*OUSPMJHBUPSQPMJHSBGJD[OZ

3PCPUOJDZQS[FNZTPXJJS[FNJFvMOJDZ

2

Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej

w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej

Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich, projekt „Opracowanie i upowszechnienie krajowych
standardów kwalifikacji zawodowych”.

KRAJOWY STANDARD KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH

Introligator poligraficzny (734502)

Autorzy
–

mgr inż. Katarzyna Maćkowska
Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom

–

mgr inż. Jakub Klus
Drukarnia Naukowo-Techniczna, Warszawa

Konsultant ds. metodologii

–

mgr Marcin Olifirowicz
Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom

Recenzenci

–

dr inż. Henryk Godlewski
Politechnika Warszawska, Instytut Poligrafii

–

mgr inż. Marek Jędra
MJ-DRUK PWP, Goryń

Ewaluatorzy zewnętrzni

–

mgr inż. Krzysztof Sońta
Państwowa Wytwórnia Papierów Wartościowych, Warszawa

–

mgr inż. Urszula Łobejko
Zespół Szkół Poligraficznych, Warszawa

–

mgr inż. Andrzej Janicki
Drukarnia Naukowo-Techniczna, Warszawa

Komisja zatwierdzająca

−

mgr Maciej Prószyński – przewodniczący

Związek Rzemiosła Polskiego, Warszawa

−

mgr Jolanta Kosakowska

Związek Rzemiosła Polskiego, Warszawa
–

Grażyna Bączkowska-Wysocka
POL-INTRO Agencja Reklamowo-Wydawnicza, Warszawa

–

Grzegorz Strusiński
Introligatornia Andrzej i Grzegorz Strusińscy, Warszawa

© Copyright by Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, 2007
ISBN 978-83-7204-503-4 [233]

Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji – PIB
26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.itee.radom.pl

3

SPIS TREŚCI

Wstęp

................................................................................................................ 4

1.

Podstawy prawne wykonywania zawodu .................................................. 9

2.

Syntetyczny opis zawodu ............................................................................ 9

3. Stanowiska

pracy

...................................................................................... 10

4. Zadania

zawodowe .................................................................................... 10

5.

Składowe kwalifikacji zawodowych......................................................... 11

6. Korelacja

między zadaniami zawodowymi

a składowymi kwalifikacji zawodowych.................................................. 11

7. Kwalifikacje

ponadzawodowe .................................................................. 11

8.

Specyfikacja kwalifikacji ogólnozawodowych, podstawowych
i specjalistycznych dla zawodu ................................................................. 13

4

Wstęp

Gospodarka oparta na wiedzy i współczesny rynek pracy potrzebują instru-

mentów wspierających rozwój zasobów ludzkich. W związku z tym duże nadzieje
wiąże się z ustanowieniem norm kwalifikacyjnych, które pozwoliłyby z jednej
strony zwiększyć przejrzystość kwalifikacji zawodowych potrzebnych gospodarce,
a z drugiej strony mogłyby być wykorzystywane do poprawy jakości kształcenia
i doskonalenia zawodowego w systemie szkolnym i pozaszkolnym.

Podstawę prawną tworzenia w Polsce systemu krajowych standardów kwali-

fikacji zawodowych stanowi Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrud-
nienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2004 r. Nr 99, poz. 1001 z późn. zm.),
w której określono m.in. (Art. 4), że:

„…Minister właściwy do spraw pracy realizuje zadania na rzecz rynku pracy

przez dążenie do uzyskania wysokiego poziomu i rozwoju zasobów ludzkich,
w szczególności przez:
–

prowadzenie badań i analiz rynku pracy,

–

ustalanie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy,

–

koordynowanie opracowywania standardów kwalifikacji zawodowych dla za-
wodów występujących w klasyfikacji zawodów i specjalności oraz prowadzenie
baz danych o standardach kwalifikacji…”.

W Polsce nadzorem i koordynacją opracowywania standardów kwalifikacji

zawodowych o randze krajowej zajmuje się Departament Rynku Pracy Minister-
stwa Pracy i Polityki Społecznej. Będą one uaktualniane okresowo w miarę potrzeb
i zmian w wykonywaniu zawodu.

Zbiór sukcesywnie opracowywanych krajowych standardów kwalifikacji zawo-

dowych jest udostępniany w internetowej bazie danych, założonej na serwerze Mini-
sterstwa Pracy i Polityki Społecznej http://www. standardyiszkolenia.praca.gov.pl.

Opis standardu zawiera następujące elementy:

1.

Podstawy prawne wykonywania zawodu (zawierają przepisy związane ściśle
z wykonywaniem zawodu).

2.

Syntetyczny opis zawodu.

3.

Wykaz stanowisk pracy z przyporządkowaniem do pięciu poziomów kwalifikacji.

4.

Wykaz zadań zawodowych.

5.

Wykaz składowych kwalifikacji zawodowych.

6.

Zbiory umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych pracownika przy-
porządkowane do:
–

pięciu poziomów kwalifikacji zawodowych,

–

grup kwalifikacji: ponadzawodowych, ogólnozawodowych, podstawo-
wych i specjalistycznych.

W obecnym stanie prawnym standardy kwalifikacji zawodowych nie są obli-

gatoryjnym dokumentem. Aktualnie opracowane standardy funkcjonują na zasa-
dzie dokumentu rekomendowanego przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
i mogą być wykorzystywane przez zainteresowane osoby i instytucje do różnych
celów, np. poradnictwa zawodowego, dostosowania ofert pracy do kwalifikacji

5

osób poszukujących pracy, oceny „luki kwalifikacyjnej” osób bezrobotnych i po-
szukujących pracy, opracowania programów staży i praktyk zawodowych w ra-
mach przygotowania zawodowego, przygotowania podstaw programowych kształ-
cenia w zawodzie, programów kształcenia i doskonalenia zawodowego.

Model krajowych standardów kwalifikacji zawodowych przedstawia rys. 1.

Rys. 1. Model krajowych standardów kwalifikacji zawodowych

KLASYFIKACJA
ZAWODÓW
I SPECJALNOŚCI

Standard
kwalifikacji
dla zawodu 1

Standard
kwalifikacji
dla zawodu 2

kolejne zawody ....

!

Nazwa zawodu zgodnie z klasyfikacją

!

Słownik pojęć

!

Podstawy prawne wykonywania zawodu

!

Syntetyczny opis zawodu

!

Stanowiska pracy

!

Zadania zawodowe

!

Składowe kwalifikacji zawodowych

!

Specyfikacja kwalifikacji zawodowych według grup
i poziomów:

Standard
kwalifikacji
dla zawodu 3

Standard
kwalifikacji
dla zawodu 4

ponadzawodowe

ogólnozawodowe

podstawowe

specjalistyczne

–

umiejętności

–

wiadomości

–

cechy
psychofizyczne

POZIOM 1

ponadzawodowe

ogólnozawodowe

podstawowe

specjalistyczne

–

umiejętności

–

wiadomości

–

cechy
psychofizyczne

POZIOM 2

ponadzawodowe

ogólnozawodowe

podstawowe

specjalistyczne

–

umiejętności

–

wiadomości

–

cechy
psychofizyczne

POZIOM 5

(itd. ...)

6

* * *

Krajowy standard kwalifikacji zawodowych powstaje w oparciu o analizę za-

wodu, która polega na wyodrębnieniu zakresów pracy w zawodzie oraz typowych
zadań zawodowych Z-n (n = 1, 2, 3…). Przyjęto, że zakres pracy ma odpowiadać
potrzebom rynku pracy, tzn. powinna istnieć możliwość zatrudnienia pracownika
w danym zakresie pracy, na jednym lub kilku stanowiskach. Zakresom prac przy-
porządkowano tzw. składowe kwalifikacji zawodowych K-i (i = 1, 2, 3…). Każ-
dej składowej kwalifikacji zawodowych przyporządkowano co najmniej jedno
(najczęściej kilka) zadań zawodowych. Korelację między zadaniami zawodowymi
a składowymi kwalifikacji zawodowych przedstawia tabela 2 opisu standardu.

W kolejnym kroku analizy każde zadanie zawodowe rozpisane zostało na

zbiory: umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych. W grupie kwalifikacji
podstawowych dla zawodu i specjalistycznych poszczególnym umiejętnościom,
wiadomościom i cechom psychofizycznym przyporządkowano oznaczenia tych
składowych kwalifikacji zawodowych K-i, w których dana umiejętność, wiado-
mość i cecha jest wykorzystywana. W grupie kwalifikacji ogólnozawodowych
i ponadzawodowych nie indeksuje się umiejętności, wiadomości i cech psychofi-
zycznych symbolami K-i, gdyż z definicji są one przypisane do wszystkich skła-
dowych kwalifikacji zawodowych K-i.

Rysunek 2 przedstawia etapy analizy zawodu.

Rys. 2. Etapy analizy zawodu

Zbiory umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych przypisane zostały

do czterech grup kwalifikacji: ponadzawodowych, ogólnozawodowych, podsta-
wowych dla zawodu i specjalistycznych, które różnią się zasięgiem i stopniem
ogólności.

Kwalifikacje ponadzawodowe opisane są zbiorami umiejętności, wiadomo-

ści i cech psychofizycznych wspólnych dla branży lub sektora gospodarki, w której
zawód funkcjonuje (np. branża budowlana, informatyczna). Kwalifikacje po-
nadzawodowe obejmują także kwalifikacje kluczowe, które definiuje się jako
wspólne dla wszystkich zawodów. Kwalifikacje ogólnozawodowe są wspólne dla
wszystkich zakresów pracy w zawodzie, czyli dla tzw. składowych kwalifikacji

ZAWÓD

ZAKRES PRACY
(SKŁADOWA KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH)

ZADANIE ZAWODOWE

UMIEJĘTNOŚCI – WIADOMOŚCI
– CECHY PSYCHOFIZYCZNE

7

zawodowych K-i. Kwalifikacje podstawowe dla zawodu są charakterystyczne dla
jednej lub kilku (ale nie wszystkich) składowych kwalifikacji zawodowych. Kwali-
fikacje specjalistyczne także są charakterystyczne dla jednej lub kilku (ale nie
wszystkich) składowych kwalifikacji zawodowych, ale ponadto są to umiejętności,
wiadomości i cechy psychofizyczne rzadziej występujące w zawodzie, które wy-
konuje stosunkowo mała grupa pracowników wyspecjalizowanych w dość wąskiej
działalności w ramach zawodu. Rysunek 3 przedstawia zasięg poszczególnych
rodzajów kwalifikacji zawodowych.

W Krajowym Standardzie Kwalifikacji Zawodowych zdefiniowano pięć po-

ziomów kwalifikacji. Uporządkowanie kwalifikacji zawodowych według pozio-
mów ma na celu ukazanie złożoności pracy, stopnia trudności i ponoszonej odpo-
wiedzialności. Zasadą było niemieszanie ze sobą dwóch kwestii: wykształcenia
towarzyszącego zdobywaniu kwalifikacji zawodowych oraz umiejętności wyma-
ganych do wykonywania pracy na typowych stanowiskach pracy w zakładach pra-
cy. Przyjęto nadrzędność wymagań stawianych pracownikom na stanowiskach
pracy nad wymaganiami określonymi w podstawach programowych kształcenia
w zawodzie i wynikającymi z nich wymaganiami programów nauczania oraz wy-
maganiami zewnętrznych egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe.

GOSPODARKA
(Klasyfikacja zawodów i specjalności)


















Kwalifikacje kluczowe (np. porozumiewanie się w języku obcym, umiejętność wyszukiwania
i przetwarzania informacji, przedsiębiorczość, umiejętność pracy zespołowej itp.)

BRANŻA (SEKTOR GOSPODARKI)














Kwalifikacje ponadzawodowe

ZAWÓD










Kwalifikacje ogólnozawodowe

ZAKRES PRACY
(SKŁADOWA KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH)





Kwalifikacje podstawowe i specjalistyczne

ZADANIE ZAWODOWE

Kwalifikacje podstawowe i specjalistyczne

Rys. 3. Zasięg rodzajów kwalifikacji zawodowych

Na poziomie pierwszym umieszcza się umiejętności towarzyszące pracom

prostym, rutynowym, wykonywanym pod kierunkiem i pod kontrolą przełożonego.
Najczęściej jest to praca wykonywana indywidualnie. Do wykonywania pracy na
poziomie pierwszym wystarcza przyuczenie. Osoba wykonująca pracę ponosi za
nią indywidualną odpowiedzialność za działania zawinione.

8

Poziom drugi wymaga samodzielności i samokontroli przy wykonywaniu ty-

powych zadań zawodowych. Pracownik potrafi pracować w zespole pod nadzorem
kierownika zespołu. Ponosi indywidualną odpowiedzialność za działania zawinione.

Na poziomie trzecim kwalifikacji zawodowych pracuje pracownik, który wy-

konuje złożone zadania zawodowe. Złożoność zadań generuje konieczność posia-
dania umiejętności rozwiązywania nietypowych problemów towarzyszących pracy.
Pracownik potrafi kierować małym, kilku- lub kilkunastoosobowym zespołem
pracowników. Ponosi odpowiedzialność zarówno za skutki własnych działań, jak
i za działania kierowanego przez siebie zespołu.

Poziom czwarty wymaga od pracownika umiejętności wykonywania wielu

różnorodnych, często skomplikowanych i problemowych zadań zawodowych. Za-
dania te mają charakter techniczny, organizacyjny i specjalistyczny oraz wymagają
samodzielności powiązanej z poczuciem ponoszenia wysokiej osobistej odpowie-
dzialności. Pracownik musi potrafić kierować zespołami średniej i dużej liczebno-
ści, od kilkunastu do kilkudziesięciu osób, podzielonymi na podzespoły.

Poziom piąty reprezentują pracownicy, którzy kierują organizacjami i podej-

mują decyzje o znaczeniu strategicznym. Potrafią diagnozować, analizować i pro-
gnozować złożoną sytuację gospodarczą i ekonomiczną oraz wdrażać swoje pomy-
sły do praktyki organizacyjnej i gospodarczej. Są w pełni samodzielni, działający
w sytuacjach przeważnie problemowych, ponoszący odpowiedzialność i ryzyko
wynikające z podejmowanych decyzji i działań. Pracownicy ci ponoszą także od-
powiedzialność za bezpieczeństwo i rozwój zawodowy podległych im osób i całej
organizacji.

9

1. Podstawy prawne wykonywania zawodu

1

–

Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych
(Dz. U. Nr 63, poz. 638 z późn. zm.).

–

Ustawa z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych
(Dz. U. Nr 11, poz. 84 z późn. zm.).

–

Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów i Ministrów Pracy i Opieki Społecz-
nej oraz Zdrowia z dnia 22 listopada 1951 r. w sprawie bezpieczeństwa i hi-
gieny pracy w zakładach graficznych (Dz. U. Nr 65, poz. 447).

2. Syntetyczny opis zawodu

Podstawowym zadaniem zawodowym introligatora poligraficznego jest wyko-

nywanie opraw książek i broszur, a więc przygotowanie wkładu i okładki oraz
połączenie tych dwóch elementów w jedną całość. Przygotowując wkład publikacji
introligator wykonuje wiele operacji m.in. krojenie papieru, złamywanie zadruko-
wanych arkuszy, kompletowanie i łączenie składek we wkład. Operacjami uzupeł-
niającymi przy wykonywaniu wkładu mogą być: wykonywanie dodatkowych ele-
mentów składek, prasowanie składek i wkładów, wzmacnianie i kształtowanie
grzbietu wkładu itp. Kolejnym zadaniem introligatora poligraficznego jest przygo-
towanie okładki, jej uszlachetnienie i zdobienie, a następnie połączenie przygoto-
wanego wkładu i okładki w całość: książkę lub broszurę. Introligator poligraficzny
wykonuje również obróbkę wykończeniową druków luźnych i łączonych, skoro-
szytów, teczek do akt, segregatorów i opakowań. Po zakończeniu cyklu produkcyj-
nego introligator pakuje gotową produkcję i przygotowuje ją do ekspedycji.

Poszczególne operacje technologiczne wykonuje za pomocą specjalistycznych

maszyn, urządzeń i linii potokowych. Introligator obsługujący maszyny wykonuje
szereg czynności związanych z wymianą narzędzi, regulacją i bieżącą konserwacją
maszyn introligatorskich.

Introligator poligraficzny jest zobowiązany do bieżącej kontroli jakości wyko-

nywanej pracy i kontroli wyrobów gotowych.

Osoby pracujące w tym zawodzie powinny charakteryzować się sprawnością

manualną, gdyż w zależności od wielkości przedsiębiorstwa wiele operacji wyko-
nuje się ręcznie. Zawód introligatora wymaga dokładności, cierpliwości i wytrwa-
łości oraz samokontroli dla oceny jakości wykonywanej pracy. W zawodzie tym
przydatne są również uzdolnienia techniczne ze względu na obsługę maszyn
i urządzeń.

Introligator pracuje w firmach introligatorskich lub w wydziałach zakładów

poligraficznych. Pracę wykonuje indywidualnie podczas realizacji introligatorskich
operacji jednostkowych lub zespołowo – w zakładzie przemysłowym, podczas
obsługi linii potokowych tworzących ciąg technologiczny.

Praca introligatora zalicza się do średnio ciężkich, gdyż pozycja stojąca, cho-

dzenie i dźwiganie oraz manipulowanie ciężkimi przedmiotami wymaga dobrej

1

Stan prawny na dzień 30 czerwca 2007 r.

10

kondycji fizycznej. Powietrze w introligatorni jest zapylone pyłami papieru, mogą
także występować opary kleju i rozpuszczalników.

Osoby pracujące w tym zawodzie najczęściej zatrudniane są na stanowisku in-

troligatora lub operatora poszczególnych urządzeń introligatorskich. W miarę pod-
noszenia kwalifikacji i zdobywania doświadczenia mogą awansować na brygadzi-
stę lub operatora linii potokowej, co łączy się ze wzrostem odpowiedzialności za
wykonywaną pracę i kierowaniem zespołem pracowników.

3. Stanowiska pracy

Tabela 1. Przyporządkowanie stanowisk pracy do poziomów kwalifikacji zawodowych

Poziom

kwalifikacji

zawodowych

Typowe stanowiska pracy

UWAGI

1

*

)

2

– Introligator.
– Operator urządzeń introligatorskich.

3

– Brygadzista działu introligatorni.
– Operator potokowych linii introligatorskich.
– Kontroler jakości produkcji.

4

*

)

5

*

)

*

)

Nie zidentyfikowano w badaniach.

4. Zadania zawodowe

Z-1.

Organizacja stanowiska pracy introligatora poligraficznego zgodnie

z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej,
ochrony środowiska oraz zasadami ergonomii.

Z-2.

Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoża-
rowej oraz ochrony środowiska.

Z-3.

Dobieranie materiałów introligatorskich.

Z-4.

Dobieranie narzędzi i materiałów eksploatacyjnych.

Z-5.

Wykonywanie ręcznych operacji jednostkowych w procesach introligator-
skich.

Z-6.

Wykonywanie operacji jednostkowych na maszynach operacyjnych.

Z-7.

Wykonywanie opraw i innych wyrobów na agregatach i liniach potokowych.

Z-8.

Wykonywanie egzemplarzy sygnalnych lub korekta egzemplarzy nakładowych.

Z-9.

Pakowanie wyrobów gotowych i przygotowanie do ekspedycji.

Z-10.

Współpraca z zespołem roboczym, kierownictwem zakładu.

Z-11.

Kontrola jakości dostarczonych materiałów i kontrola jakości wykonywanej
pracy.

11

5. Składowe kwalifikacji zawodowych

K-1.

Wykonywanie introligatorskich operacji jednostkowych ręcznie.

K-2.

Wykonywanie introligatorskich operacji jednostkowych maszynowo.

K-3.

Wykonywanie wyrobów introligatorskich na agregatach i liniach potokowych.

K-4.

Wymiana narzędzi, regulacja i konserwacja maszyn, urządzeń i linii poto-
kowych.

6. Korelacja między zadaniami zawodowymi a składowymi

kwalifikacji zawodowych

Tabela 2. Korelacja między zadaniami zawodowymi a składowymi kwalifikacji zawodowych

Składowe kwalifikacji zawodowych

Zadania

zawodowe

K-1 K-2 K-3 K-4

Z-1

X X X X

Z-2

X X X X

Z-3

X X X X

Z-4

X

Z-5

X

Z-6

X X

Z-7

X

X

Z-8

X

Z-9

X X X

Z-10

X X X X

Z-11

X X X X

7. Kwalifikacje ponadzawodowe

UWAGA: Kwalifikacje na poziomie wyższym zawierają kwalifikacje z poziomów
niższych.

Tabela 3. Przyporządkowanie kwalifikacji ponadzawodowych do poziomów kwalifikacji

Poziom

kwalifikacji

zawodowych

Kwalifikacje ponadzawodowe

UMIEJĘTNOŚCI

1

*

)

2

–

Organizuje własne stanowisko pracy.

–

Stosuje zasady i przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoża-
rowe i ochrony środowiska na swoim stanowisku pracy.

–

Posługuje się dokumentacją techniczną związaną z wykonywanym zadaniem
zawodowym, instrukcjami obsługi, poradnikami, normami itp.

–

Obsługuje komputer i urządzenia peryferyjne.

12

Poziom

kwalifikacji

zawodowych

Kwalifikacje ponadzawodowe

–

Zachowuje ład i porządek na stanowisku pracy.

–

Doskonali swoje umiejętności zawodowe.

–

Udziela pierwszej pomocy przedmedycznej.

–

Bezpośrednio komunikuje się z przełożonymi i współpracownikami.

–

Przestrzega zasad współżycia społecznego.

–

Dokonuje samooceny własnej pracy.

3

–

Organizuje stanowiska pracy zgodnie z zasadami organizacji pracy, ergonomii i bhp.

–

Dzieli się doświadczeniem zawodowym z innymi członkami zespołu pracowni-
czego.

–

Inicjuje i wprowadza rozwiązania organizacyjne wpływające na poprawę warun-
ków i jakość pracy.

–

Korzysta z różnych źródeł informacji (literatura, Internet itp.).

–

Stosuje przepisy prawne niezbędne do realizacji zadań zawodowych.

–

Motywuje pracowników zespołu do efektywnej, odpowiedzialnej i bezpiecznej
pracy.

–

Kształtuje poprawne relacje międzyludzkie w zespole.

–

Przygotowuje bieżące i okresowe informacje dotyczące realizacji zadań oraz
sprawozdania z wykonywanej pracy.

–

Określa zadania członków nadzorowanego zespołu pracowników.

–

Rozwiązuje problemy na nadzorowanych stanowiskach pracy.

–

Dokonuje oceny pracy nadzorowanych członków zespołu pracowniczego.

4

*

)

5

*

)

WIADOMOŚCI

1

*

)

2

–

Zasady organizacji stanowiska pracy.

–

Podstawowe wiadomości z zakresu ergonomii.

–

Obsługa komputera i urządzeń peryferyjnych.

–

Przepisy, zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska naturalnego na zajmowanym stanowisku.

–

Typowe dokumentacje techniczne i instrukcje dotyczące użytkowania sprzętu.

–

Zasady i metody udzielania pomocy przedmedycznej.

–

Zasady współżycia społecznego.

–

Elementarne podstawy komunikacji społecznej.

3

–

Podstawy organizacji pracy.

–

Planowanie pracy.

–

Zasady sporządzania i przechowywania dokumentacji technologicznej.

–

Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, przeciwpożarowe i ochrony środowiska
na poziomie umożliwiającym sprawowanie nadzoru.

–

Techniki komunikowania się.

4

*

)

5

*

)

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

1

*

)

2

– Zdolność współpracy w zespole.
– Komunikatywność.

3

– Uzdolnienia organizacyjne.

4

*

)

5

*

)

*

)

Nie zidentyfikowano w badaniach.

13

8. Specyfikacja kwalifikacji ogólnozawodowych,

podstawowych i specjalistycznych dla zawodu

UWAGA: Kwalifikacje na poziomie wyższym zawierają kwalifikacje z poziomów
niższych.

POZIOM 1

–

Nie zidentyfikowano.

POZIOM 2

Kwalifikacje ogólnozawodowe

Umiejętności

–

Posługuje się terminologią techniczną w zakresie introligatorstwa.

–

Rozróżnia i charakteryzuje główne grupy materiałów poligraficznych.

–

Stosuje podstawowe szeregi formatów papieru i druków.

–

Klasyfikuje, charakteryzuje i rozróżnia materiały podstawowe i pomocnicze
używane w introligatorstwie.

–

Dobiera materiały introligatorskie zgodnie z parametrami technicznymi zapi-
sanymi w dokumentacji technologicznej.

–

Posługuje się urządzeniami kontrolno-pomiarowymi.

–

Stosuje procedury postępowania w przypadku stwierdzenia uszkodzenia ma-
szyny lub urządzenia.

–

Wyrównuje stos arkuszy półproduktów i produktów introligatorskich.

–

Liczy arkusze, składki oraz inne półprodukty i produkty.

Wiadomości

–

Terminologia techniczna z zakresu procesów introligatorskich.

–

Podstawowe i pochodne formaty papieru.

–

Klasyfikacja, właściwości i zakres zastosowania materiałów introligatorskich.

–

Zasady wykonywania pomiarów urządzeniami kontrolno-pomiarowymi.

Cechy psychofizyczne

–

Sprawność manualna.

–

Rozróżnianie barw.

–

Uzdolnienia techniczne.

–

Samokontrola.

–

Odpowiedzialność.

14

–

Wytrwałość.

–

Cierpliwość.

Kwalifikacje podstawowe dla zawodu

Umiejętności

–

Kroi na krajarce (K-2, K-4).

–

Wykonuje operacje: wykrawania, perforowania, nadkrawania i wiercenia (K-2, K-4).

–

Obsługuje złamywarkę (K-2, K-4).

–

Prasuje arkusze, półprodukty i produkty poligraficzne (K-2, K-4).

–

Wykonuje operacje przyklejania, naklejania, oklejania, zaklejania z uwzględ-
nieniem rodzajów klejów (K-1, K-2, K-4).

–

Wykonuje elementy dodatkowe składek (K-1).

–

Stosuje metody kompletowania wkładów (K-3, K-4).

–

Wykonuje maszynowe szycie nićmi i przedstawia rodzaje ściegów (K-3, K-4).

–

Wykonuje szycie drutem (K-3, K-4).

–

Charakteryzuje sposoby łączenia klejowego składek lub kartek we wkład
i wykonuje łączenie klejowe (K-3, K-4).

–

Charakteryzuje połączenia specjalne stosowane do łączenia wkładów i wyko-
nuje łączenie specjalne (K-3, K-4).

–

Wykonuje łączenie składek nićmi termoplastycznymi (K-3, K-4).

–

Wykonuje operację okrawania wkładów na urządzeniach jedno- i trójnożo-
wych (K-3, K-4).

–

Określa zasady i wykonuje kształtowanie grzbietu wkładu (K-3, K-4).

–

Charakteryzuje sposoby i wykonuje wzmacnianie grzbietu wkładu (K-3, K-4).

–

Klasyfikuje i charakteryzuje budowę okładek jednolitych i łączonych, wskazu-
je zakres ich stosowania (K-3).

–

Wykonuje okładki jednolite i łączone (K-3, K-4).

–

Charakteryzuje i wykonuje oprawy proste, złożone i specjalne (K-3, K-4).

–

Stosuje zakładki lub inne elementy uzupełniające oprawy (K-1, K-2).

–

Uzupełnia książki o erraty (K-1).

–

Wykonuje kieszonki, opaski, obwoluty i futerały do opraw (K-1, K-2).

–

Banderoluje druki, bloki akcydensowe, etykiety, czasopisma i książki (K-1).

–

Wykonuje koperty, skoroszyty, teczki do akt, segregatory, futerały, kalendarze
(K-3, K-4).

–

Charakteryzuje rodzaje i sposoby wykonywania opakowań (K-3).

–

Dobiera sposoby, pakuje i ekspediuje produkty poligraficzne (K-1, K-2).

–

Naprawia wadliwe wyroby gotowe (K-1).

Wiadomości

–

Zasady krojenia i cięcia (K-2).

–

Budowa i zasady eksploatacji urządzeń jednonożowych i trójnożowych (K-2, K-4).

15

–

Budowa maszyn i zasady wykonywania operacji wykrawania, perforowania,
nadkrawania i wiercenia (K-2, K-4).

–

Zasady złamywania arkuszy papieru (K-2).

–

Zasady działania i obsługi złamywarek (K-4).

–

Rola prasowania arkuszy, półproduktów i produktów poligraficznych (K-2).

–

Budowa i zasada działania pras introligatorskich (K-4).

–

Charakterystyka operacji przyklejania, naklejania, oklejania, zaklejania (K-1, K-2).

–

Zasady wykonywania elementów dodatkowych składek (K-1).

–

Sposoby kompletowania wkładów (K-3).

–

Zasady łączenia wkładów poprzez różne rodzaje szycia drutem (K-3).

–

Sposoby szycia nićmi z zastosowaniem różnych rodzajów ściegów (K-3).

–

Sposoby łączenia klejowego składek lub kartek we wkład (K-3).

–

Zasady łączenia wkładu nićmi termoplastycznymi (K-3).

–

Zasady kształtowania grzbietu wkładu, zaklejanie i wzmacnianie grzbietu
wkładu (K-3).

–

Budowa i zasady eksploatacji maszyn do kompletowania wkładu – zbierarki,
nakładarki (K-4).

–

Budowa i zasady eksploatacji maszyn do łączenia składek lub kartek we wkład
(K-4).

–

Budowa i zasady eksploatacji maszyn do zaklejania grzbietu, do kształtowania
i wzmacniania grzbietu wkładu (K-4).

–

Klasyfikacja, zakres stosowania i sposoby wykonywania okładek jednolitych
i łączonych (K-2, K-3).

–

Budowa i zasady działania maszyn i urządzeń do montowania okładek (K-4).

–

Charakterystyka opraw prostych, złożonych i specjalnych (K-3).

–

Zasady wykonywania łączenia wkładu z okładką (K-3).

–

Zasady wykonywania kieszonek, opasek, obwolut i futerałów do opraw (K-1, K-2).

–

Rodzaje i sposoby wykonywania opakowań (K-3).

–

Zasady banderolowania druków luźnych i łączonych (K-1, K-2).

–

Klasyfikacja i sposób wykonywania kopert, skoroszytów, teczek do akt, segre-
gatorów, futerałów, kalendarzy (K-3).

–

Zasady wykonywania brulionów, zeszytów i bloczków (K-3).

–

Zasady pakowania i ekspediowania wyrobów gotowych (K-1, K-2).

Cechy psychofizyczne

–

Nie zidentyfikowano.

Kwalifikacje specjalistyczne dla zawodu

Umiejętności

–

Zdobi boki wkładów opraw (K-3, K-4).

–

Wykonuje zdobienie okładek (K-2, K-4).

16

Wiadomości

–

Sposoby uszlachetniania i zdobienia druków (K-2).

–

Budowa i zasady działania maszyn i urządzeń do uszlachetniania i zdobienia
druków (K-4).

Cechy psychofizyczne

–

Nie zidentyfikowano.

POZIOM 3

Kwalifikacje ogólnozawodowe

Umiejętności

–

Identyfikuje procesy fizykochemiczne zachodzące w trakcie obróbki introliga-
torskiej wynikające ze stosowanych materiałów.

–

Sporządza harmonogram realizacji prac w introligatorni.

–

Rozróżnia zasady pracy i możliwości techniczne maszyn i urządzeń introliga-
torskich.

–

Dobiera maszyny i urządzenia do poszczególnych procesów introligatorskich.

–

Rozlicza zużyte do produkcji materiały.

–

Stosuje sposoby przechowywania i składowania materiałów introligatorskich,
półproduktów i wyrobów gotowych zgodnie z zaleceniami norm.

Wiadomości

–

Procesy fizykochemiczne zachodzące w trakcie obróbki introligatorskiej, wy-
nikające ze stosowanych materiałów.

–

Zasady planowania i sporządzania harmonogramów realizacji prac.

–

Zasady pracy i możliwości techniczne maszyn i urządzeń introligatorskich.

–

Określanie czasu realizacji zleceń.

–

Zasady obliczania ilości materiałów introligatorskich do wykonywanych za-
dań.

–

Systemy kontroli przebiegu produkcji.

Cechy psychofizyczne

–

Inicjatywność.

–

Operatywność i skuteczność.

–

Zaangażowanie.

17

Kwalifikacje podstawowe dla zawodu

Umiejętności

–

Opracowuje sposoby wykonania dodatkowych elementów składek (K-1).

–

Charakteryzuje zasady działania poszczególnych zespołów i obsługuje linię
potokową do oprawy prostej (K-3, K-4).

–

Charakteryzuje zasady działania poszczególnych zespołów i obsługuje linię
potokową do oprawy złożonych (K-3, K-4).

–

Analizuje i planuje proces wykonywania druków luźnych i łączonych opako-
waniowych (K-1, K-2, K-3).

–

Opracowuje sposoby naprawy wyrobów wadliwych (K-1).

–

Przekazuje wyroby gotowe do magazynu (K-1).

–

Kieruje procesem ekspedycji wyrobów gotowych (K-1).

–

Kontroluje jakość odbitek drukarskich przeznaczonych do obróbki introligator-
skiej (K-1).

–

Ocenia jakość półproduktów introligatorskich w trakcie całego procesu pro-
dukcji (K-1, K-2, K-3).

–

Kontroluje jakość jednostkowego wyrobu gotowego oraz całego nakładu (K-1,
K-2, K-3).

Wiadomości

–

Budowa i eksploatacja linii potokowych do opraw prostych (K-3, K-4).

–

Budowa i eksploatacja linii potokowych do opraw złożonych (K-3, K-4).

–

Zasady przekazywania wyrobów gotowych do magazynu (K-1).

–

Wady druków i zasady ich oceny wizualnej (K-1).

–

Zasady oceny jakości wyrobu poligraficznego (K-1, K-2, K-3).

Cechy psychofizyczne

–

Nie zidentyfikowano.

Kwalifikacje specjalistyczne dla zawodu

–

Nie zidentyfikowano.

POZIOM 4

–

Nie zidentyfikowano.

POZIOM 5

–

Nie zidentyfikowano.