CHINOLONY
chinolony I generacji
fluorochinolony (chinolony II generacji)
kwas nalidyksowy
kwas oksolinowy
kwas pipemidowy
Wąskie spektrum działania – tlenowe bakterie G-
Podawane doustnie (zwierzęta mięsożerne) Zastosowanie:
leczenie infekcji dróg moczowych
FLUMECHINA
- najstarszy fluorochinolon, wąskie spektrum
działania
(tlenowe bakterie Gram-ujemne)
- cielęta, prosięta, kurczęta, króliki, owce, norki, nutrie - per os
ENROFLOKSACYNA
- psy, koty - per os, i.m.
- bydło – per os, i.v., i.m., s.c.
- konie – i.v.
- świnie – per os, i.v., s.c.
- drób - per os
- gołębie, króliki - per os
- świnie, cielęta – i.v., i.m.
DIFLOKSACYNA
- psy - per os, s.c.
- kury, indyki - per os
- bydło – s.c.
MARBOFLOKSACYNA
- psy, koty - per os, s.c., i.v.
- bydło, świnie – i.m.
- krople do uszu
ORBIFLOKSACYNA
- psy, koty - per os
- pies - krople do uszu
- kury, indyki - per os
IBAFLOKSACYNA (Ibaflin)
- psy, koty – per os
(tabletki dla psów, żel do stosowania doustnego
dla psów i kotów)
PRADOFLOKSACYNA (Veraflox)
- psy, koty – per os
NORFLOKSACYNA - Aneks IV
(ciprofloksacyna)
- szczególnie aktywne wobec tlenowych bakt. G-ujemnych
( E.coli, Klebsiella, Enterobacter, Pseudomonas
aeruginosa, Shigella, Pasteurella)
- słabiej działają na bakterie G-dodatnie (słabiej zwłaszcza na paciorkowce)
- działają na patogeny wewnątrzkomórkowe:
Mycoplasma, Brucella, Mycobacterium
- bakterie beztlenowe są niewrażliwe na
monofluorochinolony,
aktywniej działają fluorochinolony zawierające więcej niż 1 atom fluoru w cząsteczce np. difloksacyna
EFEKT DZIAŁANIA: BAKTERIOBÓJCZY
MECHANIZM DZIAŁANIA
hamowanie aktywności bakteryjnej gyrazy DNA
(enzymu odpowiedzialnego za prawidłowe
zwijanie nici DNA)
EFEKT POANTYBIOTYKOWY (PAE) -
zdolność leku do zahamowania wzrostu bakterii
nawet wtedy, gdy stężenie leku spada poniżej wartości MIC.
W tym przypadku, skuteczność leczenia
przeciwbakteryjnego zależy od uzyskiwanych
przejściowo wysokich stężeń, a nie od utrzymywania w miarę stałych stężeń
w surowicy i tkankach docelowych.
Fluorochinolony są chemioterapeutykami
stężeniozależnymi
- ma charakter chromosomalny
- zmiany we właściwościach bakt. gyrazy DNA →
zmniejszenie powinowactwa leku do tego
enzymu
- zmniejszenia przepuszczalności błony komórki
bakteryjnej dla fluorochinolonów
- czynne “wypompowanie” leku z komórki
Częściowa oporność krzyżowa w obrębie grupy (zależy od podobieństwa budowy chem.
poszczególnych leków).
Wchłanianie
- bardzo szybkie i dobre, zarówno po podaniu
doustnym, jak i parenteralnym
- biodostępność z przewodu pokarmowego > 80%
(wyj. przeżuwacze)
Dystrybucja
- w niewielkim stopniu wiążą sie z białkami krwi
- bardzo duża objętość dystrybucji - łatwo i szybko przechodzą do tkanek, przez łożysko, do mleka
- w wątrobie
- w różnym stopniu dla poszczególnych leków
- głównie utlenianie i sprzęganie z kwasem
glukuronowym
- niektóre metabolity zachowują aktywność
przeciwbakteryjną np. aktywnym metabolitem
enrofloksacyny jest ciprofloksacyna
Wydalanie
- przede wszystkim z moczem przez nerki
- także z żółcią, przy czym część ulega ponownemu wchłonięciu w jelitach
- artropatie u młodych kotów, psów, koni:
głównie uszkodzenie chrząstek stawowych,
wypływ płynu synowialnego, upośledzenie
ruchomości stawów
Działanie to, opisane głównie po podaniu enrofloksacyny, nie występuje u osobników starszych tych gatunków oraz u cieląt, świń i drobiu.
- zaburzenia ze strony przewodu pok.: wymioty,
biegunki, nudności
- degeneracja siatkówki u kotów, zwłaszcza starszych, co może prowadzić do odwracalnych lub nieodwracalnych zaburzeń widzenia,
(prawdopodobnie związane z odkładaniem się tych leków i ich metabolitów w siatkówce u kotów), działanie to występuje głównie po enrofloksacynie.
- objawy ze strony OUN (ataksje, drgawki, drżenia mięśni, zawroty głowy, niepokój, bezsenność) obserwowane najczęściej u ludzi, lecz także u kotów, psów i koni (enrofloksacyna) (prawdopodobnie są wynikiem antagonistycznego działania fluorochinolonów na rec. GABA-ergiczne)
Z tego powodu mogą zwiększać częstotliwość ataków padaczkowych (enrofloksacyna u psów)
- objawy szoku septycznego u psów zakażonych
Streptococcus canis,
zwłaszcza przy równoczesnym użyciu steroidowych
lub niesteroidowych leków przeciwzapalnych.
Uważa się, że spowodowane jest to gwałtowną lizą komórek bakteryjnych i wyrzutem cytokin
- możliwość wywołania zaburzeń rozwojowych u płodów - nie stosować u samic ciężarnych
- obserwowane tylko u ludzi - halucynacje, nadwrażliwość skóry na światło słoneczne, pęknięcia ścięgna Achilesa, uszkodzenia nerek ( nephritis) po wykrystalizowaniu w moczu zwłaszcza kwaśnym
NIE WOLNO stosować fluorochinolonów u:
- młodych, rosnących psów (do 9, 12 lub 18 m-cy)
- młodych kotów (do 3 m-cy)
- źrebiąt
- samic ciężarnych i karmiących
Synergizm:
- antybiotyki β-laktamowe
- aminoglikozydy
- antybiotyki polipeptydowe
- metronidazol
Antagonizm:
- antybiotyki makrolidowe
- tetracykliny
- fenikole
- nitrofurany
- infekcje przewodu pokarmowego
- infekcje dróg moczowych
- infekcje dróg rodnych
- infekcje układu oddechowego
- infekcje skóry i tkanek miękkich