Janina Maciejczyk

9/18/2011

Wywiad psychologiczny należy do

podstawowych metod diagnostycznych w

psychologii.

Wywiad psychologiczny

Wywiad był bardzo szeroko wykorzystywany

przez Z. FREUDA i psychoanalityków.

A.ADLER wykorzystywał wywiad do badania

trudności wychowawczych u dzieci.

Dla J. PIAGETA wywiad stanowił istotny składnik metody klinicznej i kazuistycznej.

WYWIAD PSYCHOLOGICZNY jest to

rozmowa prowadzona w określonym celu, w

której uczestniczą dwie osoby: prowadzący

Wywiad psychologiczny ma na celu poznanie

psychicznych problemów rozmówcy, poznanie

wywiad i rozmówca.

cech osobowości i umysłu rozmówcy.

Informacje dotyczące przeszłości pozwalają na

Jest to rozmowa kierowana.

odtworzenie historii życia klienta. Z kolei -

poznanie historii życia ułatwia zrozumienie

Każdy wywiad posiada CEL (różny w

genezy powstania różnych cech bądź

zależności od rodzaju wywiadu).

zaburzeń osobowości /zachowania.

Informacje dotyczące teraźniejszości mają na celu poznanie aktualnych warunków

środowiskowych rozmówcy.

ZALETY WYWIADU:

- Możliwość szybkiego i bezpośredniego poznania

Stawianie pytań bezpośrednich i

rozmówcy i zebrania potrzebnych informacji; pośrednich oraz dokonywanie interpretacji

odpowiedzi w kategoriach

- Możliwość poznania minionych faktów i przeżyć psychologicznych wymaga posiadania

rozmówcy; możliwość odtworzenia jego historii dużych umiejętności zawodowych

życia;

psychologa.

- Możliwość bezpośredniego kontaktu

psychicznego z rozmówcą;

- Możliwość dokonywania obserwacji zachowania;

- Możliwość wywołania pożądanych reakcji u

rozmówcy, zarówno werbalnych jak i

niewerbalnych.

WYWIAD

1

Janina Maciejczyk

9/18/2011

WADY WYWIADU:

RODZAJE WYWIADÓW

PSYCHOLOGICZNYCH

Zahamowania rozmówcy - spowodowane

najczęściej nieumiejętnością prowadzenia

wywiadu;

W zależności od tego czy rozmówca

uświadamia sobie, że jest przedmiotem

badania, wyróżnia się:

Podawanie fałszywych danych, odgrywanie

różnych ról, przedstawianie się w korzystnym -

niekorzystnym świetle;

- wywiad jawny ( wie jaki jest cel),

Subiektywizm zarówno ze strony prowadzącego

- wywiad ukryty.

wywiad jak również subiektywizm w ocenie faktów przez klienta.

RODZAJE WYWIADÓW

Uwzględniając sposób formułowania pytań,

wyróżnia się:

- 1. wywiad nieskategoryzowany,

Przyjmując za kryterium podziału

osobę rozmówcy, wyróżniamy

wywiad z daną osobą i wywiad o

- 2. wywiad skategoryzowany.

danej osobie,który prowadzimy z

osobami trzecimi.

Ad.1) Sposób i forma pytań i odpowiedzi

swobodna.

Ad.2) Rozmówca odpowiada twierdząco lub

przecząco, lub wybiera jedną z alternatyw.

Biorąc pod uwagę miejsce

Ze względu na cel, można

wywiadu, można wyróżnić wywiad

wyróżnić wywiad diagnostyczny i

w warunkach sztucznych (gabinet,

terapeutyczny (inaczej korekcyjny).

szpital) i naturalnych (szkoła,

wywiad środowiskowy)

WYWIAD

2

Janina Maciejczyk

9/18/2011

TECHNIKI WYWIADU

Formę pytań i sposób wysławiania się

dostosować do poziomu badanego.

Przygotować zakres treściowy wywiadu.

Mówić jasno i prosto, zrozumiale.

Ułożyć plan wywiadu oraz listę pytań.

Wykazywać cierpliwość i takt.

Stworzyć właściwe warunki zewnętrzne - nastrój do swobodnej rozmowy.

Nie zawstydzać badanego,nie ironizować,

nie moralizować.Nie upokarzać. Nie

Nawiązać kontakt psychiczny z badanym -

wzbudzać obaw i niepokoju.

okazując gotowość do słuchania.

Zachęcać do szczerych i bogatych

Umieć wsłuchiwać się w problemy badanego.

wypowiedzi.

Objaśnić cel rozmowy.

Utwierdzać badanego, że ma się

zrozumienie dla jego problemów.

WYWIAD KLINICZNY

Obserwacja podczas wywiadu

ma miejsce w procesie diagnozy zaburzeń

zachowania, zaburzeń osobowości,

określana jest jako obserwacja kliniczna i jej przedmiotem jest wygląd fizyczny, twarz,

zaburzeń psychicznych i dotyczy:

oczy, ubiór, zachowanie, brzmienie głosu,

- okoliczności w jakich pojawiły się po raz sposób mówienia, intonacja, tempo

pierwszy;

mówienia, wady wymowy, trudności w

- okoliczności w jakich nasilają się;

doborze słów, sens mówienia itp..

-zmian w obrazie zaburzeń;

- aktualnej sytuacji chorego oraz jego

przeszłości

Rzetelność informacji

To co pacjent mówi o swoich

dolegliwościach, sposobie przeżywania itp.,

W czasie spotkania, którego celem jest

należy traktować jako informacje prawdziwe, diagnoza, psycholog powinien być raczej bierny chociażby wydawały się nieprawdziwe!

i pozostawić inicjatywę pacjentowi, pobudzając

Jest to subiektywna prawda pacjenta - tak

go do udzielania informacji. Bierność umożliwia spostrzegał i tak przeżywał!

dostrzeżenie specyfiki zaburzeń, ułatwia

obserwację. Ta ”uczestnicząca obserwacja” jest

W ocenie uzyskanych informacji kierujemy się zasadą pełnego zaufania do treści relacji

podstawą badania.

pacjenta i zasadą nieufności czy opisywane

fakty i okoliczności były rzeczywiste.

WYWIAD

3

Janina Maciejczyk

9/18/2011

Błędy badającego

W psychologii istnieje pojęcie empatii -

współodczuwania - dość niejasna konstrukcja teoretyczna, odwołująca się do zjawiska syntonii,

- wybiórcza percepcja zgodna ze schematami

poznawczymi badającego;

współbrzmienia emocjonalnego.

Pojawianie się takich szczególnych odczuć,myśli,

- powstawanie negatywnych odczuć wobec

pacjenta, jak złość, rozdrażnienie, współczucie; wrażenia syntonii - lub jego braku -stanowią źródło informacji

- przekazywanie inicjatywy rozmowy pacjentowi (

opóźnia proces diagnozy).

WYWIAD

4