Budowa i właściwości piany gaśniczej
Piana jest to nietrwały układ dyspersyjny złożony z pęcherzyków powietrza lub innego gazu i błonek wytworzonych z wodnego roztworu środka
pianotwórczego[Norma PN – 91/C – 83603/01. Środki gaśnicze. Pianotwórcze środki gaśnicze. Postanowienia ogólne i zakres normy].
Jak wynika z definicji piana jest mieszaniną trzech składników: środka
pianotwórczego, wody i gazu, najczęściej powietrza. W zależności od sposobu mieszania tych składników wyróżnia się dwa rodzaje piany gaśniczej:
chemiczną i mechaniczną. Ponieważ piana chemiczna ma obecnie bardzo
ograniczone zastosowanie, ze względu na jej stosunkowo duże koszty produkcji i trudności przy organizacji działań gaśniczych, na uwagę zasługuje przede wszystkim piana mechaniczna.
Wytwarzanie piany mechanicznej składa się z dwóch etapów:
1) sporządzenie wodnego roztworu środka pianotwórczego;
2) dodanie powietrza do otrzymanego roztworu.
W wyniku mieszania się tych składników powstaje wiele pęcherzyków
wypełnionych powietrzem, co sprawia, że piana jest lżejsza od jakiejkolwiek palnej cieczy i może utrzymywać się na ich powierzchni .
W
zależności od ilości wprowadzanego do roztworu powietrza otrzymuje
się pianę o różnej liczbie spienienia Ls. Ze względu na wielkość liczby
spienienia wyróżnia się trzy rodzaje piany:
1) Piana ciężka (Ls < 20). Jest to najczęściej stosowany rodzaj piany, ponieważ może ona być podawana na duże odległości, szybko się rozpływa i tworzy stabilną powłokę. Głównym warunkiem skutecznego zastosowania
piany ciężkiej jest odpowiednia wydajność jej podawania. Wydajność musi być taka, aby zapewniała możliwie najszybsze ugaszenie pożaru i umożliwiała
utworzenie odpowiedniej warstwy piany, zdolnej zabezpieczyć ciecz przed
ponownym zapaleniem.
2)
Piana
średnia (20 < Ls < 200). Piana średnia, przy zachowaniu równie
dobrej płynności, powstaje w znacznie większych objętościach. Sprawia to, że w tym samym czasie co piana ciężka wypełnia ona znacznie większe
przestrzenie. Dlatego też stosuje się ją do gaszenia pożarów zbiorników,
silników, transformatorowni. Wadą piany średniej jest możliwość jej podawania tylko na niewielkie odległości.
3) Piana lekka (Ls > 200). Piana tego typu jest głównie używana do
objętościowego wypełniania zamkniętych pomieszczeń takich jak magazyny,
hangary lotnicze, ładownie i maszynownie statków, chłodnie, szyby górnicze, tunele kablowe.
Wprowadzenie do użytku pian tworzących film wodny umożliwiło
w niektórych sytuacjach stosowanie pian nienapowietrzanych. Piana
nienapowietrzana powstaje przy ograniczonym mieszaniu się roztworu
pianotwórczego z powietrzem poza prądownicą i posiada bardzo niską liczbę spienienia
(2 ÷ 3). Tak niska liczba spienienia pozwala podawać pianę nienapowietrzaną na znaczne odległości. Dlatego też przy pożarach rozległych i płytkich rozlewisk palnych cieczy piana ta może mieć przewagę nad pianą ciężką. Także użycie prądów rozproszonych nienapowietrzanej piany może umożliwić szybsze
pokrycie powierzchni pożaru.