BATERIE I AKUMULATORY

W dniu 24 kwietnia 2009 r. Sejm RP uchwalił ustawę o bateriach i akumulatorach. Ustawa

ta została opublikowana w dniu 28 maja 2009 r. i weszła w życie w dniu 12 czerwca 2009 r.,

jednakże niektóre przepisy weszły w życie później (art. 122). Dotyczy to przede wszystkim

przepisów związanych z prowadzeniem ewidencji wprowadzanych baterii i akumulatorów,

jak również obowiązku osiągania wymaganych poziomów wydajności recyklingu, poziomów

zbierania, uiszczania opłaty produktowej oraz przepisów związanych z rejestrem

przedsiębiorców prowadzonym przez GIOŚ.

Głównym celem ustawy jest zminimalizowanie ujemnego wpływu zużytych baterii i

akumulatorów na środowisko, a tym samym przyczynienie się do ochrony, zachowania i

poprawy jakości środowiska.

Przepisy jej stosuje się do baterii i akumulatorów produkowanych i wprowadzanych do

obrotu, niezależnie od ich kształtu, pojemności, masy, składu materiałowego, sposobu użycia

oraz niezależnie od tego, czy stanowią przynależność albo część składową urządzenia lub

dodatek do innych produktów, odnoszą się również do odpadów powstałych z baterii i

akumulatorów, w tym regulują zasady zbierania, przetwarzania, recyklingu i

unieszkodliwiania zużytych baterii i akumulatorów.

Ustawa reguluje prawa i obowiązki następujących podmiotów:

wprowadzających do obrotu baterie lub akumulatory;

dystrybuujących baterie lub akumulatory lub sprzęt;

zbierających, przetwarzających, dokonujących recyklingu lub unieszkodliwiania

zużytych baterii lub zużytych akumulatorów;

użytkujących baterie lub akumulatory.

Rejestr

Od 1 października 2009 r. wprowadzający baterie lub akumulatory oraz prowadzący zakład

przetwarzania zużytych baterii i akumulatorów są zobowiązani przed rozpoczęciem

działalności do złożenia Głównemu Inspektorowi Ochrony Środowiska wniosku o wpis do

rejestru oraz uzyskania numeru rejestrowego.

Miejsca odbioru

Dla zużytych baterii i akumulatorów przenośnych zaproponowano utworzenie odrębnego

systemu zbierania, gdyż są to odpady małe o znaczącym stopniu rozproszenia, jak również w

celu wywiązania się z obowiązku osiągnięcia wymaganych poziomów ich zbierania. Każdy

użytkownik tych baterii lub akumulatorów ma obowiązek przekazania zużytych baterii i

akumulatorów przenośnych do podmiotu zbierającego tego rodzaju odpady, ale przede

wszystkim do miejsc odbioru. Miejscami odbioru mogą być np. szkoły i placówki

oświatowe, kulturalno-oświatowe oraz siedziby urzędów i instytucji. Mogą one zbierać zużyte

baterie i akumulatory, jeżeli wyrażą taką chęć i jeżeli będą mieć zawartą umowę ze

zbierającym zużyte baterie i akumulatory. Umowa ta powinna określać m.in. zobowiązanie

zbierającego zużyte baterie i akumulatory do dostarczenia odpowiednich pojemników

służących do zbierania zużytych baterii i akumulatorów a następnie do odbioru tych

pojemników. Natomiast obligatoryjnie zużyte baterie i akumulatory przenośne od

użytkowników końcowych muszą przyjmować punkty handlowe o powierzchni powyżej

25 m2, w których odbywa się sprzedaż detaliczna baterii i akumulatorów przenośnych,

obiekty handlowe, sprzedawcy hurtowi tych produktów oraz punkty serwisowe. W

każdym przypadku użytkownik końcowy, oddający zużyte baterie i akumulatory przenośne,

nie ponosi żadnych kosztów z tym związanych. Nie wiąże się to także z obowiązkiem zakupu

nowej baterii lub akumulatora. Prowadzący miejsca odbioru nie mają obowiązku posiadania

stosownych

zezwoleń

na

prowadzenie

działalności

w zakresie zbierania odpadów, jak również prowadzenia ewidencji odpadów, o których mowa

w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251, z późn.

zm.).

Opłata depozytowa

W ustawie zdecydowano się na pozostawienie instrumentu finansowego, jakim jest tzw.

opłata depozytowa, która do tej pory funkcjonowała na mocy ustawy produktowej. Opłata

depozytowa jest to opłata pobierana przy sprzedaży baterii i akumulatorów kwasowo-

ołowiowych (samochodowych i przemysłowych) przez sprzedawcę detalicznego tych

produktów, jeżeli przy sprzedaży baterii lub akumulatorów kupujący nie przekazał mu zużytej

baterii lub akumulatora. Opłata depozytowej wynosić będzie od 30 zł do 50 zł, jednakże jej

szczegółowe stawki zostaną określone w rozporządzeniu.

Obowiązki przedsiębiorców wprowadzających do obrotu baterie lub akumulatory

Nowe przepisy o bateriach i akumulatorach wprowadzają zasadę rozszerzonej

odpowiedzialności producenta za wprowadzone przez niego do obrotu produkty. W związku z

tym przedsiębiorcy wprowadzający do obrotu baterie lub akumulatory zostali zobligowani do

zorganizowania i sfinansowania zbierania, przetwarzania, recyklingu i unieszkodliwiania

zużytych baterii i akumulatorów oraz właściwego gospodarowania nimi. W celu realizacji

powyższych obowiązków związanych z przetwarzaniem i recyklingiem zużytych baterii i

akumulatorów każdy wprowadzający będzie musiał zawrzeć umowę z zakładem

przetwarzania zużytych baterii lub akumulatorów. Natomiast w przypadku wprowadzających

baterie i akumulatory przenośne, przedsiębiorcy ci będą mieli obowiązek zawarcia dodatkowo

umowy ze zbierającym zużyte baterie i akumulatory, w celu osiągnięcia wymaganych

poziomów zbierania zużytych baterii i akumulatorów przenośnych. Przez poziom zbierania

należy rozumieć wyrażony w procentach stosunek masy zużytych baterii i akumulatorów

przenośnych zebranych zgodnie z ustawą w danym roku kalendarzowym do średniej masy

baterii i akumulatorów przenośnych wprowadzonych do obrotu przez wprowadzającego

baterie lub akumulatory w danym roku kalendarzowym oraz w dwóch latach poprzednich.

Poziomy te zostały określone w ustawie i wynoszą co najmniej:

do dnia 26 września 2012 r. - 25%;

do dnia 26 września 2016 r. - 45%

przy czym w latach pośrednich zostaną określone, w drodze rozporządzenia, dodatkowe

poziomy w poszczególnych latach mające na celu stopniowe tworzenie krajowego systemu

zbierania zużytych baterii i akumulatorów przenośnych oraz zwiększania jego efektywności.

W przypadku nie osiągnięcia ww. poziomów zbierania, przedsiębiorcy będą musieli uiścić na

rachunek urzędu marszałkowskiego tzw. opłatę produktową, liczoną jako iloczyn stawki

opłaty produktowej i różnicy między masą zużytych baterii i akumulatorów przenośnych, jaką

należy zebrać, aby osiągnąć wymagany poziom zbierania w danym roku kalendarzowym, a

masą zebranych w tym roku zużytych baterii i akumulatorów przenośnych. W ustawie

określono górną i dolną stawkę opłaty produktowej, przy czym szczegółowe stawki zostały

określone w rozporządzeniu.

Obowiązki przedsiębiorców wprowadzających baterie lub akumulatory względem

marszałka województwa (weszły w życie z dniem 1 stycznia 2010 roku):

1. Do 15 marca roku następującego po roku, którego sprawozdanie dotyczy (art. 34, ust. 2),

wprowadzający baterie lub akumulatory sporządza i przedkłada marszałkowi województwa,

roczne sprawozdanie o rodzaju, ilości i masie wprowadzonych do obrotu baterii i

akumulatorów. W przypadku zakończenia działalności gospodarczej (art. 34, ust. 3) w

zakresie wprowadzania do obrotu baterii i akumulatorów ww. sprawozdanie

„wprowadzający” składa w terminie 14 dni od dnia trwałego zaprzestania wykonywania tej

działalności.

2. Do 15 marca roku następującego po roku, którego sprawozdanie dotyczy (art. 35, ust. 1),

wprowadzający baterie przenośne lub akumulatory przenośne sporządza i przedkłada

marszałkowi województwa, roczne sprawozdanie o osiągniętych poziomach zbierania wraz z

wykazem punktów zbierania prowadzonych przez danego zbierającego zużyte baterie lub

zużyte akumulatory oraz wykazem miejsc odbioru, z których zbierający odbiera zużyte

baterie przenośne lub zużyte akumulatory przenośne.

3. Do 15 marca roku następującego po roku, którego sprawozdanie dotyczy (art. 36, ust. 4),

wprowadzający baterie lub akumulatory sporządza i przedkłada marszałkowi województwa

wykaz zakładów przetwarzania zużytych baterii lub zużytych akumulatorów, z którymi ma

zawartą umowę.

4. Do 15 marca roku następującego po roku, którego sprawozdanie dotyczy (art. 37, ust. 6),

wprowadzający baterie lub akumulatory sporządza i przedkłada marszałkowi województwa

roczne sprawozdanie o wysokości środków przeznaczonych na publiczne kampanie

edukacyjne. Jednocześnie wprowadzający baterie lub akumulatory, jest obowiązany do

finansowania publicznych kampanii edukacyjnych. Wykonując powyższy obowiązek

wprowadzający: przeznacza na publiczne kampanie edukacyjne, albo - przekazuje, w terminie

do dnia 15 marca następującego roku na wyodrębniony rachunek urzędu marszałkowskiego

– co najmniej 0,1% swoich przychodów z tytułu wprowadzenia do obrotu baterii i

akumulatorów na terytorium kraju osiąganych w danym roku kalendarzowym.

5. Do 15 marca roku następującego po roku, którego sprawozdanie dotyczy (art. 41, ust. 3),

wprowadzający baterie przenośne lub akumulatory przenośne sporządza i przedkłada

marszałkowi województwa roczne sprawozdanie o wysokości należnej opłaty produktowej.

Opłata produktowa jest wpłacana na odrębny rachunek bankowy urzędu marszałkowskiego w

terminie do dnia 15 marca następującego po roku, którego opłata dotyczy.

Opłata produktowa ponoszona jest przez wprowadzającego baterie przenośne lub

akumulatory przenośne w przypadku nie osiągnięcia przez niego określonych poziomów

zbierania.

Obowiązki sprzedawców detalicznych baterii kwasowo-ołowiowych lub akumulatorów

kwasowo-ołowiowych (opłata depozytowa) względem marszałka województwa (weszły w

życie z dniem 1 stycznia 2010 roku):

1. Sprzedawca detaliczny baterii samochodowych kwasowo-ołowiowych, akumulatorów

samochodowych kwasowo-ołowiowych, baterii przemysłowych kwasowo-ołowiowych lub

akumulatorów przemysłowych kwasowo-ołowiowych, przekazuje nieodebraną opłatę

depozytową na odrębny rachunek bankowy urzędu marszałkowskiego, właściwego ze

względu na miejsce prowadzenia działalności, w terminie do dnia 15 marca roku

następującego po roku, w którym nastąpiło pobranie opłaty (art.56 ust.1).

2. Sprzedawca detaliczny (o którym mowa powyżej) jest obowiązany do sporządzenia i

przedłożenia marszałkowi województwa, w terminie do dnia 15 marca roku następującego

po roku, w którym nastąpiło pobranie opłaty, sprawozdania o wysokości pobranej opłaty

depozytowej i przekazanej nieodebranej opłaty depozytowej (art. 56 ust.2).

Obowiązki zbierających zużyte baterie lub zużyte akumulatory względem marszałka

województwa (weszły w życie z dniem 1 stycznia 2010 roku):

1. Do 15 marca roku następującego po roku, którego sprawozdanie dotyczy (art. 59, ust. 3),

zbierający zużyte baterie lub zużyte akumulatory jest obowiązany do sporządzenia i

przedłożenia marszałkowi województwa rocznego sprawozdania zawierającego informacje o

masie zebranych zużytych baterii przenośnych i zużytych akumulatorów przenośnych,

ogółem i w rozbiciu na poszczególnych wprowadzających baterie lub akumulatory, z którymi

ma zawartą umowę.

Obowiązki prowadzących zakłady przetwarzania zużytych baterii lub zużytych

akumulatorów względem marszałka województwa (weszły w życie z dniem 1 stycznia

2010 roku):

1. Do 15 marca roku następującego po roku, którego sprawozdanie dotyczy (art. 64, ust. 5),

prowadzący zakład przetwarzania zużytych baterii lub zużytych akumulatorów sporządza i

przedkłada marszałkowi województwa roczne sprawozdanie zawierające informacje o

rodzaju i masie przyjętych do przetwarzania zużytych baterii i zużytych akumulatorów;

rodzaju i masie przetworzonych zużytych baterii i zużytych akumulatorów; osiągniętych

poziomach recyklingu.

Podstawa prawna:

Ustawa o z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach (Dz. U. z 2009 r., Nr 79,

poz. 666).