wyjaśnij gruczolakorak

Jest to nowotwór złośliwy różnicujący się w kierunku nabłonka gruczołowego.

cechy nowotworu złośliwego

Rośnie szybko, komórki są mało zróżnicowane – cechy anaplazji, liczne nieprawidłowe figury podziału nie
wspominając już o zaburzonej architektonice, nieotorebkowany, nacieka sąsiednie komórki przez co
trudno go usunąć, ma możliwość wznowy w miejscu usunięcia i dawania odległych przerzutów, ma
zdolność do wnikania do naczyń krwionośnych i chłonnych, w zaawansowanej fazie powoduje
wyniszczenie,

4 przykłady cancer represor gens

Gen p53, gen Rb, gen p73, gen BRCA-1, BRCA-2, gen APC, gen NF-1, NF-2, DCC, WT-1

def. Nowotworu

Nowotwór (neoplasma) – jest to nieprawidłowa tkanka rozrastająca się w sposób nieskoordynowany z
innymi tkankami, przy czym nadmierna proliferacja zachodzi nawet po wycofaniu czynnika wywołującego.

metaplazja i 4 przykłady

Metaplazja – pojawienie się komórek odmiennych morfologicznie i czynnościowo od tkanki macierzystej
Przykłady : metaplazja płaskonabłonkowa ( nabłonek wielorzędowy migawkowy dróg oddechowych w
wielowarstwowy płaski u palaczy tytoniu)
Nadżerka gruczołowa części pochwowej szyjki macicy w okresie gojenia
W przewodach trzustkowych i pęcherzyku żółciowym(nabłonek walcowaty w płaski)
W pęcherzu żółciowym( nabłonek przejściowy w płaski)

4 nowotwory z zawiązków narządów nefroblastoma, hepatoblastoma, ameloblastoma, folikuloma,
chondroma, androblastoma, gonadoblastoma
Struniak(chondroma

wyjaśnij staging i podaj 2 przykłady

Staging – jest to klasyfikacja oceniająca stadium zaawansowania nowotworu , w klinice określane za
pomocą klasyfikacji TNM, T- charakterystyka(wielkość) guza pierwotnego, N- zajęcie okolicznych węzłów
chłonnych, M- obecność przerzutów. Do każdej litery przypisywane są liczby oznaczające zaawansowanie
zmiany, różne dla każdego typu nowotworu oddzielnie opracowane, przykłady z wykładu

2 pyt ze słowniczka

Dobrze przejrzyjcie praktykę, bo ciężko było zidentyfikować te preparaty.
1. Słowniczek: nowotwór łagodny, rozrost <jakiś> i 2 inne
2. Wymień nowotwory miejscowo złośliwe

Rak podstawnokomórkowy(carcinoma basocellulare), mięśniak gładkokomórkowy miejscowo złośliwy
( leiomyoblastoma), fibriohistocytoma, włókniaki powięziowe( fibroma desmoides), guzy mieszane
ślinianek

3. Wirusy onkogenne

Wirus brodawczaka ludzkiego HPV, wirus zapalenia wątroby typu B HBV, wirus Epsteina- Barra EBV,
wirus herpes mięsaka Kaposiego (KSHW), retrowirusy
4. Co to jest gruczolak? Jest to nowotwór łagodny różnicujący się w tkankę nabłonka gruczołowego.

5. Jaki nowotwór występuje najczęściej? (chyba płuca??)

Najprawdopodobniej rak płuca, pytanie jaki?

6. Jaki nowotwór rozrasta się najszybciej? (

chodziło o jakiegoś chłoniaka – Burkitta??)

7. Coś o biomarkerach
8. Przykłady oligobiopsji

gruczołu krokowego, sutka, nerek, wątroby

Oligobiopsja czyli rodzaj biopsji gruboigłowej - Jest to jedna z technik punkcyjnych, której celem jest
uzyskanie materiału tkankowego (histologicznego) z guza. Do tego celu stosuje się różne typy igieł
biopsyjnych o średnicy powyżej 1,2 mm, niektóre wyposażone są w przyrządy (strzykawka automatyczna)
umożliwiające wykonanie nakłucia przy pomocy jednej ręki. Jest to zabieg bolesny. Oligobiopsja jest
wykonywana zazwyczaj po uprzedniej biopsji cienkoigłowej, o ile kolejna biopsja cienkoigłowa nie daje
pewności uzyskania wystarczającej informacji diagnostycznej (zwłaszcza w mięsakach kości i tkanek
miękkich). Ponadto oligobiopsja jest wykonywana w celu pobrania materiału tkankowego również do
innych badań niż badanie histopatologiczne. Specjalnymi kleszczykami pobiera się materiał tkankowy z
powłok ciała, błon śluzowych, błon surowiczych, najczęściej podczas badań z użyciem wzierników.

9. paranowotwory

zespół paranowotworowy to choroba lub objawy związane z obecnością nowotworu w

organizmie, ale niezwiązanych bezpośrednio ze zlokalizowanym nowotworem. Są powodowane przez
czynniki wytwarzane przez organizm walczący z danym nowotworem a powodujące objawy nieswoiste dla

danego nowotworu. Mogą być pierwszym objawem obecności nowotworu(10-15%) mogą prowadzić do
szybkiej śmierci, bądź utrudniać diagnozę. Przykładowe zespoły paraneoplastyczne : choroba Addisona,
hiperkalcemia, hipoglikemia, policytemia, zespół rakowiaka, myasthenia gravis, acanthosis nigra,
dermatomyositis, DIC

10. jakiś przykład sposobu naciekania nowotworu był. Trzeba było wyjaśnić to pojęcie

z Pol na łacinie: nowotwór łagodny i ?extensio? przykłady metaplazji w tkance mezynchymalnej
który najczęściej u kobiet / facetów

Najczęstszy nowotwór u mężczyzn rak płuca , u kobiet rak gruczołu

piersiowego

różnice biologiczne między nowotworami łagodnymi a złośliwymi

opracowanie

dlaczego stosujemy badania immunohistochemiczne (2powody)
Umożliwiają potwierdzenie niepewnej diagnozy, niektóre nowotwory złośliwe są do siebie łudząco
podobne.
Często pozwalają stwierdzić obecność nowotworów i przerzutów, oszczędzając pacjenta.

desmoplazja to zjawisko stymulacji podścieliska do rozrostu, twarde w dotyku; przykłady : nowotwór
włóknisty żołądka, niektóre raki sutka
co to brodawczak? Jest to nowotwór łagodny nabłonka skóry i błon śluzowych, uwypuklający się w postaci
delikatnych wypustek ponad poziom okolicznych tkanek, często występują w pęcherzu moczowym i w
przewodach wyprowadzających sutka
Które wirusy mają związek z nowotworami –hpv, ebv, hbv, kshv??

-

mianownictwo nowotworów

- podstawowe definicje np. anaplazja
-kryteria podziału nowotworów

-nowotwory złośliwe, łagodne,

miejscowo złośliwe

rak podstawnokomórkowy (carcinoma

basocellulare) skóry,

oraz większość

glejaków złośliwych w mózgu (glioma

malignum)

. Obydwa nowotwory cechuje wybitna zdolność do naciekania i destrukcji

okolicznych tkanek ale z zasady nie dają przerzutów. Występowanie przerzutów
byłoby czymś wyjątkowym. Z powyższego wynika, że samo naciekanie tkanek nie
jest równoznaczne ze zdolnością do dawania przerzutów. Muszą istnieć dodatkowe
mechanizmy molekularne, które umożliwiają przerzutowanie niektórym komórkom
nowotworowym, które już posiadły zdolność naciekania. Innym nowotworem
miejscowo złośliwym jest

guz mieszany ślinianek (adenoma pleomorphum)

, który

jest nowotworem łagodnym otoczonym torebką ale po wyłuszczeniu daje często
nawroty. Również

włókniaki powięziowe (fibroma desmoides)

, histologicznie łagodne,

cechuje rozległy, naciekający rozrost między włóknami mięśni poprzecznie
prążkowanych. Niedoszczętnie usunięte dają często wznowy.

(przykłady i najczęstsze

lokalizacje)
-onkogeneza (czynniki fizyczne, chemiczne, wirusy)
-zespoły paraneoplastyczne –

zespół objawów u chorych na nowotwór, których nie można bezpośrednio

wytłumaczyć miejscowym lub przerzutowym szerzeniem się nowotworu ani produkcją hormonów
typowych dla jego tkanki macierzystej, związany z odpowiedzią ustroju na obecność nowotworu, często
jest pierwszym objawem choroby nowotworowej, może stwarzać trudności diagnostyczne i prowadzić do
śmierci; zalicza się do nich endokrynopatie : z. Cushinga – rak drobnokomórkowy płuc, rak trzustki; wzrost
ADH – grasiczaki, chłoniaki, rak ukł pokarmowego, drobnokomórkowy płuc, hiperkalcemia – rak
płaskonabłonkowy płuc, rak piersi, jajnika, białaczki, hipoglikemia, policytemia, miastenia gravis –
grasiczak, DIC- białaczka, Acanthosis nigrans – rak przewodu pokarmowego, eozynofilia – chłoniak
Hodgkina

-epidemiologia w Polsce i na świecie (najczęstsze nowotwory u kobiet, mężczyzn, dzieci, osób starszych)

-nowotwory mezenchymalne – które są najczęstsze (4 pierwsze)

-metody dodatkowe w diagnostyce (barwienia, odczyny immunohistochemiczne)

Jako metody dodatkowe

potwierdzające rozpoznanie, lub też często sprawdzane w badaniach przesiewowych(PSA) są często
używane przy niepewnym rozpoznaniu. Niektóre z nich są wykładnikiem ogólnym występowania np.
nowotworu tkanki mezenchymalnej – wimentyna, a niektóre są typowo swoiste dla danego nowotworu np.
PSA – rak gruczołu krokowego, melanocytarny – HMB-100 itp.

-jak uzyskujemy materiał do badań, ocena materiału operacyjnego

Materiał do badań możemy uzyskać na

kilka sposobów : biopsja jest najczęstszym sposobem na uzyskanie materiału do badań
patohistologicznych. Wyróżniamy dwie podstawowe biopsje : cienkoigłową bac igła o śr 0.6-0.9 mm –
aspiracyjna polega na pobraniu komórek za pomocą podciśnienia ze strzykawki, lub cienkoigłowa
złuszczeniowa np. do pobierania komórek które swobodnie uległy oderwaniu z płynu w jamie otrzewnej .
Biopsji cienkoigłowej używa się do badania węzłów chłonnych, ślinianek, sutka. Do uzyskiwania wycinków
tkankowych używa się raczej biopsji gruboigłowej śr 1,2 mm, taki wycinek pozwala już na obejrzenie
całości tkanki pod mikroskopem i stwierdzenia patologicznych zmian tkanki a nie komórek. Biopsja
gruboigłowa stosowana jest do badań stercza, wątroby, nerki, sutka

-ocena złośliwości i stadium zaawansowania

– do oceny złośliwości histologicznej używany jest grading –

szczególnie bierze pod uwagę stopień zróżnicowania komórek, przeważnie wyróżnia się 3 typy
złośliwości. Natomiast do oceny zaawansowania służy staging który jednocześnie określa złośliwość
kliniczną nowotworu, powszechnie stosowaną skalą jest TNM ( T- guz pierwotny, N – okoliczne węzły
chłonne, M- obecność odległych przerzutów)

-

co to jest stadium zróżnicowania - ?

-obraz makro i mikro złośliwych i łagodnych

-badania przesiewowe –

u kobiet mammografia po 50 roku życia, cytologia- jedno badanie rocznie, u

mężczyzn badanie PSA po 50, według mnie można tutaj też zaliczyc morfologię – pozwala wykryć
nowotwory krwi oraz prześwietlenia rtg płuc – zaawansowane zmiany w płucach

Metody immunohistochemiczne

– markery nowotworowe we krwi, badanie genomu,

Dysplazja – dosłownie oznacza zaburzenie rozrostu i różnicowania, najczęściej zachodzi w nabłonku i
charakteryzuje się zaburzeniem architektoniki tegoż nabłonka

Rak jasnokomórkowy

Protoonkogeny – 4 rodzaje genów onkogen ras,

Wymień 4 nowotwory powstające z błędnego zrośnięcia zawiązków
4 przykłady metaplazji nabłonków
4 nowotwory pochodzące z zawiązków narządów

Jaki nowotwór -> ekspozycja na azbest –

mesothelioma, rak płuca, żołądka, jelita grubego, przełyku

Jakie barwienia stosujemy przy nowotworach?

Najczęściej stosuje się barwienie H+E, można wybarwiać

w nowotworach wydzielających śluz mucykarmin

Identyfikacja nowotworów
4 przykłady genów supresorowych raków ->

p53,Rb,APC,NF-1, WT-1, BCC

pytania z dzisiejszego kolokwium:
-przetłumaczyć z polskiego na łacinę
- 4 markery nowotworowe

PSA, CEA wimentyna, białko- S-100

- wyjaśnić "gruczolakorak"

-

4 cechy nowotworu złośliwego

-

najczęstszy rak w Polsce płuc

-

zespół paraneoplastyczny

- rak przedinwazyjny –

jest to nowotwór nabłonka, który wykazuje wszystkie cechy nowotworu złośliwego,

natomiast nie przekracza błony podstawnej, nie daje przerzutów, bardzo często jeśli nie zostanie usunięty
przechodzi w postać złośliwą

- ocena złośliwośći nowotworu podać cechy brane pod uwagę

naciekanie, zajęcie węzłów chłonnych

obecność przerzutów, stopień zróżnicowania komórek i zaburzenia architektoniki(?)

może komuś się przyda:) Powodzenia:)

1.leiomyoma.z jakimi innymi dwoma powinno sie roznicowac

na pewno z leiomyosarcoma i według mnie z

rhabdomyosarcoma

2.rhabdomyosarcoma pleomorphicum.dwa inn typy tego nowotworu

rhabdomyosarcoma groniasty,

pęcherzykowy, zarodkowy

3.granulatio resorptiva.2 typowe sytuacje w ktorych ta zmiana sie pojawia –

zmiana ta pojawia się na

pewno dookoła ciała obcego w organizmie np. szew, odprysk, kula, a druga nie mam pojęcia

4.myositis ossificans.podpisac strukture-beleczke kostna

5.carcinoma praeinvasium.czym rozni ten nowotwor od najbardziej zaawansowanego stadium tego
nowotwora –

to że nie przekracza błony podstawnej i nie daje przerzutów

6.lymphangiosis carcinomatosa.podpisac kom sygnetowate
7.carcinoma planoepitheliale keratodes metastaticum in lumphonodo.nazwac strukture fizjologoiczna-
chyba to byla grudka chlonna
8.liposarcomamyciodes.czy mozna wykryc ten nowotwor w stanie pzredinwazyjnym
9.haemangioma cavernosum.dwie lokalizacje najczestsze
10.teratoma adultum.gdzie najczesciej-jajnik
TEORIA
1.najczestszy rak u kobiet w polsce

rak gruczołu sutkowego

2.cztery "cancer represor gens"

p53, pRB, p73, BRCA

3.azbest-2 najczestsze nowotwory

mesothelioma, rak płuc

4.co to miesak

jest to nowotwór złośliwy wywodzący(lub różnicujący się) w kierunku tkanki

mezenchymalnej

5.wyjasnic linitis plastica

intensywne nacieczenie występujące w gruczolakoraku sygnetowatym żołądka

przypominające wyglądem skórzaną butelkę

6.4 nowotowry roznicujace sie z zawiazkow narzadow

7.

4 pzryklady metaplazji nablonkowej

8.słowniczek z polskiego:wyniszczenie nowotworowe, zajecie otrzewnej pzrez raka, przerzut i cos tam
jeszcze
9.slowniczek zlaciny-appostio, kolenoid, haemangioperocytoma, i cos tam jescze
10.nie pamietam;P

TEORIA:
-2 grupy onkoprotein PDGF.

FGF – czynniki wzrostu, regulujące cykl komórkowy – cyklina D, CDK4,

-definicja nowotworu –

neoplasma –

nieprawidłowa tkanka, która

157

157

rozrasta się w nadmiarze i w sposób nieskoordynowany z tkankami prawidłowymi,
przy czym nadmierna proliferacja utrzymuje się pomimo wyeliminowania czynnika,
który ją wywołał.

-najczęstszy nowotwór u mężczyzn w Polsce

rak płuca

-4 przykłady nowotworów miejscowo złośliwych

rak podstawnokomórkowy skóry, włókniaki powięziowe,

guzy mieszane ślinianek, leiomyoblastoma, fibriohistocytoma
-4 cechy makroskopowe n.złosliwych

-

co tzn. zróżnicowanie komórek

-

2 przykłady barwień histochemicznych + jakie nowotwory można zdiagnozować

-co tzn. Staging

-słowniczek: lymphangiosis carinomatosa,przerzuty drogą krwionośną,ziarniniak naczyniowy,komórki
podejrzane,reszty nie pamiętam

PRAKTYKA:
-mięśniak-gdzie występuje najczęściej

najczęściej występuje w macicy?

-czerniak złośliwy-czy jest to rak?

Nie jest to rak, ponieważ wywodzi się nie z tkanki nabłonkowej a z

tkanki melanocytarnej

-naczyniak włośniczkowy-2 charakterystyczne struktury

– zwiększona liczba naczyń, złogi hemosyderyny

-teratoma adultum-podpisać pokazaną tkankę (wg.niektórych była to łączna,wg.innych nerwowa...)
-rhabdomyosarcoma-w jakich grupach wiekowych najczęściej –

u dzieci i młodzieży, szczyt zachorowań

10 r,ż

-ziarnina resorbcyjna-kiedy występuje –

w miejscu gdzie tkwiło ciało obce

-liposarcoma myxoides-jaka komórka wskazana -

śluz

-carcinoma planoepitheliale metastaticum in lymphonodo-podpisać strukturę
reszty nie pamiętam...

TEORIA:
1. Przetłumacz: nowotwór łagodny, mięśniakomięsak pęcherzykowy (?), nowotwór wywodzący się z
nabłonka moczowego, naciekanie
2. Podaj definicję gruczolakoraka –

złośliwy nowotwór pochodzenia nabłonka gruczołowego.

3. Podaj 4 markery, dzięki którym można zdiagnozować nowotwór nisko zróżnicowany

nie mam pojęcia

nie było podziału które do nisko a które do bardzo
4. 4 cechy makroskopowe nowotworu złośliwego

5. Jaka jest nietypowa cecha mięśniaków gładkokomórkowych macicy (

chyba chodziło o to że nie mają

torebki) – tak owszem chodziło o to

6. Podaj 2 cechy pomocne w histologicznej ocenie złośliwości nowotworu

?

7. Jaki jest najczęstszy nowotwór u mężczyzn w Polsce
8. Co to jest desmoplazja
9. Podaj definicję raka przedinwazyjnego

10. Przetłumacz: keloid, haemangioperocytoma, appostio, granuloma resorptiva

pytania patomorfa:
1. kataplazja –

jest to proces różnicowania komórek, w którym komórki są zróżnicowane morfologicznie,

natomiast nie są zróżnicowane fizjologicznie

2

.gruczolak

3. najczęstszy nowotwór złośliwy po 60 r. ż

jak dla mnie jelitko grube - okrężnica

4

. 4 cechy nowotworów łagodnych

5. 2 geny supresorowe,
6. linitis plastica

PRAKTYCZNY:
1. Przy rhabdomyosarcoma było pytanie o rhabdomioblasty
2. Podać definicję rozrostu przy hyperplasia endometrii simplex

– rozrost zwiększenie ilości komórek

3. Podać definicję przerostu w hypertrophia myocardii – zwiększenie

objętości przy zachowaniu ilości

4. CIN III- co jest najczęstszą przyczyną jego powstawania

– obecność jakiejś nadżerki gruczołowej?

Zmiany zapalne coś w ten deseń

5. Tłuszczak- gdzie najczęściej występuje –

najczęściej w tkance podskórnej

6. Przy potworniaku trzeba było zidentyfikować tkankę- chyba były gruczoły łojowe
7. Przy gruczolaku cewkowym jelita grubego trzeba było podać definicję polipa polip –

guzowata masa

uwypuklająca się do światła jelita

8. Haemangioma cavernosum- podać dwa inne nowotwory wywodzące się z tego samego rodzaju tkanki
9. Myositis ossificans- jaki to typ zmiany rozplemowej

choristia – zawędrowanie zawiazka do innego

narządu

10. Haemangioma capillare- chyba podać dwie charakterystyczne struktury

btw nie jestem pewna dwóch ostatnich, niektórzy mówili że nie było naczyniaka tylko ziarninowanie.

- najczęstszy nowotwór na świecie ?

- najszybciej rosnący nowotwór wydaje mi się, że chodzi o

chłoniaka Burkitta

- metody immunohistochemiczne- dlaczego stosowane w diagnostyce ( 2 różne przyczyny)

potwierdzenie

diagnozy, kontrola stanu pacjenta, jego odpowiedź na leczenie

- brodawczak –

nowotwór łagodny wywodzący się z tkanki nabłonkowej

- zespół paraneoplastyczny

-

nowotwory miejscowo złośliwe ( wymienić 4)

- 2 najważniejsze cechy nowotworów złośliwych

2 pytania ze słowniczka ( całkiem łatwe), 1 pytania nie pamiętam, może ktoś dopisze

Praktyka- miałem ochotę sobie wydłubać oczy...
wszystkie oprócz:
cin II
carcinoma planoephiteliale male differentiatum
adenoma tubulo villosum...
liposarcoma pleomorficum
fibroma
fibrosarcoma

-w jakim celu wykonuje się badanie śródoperacyjne –

by sprawdzić czy wycięło się odpowiedni margines

tkanki bo klinicysta nie widzi tego nieuzbrojonym okiem
-2 przykłady dodatkowych barwień- odczyny histochemiczne i jakie nowotwory możemy nimi wykryć

-4 przykłady metaplazji nabłomkowej

-definicja sarcoma

-jaki gen najczęściej ulega mutacjom w nowotworach złośliwych

onkogen ras?

-co bierzemy pod uwagę pod względem morfologii guza<T> w klasyfikacji TNM < 2 przykłady>

wielkość w

raku piersi, warstwa jaką nacieka w raku jelita grubego

-najczęstszy nowotwór złośliwy kobiet

rak gruczołu piersiowego

-2 najczęstsze nowotwory powodowane

azbestem

praktyka

-ziarniniak resorpcyjny- 2 przyczyny

-przerost serca- 2 przyczyny –

nadciśnienie tętnicze, zwiększony powrót żylny

-myossitis ossificans- nazwać strukturę (a przynajmniej tak twierdzi asystent, ale ten preparat był inny niż
na zajęciach bo był podłużny przekrój przez mięśnie)
carcinoma planoepitheliale keratodes- 2 charakterystyczne struktury widoczne pod mikroskopem
-infiltratio macrofocalis- nazwać obszar widoczny na ekranie
lipoma- czy moze złośliwieć
liposarcoma- z jakimi 2 różnicujemy
naczyniak jamisty- 2 najczęstsze lokalizacje –

skóra, mięśnie szkieletowe, wchodzi w grę też wątroba

potworniak- lokalizacja

jajnik, jądra, śródpiersie, przestrzeń zaotrzewnowa

CIN III co odróżnia go od najbardziej zaawansowanego ( jaka cecha mikroskopowa) –

nie przechodzi

przez błonę podstawną

pytania z środy z 8:
właściwie wszystko się powtarza!
teoria:

najczęstszy nowotwór
najszybciej rosnący nowotwór

słowniczek- z łaciny carcinoma medullare, papilloma transitionale, carcinoma mucocellulare i coś tam ale
łatwego
z polskiego włókniak powięziowy, zatorowość rakowa naczyń limfatycznych, gruczolakotorbielakorak,
nowotwór złośliwy niezróżnicowany
o te badania immunohistochemiczne dlaczego są ważne, czy tam jak wykorzystujemy
4 nowotwory miejscowo złośliwe
NOWE - 2 przykłady meteplazji z tkanki mezenchymalnej
2 cechy nowotworu złośliwego
zespół paraneoplastyczny definicja

praktyka: tak mi się wydaje że poprawnie było
lymphangiosis carcinomatosa - podpisz wskazane komórki
melanoma malignum - 2 lokalizacje najczęstsze
rhabdomyosarcoma - 2 inne typpy histologicze
leiomyoma - z dwoma jakimi różnicujemy
carcinoma planoephiteliale keratodes metastaticum in lymponodo - podpisać grudkę chłonną
adenoma tubulare intestini crassi - jak nazywamy prawidłowe struktury które są w tym raku zmienione
liposarcoma myxoides - czy można wykryć w stanie preinwazyjnym
haemangioma cavernosum - 2 inne zmiany nowotworowe z tej samej tkanki powstające
granulatio non specyfica recens - co powstaje w końcowym etapie tej zmiany
myositis ossificans - napisać co to są takie różowe kulki