Generalista- Gatunek o szerokim zakresie tolerancji warunków środowiska, w tym również

pokarmu; przeciwnik specjalisty. Model błędu pobierania prób- jedna z koncepcji

wyjaśniających tzw. regułę Hanskiego; według niej zależność między wielkością areału

gatunku a jego liczebnością jest artefaktem wynikającym z tego, że osobniki reprezentujące

rzadkie gatunki są trudniejsze do wykrycia, niż należące do gatunków pospolitych i dlatego

zastosowanie nie dość precyzyjnych metod powoduje błędy, których wynikiem jest

stwierdzenie nieistniejącej w gruncie rzeczy zależności wielkość areału- liczebność. Model

populacji lokalnych- jedna z koncepcji wyjaśniających tzw. Regułę Hanskiego, zakładająca,

że dzięki zróżnicowaniu możliwości dyspersyjnych gatunków, w środowisku o płatowym

rozmieszczeniu środowisk nadających się do zasiedlenia, gatunki bardziej mobilne będą

rozprzestrzeniane szerzej. Model „specjalizacji ekologicznej” (model Browna) Koncepcja

wyjaśniająca tzw. Regułę Hanskiego zgodnie z którą gatunki o szerokim zakresie tolerancji

(generaliści, mogą eksploatować różnorodne zasoby środowiska) są szeroko

rozprzestrzenione i pospolite. Reguła Rapportera- Koncepcja, zgodnie z którą areały

gatunków zmniejszają się wraz z szerokością geograficzną (od biegunów ku równikowi), a

więc są najmniejsze w strefie tropikalnej.

Specjalista- Gatunek o wąskim zakresie tolerancji warunków środowiska , w tym pokarmu;

przeciwnik generalisty. Dem- Grupa osobników w populacji mogących się ze sobą swobodnie

krzyżować, termin często używany zamiennie z terminem populacja lokalna. Emigracja-

proces wychodzenia osobników z populacji poza obszar przez nią zasiedlony; dotyczy na ogół

osobników opuszczających miejsce urodzenia; Imigracja- proces przybywania osobników z

zewnątrz na jakiś teren. Strategia „wielkiego wybuchu” - strategia rozrodcza polegająca na

jednorazowym wyprodukowaniu znacznej liczby potomstwa przez organizm macierzysty;

przeciwieństwo strategii reprodukcji wielokrotnej. Średni czas trwania pokolenia- średnia

długość czasu, jaki upływa między urodzeniem się samicy a urodzeniem się jej potomstwa.

Tabela przeżywalności (życia)- zapis przebiegu zależnej od wieku śmiertelności osobników

w populacji przedstawiony w formie tabelarycznej. Tempo reprodukcji netto (Rp)- średnia

liczba potomstwa samicy lub jednostki reprodukcyjnej. Wartość reprodukcyjna- przyszły

udział w populacji potomstwa danej samicy. Wrodzone tempo wzrostu populacji (r)- miara

tempa wzrostu populacji w warunkach kontrolowanych, o określonym wskaźniku

rozrodczości i śmiertelności; wskaźnik ten bywa też nazywany wewnętrznym tempem

przyrostu naturalnego, wrodzonym wskaźnikiem wzrostu populacji lub parametrem

maltuzjańskim. Zagęszczenie bezwzględne- liczba osobników występujących w określonej

jednostce powierzchni lub objętości. Choroba- patologiczny stan organizmu o

charakterystycznych objawach, który może być spowodowany różnymi przyczynami, np.

infekcjami, wadami genetycznymi czy stresem środowiskowym. Drapieżnictwo- rodzaj

oddziaływań międzygatunkowych polegający na zabijaniu i zjadaniu jednych osobników

przez inne. Konkurencja- zachodzi wtedy, gdy osobniki należące do tego samego lub różnych

gatunków korzystają z tych samych zasobów środowiska występujących w niedomiarze

(konkurencja o charakterze eksploatacji) w sytuacji braku ograniczenia zasobów środowiska

konkurencja występuje wówczas, jeśli osobniki, korzystając ze wspólnych zasobów,

przeszkadzają sobie nawzajem (konkurencja o charakterze interferencji). Model logistyczny-

model wzrostu liczebności populacji opisanego przez krzywą esowatą mającą górną

asymptotę. Model macierzowy Lesliego- metoda modelowania dynamiki liczebności

populacji na podstawie analizy zależnych od wieku rozrodczości i śmiertelności osobników

przedstawionych w formie macierzy. Model probablistyczny- model matematyczny, który,

w przeciwieństwie do modelu deterministycznego, zawiera elementy prawdopodobieństwa,

co powoduje, że wyniki modelowania w kolejnych powtórzeniach nie są dokładnie

identyczne. Model thea- logistyczny- modyfikacja klasycznego równania logistycznego

dopuszczająca istnienie krzywoliniowej zależności między zagęszczeniem populacji a

tempem jej wzrostu. Modele macierzowe- grupa modeli populacyjnych opartych na rachunku

macierzowym; najpopularniejszy wśród nich jest model macierzowy Lesliego. Regulacja

liczebności populacji- wewnętrzny mechanizm ograniczający wzrost liczebności populacji i

utrzymujący jej średnią liczebność na poziomie zgodnym z poziomem pojemności

środowiska. Roślinożerność- zjadanie całych roślin lub ich części przez zwierzęta.

Populacja- grupa organizmów należących do tego samego gatunku, współwystępujących na

określonym obszarze i w określonym czasie. Zagęszczenie- średnia liczba osobników

przypadających na jednostkę powierzchni, lub objętości. Wskaźnik dominacji (D)-

określający rolę, jaką odgrywa badany gatunek w biocenozie. Wskaźnik, poza badaniem

stosunków dominacyjnych opartych na liczebności gatunku, może służyć do badania

dominacji biomasy lub dominacji aktywności w obrębie grup organizmów reprezentujących

jednolitą formę bytową, np. pasożytów, fitofagów. D= Sa/S * 100 %, Sa- liczba osobników

należących do gatunku „a” w zgrupowaniu, S- liczba wszystkich osobników w zgrupowaniu.

Współczynnik podobieństwa Sorensena (So)- którego wyższe wartości wskazują na

większe podobieństwo gatunkowe zgrupowań. So= 2C/A+B * 100%. A-liczba gatunków w

zespole pierwszym, B-drugim; C- liczba gatunków wspólnych. Wskaźnik równomierności

Pileou (J’)- opisujący stosunek rzeczywistej różnorodności do maksymalnej różnorodności

gatunkowej zgrupowań. Okreslony bywa jako współczynnik „sprawiedliwości” w rozdziale

osobników pomiędzy poszczególne gatunki i zawsze zawiera się w przedziale od 0 do 1. J’=

H’/lnS H’-wartość wskaźnika różnorodności Shannon- Weaver’a Wskaźnik stałości (C)-

określa związek danego gatunku z biocenozą. Na wartośc tego wskaźnika wpływ mają trzy

elementy” 1.) Liczebność gatunku w badanej biocenozie. 2.) Wymagania gatunku względem

warunków siedliskowych. 3.) Charakter rozmieszczenia gatunku. C= q/Q * 100% q- liczba

prób/poletek, w których wystąpił analizowany gatunek Q- liczba wszystkich prób/poletek