Uniwersytet Gdański, Wydział Zarządzania, Katedra Rachunkowości Materiały do wykładu z przedmiotu Standardy sprawozdawczości finansowej cz. IV

Standardy Sprawozdawczości Finansowej

Prowadzący: mgr Karolina Gościniak

Wykład 4. Pozycje rachunku zysków i strat

Zakres wykładu:

1. MSR 18 „Przychody”

2. MSR 36 „Utrata wartości aktywów”

I. MSR 18 „PRZYCHODY”

1. Zakres:

Wymienia się tu trzy grupy przychodów z tytułu:

• sprzedaży towarów (materiałów, produktów)

• świadczenia usług,

• użytkowania przez inne podmioty aktywów jednostki, przynoszących odsetki, tantiemy i dywidendy.

Do przychodów nie zalicza się:

• ……………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………………,

• ………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………,

• ………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………….

2. Wskazówki dotyczące ujmowania przychodów:

MSR 18 podaje następujące wskazówki dotyczące ustalania przychodów:

• ………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………,

• jeżeli towary lub usługi wymienia się za towary lub usługi podobnego rodzaju i wartości, to takiej wymiany nie uważa się za transakcję generująca przychody,

• jeżeli towary lub usługi wymienia się za odmienne towary i usługi, to transakcję taką traktuje się jako przynoszącą przychody.

Przykład (MSR 18 „Przychody”):

Określ, w jakiej kwocie zostanie określony przychód z tytułu sprzedaży towarów na raty w momencie ich wydania oraz po upływie pierwszego i drugiego roku, biorąc pod uwagę następujące dane:

-

cena towaru w chwili jego wydania z uwzględnieniem odroczonych płatności wynosi 1.000.000

zł,

-

raty: I rata w chwili wydania towaru – 50% ceny

II rata po upływie 1 roku od chwili wydania towaru – 20% ceny

III rata po upływie dwóch lat od chwili wydania towaru – 30% ceny,

-

rata druga i trzecia (płatne na koniec roku) uwzględniają wkalkulowane odsetki z tytułu odroczonej płatności,

-

stopa % uwzględniona dla określenia ceny towaru w chwili jego wydania z rozłożeniem płatności na raty wynosi 5% w pierwszym roku i 6% w drugim roku

Prowadzący: mgr K. Gościniak

1

Uniwersytet Gdański, Wydział Zarządzania, Katedra Rachunkowości Materiały do wykładu z przedmiotu Standardy sprawozdawczości finansowej cz. IV

Rozwiązanie:

3. Ujmowanie przychodów:

A. PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY

Przychody ze sprzedaży należy ująć gdy:

MSR 18 (§ 14)

UoR

MSR definiuje pięć warunków uznawania przychodów UoR zawiera ogólne kryteria uznawania przychodów ze sprzedaży produktów i towarów

określone w definicji „przychodów i zysków” (brak

szczegółowych uregulowań dla przychodów ze

sprzedaży produktów i towarów)

1. jednostka przekazała nabywcy znaczące ryzyko i

brak kryterium przeniesienia korzyści i ryzyka

korzyści wynikające z praw własności do

towarów,

2. jednostka przestaje być trwale zaangażowana w

brak kryterium

zarządzanie sprzedanymi towarami w stopniu, w

jakim zazwyczaj funkcję taką realizuje się wobec

towarów, do których ma się prawo własności, ani

też nie sprawuje nad nimi efektywnej kontroli,

3. ………………………………………....................

wynikają (3 i 4) z definicji „przychodów i

…………………………………………………….

zysków” (korzyści ekonomiczne, o wiarygodnie

…………………………………………………….,

określonej wartości)

4. istnieje prawdopodobieństwo, że jednostka

gospodarcza uzyska korzyści ekonomiczne z tytułu

transakcji,

5. można wiarygodnie określić koszty, które

wynika z zasady współmierności

jednostka poniosła lub poniesie w związku z

transakcją.

Określenie momentu przekazania nabywcy znaczącego ryzyka i korzyści wymaga zbadania okoliczności transakcji. Moment ten może (§ 15):

zbiegać się z momentem przekazania tytułu prawnego lub fizycznym przekazaniem dóbr,

występować w innym czasie niż przekazanie tytułu prawnego lub fizyczne przekazanie dóbr.

Transakcja nie ma charakteru sprzedaży i nie można ująć przychodu, gdy na jednostce nadal ciąży znaczące ryzyko związane z własnością. Sytuacja ta zachodzi gdy (§ 16):

jednostka gospodarcza podlega obowiązkowi związane mu z roszczeniami wiążącymi się z niezadowalającą jakością (nie objętą zwykłymi przepisami gwarancyjnymi),

Prowadzący: mgr K. Gościniak

2

Uniwersytet Gdański, Wydział Zarządzania, Katedra Rachunkowości Materiały do wykładu z przedmiotu Standardy sprawozdawczości finansowej cz. IV

wpływ przychodów z tytułu sprzedaży towarów jest uzależniony od uzyskania przychodów ze sprzedaży tych towarów przez ich nabywcę,

produkty lub towary uznaje się za dostarczone pod warunkiem ich zainstalowania, zaś instalacja stanowi istotną część umowy i nie została jeszcze zakończona przez jednostkę gospodarczą,

nabywca posiada prawo odstąpienia od zakupu z przyczyn przewidzianych w umowie sprzedaży i jednostka gospodarcza nie ma pewności co do prawdopodobieństwa wystąpienia zwrotu zakupów.

Transakcja ma charakter sprzedaży i można ująć przychody, gdy na jednostce ciąży tylko nieznaczne ryzyko związane z własnością. Sytuacja ta zachodzi np. gdy (§ 17):

jednostka zachowuje prawny tytuł własności do towarów wyłącznie w celu zapewnienia sobie ściągalności należnych kwot. W takim przypadku jednostka gospodarcza przekazuje znaczące ryzyko i korzyści wynikające z własności,

sprzedaż detaliczna z możliwością zwrotu pieniędzy, jeżeli klient wyrazi niezadowolenie z zakupu.

Przychody ujmuje się w czasie realizacji sprzedaży, pod warunkiem, że strona sprzedająca może w wiarygodny sposób oszacować wystąpienie zwrotów zakupów w przyszłości oraz ujmie w sprawozdaniu zobowiązanie z tytułu tych zwrotów, opierając się na zdobytym doświadczeniu oraz na innych stosownych czynnikach.

B. PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY USŁUG

Zasady ujmowania przychodów ze sprzedaży usług przyjęte w UoR są zbieżne z MSR 18. Podstawowe różnice to:

MSR 18

UoR

Okres realizacji umów dłuższy niż sześć miesięcy.

…………………………………………………………

………………………………………………………….

Dotyczy usług „niebudowlanych”.

Wszystkie rodzaje usług.

Brak wymogu wykonania usługi na dzień bilansowy w

istotnym stopniu.

………………………………………………………….

…………………………………………………………

…………………………………………………………..

Brak obowiązku ujęcia w ciężar RZiS

Obowiązek ujęcia w ciężar RZiS przewidywanych strat

przewidywanych strat związanych z wykonaniem

związanych z wykonaniem umowy.

umowy.

Przychody z transakcji należy ująć na podstawie stopnia zaawansowania realizacji transakcji na dzień bilansowy (metoda stopnia zaawansowania transakcji), o ile wynik transakcji dotyczącej świadczenia usług można oszacować w wiarygodny sposób, co zachodzi po spełnieniu następujących warunków (§ 20):

kwotę przychodów można wycenić w wiarygodny sposób,

istnieje prawdopodobieństwo, że jednostka gospodarcza uzyska korzyści ekonomiczne z tytułu przeprowadzonej transakcji,

stopień realizacji transakcji na dzień bilansowy może być określony w wiarygodny sposób,

koszty poniesione w związku transakcją oraz koszty zakończenia transakcji mogą być wycenione w wiarygodny sposób.

Stopień zaawansowania usług można ustalić na podstawie:

Jednostka wybiera metodą, która najlepiej odzwierciedla wykonane usługi.

Prowadzący: mgr K. Gościniak

3

Uniwersytet Gdański, Wydział Zarządzania, Katedra Rachunkowości Materiały do wykładu z przedmiotu Standardy sprawozdawczości finansowej cz. IV

Ujmowanie przychodów ze sprzedaży usług, gdy wiarygodne ustalenie wyniku transakcji nie jest możliwe: C. PRZYCHODY Z ODSETEK, TANTIEM I DYWIDEND

Przychody te wg MSR 18 ujmuje się gdy:

istnieje prawdopodobieństwo, że jednostka gospodarcza uzyska korzyści ekonomiczne związane z przeprowadzoną transakcją oraz

kwota przychodów może być wyceniona w wiary

odny sposób.

Przychody ujmuje się w oparciu o:

odsetki – …………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………….,

tantiemy – …………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………,

dywidendy – ……………………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………………....

4. Ujawnianie informacji:

Zgodnie z MSR 18 jednostka powinna ujawniać informacje o: (§ 35)

Zasadach (polityce) rachunkowości przyjętych dla celów ujmowania przychodów, łącznie z metodami przyjętymi do określania stopnia zaawansowania realizacji transakcji dotyczących świadczenia usług,

Kwotach wszystkich kategorii przychodów ujętych w danym okresie, w tym z tytułu sprzedaży towarów, świadczenia usług, odsetek, tantiem, dywidend,

Kwocie przychodów powstających w wyniku wymiany towarów lub usług w ramach każdej znaczącej kategorii przychodów.

Zgodnie z UoR odrębnej prezentacji w RZiS podlegają:

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………,

Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych,

Dotacje,

Inne przychody operacyjne,

Dywidendy,

Odsetki,

Zysk ze zbycia inwestycji i aktualizacja wartości inwestycji

Przychody finansowe:

MSR 1 nie narzuca obowiązku wykazywania przychodów finansowych jako odrębnej pozycji RZIS.

Przychody finansowe można podzielić na 5 grup:

1. przychody wynikające z użyczenia przez przedsiębiorstwo swoich aktywów finansowych innej jednostce (o ile nie zostały zaliczone do przychodów operacyjnych zgodnie z MSR 18), 2. przychody z tytułu sprzedaży inwestycji,

3. przychody z tytułu aktualizacji inwestycji i instrumentów finansowych,

4. przychody z tytułu różnic kursowych (bezwzględnie),

5. przychody z tytułu innych odsetek.

Pozostałe przychody operacyjne

Nie zostały jasno zdefiniowane – MSSF nie wprowadzają podziału przychodów operacyjnych na podstawowe i pozostałe. Należy do nich zaliczyć inne niż te, które nie zostały określone w MSR 18.

Prowadzący: mgr K. Gościniak

4

Uniwersytet Gdański, Wydział Zarządzania, Katedra Rachunkowości

Materiały do wykładu z przedmiotu Standardy sprawozdawczości finansowej cz. IV

II. MSR 36 „UTRATA WARTOŚCI AKTYWÓW”

1. Cel:

2. Zakres stosowania:

3. Analiza dotycząca utraty wartości aktywów składa się z czterech kroków:

4. Wycena bilansowa składnika aktywów:

5. Odwrócenie odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości

6. Przykłady praktyczne:

Przykład 1: (MSR 36)

Określić czy nastąpiła utrata wartości zgodnie z MSR 36 i UoR:

Wartość

Wartość księgowa

Cena sprzedaży

Zg. z MSR

Zg. z Uor

netto

użytkowa

1.

70

50

100

2.

70

50

60

Przykład 2: (MSR 36)

W dniu bilansowym 31.12.201X roku jednostka posiada maszynę o wartości księgowej netto 200.000 zł.

Maszyna stanowi odrębną jednostkę generującą środki pieniężne. W związku ze zmianami technologicznym będącymi odpowiedzią na zmiany zachodzące na rynku kierownictwo jednostki podjęło decyzje o zmniejszeniu stopnia wykorzystania maszyny w kolejnych okresach i stopniowym „wygaszaniu” produkcji wytwarzanych przez nią wyrobów. Ponadto stwierdzono znaczący spadek wartości rynkowej maszyn tego rodzaju. W celu ustalenia wysokości ewentualnych odpisów z tytułu utraty wartości odpowiednie służby jednostki zgromadziły następujące informacje:

a) wartość godziwa maszyny wynosi 120.000 zł,

Prowadzący: mgr K. Gościniak

5

Uniwersytet Gdański, Wydział Zarządzania, Katedra Rachunkowości Materiały do wykładu z przedmiotu Standardy sprawozdawczości finansowej cz. IV

b) koszty sprzedaży maszyny wynoszą ok. 15.000 zł,

c) przewidywany pozostały okres użytkowania wynosi 4 lata,

d) oczekiwane przepływy pieniężne netto w kolejnych latach wynoszą: 60.000 zł, 50.000 zł, 40.000 zł, 30.000 zł,

e) szacowane wpływy netto ze zbycia maszyny po zakończeniu okresu użytkowania wynoszą 15.000 zł,

f) stopę dyskontową odzwierciedlającą bieżącą ocenę rynkowej wartości pieniądza w czasie oraz ryzyko związane ze składnikiem majątkowym określono na 20%.

POLECENIA:

1. Ustal wysokość odpisów z tytułu utraty wartości maszyny.

2. W jakiej kwocie maszyna zostanie wykazana w bilansie?

3. W jaki sposób zostanie ujęty odpis z tytułu utraty wartości?

Rozwiązanie:

Prowadzący: mgr K. Gościniak

6