33

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie

Instytut Pielęgniarstwa

Halina Cudek

Studia pomostowe semestr trzeci typ A

Rok akademicki 2009/2010

Zdrowie publiczne

Temat pracy: System opieki zdrowotnej nad uzależnionymi

Pod kierunkiem prof. A. Brodziak

Uzależnienie to nabyta silna potrzeba fizyczna

i psychiczna stałego zażywania jakiejś substancji

chemicznej, bądź wykonywania jakiejś czynności.

Uzależnienia dzielimy na :

Fizjologiczne (potrzeba stałego zażywania jakiejś substancji

odczuwana jako szereg dolegliwości fizycznych np. bóle,

biegunki, uczucie zimna, wymioty, drżenia mięśni,

bezsenność)

Psychiczne (potrzeba stałego wykonywania jakiejś czynności

lub zażywania jakiejś substancji, bez konsekwencji

fizjologicznych przy braku realizacji; cechy: osłabienie

woli, samooszukiwanie się, natręctwa, obsesja,

wyniszczenie fizyczne, apatia)

Społeczne (zażywanie środków szkodliwych/toksycznych

pod wpływem mody)

Skuteczne leczenie uzależnień to proces, który opiera się na

konkretnej wiedzy, dotyczącej tak samego uzależnienia, jak i

specyfiki funkcjonowania osób uzależnionych.

Leczenie powinno odbywać się w profesjonalnych placówkach

lecznictwa odwykowego, które zatrudniają odpowiednio

wykwalifikowanych pracowników, posiadających uprawnienia

państwowe: terapeutów uzależnień, psychologów i lekarzy.

Z uwagi na wielość uzależnień obserwuje się postępujące

zróżnicowanie placówek a także powstawanie nowych form

organizacyjnych.

System opieki nad uzależnionymi jest wkomponowany (poza

organizacjami pozarządowymi) w system opieki nad osobami z

zaburzeniami psychicznymi.

System opieki nad uzależnionymi obejmuje:

leczenie ambulatoryjne

leczenie stacjonarne i dzienne

postrehabilitację

Leczenie ambulatoryjne odbywa się w:

poradniach zdrowia psychicznego

poradniach leczenia uzależnień i odwykowych

poradniach leczenia nerwic

poradniach seksuologii i patologii współżycia

poradniach psychologicznych

Poradnie leczenia ambulatoryjnego są placówkami pierwszego

kontaktu.

Przyjmują tam psycholodzy, psychiatrzy lub terapeuci

uzależnień.

W trakcie rozmowy diagnozuje się stopień uzależnienia i ustala

strategie pomocy.

Są to propozycje terapii ambulatoryjnej, w ramach oddziału

dziennego lub ośrodka stacjonarnego.

Leczenie ambulatoryjne obejmuje spotkania indywidualne z

terapeutą – zazwyczaj jeden raz w tygodniu 1 godz oraz

uczestnictwo w grupie – jeden raz w tygodniu 3 godz.

Dominującą formą leczenia ambulatoryjnego jest psychoterapia

grupowa.

Pomoc oferowana jest także rodzinom i bliskim osób

uzależnionych.

Leczenie stacjonarne i dzienne odbywa się na:

oddziałach psychiatrycznych

oddziałach leczenia uzależnień

ośrodkach rehabilitacyjno - resocjalizacyjnych różnych

stowarzyszeń i organizacji

Czas leczenia w ośrodkach stacjonarnych waha się w granicach

1-24 miesięcy a sama terapia podzielona jest na etapy.

Jeśli jest taka potrzeba to terapia zaczyna się od detoksykacji.

Osoby dorosłe i niepełnoletnie mają inne programy terapii.

Szczególną grupę stanowią osoby po nawrotach uzależnienia.

W ośrodkach stacjonarnych obowiązuje regulamin a w nim

zakaz używania jakichkolwiek substancji psychoaktywnych oraz

stosowania agresji.

Leczenie w ośrodkach dziennych odbywa się od poniedziałku do

piątku minimum 6 godz/dzień po czym pacjenci wracają do

swoich domów, gdzie obowiązują ich ustalone wcześniej reguły

postępowania.

Sam proces terapeutyczny to ciężka i żmudna praca obejmująca

wiele różnorodnych działań, których efektem powinny być

głębokie i trwałe zmiany.

Zmiany te powinny dotyczyć postaw, przekonań, zachowań,

przyzwyczajeń, relacji z innymi, a także sposobów przeżywania,

odczuwania, myślenia itp.

Leczenie w warunkach ośrodka stacjonarnego jest najbardziej

skuteczne, gdyż zapewnia dwa bardzo ważne składniki procesu

leczenia – absolutnie odizolowanie oraz stałą kontrolę zdrowia

psychofizycznego podczas całego procesu leczenia.

Warunki stacjonarne umożliwiają zwiększenie intensywności

zajęć, a poprzez to osiągnięcie w znacznie krótszym czasie tego,

co dają wielomiesięczne programy ambulatoryjne.

Z działań w ramach terapii wymienić można:

trening umiejętności

propagowanie odpowiedniego stylu życia

psychoedukacja

psychoterapia

społeczność terapeutyczna

reprogramming

lecznictwo substytucyjne np. metadonem

Programy postrehabilitacyjne przeznaczone są głównie dla osób,

które w sposób pozytywny ukończyły program terapii w

ośrodkach leczenia stacjonarnego/dziennego.

Celem tych programów jest pomoc osobom uzależnionym w

podjęciu ról społecznych w sposób twórczy, odpowiedzialny i

odnalezienia się w społeczeństwie.

W ramach postrehabilitacji podejmuje się następujące działania:

pomoc socjalno-bytowa dotycząca problemów

mieszkaniowych

wsparcie psychologiczne

terapia podtrzymująca

nauka usamodzielniania się

nauka zawodu

Lecznictwo osób uzależnionych jest w Polsce bezpłatne i nie

obowiązuje rejonizacja usług.

Publiczne lecznictwo jest finansowane przez Narodowy Fundusz

Zdrowia, urzędy gmin i marszałkowskie.

Coraz większą rolę zaczynają odgrywać placówki organizacji

społecznych i kościelnych.

Z uwagi na ogromne moralne i materialne koszty społeczne

ustawodawca wydał:

Ustawę o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu

alkoholizmowi

Ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii

w których określił sposoby i środki niezbędne do zapobiegania

i leczenia uzależnień.

Bibliografia:

Document Outline