DROGA DO AWANSU NA KONTRAKTOWEGO
Nauczyciel przystępując do pracy uzyskuje stopień nauczyciela stażysty. Staż rozpoczyna
jego wspinanie się po drabinie awansu. Przez pierwszy rok pracy nauczyciel zapoznaje się z pracą
szkoły, zdobywa niezbędne doświadczenie.
Staż rozpoczyna się automatycznie na początku roku szkolnego, nie później jednak niż w ciągu 14
dni (KN art. 9d ust.1). Gdyby nauczyciel nawiązał stosunek pracy po upływie wymienionego
terminu, nie może rozpocząć stażu do końca tego roku szkolnego (KN art. 9d ust. 2).
Powyższe zasady dotyczą także dodatkowego stażu wynikającego z uzyskania ostatecznej
negatywnej oceny dorobku zawodowego za okres stażu lub nieuzyskania akceptacji komisji
kwalifikacyjnej (KN art. 9d ust. 3).
Teraz przez 9 miesięcy nauczyciel jest nauczycielem stażystą (KN art. 9c ust. 1 pkt. 1).
Wraz z rozpoczęciem stażu dyrektor przydziela nauczycielowi opiekuna stażu (KN art. 9c ust. 4).
Opiekunem może zostać nauczyciel mianowany lub dyplomowany, choć niekoniecznie tego samego
przedmiotu.
W przedszkolach publicznych, szkołach i placówkach prowadzonych przez osoby fizyczne
oraz osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego, przedszkolach niepublicznych,
niepublicznych zakładach kształcenia i placówkach doskonalenia nauczycieli oraz szkołach
niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych, opiekunem może być również nauczyciel
zajmujący stanowisko kierownicze. W rodzinnej placówce opiekuńczo-wychowawczej opiekunem
może być również nauczyciel mianowany lub dyplomowany zatrudniony w publicznym ośrodku
adopcyjno-opiekuńczym, wskazany przez organ nadzoru w porozumieniu z organem prowadzącym.
(KN art. 9c ust. 4).
Zadaniem opiekuna jest pomoc w przygotowaniu i realizacji planu rozwoju zawodowego (KN art. 9c
ust. 5).
Opiekun stażu, co najmniej raz w miesiącu powinien uczestniczyć w zajęciach prowadzonych
przez nauczyciela stażystę (rozp. § 6 ust. 1 pkt 3). Po przeprowadzonych zajęciach analizuje z
nauczycielem stażystą scenariusz lekcji, przebieg i efekty przeprowadzonych zajęć. Raz w miesiącu
nauczyciel stażysta powinien uczestniczyć w zajęciach prowadzonych przez opiekuna stażu lub
innego nauczyciela (rozp. § 6 ust. 1 pkt 2).
Obowiązkiem dyrektora szkoły jest zapewnienie nauczycielowi stażyście warunków do
obserwacji zajęć dydaktycznych, wychowawczych oraz innych prowadzonych w szkole. Stażysta ma
możliwość obserwacji zajęć prowadzonych przez nauczyciela tego samego przedmiotu lub rodzaju
zajęć w tej samej lub innej szkole. Zapewniony ma również udziału w formach kształcenia
ustawicznego, jeżeli wynika to z zatwierdzonego planu rozwoju zawodowego i potrzeb szkoły. Może
korzystać z pomocy merytorycznej i metodycznej poradni psychologiczno-pedagogicznej lub innych
placówek i instytucji oświatowych (rozp. § 4 ust. 1 pkt 1-3).
Przed nauczycielem stoi trudne zadanie napisania planu rozwoju zawodowego (KN art. 9c ust.
3), tj. programu działań w okresie stażu. Plan ten powinien uwzględnić specyfikę i potrzeby szkoły,
PDF created with pdfFactory trial version
w której nauczyciel stażysta pracuje, zadania do realizacji oraz wymagania kwalifikacyjne. Ważne
jest, aby nie zapomnieć uwzględnić swoich dotychczasowych umiejętności, wiedzy i doświadczenia.
Projekt planu rozwoju zawodowego musi zostać przedstawiony dyrektorowi w ciągu 20 dni od dnia
rozpoczęcia zajęć (rozp. § 3.ust. 1).
Nauczyciel powinien w szczególności podczas swojego stażu poznać organizację, zadania
oraz zasady funkcjonowania szkoły:
- przepisy związane z funkcjonowaniem szkoły,
- sposób prowadzenia dokumentacji obowiązującej w szkole,
- przepisy dotyczące zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków nauki i pracy.
Na początek nauczyciel powinien wypisać wszystkie zadania, które otrzymał do realizacji w
danym roku szkolnym oraz to, co zrobił do tej pory w swojej pracy pedagogicznej. Pomocne może
być jest tu również wypisanie poszczególnych zadań potrzebnych do uzyskania danego stopnia
awansu zawodowego. Najważniejsze jest, aby nauczyciel znał wymagania, jakie są przed nim
stawiane. Nauczyciel powinien na początku dokonać samooceny jako wychowawca, pedagog.
Ocenie powinny podlegać jego umiejętności, które do tej pory nabył, jak również to, czy ma
autorytet wśród uczniów, czy nie ma problemów z komunikacją, rozwiązywaniem problemów w
klasie itp. Powinien rozważyć, czego mu brakuje - jest to punkt wyjścia do planowania swojego
kształcenia i doskonalenia.
Plan musi być zatwierdzony przez dyrektora szkoły w ciągu 30 dni od dnia rozpoczęcia zajęć.
W przypadku nieprzyjęcia planu zostaje on zwrócony nauczycielowi do poprawy, ze wskazaniem na
piśmie zakresu zmian, jakich ma dokonać (rozp. § 3 ust. 3).
Po zakończeniu stażu nauczyciel w ciągu 30 dni powinien złożyć dyrektorowi szkoły
sprawozdanie z realizacji planu rozwoju zawodowego (rozp. § 4 ust. 4).
Sprawozdanie z realizacji planu rozwoju zawodowego dyrektor ocenia po zasięgnięciu opinii
opiekuna stażu oraz rady rodziców. Ma na to do 21 dni od dnia złożenia przez nauczyciela
sprawozdania za okres stażu (KN art. 9c ust. 6 pkt 1).
Opiekun stażu ma 14 dni na przedstawienie dyrektorowi projektu oceny dorobku
zawodowego po zakończeniu stażu przez nauczyciela. W ciągu 14 dni od dnia otrzymania
zawiadomienia o dokonywanej ocenie dorobku zawodowego, rada rodziców powinna przedstawić
swoją opinię. Jednak, gdy tego nie zrobi w wyznaczonym terminie, nie wstrzymuje to procesu oceny
(KN art. 9c ust. 7). Ocena dokonywana jest na piśmie i zawiera uzasadnienie, a także informację o
możliwości wniesienia odwołania (KN art. 9c ust. 8).
W każdym przypadku od oceny dorobku nauczycielowi przysługuje, w ciągu 14 dni od jej
otrzymania, odwołanie do organu sprawującego nadzór pedagogiczny. Powyższy organ ma 21 dni na
rozpatrzenie odwołania. Jednak ocena przedstawiona przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny
jest ostateczna (KN art. 9c ust 9).
Istnieje jeszcze sytuacja, w której organ ten nie dotrzyma terminu rozpatrzenia odwołania, w takiej
sytuacji nauczyciel jest dopuszczony do rozmowy kwalifikacyjnej (KN art. 9c ust. 10).
Niestety może się zdarzyć, że praca nauczyciela zostanie oceniona negatywnie. W takim
wypadku nauczyciel może starać się o ponowną ocenę dorobku po odbyciu jednego dodatkowego
stażu w wymiarze 9 miesięcy. Może to zrobić na swój wniosek i za zgodą dyrektora szkoły (KN art.
PDF created with pdfFactory trial version
9c ust. 11). Dodatkowy staż również można rozpocząć wraz z początkiem roku szkolnego (KN art.
9d ust. 3).
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 1 grudnia 2004 r. w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, nauczyciel musi sprostać
pewnym, niezbędnym wymaganiom oraz nabyć określone umiejętności:
znajomość organizacji i zasad funkcjonowania szkoły,
w której nauczyciel odbywał staż (§ 6 ust. 2 pkt 1)
Oceniana jest znajomość dokumentów obowiązujących w szkole, prawidłowość wypełniania
dokumentacji ucznia i nauczyciela oraz zastosowanie obowiązujących zasad funkcjonowania szkoły.
umiejętność prowadzenia zajęć w sposób
zapewniający właściwą realizację statutowych zadań szkoły,
w której nauczyciel odbywał staż (§ 6 ust. 2 pkt 2)
Pozytywna ocena hospitowanych zajęć. Oceniane jest opracowanie narzędzi pomiaru,
przeprowadzenie analizy wyników osiągnięć wiedzy uczniów oraz stosowanie różnych technik
aktywizujących uczniów. Inspirowanie uczniów do brania udziału w różnorodnych konkursach. W
ocenie zwraca się również uwagę na to, czy uczniowie uzyskiwali wyniki zgodne ze swoimi
możliwościami, jak też czy został opracowany plan pracy z uczniami słabymi. Zwraca się uwagę na
to, czy środki dydaktyczne były adekwatne do prowadzonych zajęć i czy nauczyciel przedstawił
dokumentację przygotowywania się do zajęć.
znajomość środowiska uczniów, ich problemów
oraz umiejętność współpracy ze środowiskiem uczniów (§ 6 ust. 2 pkt 3)
Ważna jest ocena umiejętności gromadzenia informacji i dokonywania analizy środowiska
uczniów, jak też opracowywanie planu pracy klasy z uwzględnieniem potrzeb i oczekiwań uczniów,
jak też rodziców, jednocześnie zgodnego z programem wychowawczym szkoły. Istotną
umiejętnością, jaką nauczyciel powinien nabyć podczas stażu, jest umiejętność prowadzenia spotkań
z rodzicami. Swoją opinię wyraża także pedagog, oceniając kontakty nauczyciela z uczniami i
rodzicami. Ocenie podlega również współpraca ze środowiskiem lokalnym i w razie potrzeby
podejmowanie działań zmierzających do rozwiązywania problemów środowiskowych uczniów.
umiejętność omawiania własnych lub obserwowanych zajęć (§ 6 ust. 2 pkt 4)
Nauczyciel po skończonych zajęciach prowadzonych przez innego nauczyciela musi umieć
ustalić cel zajęć, przygotować narzędzia do opisu spostrzeżeń, przeprowadzić obserwację zajęć,
sporządzając z nich notatki, które będą służyły do przygotowania wniosków, wreszcie musi umieć
przekazać zebrane informacje. Jednocześnie musi umieć omówić własne zajęcia.
W roku uzyskania pozytywnej oceny dorobku zawodowego za okres stażu nauczyciel
stażysta składa wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego. Jeżeli nie dotrzyma terminu
złożenia wniosku, obowiązany jest do ponownego odbycia stażu w pełnym wymiarze (KN art. 9d ust.
7).
Do wniosku należy dołączyć:
- dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji zawodowych lub poświadczone kopie tych
dokumentów,
PDF created with pdfFactory trial version
- zatwierdzony plan rozwoju zawodowego wraz ze sprawozdaniem z jego realizacji,
- ocenę dorobku zawodowego za okres stażu, a w przypadku nauczyciela, który w okresie odbywania
stażu zmienił miejsce zatrudnienia - także ocenę za okres stażu odbytego w poprzednim miejscu
zatrudnienia,
- zaświadczenie dyrektora szkoły o wymiarze zatrudnienia nauczyciela oraz zajmowanym przez
niego stanowisku w dniu wydania zaświadczenia oraz w okresie odbywania stażu; w przypadku
nauczyciela, który w okresie odbywania stażu zmienił miejsce zatrudnienia, oraz nauczyciela
zatrudnionego w kilku szkołach, w każdej w wymiarze niższym niż połowa obowiązującego
wymiaru zajęć, łącznie w wymiarze co najmniej połowy obowiązującego wymiaru zajęć, należy
załączyć zaświadczenia ze wszystkich szkół, w których nauczyciel był zatrudniony w okresie stażu,
jeżeli zatrudnienia nie można udokumentować na podstawie świadectw pracy (rozp. § 9 ust. 1)
Dyrektor szkoły powołuje komisję kwalifikacyjną, w skład której wchodzą:
- dyrektor (wicedyrektor) - przewodniczący;
- przewodniczący zespołu przedmiotowego (wychowawczego), w przypadku, gdy taki zespół nie
został powołany - nauczyciel mianowany lub dyplomowany pracujący w danej szkole. W przypadku
placówek, w których nie są zatrudnieni nauczyciele mianowani lub dyplomowani, może być to
nauczyciel kontraktowy;
- opiekun stażu (KN art. 9g ust. 1 pkt 1-3);
- na wniosek nauczyciela skład komisji może zostać uzupełniony o przedstawiciela wskazanego
związku zawodowego. Przedstawiciela tego wskazuje właściwy organ statutowy związku (KN art.
9g ust. 5, 5a).
Jako obserwator, w pracach komisji może również brać udział:
- przedstawiciel organu prowadzącego szkołę i organu sprawującego nadzór pedagogiczny (KN art.
9g ust. 4).
Jeżeli nauczyciel złoży wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego do dnia 30
czerwca danego roku, właściwy organ, w tym wypadku dyrektor szkoły, wydaje decyzję o nadaniu
bądź odmowie nadania stopnia awansu zawodowego do dnia 31 sierpnia danego roku. W przypadku
wniosków złożonych do dnia 31 października - do 31 grudnia danego roku (KN art. 9b ust 3, 3a).
Komisja kwalifikacyjna przeprowadza postępowanie kwalifikacyjne na wniosek, który
nauczyciel musi skierować do dyrektora szkoły (KN art. 9b ust. 2).
Może się jednak zdarzyć, że wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego lub dokumentacja,
nie spełniają wymagań formalnych, wtedy dyrektor szkoły ma obowiązek wskazania szczegółowo
stwierdzonych braków i wyznaczenia terminu ich uzupełnienia (rozp. § 11 ust. 2). Dyrektor szkoły
powiadamia nauczyciela o terminie i miejscu przeprowadzenia rozmowy kwalifikacyjnej, na co
najmniej 14 dni przed datą posiedzenia (rozp. § 11 ust. 3).
Pierwszym krokiem jest analiza formalna złożonej przez nauczyciela dokumentacji.
Kolejnym jest rozmowa kwalifikacyjna, podczas której nauczyciel musi przedstawić sprawozdanie z
realizacji planu rozwoju zawodowego oraz odpowiedzieć na pytania komisji (rozp. § 12 ust. 1), czyli
uzyskać akceptację komisji po przeprowadzonej rozmowie (KN art. 9b ust. 1 pkt 1).
Wszelkie rozstrzygnięcia komisja kwalifikacyjna podejmuje w obecności co najmniej 2/3
składu swoich członków. Każdy z członków komisji ocenia wymagania spełnianie przez nauczyciela,
niezbędne do uzyskania stopnia awansu zawodowego, według punktowej skali od 0 do 10. Na
podstawie liczby punktów przyznanych przez poszczególnych członków komisji oblicza się średnią
arytmetyczną punktów, z tym że jeżeli liczba członków komisji jest większa niż 3, odrzuca się jedną
PDF created with pdfFactory trial version
najwyższą i jedną najniższą ocenę punktową. Nauczyciel uzyskuje akceptację komisji
kwalifikacyjnej, jeżeli obliczona średnia wynosi co najmniej 7 (rozp. § 13.ust. 1-4).
W sprawach dotyczących prac komisji, nieuregulowanych w rozporządzeniu, decyduje
komisja w drodze głosowania zwykłą większością głosów członków komisji obecnych na
posiedzeniu (rozp. § 15).
Z przebiegu pracy komisji sporządzany jest protokół zawierający w szczególności pytania zadane
nauczycielowi w czasie rozmowy kwalifikacyjnej oraz informację o udzielonych przez nauczyciela
odpowiedziach, uzyskane przez nauczyciela oceny punktowe, średnią arytmetyczną punktów,
uzasadnienie rozstrzygnięcia komisji (rozp. § 14).
Po uzyskaniu akceptacji komisji, nauczyciel otrzymuje zaświadczenie o akceptacji. Rejestr
wydanych zaświadczeń prowadzi dyrektor szkoły (KN art. 9g ust. 9).
Gdy nauczyciel nie uzyska akceptacji komisji, może ponownie złożyć wniosek o podjęcie
postępowania kwalifikacyjnego po odbyciu, na swój wniosek i za zgodą dyrektora szkoły,
dodatkowego stażu w wymiarze 9 miesięcy (KN art. 9g ust. 8). Nauczyciel stażysta może ponownie
przystąpić do rozmowy z komisją kwalifikacyjną tylko jeden raz w danej szkole (KN art. 9g ust. 8
pkt 1).
Po spełnieniu tych wszystkich warunków dyrektor szkoły w drodze decyzji administracyjnej nadaje
nauczycielowi stażyście stopień
NAUCZYCIELA KONTRAKTOWEGO.
PDF created with pdfFactory trial version