KONKURSOWE ZADANIA ĆWICZENIOWE 2005/06

Opracowanie:

Pracownia Dydaktyki Chemii

Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu

ZAD. 1.

!5,0 g tlenku fosforu(V) rozpuszczono w 200,0 cm3 wody. Obliczyć stężenie procentowe powstałego roztworu kwasu ortofosforowego(V).

Odpowiedź: c = 9,63%.

ZAD. 2.

Siarkę przeprowadzono w dwu etapach w tlenek siarki(VI) zużywając łącznie 1,68 dm3 tlenu (warunki normalne). Uzyskany tlenek rozpuszczono całkowicie w wodzie (założenie na potrzeby zadania) otrzymując1000 cm3 roztworu. Obliczyć pH tego roztworu (całkowita dysocjacja kwasu).

Odpowiedź: pH = 1.

ZAD. 3.

Iloczyn rozpuszczalności chlorku ołowiu(II) wynosi 1,60. 10-5. Obliczyć stężenie jonów ołowiu(II) i jonów chlorkowych w roztworze nasyconym

Odpowiedź: [Pb2+] = 1,59.10-2 mol/dm3; [Cl-] = 3,18.10-2 mol/dm3.

ZAD. 4.

5,0 gramów stopu glinu i krzemu (siluminu) poddano działaniu kwasu solnego i otrzymano 5,6 dm3

wodoru w przeliczeniu na warunki normalne. Obliczyć skład procentowy stopu.

Odpowiedź: Al - 90%; Si - 10%.

ZAD. 5.

Miarą nienasycenia tłuszczu jest tzw liczba jodowa, która definiowana jest jako liczba gramów jodu jaką może przyłączyć 100 g tłuszczu.

Pewien trigliceryd, jak wykazała analiza elementarna, zawiera 77,20%C i 11,96%H. Liczba jodowa tego tłuszczu wynosi 57,40. Podać wzór sumaryczny tłuszczu, określić liczbę wiązań podwójnych w cząsteczce i zaproponować możliwy wzór grupowy.

Odpowiedź: C57H106O6; dwa wiązania podwójne w cząsteczce C3H5(OCO)3(C17H33)2C17H35.

ZAD. 6.

Dla związku organicznego o wzorze półstrukturalnym: CH3(CH2)2CH=CHCH2CH(OH)CH3.

podać liczbę możliwych izomerów przestrzennych i zapisać ich wzory w dowolnej konwencji.

Zaznaczyć wzory, które odpowiadają przeciwnym enancjomerom.

Odpowiedź: 4 możliwe izomery przestrzenne; w tym A i B oraz C i D to pary enancjomerów przeciwnych.

OH

O

H

O

H

H C

3

CH

CH3

CH

3

3

A

C

D

O

H

H C

CH

3

CH3

3

CH3

B

ZAD. 7.

α-D-(+)-glukopiranoza przedstawiana jest w podręcznikach szkolnych zazwyczaj wzorem Hawortha (1).W literaturze naukowej dotyczącej cukrów bardzo często korzysta się z innego wzoru (2).

OH

OH

O

H

H

O H

H

O

OH

H

O

H

OH

O

H

OH

H

OH 1

OH

2

Przedstawić budowę przestrzenną α-D-(+)-galaktopiranozy oraz laktozy stosując drugą formę zapisu.

Odpowiedź:

OH

OH

OH

O

H

O

H

O

OH

O

O

O

H

OH

O

H

O

OH

OH

OH

OH

2