Witkiewicz Stanisław Ignacy Mątwa, czyli hyrkaniczny światopogląd

TYTU : M

twa, czyli hyrkaniczny wiatopogl

AUTOR: Stanislaw Ignacy Witkiewicz

OPRACOWAL : Adrian Zandberg (anet@eleet.webmedia.pl)
KOREKTA : Gwidon S. Naskrent (naskrent@hoth.amu.edu.pl)

----------------------------------------------------------------
---------

M˝TWA

czyli

HYRKANICZNY WIATOPOGL˝D

sztuka w jednym akcie

[1922]

Motto: Nie podda

nawet samemu sobie.

cone

Pani Zofii

ele

skiej

OSOBY:

PAWE

BEZDEKA - lat 46, wygl

da młodziej (wiek wyja

nia si

gu rzeczy).

Blondyn. W ci

ęż

kiej

ałobie.

POS˝G ALICE D'OR - lat 28. Blondynka. Ubrana w obcisł

sukni

wygl

daj

jak skóra krokodyla.
KRÓL HYRKANII - HYRKAN IV. Wysoki, szczupły. Broda w klin, du

sy. Nos

troch

zadarty. Du

e brwi i długawe włosy. Purpurowy płaszcz i

hełm z
czerwonym pióropuszem. Miecz w r

ku. Pod płaszczem złocista

szata. (Dalej co
ma pod spodem, oka

e si

ELLA - lat 18. Szatynka.

adna.

DWÓCH PANÓW STARYCH - w anglezach i cylindrach. Mog

ubrani

w stylu lat
trzydziestych.
DWIE MATRONY - ubrane fioletowo. Jedna z nich jest matk

Elli.

TETRYKON - lokaj. Szary, liberyjny płaszcz ze srebrnymi guzikami
i szary
cylinder.
JULIUSZ II - papie

z XVI wieku. Ubrany tak, jak na portrecie

Tycjana.

Scena przedstawia pokój o czarnych

cianach z deseniami w

skimi

vert
d'emeraude. Troch

na prawo w

cianie na wprost sceny okno

zasłoni

czerwon

zasłon

. W miejscach oznaczonych (X)

wiatło za zasłon

zapala
si

krwawo, a w miejscach (+) ga

nie. Troch

na lewo czarny,

prostok

tny

postument bez ozdób. Na nim le

y na brzuchu, oparta na r

kach,

Alice d'Or.
Paweł Bezdeka chodzi to tu, to tam, trzymaj

c si

za głow

. Fotel

jeden
na lewo od postumentu. Drugi bli

rodka sceny. Drzwi na prawo

i na
lewo.

PAWE

BEZDEKA

e, Bo

e - nadaremnie wzywam Twoje imi

, bo wła

ciwie w Ciebie

nie wierz

A kogo

wezwa

musz

. Zmarnowałem

ycie. Dwie

ony, szalona praca

- nie
wiadomo dla czego - bo ostatecznie filozofia moja nie jest
oficjalnie
uznana, a resztki moich obrazów zniszczono wczoraj, z rozkazu
naczelnika
Syndykatu Wyrobów R

cznego Paskudztwa. Jestem zupełnie sam.

POS˝G <nie ruszaj

c si

; głowa oparta na r

kach>

Masz mnie.

PAWE

BEZDEKA

I có

z tego,

e ci

mam. Wolałbym nie mie

wcale.

Przypominasz mi
tylko,

e co

jest w ogóle. A sama jeste

jedynie n

dznym

substytutem
rzeczy istotnych.

POS˝G

Przypominam ci dalsz

drog

, która rozchyla si

przed tob

pustyni

Wszystkie wró

ki przepowiedziały ci,

e na staro

ść

oddasz si

Wiedzy
Tajemnej.

PAWE

BEZDEKA <macha r

pogardliwie>

E! Jestem zupełnie zmanierowany w wypowiadaniu ci

głych

pretensji, które mam
do biednej ludzko

ci, a nie mog

znale

źć

ani

bła lekarstwa.

Jestem jak
niepotrzebny, bezpłodny wyrzut sumienia, z którego nie mo

wykwitn

najskromniejszy bodaj p

czek nadziei poprawy.

POS˝G

Jak

e dalekim jeste

od prawdziwego tragizmu!

PAWEL BEZDEKA

Bo nie mam za silnych nami

tno

ci.

ycie, które zmarnowałem,

ucieka
beznadziejnie w szar

dal mojej przeszło

ci. Czy

jest co

okropniejszego,
jak szara przeszło

ść

, któr

musi si

jednak ci

gle przetrawia

POS˝G

Pomy

l, ile jeszcze mógłby

mie

kobiet, ile nieznanych poranków,

lekkich
prze

lizgni

ęć

przez tajemnice południa, ile wreszcie

wieczorów mógłby

dzi

na dziwnych rozmowach z kobietami podziwiaj

cymi twój

upadek.

PAWE

BEZDEKA

Nie mów mi o tym. Nie rozdzieraj najskrytszego o

rodka dziwno

ci.

Wszystko
to jest zamkni

te - na zawsze zamkni

te przez szalon

nieposkromion

nud

POS˝G <z politowaniem>

Jak

e jeste

banalny...

BEZDEKA

Wska

mi kogo

niebanalnego, a dam si

zar

ąć

w ofierze na jego

ołtarzu.

POS˝G

Ja.

BEZDEKA

Kobieta - raczej wcielenie kobiecych niemo

liwo

ci.

Niewypełnialne obietnice

ycia samego w sobie.

POS˝G

Ciesz si

e w ogóle istniejesz. Pomy

l - nawet do

ywotni

skaza

cy ciesz

z darowanego

ycia.

BEZDEKA

Co

m n i e to obchodzi

e? Czy

mam si

cieszy

e nie

siedz

w tej

chwili wbity na pal na jakim

samotnym pagórze w

ród stepów albo

e nie

jestem czy

cicielem kanałów? Czy

nie wiesz, kim jestem?

POS˝G

To wiem,

e jeste

mieszny. Nie byłby

nim, gdyby

mógł pokocha

mnie.
Wtedy poj

łby

twoj

misj

na tej planecie, tej wła

nie, byłby

tym jedynym,
samym w sobie, nieporównywalnym - tym wła

nie, a nie kim

innym...

BEZDEKA <z niepokojem>

A wi

c uznajesz bezwzgl

, powtarzam, bezwzgl

hierarchi

Istnie

POS˝G <

mieje si

Tak i nie - to zale

BEZDEKA

Powiedz, jakie masz kryteria, zaklinam ci

POS˝G

Zdradziłe

. Nie jeste

ani filozofem, ani artyst

BEZDEKA

Ach, wi

c jednak w

tpiła

w to. Tak, nie jestem.

POS˝G <

miej

c si

Był

eby

tylko ambitnym nikim? Dla nich jeste

t y m , mimo

wszystko,
geniuszem nowych, metafizycznych wstrz

sów.

BEZDEKA

Udaj

- udaj

z nudów. Wiem,

e nie jest to nawet pi

kne - nie

jest pi

knym

to,

e udaj

POS˝G

Jednak masz w sobie co

, co przekracza miar

moich

dotychczasowych
kochanków. Ale bez miło

ci dla mnie ani kroku dalej.

BEZDEKA

Nie mów nic o tych wiecznych twoich kochankach, którymi tak
bardzo lubisz
si

chwali

. Wiem,

e masz wpływy w rzeczywistym

yciu i

e przez

ciebie
mógłbym zosta

diabli wiedz

kim. Ale kim

rzeczywistym, nie kim

dla mnie
samego...

POS˝G

Przesadzasz, wielko

ść

jest rzecz

wzgl

BEZDEKA

Teraz ja ci powiem: jeste

banalna, gorzej - jeste

dra,

gorzej, stokro

gorzej - ty jeste

w gruncie rzeczy dobra.

POS˝G <mi

sza si

Mylisz si

... Wcale nie jestem dobra.

Tylko kocham ci

<pr

ęż

y si

ku niemu>

BEZDEKA <wpatruj

c si

w ni

Co?

<pauza>

To jest prawda i dlatego nic mnie to nnie obchodzi. Zagasło dla
mnie

wiatło

jedynej tajemnicy...(X)

<pukanie na prawo; Pos

g przybiera dawn

poz

ktorej niepoznawalno

ść

...

POS˝G <niecierpliwie>

Cicho - papie

idzie.

BEZDEKA <innym tonem>

Błagam ci

, przedstaw mnie papie

owi. To jest jedyne widmo, z

którym mam
jeszcze ochot

mówi

<wchodzi papie

JULIUSZ II

Witam ci

, córko, i ty, nieznany synu...

<Paweł kl

ka, papie

daje mu pantofel do pocałowania>

Tylko nie mówmy nic o Niebie. Alighieri miał najzupeełniejsz

racj

. Ka

dziecko nawet wie o tym, tym niemniej musz

powiedzie

e ludzka

fantazja
nie jest w stanie obj

ąć

tego szcz

ęś

cia. Dlatego to piekło

przedstawił nasz
syn Dante z takim talentem. Nawet powiem,

e ilustracje Dorego

ść

dobrze

wyra

niewspółmierno

ść

ludzkich poj

ęć

i wyobra

z tym

rodzajem,

e tak

powiem...

POS˝G

Nudy...

JULIUSZ II

Cicho, córeczko. Sama nie wiesz, co gadasz.

<z naciskiem>

Szcz

ęś

liwo

ci.

artobliwie>

A wi

c, synu: wsta

i powiedz, kim jeste

...

POS˝G

To jest wielki artysta i filozof, Ojcze wi

ty, Paweł Bezdeka.

JULIUSZ II

<podnosz

c obie r

ce do góry, ze zgroz

To ty?! Ty, niedowiarku n

dzny,

miałe

ąć

po owoc

Najwy

szych

Tajemnic?

BEZDEKA <dumnie, wstaj

Ja.

JULIUSZ II <z pokor

, z r

kami na brzuchu>

Nie mówie o tobie jako o arty

cie. Jeste

wielki. Och, srogim

byłem
mecenasem.(+) Teraz ju

nie, o nie! Tak, nauczyłem si

ceni

perwersj

sztuce. Oni tego nie rozumiej

, a

tylko tym przecie. Mówi

o ludziach
waszego czasu.

<z oburzeniem>

Co za okropno

ść

- spalono ci wszystkie obrazy. Mój synu, w Niebie

czeka ci

nagroda wieczna.

POS˝G

W niebie? Cha, cha, cha.

JULIUSZ II <dobrotliwie>

Nie

miej si

, córko. Niebo ma te

swoje dobre strony. Nikt tam

nie cierpi,
a i to co

znaczy.

BEZDEKA

Ojcze wi

ty, jestem filozofem, ale pozostałem przy tym dobrym

katolikiem.
Ja nie znios

dłu

ej tego kłamstwa.

JULIUSZ II

Tak - katolikiem to jeste

, mistrzu Pawle, ale nie

chrze

cijaninem. To

wielka, to bardzo wielka ró

nica. I jakich

e to kłamstw nie

zniesiesz
wi

cej, mój synu?

BEZDEKA

Tego,

e jako artysta udaj

, to jest udawałem dot

d. Cała moja

sztuka jest
blag

, programow

blag

JULIUSZ II

Pomijam ju

to,

e nie ma kwestii Prawdy z chwil

, kiedy mówimy

o pi

knie w

ogóle. Ale to jest wła

nie najstraszniejsze,

e Prawd

jest

jedyn

sztuka

twoja i tobie podobnych. Wynalazłe

ostatni

pociech

, ale musz

ci j

odebra

<uroczy

cie>

Twoja sztuka jest jedyn

Prawd

na ziemi. Nie znałem ci

osobi

cie, ale znam

dobrze twoje obrazy w

wietnych, niebia

skich reprodukcjach.

<ponuro>

To jest jedyna Prawda.

POS˝G

A dogmaty wiary?

JULIUSZ II <po

piesznie>

Tak

e Prawd

, ale innego wymiaru. W uj

ciu ziemskim s

Prawd

dla naszego
n

dznego rozumu. Tylko tam

<wskazuje palcem sufit>

tajemnica ich rozbłyska w całej pełni przed ol

nionym umysłem

wyzwolonych.

BEZDEKA <niecierpliwie>

Ojcze wi

ty, teologia nie jest moj

specjalno

, a o filozofii

wol

nie

mówi

. Mówmy, z łaski Waszej wiatobliwo

ci, o Sztuce. Ja wiem,

e kłami

, i

to mi wystarcza. Nikt mi tego nie dowiedzie,

e moja Sztuka jest

prawdziwa,
nawet ty, go

ciu z prawdziwego Nieba.

JULIUSZ II <z palcem w kierunku sufitu>

Tam wła

nie, sk

d przychodz

, wiedz

o tym lepiej ni

ty, n

dzny

pyłku. A
zreszt

, warto

ść

artysty to albo opór, albo powodzenie. Czym

byłby Michał
Anioł, gdyby nie jak lub inni mecenasi (oby ich Bóg pokarał).
Paru szale

ców

żą

dnych nowych trucizn wynosi ich fabrykanta na szczyty

ludzko

ci, a potem

tłum małych go uwielbia, patrz

c na m

ki i rozkosze otrutych.

Czy

dowodem

twej wielko

ci nie jest wła

nie spalenie dzieł twych przez

Syndykat R

cznego

Paskudztwa?

POS˝G

Jeste

pobity, Pawełku. Ukórz si

przed znnawstwem Jego

tobliwo

ci.

<Bezdeka kl

ka>

BEZDEKA

Stała si

rzecz straszna. Nie wiem, czy kłami

. I to ja, który

o sobie
wiedziałem wszystko. Ojcze wi

ty, zabrałe

mi ostatni

nadziej

Jednej
rzeczy byłem nareszcie absolutnie pewny i t

mi zniszczyłe

okrutny starcze.

JULIUSZ II <do Pos

gu, wskazuj

c Bezdek

Oto s

skutki d

ąż

enia do absolutyzmu w

yciu.

<do Bezdeki>

Wzgl

dno

ść

, mój synu, oto jedyna m

dro

ść

i w

yciu, i w

filozofii. Ja sam
byłem absolutyst

; mój Bo

e, któ

z porz

dnych ludzi nim nie był?

Ale czasy
min

ły. Tak samo jak teraz nie rozumiecie tego,

e nie ka

stwór dwunogi,
znaj

cy Marksa albo Sorela, jest najwy

szym w ziemskiej

hierarchii istnie

tak samo nie rozumiecie,

e ja np. i wy to dwa odr

bne gatunki

istot, a nie
tylko odmiany człowieczego rodzaju. Jedna Sztuka, mimo perwersji,
utrzymała
si

na wysoko

ci.

BEZDEKA <wstaj

c, z rozpacz

To samo mówi mi ona. Jestem toczony zdrad

ze wszystkich stron.

Ja nawet nie
mam wrogów. Szukam ich dniami i nocami po wszystkich zaułkach i
znajduj

jakie

mdłe galaretki, a nie godnych mnie przeciwników. Czy Wasza

tobliwo

ść

to rozumie?

JULIUSZ II <kład

c mu r

na głowie>

Któ

by ci

lepiej mógł zrozumie

, mój synu. Czy my

lisz,

e mnie

pod tym
wzgl

dem nasyciła historia? Czy mo

esz przypuszcza

e, Juliusz

della
Rovere, byłem kontent maj

c za głównego nieprzyjaciela tego

mydłka, Ludwika
XII?

<z patosem>

O! Jak Bóg bez Szatana i Szatan bez Boga jest ten, co nie zdobył
godnego
siebie wroga!

POS˝G

Niebezpiecznie jest opiera

wielko

ść

na ujemnej warto

swych
nieprzyjaciół. Jest to gorzej ni

przyznawa

wzgl

dno

ść

Prawdy.

JULIUSZ II <zbli

a si

do niej i gładzi j

pod brod

Ach ty, mała dialektyczko! Któ

tak wykształcił, uprzejma

kobietko?

POS˝G <smutnie>

Nieszcz

ęś

liwa miło

ść

, Ojcze wi

ty, i to miło

ść

do człowieka,

którym
pogardzam. Nic nie jest w stanie tak nauczy

nas, kobiet,

dialektyki, jak
kombinacja, o której wspomniałam.

JULIUSZ II <do Bezdeki>

Biedny mistrzu Pawle, ile

nnacierpie

musiałe

z t

precieuse'

. Za

naszych czasów ten typ kobiet był troch

innym. Były to prawdziwe

tytanice.
Ja sam, mój Bo

e, ja nawet...

<Wbiega z lewej strony Ella. Ubrana w bł

kitn

sukienk

. Kapelusz

słomkowy>
<m

ski z bł

kitn

wst

ąż

. Ma szare r

kawiczki i cał

mas

ró

nokolorowych>

<paczek w r

ku. Za ni

wchodzi Tetrykon, w szarym liberyjnym

płaszczu i w >
<szarym cylindrze, nios

c drugie tyle paczek w ka

dej r

ce. Oboje

zupełnie>
<nie zwracaj

uwagi na Alice d'Or.>

BEZDEKA

Ratunku! Zapomniałem,

e mam narzeczon

ELLA <rzuca paczki na Tetrykona i podbiega do Bezdeki>

Mój najdro

szy! Ale teraz cieszysz si

e j

masz, kiedy ju

sobie o niej
przypomniałe

. Mój jedyny: popatrz na mnie.

Przytula si

do niego. Tetrykon obładowany stoi w miejscu.

Juliusz II
przechodzi na lewo i staje oparty o podstaw

Pos

gu.

BEZDEKA <obejmuje j

lekko praw

i patrzy przed siebie

obł

dnie>

Poczekaj, mam wra

enie,

e spadłem z trzeciego pi

tra. Nie

rozumiem dobrze

samego siebie. Wiesz,

e pan della Rovere dowiódł mi,

e moja

Sztuka jest
Prawd

. Straciłem ostatnie oparcie dla mojej programowej blagi.

ELLA <szczebiotliwie>

Ja ci dam wszystko. Oprzyj si

tylko o mnie. Cudownie urz

dziłam

nasze
mieszkanko. Kanapki s

pokryte - wiesz, tak

złotaw

materi

w ró

owe

paseczki. A bufet jest wprost prze

liczny. Cały garnitur do

jadalni jest
bardzo ładny, ale w bufecie jest co

dziwnego. Jaka

tajemniczo

ść

straszna
kryje si

w tych twarzach z

elaznego drzewa. S

roboty samego

Zamoyskiego.
Tam b

dziesz miał wszystkie twoje narkotyki. Ja ci nie b

przeszkadza

pozwol

ci na wszystko, ale w miar

<Bezdeka u

miecha si

bezmy

lnie>

Nie cieszysz si

<Ella smutnieje nagle>

Mama sama urz

dziła mi moj buduarek. Wszystko pokryte ró

owym

jedwabiem w
bł

kitne kwiatki.

BEZDEKA <obejmuje j

z nagł

czuło

Ale

tak - ciesz

. Moja biedna malutka...

całuje j

w głow

JULIUSZ II <do Pos

gu>

Patrz córko, jak szczebiot tego ptaszka usypia naszego dobrego,
potulnego
w

ęż

ELLA <ogl

daj

c si

Kto jest ten stary pan?

BEZDEKA

NIe wiesz? To jest papie

Juliusz II, przybył prosto z Nieba, aby

nas
pobłogosławi

ELLA <zwracaj

c si

do Juliusza II>

Ojcze wi

ty...

ka i całuje go w pantofel; Tetrykon kładzie paczki na ziemi,

ka te

całuje papie

a w drugi pantofel.

Jak

e jestem szcz

ęś

liwa!

JULIUSZ II <do Pos

gu>

No i co robi

z tak

niewinno

i dobroci

<do obecnych>

Błogosławi

was, moje dzieci.

ycz

ci pr

dkiej i niespodziewanej

mierci,

moja córuchno. B

dziesz najpi

kniejszym z aniołków, których

wieniec oplata
tron Wsszechmog

cego.

BEZDEKA <padaj

c na kolana>

O, jakie

to pi

kne! Czuj

e mógłbym od dzisiaj zacz

ąć

malowa

jak Fra
Angelico. Cała perwersja rozwiała si

bez

ladu. Ojcze wi

ty,

dzi

kuj

ci.

JULIUSZ II <do Pos

gu>

Patrz, jak mimo woli mo

na by

siewc

dobra na tym

wiecie. Patrz

na
wniebowzi

te twarze tych dwojga dzieci. Mistrz Paweł odmłodniał

co najmniej
o lat dziesi

ęć

POS˝G

Nie na długo, Wasza wi

tobliwo

ść

. Nie zdajesz sobie sprawy z

szybko

upływania naszego czasu. Czas jest wzgl

dny. Znasz, Ojcze wi

ty,

teori

Einsteina. Przeniesienie kocepcji czasu psychologicznego do
fizyki wydało
cudowny kwiat wiedzy o

wiecie, niezniszczaln

konstrukcj

absolutnej Prawdy.

<Ella wstaje i podchodzi do Pawła, który wstaje tak

e. Całuj

w>
<zachwycie. Tetrykon wstaje równie

i patrzy na nich wzruszony.>

JULIUSZ II

Ta-ta-ta! U nas w niebie nikt nie wierzy w fizyk

, moje dziecko.

Jest to
tylko wygodny schemat matematycznego uj

cia zjawisk dla waszych

mózgów,
które utkn

ły na granicy mo

ci stworzenia metafizyki. Ka

stopie

herarchii Istnie

ma swoj

granic

. Filozofia ludzka zakorkowała

Koeficjent wiedzy ogólnej w granicy tylko jest niesko

czony. Ale

co si

dzieje na planetach Aldebarana! Hoho! Tam te

uznaj

swojego

"Einsteina",
ale umieli go zlokalizowa

we wła

ciwej mu sferze.

POS˝G <niespokojnie>

A wi

wiat jest naprawd

bez granic?

JULIUSZ II

Oczywi

cie, moje dziecko.

POS˝G

I ty

wiecznie nie b

dziesz, Ojcze wi

ty? A niebo?

JULIUSZ II

Niebo jest tylko symbolem. Musicie przyj

c teori

ró

norodnych

ciał
zwi

zanych w jedno indywiduum. Ale ilo

ść

ciał tych jest

ograniczona. Umrzemy
kiedy

wszyscy definitywnie. Jedyn

tajemnic

jest Bóg.

wskazuje na sufit (X)

POS˝G

Ach!

<przewraca si

na postument. Juliusz II siada na krze

le z lewej

strony.>

ELLA

<odsuwaj

c si

od Bezdeki>

Co to jest? Słyszałam głos jaki

, który mówił co

wewn

trz mnie

o wiecznej

mierci. (+)

BEZDEKA <wskazuj

c le

żą

Alice d'Or>

To mówił ten pos

g. Tylko co zemdlał. Jest to symbol przeszło

ci,

któr

ciłem dla ciebie.

ELLA <zdumiona>

Ale

tam nikogo nie ma!

BEZDEKA

Czy

nie słyszała

, jak oboje filozofowali z Jego

tobliwo

ELLA

Pawle, nie

artuj. Ojciec wi

ty mówił sam ze sob

. Nie patrz tak

bł

dnie,

bo si

boj

. Powiedz mi prawd

BEZDEKA

I tak nie zrozumiesz tego, moje dziecko. Nie mówmy o tym lepiej.

JULIUSZ II

Tak, córko, mistrz Paweł ma racj

. Dobra

ona nie powinna zbyt

wiele
wiedzie

o swym m

ęż

u. M

ąż

musi by

w pewnych granicach tajemnic

ELLA

Ja musz

wiedzie

wszystko. M

czysz mnie, Pawle. Nasze

mieszkanko, którym
tak cieszyłam si

, zaczyna mnie przera

w tej wizji

przyszło

ci, któr

stworzyli

cie razem z papie

em. Jaki

cie

padł mi na moje serce.

Ja chc

mamy.

BEZDEKA <obejmuj

c j

Cicho, dziecinko. Ja za to uwierzyłem w moj

przyszło

ść

. Wracam

do Sztuki i
b

szcz

ęś

liwym. B

dziemy szcz

ęś

liwi oboje. Zaczn

malowa

spokojnie, bez

adnego wyuzdania formy, i sko

moje

ycie jak dobry katolik.

JULIUSZ II <wybucha

miechem>

Cha, cha, cha!

ELLA

Sko

czysz

ycie? Ja je dopiero z tob

zaczynam.

BEZDEKA

Jestem stary - musisz to raz zrozumie

ELLA

Masz lat czterdzie

ci sze

ść

- wiem. Czemu jednak twarz twoja mówi

innego? Czy

dusza mo

e by

tak inn

od twarzy?

BEZDEKA <niecierpliwie>

Ach, daj mi spokój z moj

dusz

. Jest to istno

ść

tak zawiła,

samego
siebie w cało

ci nigdy ogl

mi si

niee udało. To były tylko

złudzenia.
Przesta

o mnie my

i bierz mnie takim, jakim jestem.

ELLA

Pawle, powiedz mi raz, jakim jeste

. Chc

pozna

BEZDEKA

Jestem niepoznawalny nawet sam dla siebie. Patrz na moje dawne
obrazy, a
pojmiesz, kim byłem. A je

li zobaczysz to, co zrobi

teraz,

pojmiesz, jakim
by

chc

. Reszta to urojenie.

ELLA

Wi

c czy

tym jest miło

ść

BEZDEKA

Czym jest miło

ść

? Chcesz, to ci powiem. Rano obudz

pocałunkiem. Po
k

pieli wypijemy kaw

. Potem pójd

malowa

, ty za

dziesz

czyta

ksi

ąż

ki,

które ci wska

żę

. Potem obiad. Po obiedzie pojedziemy na spacer.

Znowu praca.
Podwieczorek, kolacja, par

rozmów istotnych i na koniec

niesz, niezbyt

czona rozkosz

, aby zachowa

siły na dzie

nast

pny.

ELLA

I tak bez ko

ca?

BEZDEKA

Chciała

powiedzie

: tak do ko

ca. Takim jest

ycie tych, którzy

pozbawieni
s

w nim samym absolutnych po

żą

. Jeste

my ograniczeni, a

otacza nas
Niesko

czono

ść

. Jest to zbyt banalne, by o tym mówi

ELLA

Ale

ja chc

! Ja z t

nadziej

urz

dzałam nasze drogie

mieszkanko,
starałam si

o wszystko! Ja musz

naprawd

BEZDEKA

Czym

e jest to

ycie "naprawd

", powiedz mi, prosz

ELLA

Teraz nie wiem ju

nic i to mnie przera

BEZDEKA

NIe zmuszaj mnie do deklamacji. Mógłbym mówi

ci rzeczy pi

kne

i straszliwe,
gł

bokie i niesko

czenie dalekie, ale byłoby to jeszcze jednym

kłamstwem
wi

cej.

POS˝G <budz

c si

(X)>

Zaczyna si

mały dramacik. Pawełek postanowił by

szczerym.

ELLA

Znowu słysz

w sobie zły głos obcej istoty.

<ogl

da si

To dziwne - czuj

e tu kto

jest, a nie widz

nikogo prócz

ciebie i
papie

a. (+)

POS˝G

Jestem papie

upadłych tytanów. Ja ich ucz

dro

ci szarego,

codziennego
istnienia.

ELLA <ze strachem>

Pawle - nie hipnotyzuj mnie. Ja si

boj

BEZDEKA

Nie mów. Ja sam zaczynam si

. Ja sam nie wiem, sk

d znam t

osob

ELLA

Jak

osob

? O Bo

e, Bo

e - ja umr

ze strachu. Ja si

c i e b

i e boj

Ojcze wi

ty - ratuj mnie. Ty przyszedłe

z Nieba.

JULIUSZ II <wstaj

c, mówi z okrucie

stwem>

d wiesz,

e Niebo nie jest symbolem najokropniejszej

rezygnacji?
Rezygnacji z prawdziwej osobowo

ci. Jestem cieniem tak samo jak

ona.

wskazuje Pos

ELLA

Ale

tam nikogo nie ma! Ojcze wi

ty, ulituj si

nade mn

. To

wszystko robi
na mnie wra

enie jakiego

okropnego snu.

JULIUSZ II

nij dalej, moje dziecko. Mo

e ta chwila przestrachu jest

najpi

kniejsz

twoim

yciu. Och, jak

e wam zazdroszcz

<Ella zakrywa twarz r

kami>

BEZDEKA

Znowu wst

puje we mnie obca siła. Ellu - ja z tob

nie potrafi

przezwyci

ęż

perwersji.

ELLA <nie odkrywaj

c twarzy>

Teraz ci

zrozumiałam. Ja musz

zgin

ąć

dla ciebie albo przesta

kocha

<odkrywa twarz>

Ja ci

kocham wtedy, gdy widz

, jak schodzisz w przepa

ść

. To jest

moje

prawdziwe zycie.

POS˝G

Co za szalone post

py robi ta dzieweczka. Ju

nigdy ci

nie

odzyskam,
Pawełku.

ELLA

Znowu ten głos. Ale teraz nie boj

niczego. Ju

stało.

Moja zguba
jest ju

gdzie

postanowiona. Byle pr

dzej. Pawle, nie wróc

do mamy.
Zostaj

dzi

z tob

JULIUSZ II

Nie

piesz si

tak, córko. Ju

weszła

na wła

ciw

drog

. Ale nie

dowodzi
to,

e musisz si

tak bardzo

pieszy

BEZDEKA

Ojcze wi

ty, mnie te

przera

a szybko

ść

moich transformacji. Ja

mog

chwile sta

ęż

em stanu, wynalazc

, diabli wiedz

czym. Całe

nowe
pokłady ruszyły si

w mojej głowie jak lawina.

JULIUSZ II

Czekaj - słysz

jakie

kroki w dolnym korytarzu. Mam tu dzi

rendez-vous z
królem Hyrkanii...

BEZDEKA

Co? Hyrkan IV? On

yje?! To przecie

mój szkolny kolega. Marzył

zawsze o
sztucznym królestwie w dawnym stylu.

JULIUSZ II

I stworzył je. Chyba nie czytasz wcale gazet.

<nasłuchuje>

To on - poznaj

jego władczy, pot

ęż

ny chód.

<oczekiwanie>

ELLA

Ale czy on jest rzeczywistym, czy te

jest czym

w rodzaju Waszej

tobliwo

ci?

JULIUSZ II <oburzony>

W rodzaju!! Zanadto pozwalasz sobie, moja córko.

ELLA

Teraz nie boj

niczego.

JULIUSZ II

Ju

umarła

- nie masz si

czego ba

ELLA

Głupstwa.

i stworz

zupełnie normalne

ycie dla Pawła.

Upadnie powoli,
tworz

c rzeczy wspaniałe. Ja wcale nie jestem taka niewinna i

głupia, jak to
my

licie. Ja mam te

w sobie jaki

jad... (X)

z prawej strony wchodzi Hyrkan IV w purpurowym płaszczu a

ziemi. Na
głowie ma hełm z czerwonym pióropuszem. W r

ku ogromny miecz.

HYRKAN IV

Dobry wieczór. Jak si

masz, Bezdeka. Nie spodziewałe

mnie

dzisiaj.
Słyszałem,

e si

enisz. - Nic z tego.

<kl

ka szybko przed papie

em i całuje go w pantofel; wstaj

Ciesz

zdrowiem Jego wi

tobliwo

ci. Niebo słuzy mu wybornie.

<zbli

a si

do Pos

gu>

Jak si

masz, Alice - Alice d'Or - nieprawda

? Pami

tasz nasze

orgie w tym
cudownym tinglu - jak

e si

on nazywał?

ciska Pos

g za r

POS˝G

Perdition-Gardens.

<Ella odwraca si

na d

k jej głosu>

HYRKAN IV

Exactly.

ELLA <wskazuje na Pos

To ona tu była! To jej głos słyszałam ci

gle jakby w sobie. To

nieładnie ze
strony pani podsłuchiwa

nasze rozmowy w ten sposób.

POS˝G

NIe moja wina,

e mnie nie widziała

, Ellu...

ELLA

Prosz

nie mówi

do mnie po imieniu. Ja pani

wypraszam z tego

domu. Ja dzi

zostaj

tu z Pawłem.

<do Bezdeki>

Kto jest ta kobieta?

BEZDEKA

Moja dawna kochanka. Mieszka w tym pokoju za moim pozwoleniem.
Bałem si

troch

w tym olbrzymim domu i dlatego...

ELLA

Mo

esz si

nie tłumaczy

. Od dzi

ja tu b

i prosz

, aby

zaraz
wyprosił t

dam

JULIUSZ II

Nie tak pr

dko, moja córko. Mo

esz si

przerachowa

ELLA

Nie chc

eby tu była, i koniec. Pawle, słyszysz?

<siada na fotelu na lewo>

BEZDEKA

Ale

tak, moja droga. To jest drobnostka.

<idzie w kierunku Pos

gu>

Moja Alice, musimy si

rozsta

. Zle

z tego postumentu i wyno

. Koniec.

Pieni

dze dostaniesz w moim banku.

<wydobywa ksi

ąż

eeczk

czekow

i zaczyna pisa

(+)>

HYRKAN IV <do Bezdeki>

Za pozwoleniem - kto jest ta dziewczynka?

<wskazuje na Ell

Czy to jest nowa kochanka, czy te

ta narzeczona, o której

słyszałem?

BEZDEKA

<przestaje pisa

i stoi niezdecydowany>

Narzeczona.

HYRKAN IV <do Elli>

O - w takim razie mo

e pozwoli pani,

e si

przedstawi

: jestem

Hyrkan IV,
król sztucznego królestwa Hyrkanii. Pani b

dzie łaskawa nie

rozporz

dza

moim przyjacielem, bo ze mn

e by

sprawa krótka.

POS˝G

Doskonale mówisz, Hyrkanie.

HYRKAN IV

Twoje rady, Alice, tak

e mi s

niepotrzebne. Z tob

rozprawi

wła

ciwym czasie. Sytuacja - w abstrakcji od mego królestwa,

które jedynie
jest czym

niezwykłym - jest najbanalniejsza na

wiecie.

Przyjaciel
postanowił uwolni

przyjaciela od kobiet, zwykłych bab,

kobietonów i
babonów, które go oblazły.

BEZDEKA

W imi

czego? Czy

twoje królestwo nie jest tylko

zamaskowanym obł

dem,

mój drogi?

HYRKAN IV

Zaraz si

dowiesz. Ty cierpisz ju

na psychoz

zienn

na wolno

ci.

Przeintelektualizowany erotyzm poł

czony z oscylacj

dzy

perwersj

klasycyzmem w sztuce. Przede wszystkim do diabła ze sztuk

Sztuki nie ma.

JULIUSZ II

O przepraszam, sire. Ja nie dam zrobi

z mistrza Pawła jakiego

zwykłego
pionka w r

kach Waszej Królewskiej Mo

ci. On musi zmarnie

sposób twórczy.

ELLA

Ja mówi

to samo...

HYRKAN IV <nie zwracaj

c uwagi na jej słowa mówi do papie

On wcale n i e m u s i zmarnie

. To s

wła

nie gadania

przewrotnych
dziewczynek wietrz

cych padlin

i pomysły zdeprawowanych

mecenasów. Paweł
nie zmarnieje, tylko si

stworzy jako całkiem kto inny. Wy

poj

cia nie

macie, jakie warunki s

w moim pa

stwie. To jest jedyna oaza na

wiecie

całym.

JULIUSZ II

wiat wcale nie ogranicza si

do naszej planety...

HYRKAN IV

Ojcze wi

ty, ja nie mam czasu na zgł

bianie po

miertnej wiedzy

Waszej

tobliwo

ci. Ja jestem człowiek, raczej nadczłowiek, realny.

Ja tworz

rzeczywisto

ść

uciele

niaj

c hyrkaniczne po

żą

dania.

POS˝G

Takich po

żą

nie ma...

JULIUSZ II <grzecznie do Pos

gu>

Wła

nie to chciałem powiedzie

<do Hyrkana>

To słowo nie istnieje, jest pustym d

kiem bez tre

ci.

HYRKAN IV

Skoro podam jego definicj

, ten pusty d

k stanie si

poj

ciem

i od tej
chwili istnie

dzie w

wiecie idei cał

wieczno

ść

JULIUSZ II <

miej

c si

Ale tylko naprzód, nie w tył, sire.

HYRKAN IV

Wła

nie o to chodzi.

adne tyły mnie nie obchodz

. Ja odwracam

wypadki, a

ycie idzie tak

e tylko naprzód, a nie w tył.

BEZDEKA

Wiesz, Hyrkan,

e zaczynasz mnie zaciekawia

HYRKAN IV

Poznaj to - to s

cudowne rzeczy. Jak poznasz wszystko, to si

ciekniesz z

rozkoszy i poczucia siły.

<do papie

Otó

- hyrkanicznym po

żą

daniem nazywam po

żą

danie absolutu w

yciu. Tylko

wierz

c w absolut i w jego osi

gni

cie mo

emy co

yciu

stworzy

JULIUSZ II

I na có

to si

komu przyda? Co z tego wyniknie?

HYRKAN IV

To jest starczy sceptycyzm, raczej starczy marazm. Ach, prawda -

zapomniałem,

e Wasza wi

tobliwo

ść

ma ju

lat ze sze

ść

set.

Wyniknie za

tego to,

ycie nasze prze

yjemy na szczytach tego, co na tej

przekl

tej

naszej gałce jest mo

liwe, a nie zmarniejemy w ci

głym

kompromisie z
wzrataj

sił

społecznej przyczepno

ci i organizacji. Niektórzy

uwa

mnie za anarchist

. Pluj

na ich zjełczałe pogl

dy. Ja tworz

nadludzi.
Dwóch, trzech - to wystarczy. Reszta to miazga - ser dla robaków.
Our
society is as rotten as a cheese. Kto to powiedział,

e nasze

społecze

stwo

jest tak zgniłe jak ser?

JULIUSZ II

Mniejsza o to, sire. Przyszedłem tu na konferencj

w celu

powstrzymania
sztuki od upadku. Walka z tak zwanym piurblagizmem. Trzeba
udowodni

nareszcie,

e Czysta Blaga jest niemo

liwa. Nawet Bóg, cho

jest

wszechmocny, nie potrafiłby nic naprawd

w zupełno

ci zblagowa

HYRKAN IV

Humbug. Id

c tu przemy

lałem problemat sztuki. Sztuka si

sko

czyła i nic

jej nie wskrzesi. Konferencja nasza nie ma sensu.

JULIUSZ II

Ale

, sire, Wasza Królewska Mo

ść

jest, jak widz

, wyznawc

Nietzschego,
przynajmniej w kwestiach społecznych. Nietzsche sam uznawał
Sztuk

jako

najistotniejszy stymulans pot

gi osobistej.

HYRKAN IV <gro

nie>

Co? Ja wyznawc

Nietzschego? Prosz

mi nie ubli

. To był

yciowy filozof

dla niedoł

gów, chc

cych si

byle czym znarkotyzowa

. Ja nie

uznaj

adnych

narkotyków, a wi

c i sztuki. Moje idee powstały zupełnie

niezale

nie. Teraz

dopiero, po stworzeniu mego pa

stwa, przeczytałem te bzdury.

Dosy

. Nasza

rozmowa jest sko

czona.

JULIUSZ II

Dobrze. Tylko jedna rzecz: czy takie postawienie kwestii, z
u

wiadomieniem

celu, nie jest Czystym Pragmatyzmem? Mo

na wierzy

w absolut w

yciu albo

nie, ale dlatego programowo wierzy

, aby prze

ywa

na szczytach,

jak si

Wasza Królewska Mo

ść

wyraził, to n

dzne

ycie na tej gałce - jest

zaprzeczeniem sobie samemu, jest odwarto

ciowanniem samych

hyrkanicznych -
tak, h y r k a n i c z n y c h - po

żą

! Cha! cha!

HYRKAN IV

To jest czysta dialektyka. Mo

e w Niebie jest ona co

warta. Ja

jestem
twórc

rze-czy-wi-sto-

ci. Rozumiesz, Ojcze wi

ty? I dosy

prosz

nie

wyprowadza

mnie z równowagi.

JULIUSZ II

Sire, błagam ci

, jedno tylko pytanie.

HYRKAN IV

No?

JULIUSZ II

Jak jest tam u was z religi

HYRKAN IV

Ka

dy wierzy, w co mu si

ywnie podoba. Religia sko

czyła si

tak

JULIUSZ II

Ho, ho. To paradne. I on chce tworzy

dawn

władz

bez religii.

Naprawd

sire, to wygl

da na głupi

fars

. Prosz

popatrze

najdziksze
szczepy, na plemiona Arunta czy jak ich tam. I ci nawet maj

religi

Bez religii nie ma pa

stw w dawnym znaczeniu. Mo

e by

tylko

mrowisko.

HYRKAN IV

Nie, nie - nie zorganizowane mrowisko, tylko jedna, wielka kupa
rozproszonych bydl

t, nad któr

władz

trzymam ja i moi

przyjaciele.

JULIUSZ II

A ty sam w co wierzysz, mój synu?

HYRKAN IV

W siebie, i to mi wystarcza. A jak mi to b

dzie potrzebnym,

uwierz

cokolwiek b

, w jakiegokolwiek fetysza, w krokodyla, w Jedno

ść

Bytu,
w ciebie, Ojcze wi

ty, we własny p

pek, wszystko jedno.

Zrozumiano

JULIUSZ II

Jeste

pan zwykły, bardzo zdolny bandyta, poł

czony z najgorszego

gatunku
pragmatyst

. Nie jeste

pan

adnym królem, przynajmniej dla mnie.

Nie
znamy si

od tej chwili.

<Idzie na lewo i siada zm

czony na fotelu. Hyrkan stoi zły,

oparty na>
<mieczu>

POS˝G

A to ci

splantowali, mój kacyku. Ojciec wi

ty jest naprawd

pierwszej
klasy dialektyk.

BEZDEKA

Wiesz, Hyrkan,

e Jego wi

tobliwo

ść

ma troch

racji w tym

wszystkim.
Przy tym musz

zauwazy

obni

enie si

tonu naszego towarzystwa

od chwili
twojego wej

cia. Rozmowa stała si

wprost ordynarna.

JULIUSZ II

Masz zupełn

racj

, mój synu; z chamami trzeba rozmawia

chamsku.

BEZDEKA

W kwestii fundamentalnej te

nie zgadzam si

z tob

zupełnie.

ELLA

Ach, Pawle, wi

c nie wszystko jeszcze stracone!

HYRKAN IV <budz

c si

z zamy

lenia>

Tak - jestem cham, ale taki, jak jestem, jestem jeden jedyny.
Prosz

posłucha

. Ostatni raz rozmawiam z wami jak równy z równymi.

Pawle -
decyduj si

. Aleksander Wielki był te

chamem. A zreszt

, mamy

tu władc

dzy nami. W ka

dym podr

czniku historii znajdziemy opis pana

della
Rovere i jego sprawek.

JULIUSZ II <wstaj

Milcze

! Milcze

BEZDEKA <cicho do Hyrkana>

Daj mu ju

raz spokój.

<gło

no>

Nie pozwol

obra

w moim domu Ojca wi

tego, nawet królowi

Hyrkanii.

JULIUSZ II

Dzi

kuj

ci, mój synu.

<siadaj

Pragmatysta na tronie! Nie - to s

rzeczy wprost niesłychane! To

jest
po prostu

mieszne. Cha, cha, cha!

HYRKAN IV

No, Pawle, mów. Mo

e twoje zarzuty b

troche istotniejsze.

Wierz mi,

chc

twojego szcz

ęś

cia tylko. Je

li nie wyjedziesz dzi

ze mn

do Hyrkanii
po

piesznym o jedenastej, jeste

zgubiony. Ja tu wi

cej nie

wróc

. Zrywam

z dyplomacj

i rozpoczynam szereg wojen. Rozkopywanie i

podpalanie
mrowisk i kretynowisk. Cudowna historia.

BEZDEKA

Jednej rzeczy ju

dokonałe

we mnie. Oto wszystkie problemiki,

którymi
zajmowałem si

przed chwil

, zbladły dla mnie zupełnie.

ELLA <siedzi na fotelu na lewo; nagle budz

c si

ze stanu

ogłupienia>

Czy i problem miło

ci?

BEZDEKA

Poczekaj, Ellu, jestem w tej chwili w innym wymiarze.

<do Hyrkana>

Ale musz

ci si

przyzna

e nie widz

wielko

ci i po twojej

stronie.

HYRKAN IV

Jak to?

BEZDEKA

Jego wi

tobliwo

ść

wspomniał jedno słówko, które nie mo

e mi

wyj

ść

pami

ci - ale nie obrazisz si

, Hyrkanie?

HYRKAN IV

Na ciebie - nigdy. Mów. Jakie

to słowo?

BEZDEKA

Bandyta. Jeste

w istocie małym raubritterem, a nie istotnym

władc

Jeste

wielki w stosunku do niesłychanie niskiego poziomu kultury

w
twoim pa

stwie. Nadczłowiek w rodzaju Nietzschego mo

e by

dzi

jedynie
mał

kanalijk

. A reszt

procentu dawnych władców mo

na znale

źć

w
dzisiejszych czasach tylko mi

dzy artystami. Hodowla nadludzi

jest
najwi

kszym humbugiem, jaki znam.

HYRKAN IV

Mówisz jak kretyn. Nie pojmujesz nic a nic mojej koncepcji
hyrkanicznych
po

żą

. Jeste

yciowym absolutyst

- to jest fakt. Nie mie

cisz

ani

w sobie, ani w tak zwanym społecze

stwie. Jeste

sko

czonym typem

moral
insanity, a siły masz w sobie na czterech normalnych ludzi,
według
podziałki naszych czasów.

BEZDEKA

Tak, to jest fakt. Dlatego w tej chwili postanowiłem sko

czy

samobójstwem.

ELLA <wstaj

Pawle, co si

z tob

dzieje? Czy ja

POS˝G

Dobrze mówi. Nie

miałam mu tego nigdy powiedzie

, ale to jest

jedyne,
najbanalniejsze rozwi

zanie.

HYRKAN IV

Milcze

, baby! Jedna gorsza od drugiej.

<do Bezdeki>

Durniu, czy

na to tu przyjechałem z mojej Hyrkanii, aby ujrze

upadek
jedynego przyjaciela? Mam ju

dwóch t

gich ludzi. Koniecznie

trzeba mi
trzeciego. Ty jeden mógłby

nim zosta

BEZDEKA

Ale jak

e wygl

da codzienny, powszedni dzie

w tej twojej

Hyrkanii? Czym
si

tam wła

ciwie zajmujecie?

HYRKAN IV

Władza - upajamy si

władz

we wszystkich formach od rana do

nocy. A potem
ucztujemy w sposób wprost zabójczo pi

kny, mówi

c o wszystkim i

patrz

na wszystko z niedosi

ęż

nej wy

yny naszego panowania.

BEZDEKA

Panowanie nad kupa idiotów niezdolnych si

zorganizowa

Zwyczajna
wojskowa dyktatura. To samo potrafi najradykalniejsza
socjaldemokracja
przy sprzyjaj

cych warunkach.

HYRKAN IV

A czym

e była dawna ludzko

ść

, jak nie kupa istot, bezkształtn

miazg

bez organizacji? Pseudotytany wyrosłe z socjalizmu musz

kłama

aby
utrzyma

przy władzy. My nie. Nasze

ycie jest Prawd

BEZDEKA

A wi

c to jest problem Prawdy. Czy prawda jest te

integraln

ęś

hyrkanicznego

wiatopogl

du?

HYRKAN IV

Oczywi

cie. Ale gdy cała ludzko

ść

wło

y mask

, problemat Prawdy

zniknie
sam przez si

. Ja i moi dwaj przyjaciele: ksi

ąż

e de Plignac i

Rupprecht
von Blassen, tworzymy wła

nie t

mask

. Zamaskowane społecze

stwo

i
my jedni, którzy wiemy wszystko.

BEZDEKA

Wi

c nie ma w tym nic z komedii? Wiesz, co mnie głównie

zniech

ciło?

Twój kostium.

HYRKAN IV

Ale

to drobnostka. My

lałem,

e jeste

bardziej wra

liwy na

dekoracje, i
dlatego tak si

ubrałem. Mog

zdj

ąć

te fatałaszki.

<Mówi dalej rozbieraj

c si

. Pod płaszczem ukazuje si

złocista

szata. >
<Zrzuca j

i zostaje w bardzo dobrze skrojonym, normalnym

akiecie. Hełm>

<zdejmuje tak

e. Szaty składa na

rodku sceny. Miecz trzyma w

dalszym >
<ci

gu w r

ku.>

A wielko

ść

jest, wiesz w czym? W osi

gni

ciu izolacji. Stworzy

tak

wysp

zbydl

conych, zwierz

cych duchów w

ród morza zalewaj

cej wszystko

organizacji, na to trzeba troch

cej siły, ni

miał jej pan

della
Rovere w wieku XVI. Nie mówi

c o Borgiach - to były zwykłe

błazny.

TETRYKON

Najja

niejszy Panie - ja jad

do Hyrkanii. jak słuzy

, to ju

prawdziwym panom.

HYRKAN IV <do Bezdeki>

Widzisz? Ten bałwan poznał si

na mnie, a ty nie chcesz mnie

zrozumie

BEZDEKA

Czekaj: dajmonion mi si

rozdwoił. Jest to niebywały wypadek w

dziejach
ludzko

ci. Słysz

dwa głosy tajemne, mówi

ce mi dwie równoległe

prawdy,
które si

nigdy nie przetn

. Sprzeczno

ść

ich jest rz

niesko

czonego.

HYRKAN IV

Na moim dworze trzymam pewnego filozofa, niejakiego Chwistka. Na
podstawie
koncepcji "wielo

ci rzeczywisto

ci" przeprowadza on systematyczne

uwzgl

dnianie Prawdy w ogóle. On ci wytłomaczy reszt

. To wielki

drzec.

Bezdeka, mówi

ci, jed

ze mn

BEZDEKA

Moje sumienie b y ł e g o a r t y s t y rozrasta si

rozmiarów
jakiego

wszystkoobejmuj

cego nowotworu. Nowe monstrum wrasta

samo w
siebie. Potwory, m

czone dot

d w klatkach, zawojowały nieznane

obszary
mego rozkładaj

cego si

mózgu.

ELLA <wstaj

Ale

on po prostu zwariował. Najja

niejszy Panie,

żą

daj, czego

chcesz,
ale nie zabieraj mi go. Jako wariat stworzy rzeczy cudowne w moim
towarzystwie.

BEZDEKA

Mylisz si

, dziecinko. Jestem przytomny, jak nigdy dot

d. Obł

mój
poznałem dawno - był dla mnie o wiele mniej interesuj

cy niz moja

najzimniejsza przytomno

ść

<Ella siada obezwładniona>

POS˝G

To jest prawda. On w mojej obecno

ci pokonał atak szału. Był to

szał
metafizyczny oczywi

cie, ale

ycie moje te

wisiało na włosku.

HYRKAN IV

Alice, wierz mi,

e była

dla niego tylko rodzajem octu, w którym

zakonserwował si

do mojego przyjazdu. Za to ci jestem

wdzi

czny.

esz jecha

ze mn

, do Hyrkanii.

POS˝G <schodz

c z piedestału>

Dobrze - mo

esz zrobi

ze mnie kapłank

dowolnego kultu. Jestem

gotowa
na wszystko.

JULIUSZ II

A wi

c i ty stała

pragmatystk

, moja córko. Tego si

nie

spodziewałem.

POS˝G

A czy

ty, Ojcze wi

ty, nie jeste

pragmatyst

w gł

duszy?

JULIUSZ II <wstaj

e, mo

e. Któ

to wiedzie

raczy? Mój

wiatopogl

d ulega

głym

przemianom.

HYRKAN IV

Za cen

uznania mojej koncepcji mog

zezwoli

nawet na to, aby

sztuka
nie znikn

ła w moim wła

nie pa

stwie definitywnie. Mianuj

mecenasem
zdychaj

cej sztuki, Ojcze wi

ty, pod warunkiem,

e nie b

dziesz

kusił
Pawła Bezdeki. On mo

e by

absolutyst

yciu tylko.

JULIUSZ II

Dobrze, dobrze. Rezygnuj

. B

co b

otworzył mi si

nowy

horyzont...
Mówi

c mi

dzy nami, nie macie poj

cia, jak szalenie beznadziejnie

nudz

w Niebie. Od dzi

przedłu

am sobie urlop na lat co najmniej

trzysta.

<Hyrkan szepcze z Bezdek

POS˝G

Juliuszu della Rovere, mo

esz na mnie liczy

: uprzyjemni

dwadzie

cia

lat z tych trzystu moj

dialektyk

. Wieczorem, po dniu m

cej

pracy,
usprawiedliwisz to wszystko przede mna w prawdziwie istotnej
rozmowie
z kobiet

i w miar

przewrotn

JULIUSZ II

Dzi

kuj

ci, córko. Jad

do Hyrkanii.

ELLA <wstaj

Ja ju

nie mog

! Przecie

to jest jaki

wstr

tny koszmar, te

wasze
wszystkie rozmowy. Ja nie jestem wcale dobra i wzniosła, a czuj

tak,

jakbym była zaczadzona jakim

ohydnym, truj

cym gazem. A przy tym

to
jest wszystko nudne. Rozdzieracie mi serce dla głupiej i nudnej
zabawy.
Ja te

chc

jecha

do Hyrkanii. Jak Paweł poczuje si

nieszcz

ęś

liwym,

znajdzie przynajmniej mnie i ja go ocal

. Sire, czy Wasza

Królewska
Mo

ść

mie mnie ze sob

HYRKAN IV

Nie ma o tym mowy. Pawel musi zapomnie

o dawnym

yciu. pani go

zaraz
skusi do jakich

artystycznych usprawiedliwie

upadku czy diabli

wiedz

czego. Wszelkie twórcze porywy musz

stłumione w zarodku.

ELLA

A czym

e si

to sko

czy nareszcie? Co potem? Co?

HYRKAN IV

Potem, jak zwykle, nast

mier

, ale poł

czona z tym poczuciem,

ycie prze

yte zostało na szczytach, a nie we wstr

tnym

społecznym
bagienku, ze sztuk

zamiast morfiny.

BEZDEKA

A wi

c jeste

przeciwnikiem narkotyków? Bez tego si

nie obejd

HYRKAN IV

Uznaj

jeszcze alkaloidy, ale pogardzam kompletnie wszelkim

narkotykiem
psychicznym. Poza tym,

e nie b

dziesz nic tworzył, mo

esz robi

co
chcesz

<Ella podchodzi do Pawła i szepcze z nim>

JULIUSZ II

Twoja Hyrkania, sire, robi na mnie wra

enie jakiego

sanatorium

dla
ludzi zm

czonych społeczno

. W twoim opowiadaniu, oczywi

cie.

W
istocie jest to najpospolitszy bajzel dla

yciowych

uiserów.

HYRKAN IV

Ale absolutnych, tych, co je

li przez

cian

przej

ść

nie zdołaj

zostawi

na niej krwawe pi

tno rozwalonej czaszki. W tym jest

moja
wielko

ść

JULIUSZ II

Ale ostatecznie mógłby

i złodziejem kieszonkowym, sire,

czym

w rodzaju ksi

cia Manolescu.

HYRKAN IV

Mógłbym, ale nie jestem. Jestem królem ostatniego prawdziwego
królestwa
na ziemi. Wielko

ść

jest tylko w tym, co si

udaje. Gdyby mi si

nie
powiodło wcale, od samego pocz

tku byłbym tylko

miesznym.

JULIUSZ II

Mo

esz jeszcze upa

ść

. I co wtedy?

HYRKAN IV

Upadn

z pewnej wysoko

ci . Ostatecznie nie było tyrana, który

by nie upadł.

JULIUSZ II

W tym jest wła

nie mało

ść

: w poj

ciu p e w n e j wysoko

ci.

HYRKAN IV

Nie mog

zapa

ść

w Niesko

czono

ci. Nawet w swiecie fizyki

mamy
pr

dko

ść

sko

czon

, graniczn

szybko

ść

wiatła. Praktycznie jest

ona
niesko

czona.

JULIUSZ II <z ironi

Praktycznie! Ze wszystkiego przeziera na dnie pragmatyzm. Ale
wszystko
jedno. Na razie wol

to ni

Niebo.

HYRKAN IV

Bezdeka, czy słyszysz? Nikt nie usłyszal jeszcze wi

kszego

komplementu.
Ojciec wi

ty jest z nami.

ELLA <czepiaj

c si

Pawła>

Odpowiedz mi, przesta

waha

przynajmniej.

BEZDEKA

Jad

. Nieznane zawsze warte jest tego, aby dla

opu

przewidzialnego. Jest to zreszt

zasad

Nowej Sztuki, Sztuki

bezecnych
niespodzianek.

HYRKAN IV

Dzi

kuj

ci, ale nawet nie porównywaj hyrkaniczno

ci z Sztuk

Hyrkani

trzeba prze

BEZDEKA

To samo mówili o dadaizmie dadai

ci, póki wszystkich nie

wywieszano.
Nie - dosy

. Jestem twój. Wszystko jest tak wstr

tne,

e nie ma

głupstwa
tak wielkiego,

eby nie warto było dla

wszystkiego,

w czym

yjemy. Niech zgin

, ale nie w całej tej meskinerii. Zamierzałem

zgin

ąć

Borneo czy Sumatrze. Wol

jednak tajemniczo

ść

stawania si

tajemniczo

ść

stało

ci. Jad

ELLA

Pawle, zaklinam ci

. Ja ci nie przeszkodz

. We

mnie ze sob

BEZDEKA

Nie, dziecko. Nie mówmy o tym. Znam twoje duchowe zasadzki. Jako
kobieta
nie istniejesz dla mnie zupełnie.

ELLA

Pawle, Pawle - jak

e okrutnie rozdzierasz mi wn

trzno

ci! Ja

umr

. Pomy

o naszym biednym, samotnym mieszkanku, o mojej nieszcz

snej

mamie.

BEZDEKA

Strasznie mi ci

al. Naprawd

kocham ci

w tej chwili po raz

pierwszy...

ELLA

Pawle! Zbud

z tego omamienia. Je

li ju

zosta

nie mo

esz,

pozwól
mi jecha

mier

i zatracenie!

HYRKAN IV <odpychaj

c j

od Bezdeki>

Odczep si

raz od niego. To m

twa, a nie kobieta. Słyszysz?

Ostatni raz
ci to mówi

ELLA <z wybuchem>

To mnie zabij - ja od niego sama nie odejd

<z prawej strony wchodz

dwie matrony i dwóch starców elegancko,

czarno ubranych>

MATKA

Elusiu, pozwól,

e ci przedstawi

twoich dwóch, nieznajomych

wujów. Oni
to wła

nie finansuj

twoje mał

stwo z panem Pawłem. Panowie :

Ropner
i Stolz - moja córka - narzeczony mojej córki, znany malarz, pan
Paweł
Bezdeka.

<starcy witaj

z Ell

BEZDEKA

Przde wszystkim nie jest ju

narzeczonym, a po wtóre nigdy przy

przedstawianiu nie mówi si

imienia i fachu, tym bardziej,

zmieniłem
fach. Pani wybaczy, pani Mario, otwieraj

mi si

nieznane

perspektywy.
B

czym

w rodzaju ministra w Hyrkanii. Nasycanie hyrkanicznych

żą

Obja

nienie tylu rzeczy naraz zbyt du

o czasu by mi zabrało. Sam

ledwie
to pojmuj

MATKA

Widz

to. Jest pan chyba pijany, panie Pawle. Ellu, co to znaczy?

ELLA

Mamo, na nic wszystko. On nie jest pijany ani nie zwariował. To
jest
najoczywistsza, zimna, okrutna prawda. Król Hyrkanii berze go ze
sob

On przestał by

artyst

<Matka słupieje>

HYRkAN IV

Tak, pani, i załatwimy rzecz t

zgodnie. Nie lubi

awantur w

kszym

stylu, gdy nie jestem na moim terytorium. Wypłac

pani dowolne

odszkodowanie.

MATKA

Tu nie chodzi o pieni

dze, tylko o serce mojej córki.

HYRKAN IV

Niech pani nie b

dzie banalna, bardzo prosz

. A poza tym nie

jestem

adnym panem, tylko królem.

MATKA

Czytałam o p a

s k i e j Hyrkanii w gazetach. A pisz

o tym

teatralni
krytycy, bo

aden porz

dny polityk słysze

o tym nawet nie chce.

To jest
zwykła teatralna bujda, ta pa

ska Hyrkania. Banda szale

ców i

pijaków,
zdeprawowanych i zdegenerowanych, uwzi

ła si

udawa

stwo w

dawnym
stylu. Wstyd

pan! Hyrkania! Po prostu "bezobrazje" a la

maniere russe.

HYRKAN IV <rzucaj

c miecz na kup

ubrania>

Oszalała baba. Prosz

milcze

. Bezdeka si

zgodził i nie dam go

na
pastw

jakich

zaskorupiałych babonów. Pawle, idziemy.

<Paweł stoi niezdecydowany>

ELLA

Mamo, ja tego nie prze

. Ja chc

jecha

tak

MATKA

Co? I ty przeciw mnie? Nie wstydzisz si

nowopoznanych wujów? Jak

dziesz si

tak zachowywa

, nie dostaniemy ani centa. Ellu,

opami

taj

ELLA <łapi

c si

za głow

Ja nie chc

! Ja nie mog

! Ja tylko nie mam odwagi umrze

<do króla>

Hyrkanie, najjadowitsza z kulturalnych bestii, koronowany chamie,
zabij
mnie. Chc

bólu i smierci - zbyt wiele ju

dzi

wycierpiałam.

MATKA

Ellu, jak ty si

wyra

asz? Kto ci

nauczył tych okropnych słów?

ELLA

Sama nie wiem. Ja pozuj

- to wiem - ale cierpi

tak strasznie.

<do króla>

Błagam ci

- zabij mnie.

HYRKAN IV

Chcesz? Nic mnie to nie kosztuje. W Hyrkanii wszystko jest
mo

liwe.

Absolut

ycia - czy to rozumiecie, n

dzni pomywacze dawno

wychłeptanych
talerzy?

BEZDEKA

Poczekajcie - mo

e da si

jeszcze wszystko załatwi

polubownie.

Nie
cierpi

scen i skandali. Ella wróci spokojnie do matki, a ja

wyjad

przynajmniej z czystym sumieniem.

ELLA

Nie, nie, nie - ja chc

umrze

MATKA

Chcesz zatru

ostatnie dni mojej staro

ci? A nasze mieszkanko,

a nasze
ładne wieczory we troje, a potem w otoczeniu dzieci, twoich i
pana
Pawła - a moich ukochanych wnucz

ELLA

Mamo, nie m

cz mnie. Gorzej zatruj

ycie pozostaj

c z tob

gin

c w tej chwili wła

nie z r

ki króla.

MATKA <z rozpacz

Czy

nie wszystko jedno, kto ci

zabije? mier

jest jedna, a

moja
staro

ść

zatruta b

dzie do ko

ca.

ELLA

Nie - ja musz

umrze

zaraz. Ka

da minuta

ycia jest niezno

czarni

HYRKAN IV

Czy pani mówi to powa

nie, panno Ellu? (X)

ELLA

Tak. Nigdy nie byłam tak powa

na.

HYRKAN IV

A wi

c dobrze.

<Chwyta miecz le

żą

cy na kupie królewskiego ubrania i wali nim

Ell

po>

<głowie. Ella pada bez j

ku.>

MATKA

Ach!!

<Pada na trupie Elli i tam pozostaje do ko

ca. Hyrkan stoi oparty

na>
<mieczu. Starcy szepcz

gwałtownie mi

dzy sob

. II Matrona

spokojna.>

BEZDEKA

Zaczynam teraz dopiero rozumie

, czym jest hyrkaniczno

ść

żą

Wiem
ju

, czym jest absolutyzm

yciowy.

ciskaj

z Hyrkanem za r

ce>

JULIUSZ II

Popełniłem du

o okropno

ci, ale ta pragmatyczna zbrodnia

wzruszyła mnie
do gł

bi. Błogosławi

, biedna matko, i ciebie, duchu

dzieweczki
czystej i wzniosłej ponad wszelk

yciow

wiar

<błogosławi grup

lew

No, sire, ona te

była absolutystka

yciow

- to musisz przyzna

HYRKAN IV

Mnie te

wzruszyła ta

mier

. Poznałem nowe pi

kno. Nie

wiedziałem,

poza Hyrkani

e by

tak nieoczekiwanego.

JEDEN ZE STARCÓW <podchodz

No dobrze, panowie, ale co teraz? jak to wszystko załatwi

? My

rozumiemy, raczej domy

lamy si

wszystkiego. W istocie banalna

historia, tylko czym to wszystko usprawiedliwi

JULIUSZ II

No, panowie. Ja jestem człowiek wyrozumiały, ale waszego
towarzystwa
dłu

ej nie znios

. Rozumiecie - byłem papie

em. Całujcie mnie

szybko
w pantofel i wyno

cie si

, póki

cie cali. Nie cierpi

powszednio

li pod mask

fałszywej dobroci.

<Starcy całuj

go w pantofel i mi

tosz

c kapelusze wychodz

prawo>
<ze zdziwionymi minami. Podczas tego rozmowa>

HYRKAN IV

Pawle - id

zaraz z tym fagasem i szykujcie si

do drogi. za

godzin

odchodzi Hyrkania-express. Jestem tu incognito i nie mam
specjalnego
poci

gu.

BEZDEKA

Dobrze. Tetrykon, zostaw tu te panie i chod

<Przechodz

z Tetrykonem na prawo. II Matrona zbli

a si

Hyrkana.>
<Tamci zatrzymuj

na progu.>

II MATRONA

Hyrkanie - nie poznajesz mnie? Jestem twoj

matk

HYRKAN IV

Poznałem ci

od razu, mamusiu, ale jeste

jedynym ukrytym wstydem

mojego

ycia. Do mojej matki wolałbym nie stosowa

hyrkanicznego

wiatopogl

du. Moja matka, matka króla - zwykł

ladacznic

Ohydne!

JULIUSZ II

A wi

c i ty nawet masz ukryte

ci na dnie twego

pragmatyczno-
zbrodniczego serca? Nie spodziewałem si

HYRKAN IV

Ojcze wi

ty - prosz

nie wtr

w nie swoje sprawy.

<do II Matrony>

Mamusiu, radz

ci, id

d i wi

cej nie wchod

mi ju

w drog

Wiesz,

e po ojcu wzi

łem temperament krewki i gwałtowny.

II MATRONA

A gdybym była kapłank

miło

ci w twoim pa

stwie? Dawniej

ksi

ęż

niczki

syryjskie umy

lnie oddawały dziewictwo nieznajomym za par

sztuk

miedzi.

HYRKAN IV

To było dawniej i dlatego było to pi

kne. Ty

nie zacz

ła od

tego. Ty
była

utrzymank

naszych zidiociałych arystokratów i opasłych

semickich bankierów. Nawet nie wiem, czyim jestem synem - ja,
król.
Ohydna historia.

II MATRONA

Co ci

to obchodzi? Tym wi

ksza twoja zasługa,

e z nico

wyd

wign

łe

na wysoko

ść

tronu. Błaze

skiego, ale zawsze tronu.

HYRKAN IV

Wolałbym jednak lepiej zna

moj

genealogi

i nie gubi

domysłach.

II MATRONA

Jeste

mieszny. Có

obchodzi to, czy jeste

Ari

, czy

Semit

, czy

Mongołem. Moim kochankiem był te

ambasador Niebieskiego Pa

stwa,

ksi

ąż

e Tseng. W dzisiejszych czasach...

HYRKAN IV

Milcze

- nie doprowadzaj mnie do w

ciekło

ci!

JULIUSZ II

Zwyczajny pragmatyczny snobizm. Wi

c nawet w Hyrkanii s

nieistotne
problemy. Nie - Napoleon miał racj

: recherche de paternite

interdite.

POS˝G

Cha, cha, cha! Hyrkan i problem matki, to jest ju

zbyt

mieszne.

HYRKAN IV

Id

, bo nie chc

nowego skandalu. Gdybym nie był incognito,

inaczej by
si

to sko

czyło.

<Idzie ku drzwiom i wychodz

razem z Bezdek

i Tetrykonem.>

II MATRONA <biegn

c ku drzwiom>

Hyrkanie, Hyrkanie! Mój synu!

<wybiega>

JULIUSZ II <do Pos

gu>

A to dopiero bigos! I có

ty na to, moja córko?

POS˝G

Wiedziałam,

e nie obejdzie si

bez dysonansów.

<Za scen

słycha

strzał i straszliwy ryk Hyrkana IV>

JULIUSZ II

Có

to znowu? Jaka

piekielna niespodzianka. Pobyt w Niebie

uczynił zbyt
czułymi moje stalowe niegdy

nerwy. Odwykłem od strzałów.

<Matka Elli ani drgn

ła>

POS˝G

Cicho. Z Pawłem wszystko jest mo

liwe. Czekajmy, chwila jest

naprawd

dziwna. Czuj

niezwykłe nieeuklidesowe napi

cie całej

przestrzeni.

wiat cały skurczył si

do rozmiarów pomara

czy.

JULIUSZ II

Cicho - id

<wbiega Bezdeka z rewolwerem w r

ku, za nim II Matrona.>

BEZDEKA

Zabiłem go. Pom

ciłem

mier

biednej Elli.

JULIUSZ II

Kogo? Hyrkana?

BEZDEKA

<obejmuj

c II Matron

Tak. A wiecie, co mnie zdegustowało do niego najbardziej? Oto ta
scena
z matk

. Nie pami

tam mojej matki, ale czuj

e tak bym z ni

nie
post

pił. Jak absolutyzm

yciowy, to absolutyzm

yciowy. Sam

mnie,
bestia, sprowokował.

JULIUSZ II

No dobrze - to jest bardzo pi

knie z twojej strony, mój synu. Ale

co
b

dzie dalej?

BEZDEKA

<do II Matrony>

Zaraz. Przede wszystkim prosz

na pami

ęć

twojego syna, a mego

przyjaciela, uwa

aj mnie za twego drugiego syna. Tamten był

niegodny
ciebie. Matrona-ladacznica - czy

e by

lepsza matka dla mnie?

II MATRONA

<całuje go w głow

Dzi

kuj

ci, Pawle - mój synu, mój prawdziwy drogi syneczku.

BEZDEKA

Dosy

. Idziemy.

JULIUSZ II

Ale dok

d? Co zrobimy bez tej kanalii Hyrkana? Gorzej - co

zrobimy bez
Hyrkanii? Teraz, gdy nasze hyrkaniczne po

żą

dania doszły ju

szczytu,
rozwydrzyły si

e tak powiem, do maksimum?

BEZDEKA

Ech - widz

e cały dowcip wywietrzał z głowy waszej

tobliwo

ci.

Któ

jest godniejszym królem Hyrkanii jak nie ja? Któ

jest

kszym

absolutyst

yciowym ode mnie? Dajcie mi cały

wiat, a zdusz

miłosnym u

cisku. Teraz stworzymy dopiero co

piekielnego. Czuj

sił

stu Hyrkanów w sobie. Ja, Paweł Hyrkan V. ja nie b

błaznem
jak tamten. precz z łachami.

<Kopie królewskie szaty i miecz po podłodze.>

Ja wam stworz

naprawd

rozkoszny k

cik w Niesko

czono

wiata.

Sztuka, filozofia, miło

ść

, nauka, społecze

stwo - jedna wielka

kasza.
I my, jak wieloryby tryskaj

ce rozkosz

, a nie jak podłe robaki,

dziemy pławi

w tym wszystkim po uszy. wiat nie jest

zgniłym
serem. Istnienie jest pi

kne zawsze, o ile si

pojmie naprawd

jedyno

ść

wszystkiego we wszech

wiecie. Precz ze wzgl

dno

prawd!
Tego Chwistka ukatrupi

pierwszego! B

dziemy gna

w rozpalonym

wichrze,
w samych bebechach absolutnej Nico

ci. Zapłoniemy jeszcze jak

nowe
gwiazdy na pustce bez dna. Niech

yje sko

czono

ść

ograniczono

ść

Bóg nie jest tragiczny, on si

nie staje - on jest. Tylko my

jeste

my tragiczni, my, ograniczone Istnienia.

<innym tonem>

Mówi

to jako dobry katolik i my

e nie obra

am tym uczu

Waszej

tobliwo

ci.

<tonem poprzednim>

Stworzymy razem czysty nonsens w

yciu, a nie w Sztuce.

<znowu innym tonem>

Hm - mo

liwe,

e odpowiednio definiuj

c dadaizm...

<krzyczy>

Och, nie - to jest ohyda! Wszystko to s

ró

ne nazwy na jedn

wielk

obrzydliw

słabo

ść

. Zupełnie na nowo - wszystko na nowo!

<chwyta si

za piersi>

czyłem si

. Biedna Ella! Czemu ona nie do

yła tej chwili?

<zamy

la si

gł

boko>

POS˝G

Mówiłam,

e z Pawełkiem wszystkiego mo

na si

spodziewa

JULIUSZ II

Ale mnie nie opu

cisz dla niego, moja córko?

POS˝G

Nigdy. Paweł jest dla mnie zbyt intensywny - zbyt młody.

całuje Juliusza II w r

JULIUSZ II

Boj

tylko, czy pozytywne rezultaty odpowiada

tym

obietnicom.
Boj

humbugu.

POS˝G

Ja te

- troch

. Ale zawsze spróbowa

warto.

BEZDEKA <budz

c si

z zamy

lenia>

A ty, Ojcze wi

ty, czy jedziesz z nami? Czy w Niebie dadz

przedłu

enie urlopu?

JULIUSZ II

Powiem ci prawd

- oni w Niebie uwa

e w ogóle powinienem

siedzie

w Piekle. Tylko rozumiesz: jak papie

a nie wypada im

mnie...tego...
wiesz? Dlatego daj

mi urlop na jak

planet

bez

adnych

trudno

ci.

BEZDEKA

To

wietnie. Bez ciebie, piekielny starcze, nie mógłbym ju

wytrzyma

Wzi

łe

mnie szczero

twoich przemian wewn

trznych. Tylko

biedna Ella -
gdyby tak mo

na j

wskrzesi

! Cóz bym dał za to w tej chwili! To

on
mnie zasugestionował, ten przekl

ty Hyrkan.

<Ella zrywa si

nagle odtr

caj

c matk

ELLA

Ja

! Ja tylko byłam ogłuszona. Jad

z tob

! B

królow

Hyrkanii!

BEZDEKA

<obejmuj

c j

Co za szcz

ęś

cie, co za bezdenne szcz

scie! Moja najukocha

sza,

przebacz mi.

<całuje j

Bez ciebie Hyrkania nawet byłaby dla mnie ohydnym snem tylko.

MATKA <wstaj

c, z łzami>

Poczciwy pan Paweł. Ja wiedziałam,

e pan nie opu

ci biednej

Elli.

<Paweł podchodzi do niej i całuje w r

ce.>

BEZDEKA

Przybrana matko i te

ciowo, bior

was obie do Hyrkanii. Umiem

oceni

rady starszych kobiet, które wiele prze

yły. Nawet wujów - tych

dwóch
starych kretynów, we

miemy te

ze sob

. Id

my - b

co b

ten

Hyrkan otworzył nam now

drog

. Niech pami

ęć

jego b

dzie dla nas

ta.

JULIUSZ II

Co za wspaniałomy

lno

ść

, co za wspaniałomy

lno

ść

. Jest to jeden

z
pi

kniejszych dni mego zagrobowego

ycia. Jednak Bóg jest

tajemnic

niedocieczon

. (X) Chod

, moja córko.

<podaje r

Pos

gowi>

BEZDEKA

Matrony, naprzód - za dziesi

ęć

minut odchodzi Hyrkania-express -

musimy si

spieszy

Matrony wychodz

mijaj

c si

z Tetrykonem

TETRYKON

Wła

nie Jego Królewska Mo

ść

cił ostatni

par

w moich

obj

ciach.

BEZDEKA <podaj

c r

Elli>

No i niech mu ziemia lekk

dzie. Ja teraz jestem królem

Hyrkanii.
I cho

bym na głowie miał stan

ąć

i przewróci

sobie i innym

kiszki,
spełni

swoj

misj

na tej planecie. Rozumiesz?

TETRYKON

Słucham Wasz

Królewsk

ść

<Bezdeka z Ell

wychodz

. Za nimi idzie Juliusz II z Pos

giem

(+)>

JULIUSZ II <id

Nawet najgorsza społeczna blaga tego łotra ma w sobie dziwny urok
sko

czonego dzieła sztuki. Ciekawy jestem, czy zdołam stworzy

nowy
centr artystyczny w tej piekielnej Hyrkanii.

POS˝G

W kwestiach sztuki jeste

pot

wszechmocn

, Ojcze wi

ty...

<Wychodz

, za nimi Tetrykon. Paczki i ubranie króla pozostaj

na>

rodku sceny.>

-----------------------------------------------------------------
--
K O N I E C K O N I E C K O N I E C K O N I E C K O N I
E C
-----------------------------------------------------------------
--