie muzyki w uj%ciu poziomym i pionowym .........................................................................31
Style i formy muzyczne ..................................................................................................................31
Jak najlepiej gra$? .............................................................................................................................32
Co ju" wiesz na temat gry na fortepianie? ...............................................................................................32
6
Instrumenty klawiszowe dla bystrzaków
Rozdzia0 2: Spotkanie z rodzin8 instrumentów klawiszowych ..................................... 35
Instrumenty akustyczne ......................................................................................................................35
Fortepian i pianino .......................................................................................................................36
Klawesyn .....................................................................................................................................39
Organy ........................................................................................................................................41
Instrumenty elektryczne .....................................................................................................................43
Szczegó#y brzmienia elektrycznego .................................................................................................43
Syntezatory ..................................................................................................................................43
Cyfrowe instrumenty klawiszowe ....................................................................................................44
Rozdzia0 3: Poszukiwanie odpowiedniego instrumentu ............................................... 47
Bucze$ czy nie bucze$: instrument elektryczny czy akustyczny (a mo"e oba?) ........................................48
Zakup instrumentu akustycznego ...................................................................................................49
Zakup instrumentu cyfrowego .......................................................................................................50
Zakup instrumentu hybrydowego ...................................................................................................51
Wybór optymalnego instrumentu akustycznego ....................................................................................52
Lokalizacja ma znaczenie ..............................................................................................................52
Nie daj si% pozbawi$ peda#ów ........................................................................................................53
Poszukiwanie dobrej oferty (i unikanie naci!gaczy) .........................................................................53
Jeden egzemplarz nie jest miarodajny .............................................................................................54
Poszukiwanie fortepianu konkretnej marki ......................................................................................55
Wybór cyfrowego instrumentu, który b%dzie pe#ni# swoj! funkcj% przez d#u"szy czas ...............................56
Cyfrowe pianina, fortepiany i organy ..............................................................................................57
Aran"ery ......................................................................................................................................58
Instrumenty typu stage piano .........................................................................................................58
Stacje robocze ..............................................................................................................................58
Syntezatory ..................................................................................................................................58
(eby instrument zbyt szybko si% nie starza#… .................................................................................58
Na jakich cechach instrumentu cyfrowego najbardziej Ci zale"y? ......................................................59
Poszukiwanie instrumentu cyfrowego konkretnej marki ....................................................................61
Inne elektryczne instrumenty klawiszowe .........................................................................................62
Zanim wyjedziesz z salonu, czyli jak dokona$ zakupu ..........................................................................63
Jazda próbna ................................................................................................................................63
Pokochaj go i porzu$ ....................................................................................................................64
Nigdy nie p#a$ tyle, ile widzisz na metce .........................................................................................64
Zakupy w internecie .....................................................................................................................65
Szerokie mo"liwo&ci MIDI ................................................................................................................65
Minielementarz MIDI ..................................................................................................................66
Po#!czenie instrument – komputer .................................................................................................66
Po#!czenie instrument – instrument ................................................................................................67
MIDI a zapis nutowy ....................................................................................................................68
Rozdzia0 4: Jak dba< o instrument? ............................................................................. 69
Odpowiednie miejsce do "ycia ...........................................................................................................69
Na wysoki po#ysk ..............................................................................................................................70
Kiedy wezwa$ specjalist% w celu dokonania przegl!du lub powa"nej naprawy instrumentu? ....................71
Strojenie fortepianu czy pianina akustycznego .................................................................................72
Spis tre$ci
7
Szcz%&liwy instrument cyfrowy .......................................................................................................73
Powa"ne problemy z instrumentem ................................................................................................74
Jak transportowa$ akustyczny fortepian bez obaw? ...............................................................................75
Rozdzia0 5: Osiemdziesi8t osiem klawiszy, trzy peda0y, dziesi+< palców i dwie stopy ........77
Wyszukiwanie klawiszy metod! Blake’a ...............................................................................................77
Bia#e klawisze ...............................................................................................................................78
Czarne klawisze ............................................................................................................................79
Czego rodzice nigdy nie nauczyli Ci% na temat pozycji cia#a .................................................................81
Siedzie$ czy nie siedzie$ ................................................................................................................81
Krzes#o czy #awka .........................................................................................................................81
Statywy i skrzynki na efekty ...........................................................................................................84
D#onie to podstawa ...........................................................................................................................84
D#onie i palce w #uku ....................................................................................................................85
Palcowanie ...................................................................................................................................86
Kiedy da$ d#oniom i palcom odpocz!$? ..........................................................................................86
Moc peda#ów — stopy w akcji ...........................................................................................................87
Peda#y fortepianowe .....................................................................................................................88
Peda#y instrumentów cyfrowych .....................................................................................................89
Cz"#$ II: Utrwali$ d;wi"k na papierze ..................... 91
Rozdzia0 6: Linie i pola ..................................................................................................93
Twój przewodnik po nutach fortepianowych .......................................................................................93
Korzystanie z pi%ciolinii ................................................................................................................95
O kluczach s#ów kilka ...................................................................................................................95
Podwójna pi%ciolinia, podwójna rozrywka ..............................................................................................99
Podwójna pi%ciolinia i linie dodane ................................................................................................99
Daleko, daleko poza pi%ciolini! ....................................................................................................101
Oktaw% wy"ej, oktaw% ni"ej .........................................................................................................101
Muzyczne znaki przestankowe — kreski taktowe ...............................................................................102
Nigdy nie przestawaj czyta$! ............................................................................................................103
Rozdzia0 7: Trzymaj rytm .............................................................................................105
Nie&miertelny rytm ..........................................................................................................................105
Tempo miar! rytmu ....................................................................................................................105
Odliczanie taktów .......................................................................................................................107
Podstawowe warto&ci rytmiczne nut, czyli muzyczne ciasto podano! ....................................................108
=wier$nuta, czyli jeden kawa#ek ciasta ..........................................................................................108
Pó#nuty, czyli pó# ciasta ...............................................................................................................109
Ca#e nuty, czyli ca#e ciasto ...........................................................................................................110
Zliczanie wszystkich kawa#ków ....................................................................................................110
Szybszy rytm w tym samym tempie ...................................................................................................110
Ósemki ......................................................................................................................................111
Szesnastki i reszta .......................................................................................................................112
Pauzy, czyli cichosza .......................................................................................................................113
Pauza ca#onutowa i pó#nutowa ....................................................................................................113
Pauzy $wier$nutowe i krótsze ......................................................................................................114
8
Instrumenty klawiszowe dla bystrzaków
Jak wylicza$ metrum — typowe przypadki ........................................................................................116
Typowe metrum: 4/4 ..................................................................................................................116
Metrum walca: 3/4 .....................................................................................................................117
Metrum marszowe: 2/4 ...............................................................................................................118
Metrum 6/8 ...............................................................................................................................118
Gramy utwory o typowym metrum ....................................................................................................119
Rozdzia0 8: Poza rytmicznym szlakiem ....................................................................... 125
Ma#e odst%pstwo od regu#y na samym pocz!tku, czyli przedtakty ........................................................125
Wyd#u"anie warto&ci rytmicznej nut za pomoc! #uków i kropek ...........................................................126
@!czenie nut za pomoc! #uków ....................................................................................................126
Wyd#u"anie d'wi%ków za pomoc! kropek .....................................................................................127
Modyfikacje rytmu ..........................................................................................................................129
Triole ........................................................................................................................................130
Rytm swingowy ..........................................................................................................................131
Rytm synkopowy ........................................................................................................................133
Gramy utwory o nietypowym rytmie .................................................................................................134
Cz"#$ III: Najpierw jedna r"ka, potem druga ..........143
Rozdzia0 9: Gramy melodi+ ......................................................................................... 145
Palce chodz! po klawiaturze ............................................................................................................145
Zajmujemy pozycje .........................................................................................................................146
Pozycja C ..................................................................................................................................147
Pozycja G ..................................................................................................................................150
Zmiana pozycji w trakcie grania ..................................................................................................152
Sztuczki z palcami ..........................................................................................................................152
Przek#adanie palców nad kciukiem .............................................................................................153
Podk#adanie kciuka .....................................................................................................................154
Gramy melodie praw! r%k! ..............................................................................................................155
Rozdzia0 10: Przez gamy na nowe terytoria ................................................................ 161
Budowa gamy krok po kroku ............................................................................................................162
Królestwo gam durowych .................................................................................................................163
Zrozumie$ gamy durowe .............................................................................................................163
=wiczenie na gamy durowe .........................................................................................................165
Ewiat gam molowych .......................................................................................................................166
Gama molowa naturalna .............................................................................................................166
Gama molowa harmoniczna ........................................................................................................167
Gamy molowe melodyczne ..........................................................................................................168
=wiczenie na gamy molowe .........................................................................................................169
Skala bluesowa ...............................................................................................................................170
Gramy melodie zbudowane z gam ....................................................................................................171
Rozdzia0 11: Nie zapomnij o lewej r+ce! .................................................................... 175
Dziki Zachód klawiatury .................................................................................................................175
Czas zaj!$ pozycj% .....................................................................................................................176
Czas pozna$ nowych s!siadów .....................................................................................................176
Spis tre$ci
9
Melodie na lew! r%k% ......................................................................................................................178
Gamy na lew! r%k% ..........................................................................................................................178
Gamy C-dur, G-dur i F-dur ........................................................................................................179
Naturalne gamy a-moll, e-moll, d-moll ..........................................................................................179
Gamy molowe harmoniczne i melodyczne .....................................................................................180
Schematy akompaniamentu ..............................................................................................................181
Schemat z u"yciem trzech d'wi%ków .............................................................................................181
Akompaniament z u"yciem czterech d'wi%ków ..............................................................................183
Po#!czenie prawej i lewej r%ki ...........................................................................................................185
Wspólna melodia wygrywana przez dwie r%ce ...............................................................................186
Melodia plus jeden d'wi%k ..........................................................................................................187
Melodia z akompaniamentem opartym na trzech d'wi%kach ...........................................................187
Oktawowe unisono .....................................................................................................................187
Gramy utwory na dwie r%ce .............................................................................................................188
Cz"#$ IV: Gycie w peJnej harmonii ......................... 195
Rozdzia0 12: Fundamenty harmonii .............................................................................197
Pomiary interwa#ów ........................................................................................................................197
Interwa#y w skrócie ......................................................................................................................198
Sekundy .....................................................................................................................................200
Tercje ........................................................................................................................................201
Kwarta i kwinta ..........................................................................................................................201
Seksta i septyma .........................................................................................................................204
Oktawa ......................................................................................................................................204
@!czenie d'wi%ków w interwa#ach harmonicznych .............................................................................205
Gramy dwa d'wi%ki jednocze&nie .................................................................................................205
Wzbogacanie melodii za pomoc! interwa#ów ................................................................................206
Harmonijna praca lewej r%ki ........................................................................................................207
Gramy bardziej harmonicznie ..........................................................................................................208
Rozdzia0 13: Tonacje bez tajemnic .............................................................................215
Tonacja jako klucz do utworu ..........................................................................................................215
Ca#y wachlarz tonacji ..................................................................................................................216
Zastosowanie tonacji w muzyce ...................................................................................................217
Interpretacja oznaczenia tonacji ...................................................................................................218
Ma#y skok w bok i powrót do „domowej” tonacji .........................................................................222
Gramy utwory w innej tonacji ..........................................................................................................223
Rozdzia0 14: Akordy jako dope0nienie brzmienia ........................................................227
Pot%ga akordów ..............................................................................................................................227
Anatomia trójd'wi%ku .....................................................................................................................228
Na pierwszy ogie[ — akordy durowe ...............................................................................................229
Na dok#adk% — akordy molowe .......................................................................................................230
Inne rodzaje akordów ......................................................................................................................230
Podrasowana kwinta — akordy zwi%kszone i zmniejszone .............................................................231
W oczekiwaniu na rozwi!zanie — akordy zawieszone ...................................................................232
10
Instrumenty klawiszowe dla bystrzaków
Dodatkowa septyma w akordach czterod'wi%kowych .........................................................................233
Odczytywanie symboli akordów .......................................................................................................234
Stosowanie przewrotów ...................................................................................................................237
Przewroty w praktyce ..................................................................................................................237
Odwracamy d'wi%ki ...................................................................................................................238
Gramy utwory z akordami ...............................................................................................................239
Cz"#$ V: Bez techniki si" nie da .............................247
Rozdzia0 15: Jak nada< muzyce pi+kno? ................................................................... 249
Dynamicznie rzecz ujmuj!c… ..........................................................................................................249
Zacznijmy od oznacze[ podstawowych… ....................................................................................250
…i poszerzmy nieco wachlarz mo"liwo&ci .....................................................................................250
Stopniowe zmiany nat%"enia d'wi%ku ...........................................................................................251
Nale"y akcentowa$ to, co dobre .......................................................................................................252
Interpretacja oznacze[ artykulacji .................................................................................................252
Artykulacja na pot%g% .................................................................................................................253
Kontrola tempa ...............................................................................................................................254
Korzystanie z peda#ów ....................................................................................................................255
Do czego s#u"y prawy peda#? .......................................................................................................255
Jakie mo"liwo&ci daje lewy peda#? ................................................................................................256
Peda# &rodkowy ..........................................................................................................................257
Kilka s#ów o przednutkach ...............................................................................................................257
Urok tryli .......................................................................................................................................258
Nie ma jak &lizganie si% ...................................................................................................................260
Dr"enie tremolando .........................................................................................................................262
Ozdabiamy muzyk% .........................................................................................................................263
Rozdzia0 16: Kwietne brzmienia ................................................................................. 271
Ewietne schematy akompaniamentu na lew! r%k% ...............................................................................271
Akordy w ca#o&ci i w kawa#kach ...................................................................................................272
Dobieranie d'wi%ków ..................................................................................................................273
Uderzenia oktawowe ...................................................................................................................275
Spr%"ysty schemat rockandrollowy ...............................................................................................276
Melodyczna linia basowa ............................................................................................................278
Ewietne wst%py i fina#y ....................................................................................................................279
Wej&cie w wielkim stylu ...............................................................................................................281
Udane zako[czenie .....................................................................................................................284
Gramy utwory z klimatyczn! lew! r%k! .............................................................................................286
Rozdzia0 17: Bogaty wachlarz stylów ........................................................................ 289
Wykszta#cenie klasyczne ..................................................................................................................289
Gramy bluesa .................................................................................................................................291
Przepis na bluesa ........................................................................................................................291
W 12 taktach .............................................................................................................................292
Modyfikacje ...............................................................................................................................293
Spis tre$ci
11
Rock na klawiszach .........................................................................................................................294
Przepis na rocka .........................................................................................................................294
Wal!c w klawisze ........................................................................................................................295
Odrobina country ...........................................................................................................................296
Gotowanie w stylu country ..........................................................................................................296
Warto troch% podrobi$ ................................................................................................................296
Fortepian popularny ........................................................................................................................297
Charakterystyka muzyki pop ........................................................................................................297
Jak trafi$ na szczyt listy przebojów? ..............................................................................................298
W poszukiwaniu duszy ....................................................................................................................298
Ocali$ dusz% ..............................................................................................................................299
Brzmienie Motown .....................................................................................................................299
Brzmienie funkowe .....................................................................................................................299
Ca#y ten jazz… ...............................................................................................................................301
Szczypta jazzowo&ci ....................................................................................................................301
Wszystko w Twoich r%kach .........................................................................................................301
Zamiana akordów ......................................................................................................................302
Gramy utwory w ulubionym stylu .....................................................................................................304
Cz"#$ VI: Dekalogi ............................................... 311
Rozdzia0 18: Dziesi+< sposobów na udoskonalenie w0asnej gry i wyst+pów ............313
Przede wszystkim wygoda ................................................................................................................313
Eliminacja zb%dnych bod'ców ..........................................................................................................314
Harmonogram i lista .......................................................................................................................314
Dekonstrukcja .................................................................................................................................314
Korzystanie z metronomu ................................................................................................................315
Próba generalna ..............................................................................................................................315
Wyst%p na cudzym instrumencie .......................................................................................................315
Wystarczy zapami%ta$… .................................................................................................................316
Jak unikn!$ rozczarowania po wyst%pie? ...........................................................................................316
U&miech i uk#on ..............................................................................................................................316
Rozdzia0 19: Dziesi+< sposobów na poszerzanie wiedzy zdobytej dzi+ki tej ksi8Nce ....317
Korzystanie ze szkó# gry ..................................................................................................................317
Korzystanie z opracowa[ .................................................................................................................318
Gdzie kupi$ nuty? ...........................................................................................................................319
Rodzaje wydawnictw nutowych ...................................................................................................319
Aran"acje i transkrypcje ..............................................................................................................319
Fakebooki ..................................................................................................................................320
Gdzie kupowa$ nuty? .................................................................................................................321
Wspólne wyst%py z innymi ...............................................................................................................322
Duety fortepianowe .....................................................................................................................322
Grupy kameralne ........................................................................................................................322
Wi%ksze zespo#y .........................................................................................................................323
12
Instrumenty klawiszowe dla bystrzaków
Eladami mistrzów ............................................................................................................................323
Jan Sebastian Bach .....................................................................................................................323
Ludwig van Beethoven .................................................................................................................323
Jan Brahms ................................................................................................................................324
Fryderyk Chopin ........................................................................................................................324
Franciszek Liszt .........................................................................................................................324
Wolfgang Amadeusz Mozart .......................................................................................................324
Sergiusz Rachmaninow ...............................................................................................................325
Udzia# w koncertach na "ywo ...........................................................................................................325
S#uchanie nagra[ ............................................................................................................................325
Buszowanie w&ród p#yt ................................................................................................................326
Zakupy w sieci ...........................................................................................................................326
Wizyta w bibliotece .....................................................................................................................327
Wymiana ze znajomymi ..............................................................................................................327
Fortepianowe strony w internecie .....................................................................................................327
Muzyka fortepianowa na srebrnym ekranie ......................................................................................328
Pami%taj, "e nie jeste& sam ...............................................................................................................329
Rozdzia0 20: Dziesi+< pytaO, które zdaniem Blake’a
naleNy zada< potencjalnemu nauczycielowi ............................................................... 331
Kogo pan wcze&niej uczy#? ..............................................................................................................331
Od jak dawna pan uczy i gra? .........................................................................................................332
Jak du"o powinienem $wiczy$? .........................................................................................................332
Czy móg#by pan co& dla mnie zagra$? ...............................................................................................333
Jakiego rodzaju utworów pan uczy? ..................................................................................................333
Jaki ma pan stosunek do fa#szowania, b#%dów i ludzi, którzy ucz! si% powoli? ......................................334
Jakimi metodami uczy pan gry? ........................................................................................................334
Gdzie b%d! si% odbywa$ lekcje? .......................................................................................................335
Ile kosztuje lekcja? ...........................................................................................................................335
Czy organizuje pan recitale dla swoich uczniów? ...............................................................................336
Dodatek A O p0ycie CD ............................................................................................... 337
Co znajdziesz na p#ycie ...................................................................................................................337
Skorowidz .................................................................................................................. 341
Rozdzia0 18: Dziesi+< sposobów na udoskonalenie w0asnej gry i wyst+pów
313
Rozdzia0 18
Dziesi+< sposobów
na udoskonalenie
w0asnej gry i wyst+pów
W tym rozdziale:
!
Tworzenie optymalnych warunków do $wicze-.
!
Planowanie czasu, który mo#na by po&wi ci$ na granie.
!
Jak zorganizowa$ prób ?
!
Jak si psychicznie przygotowa$ do dobrego wyst pu?
tym rozdziale zach cam do spojrzenia na kwesti $wiczenia z odpowiednim
dystansem. Co mo#esz zrobi$, #eby lepiej wykorzysta$ czas, jaki przeznaczasz
na granie? W jaki sposób mo#esz uczyni$ do&wiadczenie zdobywania i doskonalenia
umiej tno&ci muzycznych przyjemniejszym? Za chwil odpowiem na te i kilka innych
pyta-. Je#eli odczuwasz potrzeb organizacji wyst pów dla swoich znajomych i najbli#szych
albo wr cz dla szerokiej publiczno&ci, w tym rozdziale znajdziesz kilka uwag na temat
przygotowania si do wyst"pienia w blasku fleszy.
Przede wszystkim wygoda
Zanim przyst"pisz do $wicze-, upewnij si , #e wszystko jest tak, jak by$ powinno.
Wyreguluj wysoko&$ krzes%a czy %awki — tak, #eby Ci by%o wygodnie i #eby& siedzia%
w odpowiedniej pozycji. Upewnij si równie#, #e masz wokó% siebie dostatecznie du#o
miejsca, by& móg% wykonywa$ swobodne ruchy r kami. Sprawd;, czy o&wietlenie jest
w%a&ciwe, w szczególno&ci za& czy dobrze widzisz nuty (lub t ksi"#k ). Zadbaj te# o ró#ne
inne szczegó%y, #eby zapewni$ sobie wygod podczas $wicze-. Je#eli grasz na instrumencie
cyfrowym, ustaw poziom g%o&no&ci tak, aby odpowiada% po#"danemu brzmieniu
akustycznego fortepianu.
Czytanie nut, podobnie zreszt" jak pilnowanie palców i ruchów d%oni, wymaga sporej
koncentracji. Jest to na tyle wymagaj"ce zadanie, #e z czasem mo#esz zaobserwowa$
u siebie narastaj"ce napi cie. W trakcie $wicze- zwracaj uwag na to, jak si czujesz.
Czy nic Ci nie boli? Nie czujesz #adnego napi cia? Cz sto rób sobie przerwy — wstawaj
od klawiatury i rób kilka kroków. Porozci"gaj si troch i daj swojemu cia%u odpocz"$
od pozycji, jak" zajmujesz przy klawiaturze fortepianu.
W
314
Cz+$< VI: Dekalogi
Eliminacja zb"dnych bod;ców
+yjemy w czasach, w których cz%owiek nieustannie styka si z wieloma ró#nymi bod;cami.
To oznacza, #e prawdopodobnie nauczy%e& si doskonale radzi$ sobie z wieloma zadaniami
jednocze&nie. Zrób sobie jednak przys%ug i znajd; czas i miejsce, w których móg%by&
si skupi$ wy%"cznie na muzyce — i na niczym innym. W gr na fortepianie anga#uj
swój mózg, oczy, uszy, d%onie i stopy… a oprócz tego oczywi&cie równie# serce i dusz .
Je#eli ;ród%em rozpraszaj"cych Ci bod;ców s" pewne zjawiska zewn trzne (na przyk%ad
wspó%lokatorzy, s"siedzi, niedaleka linia tramwajowa czy irytuj"ce owady), poszukaj
sposobu na minimalizacj ich wp%ywu na Twoje $wiczenie. By$ mo#e móg%by&
gra$ o takiej porze dnia, gdy Twoich wspó%lokatorów nie ma i gdy s"siedzi s" poza
domem. By$ mo#e na rynku pojawi% si jaki& nowy preparat owadobójczy.
Harmonogram i lista
Gdy ju# uda Ci si znale;$ najlepszy czas na $wiczenia, uwzgl dnij go w swoim planie
tygodnia — tak #eby& nie przeznaczy% go ostatecznie na wykonywanie ró#nych
nieprzewidzianych prac i obowi"zków. B"d; samolubny: ten czas jest dla Ciebie.
Zrób list uwzgl dniaj"c" wszystko to, nad czym pracujesz podczas grania i co chcia%by&
osi"gn"$. Podziel czas w taki sposób, #eby& zdo%a% zaj"$ si poszczególnymi elementami
zamieszczonymi na li&cie. Zadbaj przy tym o wyznaczenie pewnych rezerw czasowych,
#eby& nie musia% si zbyt &ci&le trzyma$ przyj tych za%o#e-. B dziesz zapewne zaskoczony,
jak wiele pianista mo#e osi"gn"$ w krótkim czasie, je&li tylko koncentruje si na
konkretnych umiej tno&ciach i utworach.
0wiczenie tej samej rzeczy w kó%ko to nie zawsze najlepsze rozwi"zanie. Wielokrotne
powtarzanie tego samego b% du prowadzi do jego utrwalenia — do jego silniejszego
zakorzenienia w mózgu i w mi &niach. Dlatego te# powiniene& $wiczy$ ró#ne rzeczy
i zmienia$ charakter $wiczenia, gdy si znudzisz lub gdy zaczniesz pope%nia$ b% dy
wynikaj"ce z nieuwagi. Przecie# jutro te# jest dzie-.
Dekonstrukcja
Je#eli w pewnym momencie stwierdzisz, #e przesta%e& robi$ post py w pracy nad
danym utworem, zrób sobie chwil przerwy i przejrzyj go uwa#nie. Spróbuj wydzieli$
poszczególne fragmenty utworu; rozpocz cie nowego fragmentu sygnalizuje cz sto
podwójna kreska taktowa, znak repetycji albo zmiana tonacji. Wska# powtarzaj"ce si
fragmenty i zastanów si nad tym, jakie modyfikacje móg%by& w nich wprowadzi$,
#eby nada$ utworowi bardziej osobisty charakter. Zwró$ uwag na wa#niejsze zmiany
tempa i dynamiki, które móg%by& podkre&li$ lub uwydatni$.
Dobr" zabaw" mo#e by$ identyfikacja formy utworu. W tym celu mo#esz oznaczy$
poszczególne fragmenty literami, cyframi lub w dowolny inny sposób, aby móc potem
zdefiniowa$ struktur kompozycji muzycznej. Po tego typu zabiegach postaraj si
odegra$ utwór w g%owie, #eby w tym czasie Twoje d%onie mog%y odpocz"$ i #eby& móg%
na nowo nabra$ ochoty do grania.
Rozdzia0 18: Dziesi+< sposobów na udoskonalenie w0asnej gry i wyst+pów
315
Korzystanie z metronomu
To do&$ oczywista wskazówka, której udzieli Ci ka#dy nauczyciel. Okazuje si
bowiem, #e niemal wszyscy ludzie maj" sk%onno&$ b"d; to do przyspieszania, b"d;
do zwalniania tempa podczas nauki gry szczególnie trudnych fragmentów utworu.
Korzystanie z metronomu pomaga zachowa$ odpowiedni rytm. Podczas wykonywania
utworu w takt uderze- metronomu postaraj si zaobserwowa$, w których momentach
pojawia si problem z utrzymaniem tempa — tym fragmentom musisz po&wi ci$ nieco
wi cej uwagi.
Korzystaj z metronomu w sposób kreatywny. Niech nie b dzie w%"czony przez ca%y
czas; nie graj wy+(cznie z metronomem. Na pocz"tku ustaw metronom w taki sposób,
aby wyznacza% tempo odpowiednie dla ca%ego utworu lub danego fragmentu. Potem
zmie- ustawienia na nieco szybsze lub wolniejsze, w ten sposób rzucaj"c sobie wyzwanie.
Graj na zmian z metronomem i bez. Metronom to naprawd fajne narz dzie.
Próba generalna
Je#eli planujesz wyst p, koniecznie zorganizuj sobie prób generaln" — nawet je&li
Twój koncert ma mie$ zupe%nie nieformalny charakter. Przegranie ca%ego programu
pozwala przemy&le$ ca%o&$ wyst pu od pocz"tku do ko-ca i u&wiadomi$ sobie pewne
rzeczy, z których podczas prób nie zdawa%e& sobie sprawy. Na etapie przygotowa-
zastanów si nad tym, w czym zamierzasz wyst"pi$ — we; przy tym pod uwag
temperatur , w jakiej przyjdzie Ci gra$, charakter miejsca oraz w%asn" wygod .
Upewnij si , #e nie zabraknie Ci energii, i przygotuj sobie troch wody na wypadek,
gdyby zachcia%o Ci si pi$. Prze$wicz wej&cie na scen i odej&cie od fortepianu,
prze$wicz k%anianie si publiczno&ci.
Przegraj kolejne utwory w takiej kolejno&ci, w jakiej zamierzasz je wykonywa$ podczas
wyst pu. Mo#esz stwierdzi$, #e niektóre utwory pasuj" obok siebie lepiej, a inne
gorzej. Nie #a%uj czasu na reorganizacj swojego programu. Je#eli to mo#liwe, znajd;
kogo&, kto móg%by przys%ucha$ si Twojej próbie i przedstawi$ Ci swoje uwagi.
Wyst"p na cudzym instrumencie
Je#eli podczas wyst pu b dziesz gra$ na cudzym instrumencie, postaraj si o mo#liwo&$
przegrania swojego programu na tym egzemplarzu, przy którym zasi"dziesz podczas
koncertu. Odmienne brzmienie, odmienna praca klawiszy, inna %awka i inne otoczenie
— to wszystko mo#e okaza$ si problemem, gdy b dziesz si stara% za wszelk" cen
skoncentrowa$ i zaprezentowa$ z jak najlepszej strony.
Je#eli grasz na instrumencie cyfrowym, przetestuj d;wi k. Zadbaj o odpowiednie
ustawienie ca%ego sprz tu. Upewnij si , #e wszystkie przewody, wzmacniacze i g%o&niki
pracuj" poprawnie. Popro& te# kogo&, by usiad% na widowni, #eby& móg% odpowiednio
wyregulowa$ poziom g%o&no&ci i brzmienie instrumentu. Zadbaj o wszystkie szczegó%y
techniczne, jeszcze zanim wyst p si rozpocznie, #eby mie$ pewno&$, #e podczas samego
koncertu sprz t b dzie si sprawowa% nale#ycie.
316
Cz+$< VI: Dekalogi
Wystarczy zapami"ta$…
Nie ma sensu uczy$ si utworów na pami $, je&li si nie ma na to ochoty. Wi kszo&$
s%uchaczy i tak b dzie Ci podziwia$ za to, #e potrafisz czyta$ nuty i z nich gra$.
Je#eli jednak zdecydujesz si gra$ bez nut, wystawiaj swoj" pami $ na cz ste próby.
Wi kszo&$ wykonawców twierdzi, #e nag%e za$mienia pami ci to jedna z najgorszych
rzeczy, jakie mog" si im przydarzy$. Dlatego te# korzystaj z ka#dej nadarzaj"cej si
okazji, #eby zagra$ zapami tany utwór — graj go w ró#nych miejscach, na ró#nych
instrumentach. Graj nieco wolniej i nieco szybciej, ni# robi%by& to podczas wyst pu.
Je#eli zaobserwujesz jakie& wady swojego wykonania, przed kolejnym koncertem
znajd; troch czasu na prze$wiczenie odpowiednich fragmentów.
Jak uniknT$ rozczarowania po wyst"pie?
Zas%ugujesz na to, by po wyst pie by$ z siebie dumnym i zadowolonym. +eby
zapewni$ sobie to poczucie, musisz si odpowiednio nastawi$. Wyznacz granice
poziomu wyst pu (wskazuj"c najni#szy i najwy#szy poziom) i uwierz w to, #e uda Ci
si w nich utrzyma$. Najprawdopodobniej trafisz gdzie& w okolice &rodka tego przedzia%u
— i to powinno stanowi$ dla Ciebie powód do zadowolenia. 0wicz"c i organizuj"c
próby generalne, unikniesz najgorszych mo#liwych scenariuszy, poniewa# ju#
z wyprzedzeniem wyeliminujesz potencjalne problemy.
Niewykluczone, #e podczas $wiczenia zdarza Ci si pomy&le$, i# utwór w Twoim
wykonaniu brzmi naprawd &wietnie. Pogód; si z my&l", #e po koncercie mo#esz
wcale nie czu$ si tak wspaniale. Przygotuj si na realistyczny scenariusz, #eby& po
zako-czeniu wyst pu móg% by$ dumny z siebie i spokojnie wróci$ do doskonalenia
swoich umiej tno&ci pianistycznych.
U#miech i ukJon
Gratulacje! Uda%o Ci si co&, o czym wi kszo&$ ludzi mo#e tylko pomarzy$. Podarowa%e&
swoim s%uchaczom dar w postaci muzyki. U&miechnij si sam do siebie i do swojej
publiczno&ci. Uk%o- si , a nast pnie energicznie si wyprostuj i triumfalnie unie&
r k w gór . Przedstaw reszt zespo%u, rzu$ publiczno&ci szalik lub zniknij ze sceny
w k% bach dymu, zje#d#aj"c na ruchomej platformie. Jeste& przecie# wielk" gwiazd"
fortepianu!
Rozdzia0 19
Dziesi+< sposobów
na poszerzanie wiedzy
zdobytej dzi+ki tej ksi8Nce
W tym rozdziale:
!
Przegl"d szkó% gry i opracowa-.
!
Jak wspó%gra$ z innymi?
!
S%uchamy ró#nego rodzaju muzyki — na #ywo i z nagra-.
!
Bogaty &wiat fortepianu.
hocia# niniejsza ksi"#ka dostarcza wszystkich podstawowych informacji na temat
funkcjonowania fortepianu oraz zdobywania pierwszych umiej tno&ci w zakresie
grania, przyznaj otwarcie, #e nie jestem w stanie przedstawi$ tu absolutnie wszystkich
informacji, których móg%by& potrzebowa$ jako pianista.
Jako wykonawca wiecznie d"#"cy do doskonalenia w%asnych umiej tno&ci mo#esz
zada$ sobie pytanie: „Co dalej?”. W tym rozdziale znajdziesz kilka wskazówek
dotycz"cych dalszych kroków. Poszukiwanie dobrego nauczyciela gry to tak wa#na
sprawa, #e postanowi%em po&wi ci$ jej ca%y rozdzia% — rozdzia% 20.
Korzystanie ze szkóJ gry
Je#eli nie masz na razie ochoty korzysta$ z pomocy nauczyciela, jako pocz"tkuj"cy
muzyk mo#esz si gn"$ po tak zwan" szko+* gry.
Szko%a gry to podr cznik lub seria podr czników, które maj" na celu wspomaga$
kszta%towanie Twoich umiej tno&ci muzycznych zgodnie z pewn" okre&lon" i sprawdzon"
w praktyce strategi", czyli metodyk(. Na rynku dost pnych jest wiele ró#nych wydawnictw
tego typu i wszystkie ho%duj" przekonaniu, #e „w tym szale-stwie jest metoda”
— czy to tradycyjna, czy nowa i ulepszona.
Podobnie jak wszystkie inne opracowania o charakterze poradnikowym, równie# szko%y
gry na fortepianie wyst puj" w ró#nych formach i postaciach. Na rynku znale;$ mo#na
materia%y dla pianistów reprezentuj"cych ró#ne poziomy umiej tno&ci — zarówno dla
C
318
Cz+$< VI: Dekalogi
pocz"tkuj"cych, jak i dla zaawansowanych. Po przeczytaniu niniejszej ksi"#ki mo#esz
spokojnie si gn"$ po wydawnictwo dla pianistów na poziomie &redniozaawansowanym.
W&ród propozycji wydawniczych znajdziesz szko%y gry rockowej, klasycznej, jazzowej,
a nawet country — na tym oczywi&cie lista si nie ko-czy. Wybierz sobie to, co Ci
najbardziej odpowiada, co wydaje Ci si interesuj"ce i co ma szans sprawia$ Ci
przyjemno&$ (te dwa ostatnie elementy s" szczególnie istotne).
Chocia# #adna ksi"#ka nie jest w stanie zast"pi$ nauczyciela z krwi i ko&ci, gor"co
polecam korzystanie ze szkó% gry, które stanowi" niedrog", ale interesuj"c" opcj ,
je#eli chodzi o dalsze rozwijanie umiej tno&ci pianistycznych. Na pocz"tek polecam
nast puj"ce szko%y gry i zestawy $wicze-:
FastTrack Keyboard Songbook 1
oraz 2, Blake Neely (to ja) i Gary Meisner
(wyd. Hal Leonard);
Francis Clark Library for Piano Students
, Francis Clark (wyd. Warner Bros.);
Hal Leonard Student Piano Library
, Barbara Kreader, Fred Kern, Phillip Keveren,
Mona Rejino (wyd. Hal Leonard);
The Jazz Piano Book
, Mark Levine (wyd. Sher Music Co.);
Piano Exercises For Dummies
, David Pearl (wyd. Wiley);
You Can Teach Yourself Piano
, Matt Dennis (wyd. Mel Bay).
Korzystanie z opracowaU
W sklepach muzycznych, bibliotekach i w sieci znale;$ mo#na dos%ownie tysi"ce
opracowa muzycznych
, promowanych równie# niekiedy jako materia+y edukacyjne.
Na rynku dost pne s" wydawnictwa po&wi cone szerokiemu wachlarzowi zagadnie-,
od historii muzyki pocz"wszy, a na budowaniu w%asnego fortepianu sko-czywszy
(powodzenia w tej dziedzinie!).
Nie daj si zwie&$. Z tego typu ksi"#ek nie nauczysz si gra$. Nale#y traktowa$ je raczej
jako uzupe+nienie, a nie jako alternatyw dla szko%y gry b"d; wsparcia nauczyciela.
Korzystanie z tego typu opracowa- pomaga lepiej zrozumie$ zagadnienia prezentowane
w materia%ach szkoleniowych lub omawiane przez nauczyciela. Na przyk%ad gdy
zaczniesz gra$ akordy (por. rozdzia% 14.), mo#esz zechcie$ kupi$ sobie zbiór akordów.
Na rynku dost pne s" opracowania po&wi cone teorii muzyki, harmonii, akordom,
gamom, kompozycji, a tak#e #yciu wielkich kompozytorów, terminologii muzycznej,
orkiestracji, ró#nym stylom muzycznym i wielu innym kwestiom. W sk%ad mojej
w%asnej biblioteczki wchodz" poni#sze pozycje, które zreszt" gor"co wszystkim polecam:
1000 Keyboard Ideas
, red. Ronald Herder (wyd. Ekay Music, Inc.);
The Art of the Piano
, David Dubal (wyd. Amadeus Press);
The A to Z of Foreign Musical Terms
, Christine Ammer (wyd. E.C.S. Publishing);
Blues Riffs for Piano
, Ed Baker (wyd. Cherry Lane Music);
Chord Voicing Handbook
, Matt Harris i Jeff Jarvis (wyd. Kendor Music, Inc.);
Rozdzia0 19: Dziesi+< sposobów na poszerzanie wiedzy zdobytej dzi+ki tej ksi8Nce
319
Color Your Chords
, David Pearl (wyd. Cherry Lane Music);
Complete Book of Modulations for the Pianist
, Gail Smith (wyd. Mel Bay);
Keyboard Chords & Scales Book
(seria „FastTrack”), Blake Neely i Gary Meisner
(wyd. Hal Leonard);
Five Centuries of Keyboard Music
, John Gillespie (wyd. Dover);
The Great Pianists: From Mozart to the Present
, Harold C. Schonberg (wyd. Simon
& Schuster);
Guide to the Pianist’s Repertoire
, Maurice Hinson (wyd. Indiana University Press);
Pocket Music Dictionary
(wyd. Hal Leonard).
Gdzie kupi$ nuty?
Uczysz si gra$ na fortepianie z jednego prostego powodu: #eby gra$. By$ mo#e uczysz
si te# po to, #eby zaimponowa$ znajomym, ale przecie# osi"gni cie pierwszego celu
automatycznie poci"ga za sob" realizacj tego drugiego.
Tylko nieliczni graj" tylko i wy%"cznie ze s%uchu, reszta korzysta z nut. W ten sposób
wchodzimy w &wiat wydawnictw nutowych.
Rodzaje wydawnictw nutowych
Dzi ki wysi%kom kompozytorów w ci"gu ostatnich pi ciuset lat uda%o si stworzy$
bogate zbiory utworów muzycznych, spo&ród których mo#esz wybra$ co& dla siebie.
Najogólniej rzecz bior"c, wyró#ni$ mo#na trzy rodzaje tego typu opracowa-:
Pojedyncze utwory.
Wydawnictwa obejmuj"ce zwykle od 2 do 12 stron,
drukowane na z%o#onych lub spi tych arkuszach.
Zbiory i albumy.
Opracowania obejmuj"ce ró#ne utwory, zebrane w jednym
wydawnictwie w pewnym okre&lonym celu marketingowym.
Klasyki.
Niektóre utwory klasyczne s" na tyle d%ugie, #e wymagaj" publikacji
w postaci odr bnego opracowania.
Za%ó#my na przyk%ad, #e chcesz nauczy$ si gra$ utwór Hallelujah, napisany przez
Leonarda Cohena, a wykonywany pó;niej nie tylko przez autora, ale równie# przez
Johna Cale’a (którego wersja znalaz%a si na &cie#ce d;wi kowej filmu Shrek), k. d.
lang, Jeffa Buckleya czy Rufusa Wainwrighta. Mo#esz wykupi$ prawo do pobrania nut
z internetu, naby$ odpowiednie wydawnictwo w ksi garni albo si gn"$ do zbioru
utworów z filmu Shrek.
Aran]acje i transkrypcje
W&ród opracowa- nowych (dotyczy to w równej mierze wydawnictw obejmuj"cych
pojedyncze utwory, jak i zbiorów) znale;$ mo#na szeroki wybór ró#nych aranEacji.
Zastosowanie aran#acji umo#liwia wydanie tego samego utworu w opracowaniu dla
320
Cz+$< VI: Dekalogi
pianistów o ró#nym poziomie umiej tno&ci, a tak#e dla ró#nych rodzajów instrumentów
klawiszowych. Utwór pozostaje ten sam, jednak wydawca zmienia nuty i akordy w taki
sposób, aby dostosowa$ je do potrzeb wykonawcy.
Mo#esz na przyk%ad zechcie$ zagra$ bardzo prost" wersj utworu na instrumencie
cyfrowym, a mo#esz te# potrzebowa$ pe%nej wersji solowej na fortepian. Na rynku
znajdziesz utwory w obu formatach. Oczywi&cie znajdziesz równie# aran#acje tego
samego utworu na ró#ne instrumenty i g%osy.
Gdy ju# opanujesz dany utwór, mo#esz si gn"$ po ró#ne jego aran#acje. Powinno Ci
to sprawia$ rado&$ (gra%em kiedy& osiemna&cie wersji Yankee Doodle — pocz"wszy od
wersji oryginalnej, a na rockandrollowej sko-czywszy. Na ca%e szcz &cie ochota na
takie eksperymenty szybko mi przesz%a). Pracownik ksi garni muzycznej z pewno&ci"
pomo#e Ci wybra$ opracowanie i styl pasuj"cy do Twoich upodoba-.
Fakebooki
Wbrew swojej nazwie fakebook to pe%noprawne opracowanie nutowe
1
. Tym poj ciem
okre&la si niekiedy wydawnictwa muzyczne, w których wyst puje tylko linia melodyczna,
s%owa i oznaczenia akordów. W odró#nieniu od standardowych nut, w których na
podwójnej pi ciolinii zapisane zosta%y obie r ce i pe%na harmonia, opracowania tego
typu zaledwie wyznaczaj" szlak. Dzi ki nim wykonawca mo#e zagra$ melodi i za&piewa$
s%owa, uzupe%niaj"c ca%o&$ o dowolnie wybrany akompaniament na podstawie zapisanych
akordów (sugestie dotycz"ce zasad akompaniowania lew" r k" znajdziesz w rozdziale 16.).
Zawodowi piani&ci ch tnie korzystaj" z tego rodzaju opracowa-, poniewa# po przyj ciu
zamówienia na utwór mog" otworzy$ w odpowiednim miejscu zbiór z nutami (ca%y
utwór mie&ci si wtedy na ogó% na jednej stronie) i zaimprowizowa$ w%asn" wersj .
Takie opracowanie przydaje si w szczególno&ci wtedy, gdy pianista akompaniuje
wokali&cie — prostota zapisu sprzyja bowiem transpozycji (czyli zmianie tonacji),
co pozwala %atwo dostosowa$ si do skali wykonawcy. Takie opracowania u%atwiaj"
równie# powtarzanie ca%o&ci lub cz &ci utworu. A dzi ki temu mo#na ustawi$ sobie
na fortepianie kubek na napiwki.
Poni#ej wymieniam moje ulubione opracowania tego typu (przy wyborze
uwzgl dnia%em zawarto&$, u#yteczno&$ i cen ):
The Classical Fake Book
(wyd. Hal Leonard);
Fake Book of the World’s Favorite Songs
(wyd. Hal Leonard);
All the Right Changes, Dick Hyman
(wyd. Ekay Music);
The New Real Book Vol. 1 – 3
(wyd. Sher Music);
The Real Little Ultimate Fake Book
(wyd. Hal Leonard).
1
W dos%ownym t%umaczeniu „fakebook” oznacza „niby-ksi"#ka”, „»podróbka« ksi"#ki”, „udawana
ksi"#ka” — przyp. t+um.
Rozdzia0 19: Dziesi+< sposobów na poszerzanie wiedzy zdobytej dzi+ki tej ksi8Nce
321
Gdzie kupowa$ nuty?
Dawniej mo#na by%o bez problemu kupi$ nuty w lokalnym sklepie muzycznym.
Niestety cz &$ tych sklepów znikn %a i teraz do najbli#szego sprzedawcy mo#esz mie$
dalej ni# kiedy&. To smutna wiadomo&$, w szczególno&ci dla tych, którzy mi%o wspominaj"
przegl"danie stosów nut w lokalnym sklepie muzycznym. Dzisiaj coraz wi cej ludzi
decyduje si korzysta$ z wygody internetu.
Je#eli masz to szcz &cie, #e mieszkasz w pobli#u sklepu, który oferuje instrumenty
i nuty, gor"co zach cam do wspierania jego dzia%alno&ci — to skarb, o który warto dba$.
Internet oferuje nam dzi& szeroki wybór niemal wszystkiego. Znajdziesz tam darmowe
nuty do utworów, które nie s" ju# chronione prawami autorskimi; za po&rednictwem
internetu mo#esz równie# kupi$ interesuj"ce Ci opracowanie. Wystarczy wpisa$
w wyszukiwark tytu% utworu lub nazwisko kompozytora wraz z has%em „nuty”, #eby
ju# po kilku klikni ciach mysz" znale;$ to, czego szuka%e&. Swoje poszukiwania mo#esz
rozpocz"$ od poni#szych serwisów
2
:
8notes:
www.8notes.com;
Burt & Company Music Supply:
www.burtnco.com;
Colony Music Center:
www.colonymusic.com;
Encore Music:
www.encoremusic.com;
Frank Music Company:
www.frankmusiccompany.com;
FreeHand Systems:
www.freehandmusic.com;
Musicnotes:
www.musicnotes.com;
Public Domain Music:
www.pdinfo.com;
The Sheet Music Archive:
www.sheetmusicarchive.net;
Sheet Music Direct:
www.sheetmusicdirect.com;
Sheet Music Plus:
www.sheetmusicplus.com.
Mo#esz równie# skontaktowa$ z wymienionymi poni#ej wydawcami, #eby poprosi$
o przes%anie katalogu, lub zapozna$ si z ich ofert" za po&rednictwem internetu
3
:
Alfred Publishing Co., Inc.
Tel. (818) 892-2452; strona internetowa:
www.alfred.com
.
Carl Fischer, Inc.
Tel. (800) 762-2328; strona internetowa: www.carlfischer.com.
Cherry Lane Music Company.
Tel. (212) 561-3000; strona internetowa:
www.cherrylane.com
.
Hal Leonard Corporation.
Strona internetowa: www.halleonard.com.
2
Je#eli chodzi o polskie strony, poszukiwania mo#na rozpocz"$ od serwisów takich jak nuty.pl,
alenuty.pl
, nuteusz.pl — przyp. t+um.
3
W Polsce nuty wydaj" mi dzy innymi: Polskie Wydawnictwo Muzyczne (www.pwm.com.pl),
Contra (www.contra.waw.pl), Korn (www.korn.com.pl) — przyp. t+um.
322
Cz+$< VI: Dekalogi
Mel Bay Publishing, Inc.
Tel. (800) 8-MEL-BAY (863-5229); strona
internetowa: www.melbay.com.
Music Sales Corporation.
Tel. (212) 254-2100; strona internetowa:
www.musicsales.com
.
Sher Music Company.
Tel. (800) 444-7437; strona internetowa:
www.shermusic.com
.
Wspólne wyst"py z innymi
Nie ma lepszego sposobu na zdobywanie umiej tno&ci muzycznych ni# granie. Po
pewnym czasie mo#esz stwierdzi$, #e masz ochot podj"$ w tej dziedzinie wspó%prac
z innymi. Na ca%e szcz &cie kto& kiedy& stworzy% ide duetów fortepianowych i ró#nego
rodzaju zespo%ów.
W ka#dym mie&cie i na ka#dej uczelni znajdzie si z pewno&ci" grupa muzyków
ch tnych do wspólnego grania — i nie mam tu na my&li gier wideo.
Duety fortepianowe
Namów do wspó%pracy przyjaciela, brata lub siostr , rodzica albo nauczyciela muzyki
— usi"d;cie razem przy jednej klawiaturze i podzielcie mi dzy siebie cz &ci utworu
fortepianowego na cztery r ce. Tego rodzaju utworów nie brakuje — ka#dy z wykonawców
ma w%asne nuty, w których zapisana zosta%a jego partia. Pami taj, #e gra na cztery r ce
to nie wy&cig — zaczyna si , ko-czy i gra razem.
Gdy ju# znajdziesz partnera do gry na cztery r ce, b dziesz móg% poznawa$ &wiat
duetów fortepianowych. Wasz repertuar mo#e obejmowa$ zarówno utwory Beethovena,
Czajkowskiego, Schuberta czy Strawi-skiego, jak i utwory ludowe i popularne.
Niewykluczone, #e traficie na aran#acje baletów i symfonii. Z pewno&ci" znajdziecie
nuty odpowiadaj"ce Waszemu poziomowi umiej tno&ci.
Grupy kameralne
Wiele zespo%ów potrzebuje pianisty. Je#eli chodzi o muzyk klasyczn", mamy cho$by
przyk%ad trio fortepianowego, w sk%ad którego wchodzi fortepian i dwa inne instrumenty,
zwykle skrzypce i wiolonczela. Je#eli za& chodzi o jazz, cz sto pojawiaj" si kwartety
z%o#one z fortepianu, perkusji, basu i saksofonu. Skontaktuj si z lud;mi, którzy
szukaj" w%a&nie trzeciego lub czwartego ko%a u wozu, i do dzie%a!
Trudno by%oby znale;$ w&ród wielkich kompozytorów takiego, który nigdy nie napisa%
nic specjalnie z my&l" o trio, kwartecie lub innego rodzaju zespole. Zbiór utworów,
o które Ty i Twoi przyjaciele mo#ecie wzbogaci$ swój repertuar, jest zatem w zasadzie
nieograniczony.
Rozdzia0 19: Dziesi+< sposobów na poszerzanie wiedzy zdobytej dzi+ki tej ksi8Nce
323
Wi"ksze zespoJy
Skoro umiesz gra$ na instrumentach klawiszowych, do stworzenia zespo%u potrzeba Ci
ju# tylko perkusisty, basisty, gitarzysty i by$ mo#e jeszcze wokalisty. Bez wzgl du na to,
czy b dziecie muzykowa$ tylko dla siebie w zaciszu gara#u, czy te# zaczniecie wyst powa$
przed prawdziw" publiczno&ci", granie w zespole daje du#o rado&ci i satysfakcji.
Wszyscy cz%onkowie zespo%u powinni prezentowa$ zbli#ony poziom umiej tno&ci.
Tworzenie zespo%u z udzia%em osób posiadaj"cych podobne umiej tno&ci jak Ty
(ani znacznie wi ksze, ani znacznie mniejsze) pozwala do minimum ograniczy$
rywalizacj wewn"trzzespo%ow".
Gdy Twój zespó% zacznie robi$ post py, zapro& znajomych na prób . Mo#ecie zagra$
publiczno&ci to, czego b dzie sobie #yczy$, ale mo#ecie te# pochwali$ si w%asnymi
dokonaniami. Je#eli dojdziesz do wniosku, #e zespó% prezentuje naprawd dobry
poziom, mo#esz zacz"$ zabiega$ o uwag ró#nych lokali (barów, restauracji, hoteli,
klubów bryd#owych) i spróbowa$ w ten sposób poszerzy$ grono jego s%uchaczy.
Stwórz stron internetow" zespo%u. Nic nie stoi na przeszkodzie, by hobby sta%o si
sposobem na #ycie — trzeba tylko w%o#y$ w to odpowiednio du#o pracy.
cladami mistrzów
Wielcy kompozytorzy epoki klasycznej i romantycznej byli cz sto równie# pianistami
— niektórzy s%yn" wr cz przede wszystkim jako wykonawcy, a dopiero w drugiej
kolejno&ci jako twórcy muzyki. Bez wzgl du na to, czy zwykli grywa$ na fortepianie,
klawesynie, czy organach, ci mistrzowie potrafili doskonale pos%ugiwa$ si zestawem
bia%ych i czarnych klawiszy.
Jan Sebastian Bach
Uwa#any przez wielu za duchowego ojca muzyki zachodniej (warto równie#
doda$, #e by% równie# faktycznym ojcem wielu muzyków), ten niemiecki kompozytor
(1685 – 1750) uczy% si gra$ na skrzypcach pod okiem swojego ojca. Po &mierci
rodziców Bach zamieszka% ze swoim starszym bratem, który przekaza% mu umiej tno&$
gry na organach. W wieku osiemnastu lat dosta% prac jako organista w ko&ciele. D%ugo
tam jednak nie pracowa%, poniewa# jego zwierzchnicy uznali, #e zbyt du#o improwizuje.
Bach podj"% wtedy prac w innym ko&ciele w Weimarze, gdzie mia% co miesi"c
komponowa$ nowy utwór na chór i organy. Na szcz &cie w tej pracy nikt nie ogranicza%
jego potencja%u w zakresie improwizacji — i dzi ki temu &wiat wzbogaci% si o jak#e
lubiane arcydzie%a. W&ród utworów napisanych przez Bacha znajduj" si mi dzy
innymi dwa tomy preludiów i fug, znane jako Das Wohltemperierte Klavier, które do dzi&
uwa#a si za wzorzec muzyki fortepianowej.
Ludwig van Beethoven
Jeden z najwi kszych kompozytorów wszech czasów, urodzony w Niemczech Ludwig van
Beethoven (1770 – 1827), by% równie# cenionym pianist". Jego wykonania i kompozycje
wzbudza%y wielkie zainteresowanie przez ca%y okres trwania jego muzycznej kariery.
324
Cz+$< VI: Dekalogi
W przeciwie-stwie do wielu innych kompozytorów Beethoven zyska% s%aw ju# za
#ycia. Zmieni% podej&cie do muzyki i cz sto szokowa% publiczno&$, ale ludzie i tak
z niecierpliwo&ci" czekali na jego kolejne sonaty fortepianowe. Chocia# sam Beethoven
sprzeciwia% si nadawaniu tytu%ów jego utworom, wydawca nalega%. Dzi ki nazwom
takim jak Sonata Ksi*Eycowa czy Appasionata nuty sprzedawa%y si jak &wie#e bu%eczki.
Jan Brahms
Brahms (1833 – 1897) tworzy% muzyk pod wp%ywem w%asnych do&wiadcze- grania na
salonach niemieckiego Hamburga, gdzie bywa% jako m%ody cz%owiek. W jego melodiach
i ta-cach wyra;nie s%ycha$ wp%yw otaczaj"cego go &wiata. Potrafi% po%"czy$ elementy
melodyczne, harmoniczne i rytmiczne w jedn" ca%o&$, tworz"c dzie%o artystycznie
doskona%e. Nawet jego „naj%atwiejsze” utwory stanowi" nie lada wyzwanie, ale z ca%"
pewno&ci" warto nad nimi pracowa$. Muzyka fortepianowa Brahmsa zapewnia wiele
satysfakcji zarówno s%uchaj"cemu, jak i graj"cemu.
Fryderyk Chopin
Niemal we wszystkich utworach Chopina to w%a&nie fortepian odgrywa g%ówn" rol .
Wielu mi%o&ników tego instrumentu wskazuje w%a&nie utwory Chopina (1810 – 1849)
jako te, które chcieliby przy sobie mie$, gdyby mieli trafi$ na mityczn" bezludn" wysp .
Chopin zrewolucjonizowa% techniczne aspekty gry na fortepianie, nigdy jednak nie
dopuszcza%, by dzia%o si to kosztem aspektów artystycznych. Kto raz zacznie s%ucha$,
zostanie mi%o&nikiem wszystkich utworów kompozytora, od koncertów fortepianowych
pocz"wszy, poprzez etiudy i mazurki, a na nokturnach sko-czywszy.
Franciszek Liszt
Ojciec tego w gierskiego pianisty zacz"% uczy$ go gry na instrumencie, a tym samym
pracowa$ nad jego talentem, gdy Liszt mia% zaledwie dziewi $ lat. M%ody Liszt
(1811 – 1886) nieustannie koncertowa% i nigdy nie odebra% formalnego wykszta%cenia.
S%yn"% z niezwykle teatralnych i zapieraj"cych dech w piersiach wyst pów, dzi ki
czemu jego muzyka cieszy%a si ogromn" popularno&ci" i zyska%a sobie rzesze fanów
(do&$ istotnie wp%ywaj"c przy tym na ego samego kompozytora). Plotka g%osi, #e Liszt
gra% kiedy& z tak ogromn" energi", #e doprowadzi% do zerwania jednej ze strun fortepianu!
Na &wiecie zapanowa%a lisztomania i chocia# nie zachowa%y si #adne figurki wzorowane
na postaci Liszta, kompozytor pozostawi% po sobie nietypow" pami"tk — gipsowy
odlew d%oni wykonany po jego &mierci.
Wolfgang Amadeusz Mozart
Bodaj najs%ynniejszym muzycznie utalentowanym dzieckiem by% Austriak Wolfgang
Amadeusz Mozart, który lekcje muzyki pobiera% od ojca. W wieku pi ciu lat Mozart
(1756 – 1791) zacz"% komponowa$ — nie tylko utwory fortepianowe, ale te#
standardowe dzie%a symfoniczne. Mia% niezwyk%" pami $ i niesamowite ucho, dzi ki
czemu potrafi% zagra$ bezb% dnie ca%" sonat , wys%uchawszy jej uprzednio tylko raz.
Rozdzia0 19: Dziesi+< sposobów na poszerzanie wiedzy zdobytej dzi+ki tej ksi8Nce
325
Jego ojciec z dum" chwali% si swoim potomkiem przed szlacht" ca%ej Europy, przez
czterna&cie lat organizuj"c dla niego wyjazdowe wyst py. Koncerty fortepianowe
Mozarta zalicza si dzi& do najwa#niejszych utworów muzyki stworzonej na
instrumenty klawiszowe.
Sergiusz Rachmaninow
Ten urodzony w Rosji muzyk odnosi% wielkie sukcesy jako kompozytor, dyrygent i pianista
solowy. Mia% bardzo du#e d%onie, co jednak nie przeszkadza%o mu gra$. Rachmaninow
(1873 – 1943) stworzy% w%asny repertuar solowy, w sk%ad którego wchodzi%y
skomplikowane i niezwykle trudne kompozycje. Zalicza si do nich mi dzy innymi
s%ynne Preludium cis-moll, które zyska%o sobie niezwyk%" popularno&$. Na d%ugo przed
tym, jak na ekrany wszed% film Casablanca, po wys%uchaniu tego utworu publiczno&$
prosi%a: „Zagraj to jeszcze raz, Siergiej”. Sam kompozytor mówi% pó;niej o swoim
popularnym dziele jako o „Tym” preludium. Nawet dzisiaj jego III Koncert Fortepianowy
uchodzi za bodaj najtrudniejszy tego typu utwór wszech czasów.
UdziaJ w koncertach na ]ywo
Id; na koncert i pos%uchaj muzyki na #ywo. Wspieraj swoich lokalnych muzyków
i wydarzenia muzyczne. Bez nich dosz%oby do zerwania najwa#niejszej dla muzyki
wi zi — tej %"cz"cej wykonawc z publiczno&ci". Je#eli w Twoim mie&cie funkcjonuje
orkiestra symfoniczna, kup bilet na jej koncert. Je#eli nie masz tego szcz &cia, wybierz
si do s"siedniego miasta, gdzie b dziesz móg% pos%ucha$ tego typu muzyki. W ka#dym
sezonie orkiestra zaprasza do wspó%pracy co najmniej jednego pianist , który wyst puje
z ni" jako solista. Udzia% w koncercie i s%uchanie muzyki fortepianowej na #ywo to co&
zupe%nie innego ni# s%uchanie nagra-. Gor"co Ci to polecam.
S%uchanie nagra- pozwala pozna$ najwa#niejsze aspekty muzyki, nie zapewnia jednak
kompleksowego do&wiadczenia. Obserwuj(c pianist podczas grania, mo#esz przygl"da$
si jego nawykom i postawie, mo#esz podziwia$ ogó% jego umiej tno&ci, w szczególno&ci
za& technik , a tak#e zaanga#owanie i emocje towarzysz"ce wykonywaniu utworów.
Pod&wiadomie przyswajasz sobie t wiedz i potem wykorzystujesz j" do doskonalenia
w%asnej techniki gry.
Je#eli nie przepadasz za muzyk" klasyczn", poszukaj fajnego klubu jazzowego, wybierz
si do hotelowego baru, odwied; centrum handlowe w okresie &wi"tecznym albo kup
bilety na koncert jakiego& zespo%u, w sk%ad którego wchodzi pianista. Chodzi po prostu
o to, #eby& szuka% okazji do przygl"dania si , jak graj" ró#ni piani&ci — a nie tylko Twój
wujek Dave (no chyba #e Twój wujek Dave nazywa si Brubeck).
SJuchanie nagraU
Kup je lub po#ycz — najwa#niejsze, #eby& wszed% w posiadanie kilku p%yt CD, których
móg%by& potem s%ucha$ i s%ucha$ bez ko-ca. W rozdziale 17. znajdziesz nazwiska
pianistów, których styl i wykonanie mog" przypa&$ Ci do gustu.
326
Cz+$< VI: Dekalogi
S%uchanie muzyki w wykonaniu innych pianistów pozwoli Ci lepiej oceni$ w%asny
poziom. Cudze wykonania mog" by$ równie# ;ród%em pewnych inspiracji
stylistycznych, które mo#esz pó;niej wykorzysta$, by wzbogaca$ w%asn" interpretacj .
A poza tym cz%owiek zainspirowany ma wi ksz" motywacj do dzia%ania.
Buszowanie w#ród pJyt
Kiedy& sklep z p%ytami mo#na by%o znale;$ niemal na ka#dej g%ównej ulicy w ka#dym
wi kszym mie&cie — te czasy jednak min %y. Mimo to niektóre sklepy z nagraniami
i ksi garnie maj"ce w swojej ofercie p%yty zdo%a%y przetrwa$. Zawsze mi%o jest przejrze$
ciekawy zbiór nagra- i znale;$ tam co& nowego albo interesuj"cego.
Warto wspiera$ sklepy muzyczne, w których mo#na ods%ucha$ p%yt przed zakupem.
Dzi ki temu mo#na si bardzo szczegó%owo zapozna$ z zawarto&ci" danej p%yty, jeszcze
zanim w ogóle wyci"gnie si portfel z kieszeni.
Je#eli nie mo#esz czego& znale;$, zamów to. Pracownik sklepu zawsze mo#e zamówi$
to, czego nie ma akurat na stanie, a co Ty chcia%by& kupi$. Ch tnie wykona prac za
Ciebie — dowie si , co jest dost pne na rynku, a czego nak%ad zosta% ju# wyczerpany,
przedstawi Ci te# dodatkowe informacje na temat nagrania czy wykonawcy.
Zakupy w sieci
Mo#esz unikn"$ korków i nie przebieraj"c si z pi#amy robi$ zakupy bez wychodzenia
z domu. Tak, w internecie nie brakuje stron, za po&rednictwem których mo#esz
kupowa$ nagrania. Oprócz mo#liwo&ci zakupu p%yty, która zostanie Ci nast pnie
przys%ana, istnieje równie# opcja pobierania nagra- bezpo&rednio na Twój komputer.
Wielu sprzedawców umo#liwia ods%uchanie fragmentów nagra- jeszcze przed
dokonaniem zakupu
4
.
Amazon:
www.amazon.com;
Barnes & Noble:
music.barnesandnoble.com;
CD Baby:
cdbaby.com;
CD Universe:
www.cduniverse.com;
DigStation:
www.digstation.com;
iTunes:
www.apple.com/itunes;
MusicStack:
www.musicstack.com;
Tower Records:
www.tower.com.
4
Muzyk za po&rednictwem internetu mo#na zamawia$ równie# mi dzy innymi na stronach
www.merlin.pl
, www.empik.com, stereo.pl, music.ovi.com/pl/pl/pc — przyp. t+um.
Rozdzia0 19: Dziesi+< sposobów na poszerzanie wiedzy zdobytej dzi+ki tej ksi8Nce
327
Wizyta w bibliotece
W bibliotekach znajdziesz dzi& ju# nie tylko ksi"#ki. Udaj si do swojej lokalnej
biblioteki i przejrzyj jej zbiory nagra-. Zach cam do korzystania z tych mo#liwo&ci.
Przecie# po to w%a&nie tam s".
Je#eli z powodu wyczerpania nak%adu sklep nie zdo%a sprowadzi$ p%yty, warto poszuka$
szcz &cia w%a&nie w bibliotece. Takie trudne do nabycia nagranie nie zawsze b dziesz
móg% zabra$ do domu, ale z pewno&ci" b dziesz móg% je ods%ucha$.
Wymiana ze znajomymi
Moim ulubionym sposobem na poszerzanie kolekcji jest wymiana nagra- ze znajomymi.
Nie mo#na wykluczy$, #e dzi ki tego rodzaju polityce barterowej z czasem uda Ci si
nawet podwoi$ liczb posiadanych p%yt.
Fortepianowe strony w internecie
W&ród ogromu ró#nych stron internetowych o tematyce muzycznej nie brakuje
równie# tych po&wi conych muzyce fortepianowej i instrumentom klawiszowym.
Strony wskazane poni#ej oferuj" jednocze&nie najwy#szej jako&ci tre&ci i najlepsz"
jako&$ do&wiadczenia:
The Kennedy Center ArtsEdge:
www.artsedge.kennedy-center.org;
The Piano Education Page:
www.pianoeducation.org;
Piano Technicians Guild:
www.ptg.org;
Piano World:
www.pianoworld.com.
W ostatnich latach zyskali&my niesamowit" mo#liwo&$ ogl"dania nagra- z wyst pów
wielkich muzyków, które internauci udost pniaj" w serwisach takich jak YouTube.
Dzi ki temu mo#emy wys%ucha$ najwi kszych pianistów ostatniego stulecia, obserwowa$
ich ruchy i podziwia$ ich technik , a przy tym ws%uchiwa$ si w rozmaite interpretacje
ulubionych utworów muzycznych.
Oprócz stron internetowych w sieci funkcjonuj" równie# liczne grupy dyskusyjne,
których cz%onkowie debatuj" o fortepianach, wykonaniach, instrumentach cyfrowych,
urz"dzeniach MIDI, nagraniach i wielu innych sprawach. Do%"cz do którejkolwiek
z poni#szych grup (na ogó% mo#na to zrobi$ bezp%atnie) i nawi"# znajomo&$ z lud;mi,
którzy podzielaj" Twoje pasje:
www.pianosociety.com
;
www.pianostreet.com
;
www.synthzone.com
.
328
Cz+$< VI: Dekalogi
Muzyka fortepianowa
na srebrnym ekranie
W Hollywood powsta%o wiele, wiele filmów, w których istotn" rol odgrywali piani&ci
i muzyka fortepianowa. Niema kobieta, która porozumiewa si za po&rednictwem
fortepianu, albo g%uchy kompozytor, który nie s%yszy swojego instrumentu — twórcy
filmów niew"tpliwie wiedz", jak wykorzysta$ fortepian, by napisa$ wzruszaj"c" histori .
Polecam nast puj"ce filmy, w których fortepian odgrywa jedn" z g%ównych ról:
Thirty Two Short Films About Glenn Gould
(1993). Jeden z tytu%owych krótkich
filmów trwa niespe%na minut . Pozosta%e trzydzie&ci jeden uchylaj" nam r"bka
tajemnicy na temat prowadz"cego samotniczy tryb #ycia wirtuoza.
Amadeusz
(1984). Film o Mozarcie.
The Art of Piano
. Ten dokument prezentuje materia%y z wyst pów wielkich
pianistów XX wieku, takich jak Claudio Arrau, Glenn Gould, Vladimir Horowitz,
Sergiusz Rachmaninow czy Artur Rubinstein.
Art Tatum: The Art of Jazz Piano
. Ten dokument po&wi cony wielkim pianistom
jazzowym obejmuje nagrania z wyst pów, wywiady i rzadko publikowane
materia%y.
Casablanca
(1942). Bogart nie powiedzia% przecie#: „Zagraj to jeszcze raz, Sam”
do muzyka graj"cego na tubie!
Konkurs
(1980). Amy Irving i Richard Dreyfuss to piani&ci, którzy konkuruj"
o t sam" nagrod i którzy si w sobie zakochuj".
Wspaniali bracia Bakerowie
(1989). Jeff i Beau Bridges graj" cz%onków
pianistycznego duetu, którzy poszukuj" wokalisty. Ich wybór pada na Michelle
Pfeiffer, która jak nikt inny radzi sobie z fortepianem.
Pi23 4atwych utworów
(1970). Jack Nicholson wciela si w rol pianisty, który
ma do zagrania pi $ %atwych utworów.
Wieczna mi4o63
(1994). Gary Oldman gra Beethovena, a Beethoven gra Sonat*
Ksi*Eycow(
.
Improwizacja
(1991). Ten film przedstawia udramatyzowan" histori romansu
Chopina z pisark" George Sand.
Madame Sousatzka
(1988). Shirley MacLaine gra wiod"c" raczej samotniczy tryb
#ycia, ale jednocze&nie pe%n" pasji londy-sk" nauczycielk gry na fortepianie.
Pianista
(2002). Adrien Brody zdoby% Oscara za rol s%ynnego polskiego pianisty
W%adys%awa Szpilmana, który walczy o prze#ycie w okresie nazistowskiej
okupacji Warszawy podczas II wojny &wiatowej.
Fortepian
(1993). Holly Hunter wciela si w rol niemej kobiety, która
komunikuje si ze &wiatem za po&rednictwem klarnetu… nie, chwileczk …
chcia%em powiedzie$: fortepianu.
Piano Grand: A Smithsonian Celebration
(2000). W 2000 roku z okazji 300-lecia
fortepianu Smithsonian zorganizowa% niezapomniane wydarzenie muzealne.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
więcej podobnych podstron