HODOWLE TKANKOWE (2h)
KULTURA ORGANÓW ROŚLINNYCH
I. KALAFIOR
1. Wysterylizuj miejsce swojej pracy za pomocą wacika nasączonego 70% etanolem.
2. Odetnij maleńki kawałek z kwiatu kalafiora, mniej więcej wielkości wiśni. Pracuj nad
czystą szalką Petriego, podziel wycięty fragment rośliny na trzy części.
3. Umieść kawałeczki kalafiora (eksplanty = przeszczepy) w wybielaczu na 10 minut
delikatnie wstrząsając co jakiś czas zlewką.
Od tego momentu należy zwrócić uwagę na szybkie, sterylne wykonywanie
czynności, ponieważ będzie to istotne dla zapobiegnięcia zakażenia hodowli.
4. Wypłucz przeszczepy w trzech kolejnych zlewkach zawierających sterylną wodę
destylowaną. Za każdym razem wyjmując przeszczepy pamiętaj o wyjałowieniu
pęsety w płomieniu palnika i ochłodzeniu jej przed zanurzeniem w wodzie.
(Prawidłowy sposób sterylizacji pęsety lub innych narzędzi w pracy w warunkach
sterylnych – opalić pęsetę w płomieniu palnika, ostudzić, zanurzyć pęsetę w alkoholu, a
następnie przeciągnąć ją przez płomień. Pomimo tego, że etanol dezynfekuje to
dodatkowo wysoka temperatura spowoduje zabicie wszystkich zanieczyszczeń
znajdujących się na powierzchni używanych instrumentów. Nigdy jednak nie rozpalaj
pęsety czy skalpela do czerwoności i pamiętaj aby alkoholu używać daleko od
włączonego palnika).
5. Eksplanty można pozostawić w ostatniej zlewce ze sterylną wodą (zakrytą wieczkiem
szalki Petriego) do czasu ponownego ich użycia.
6. Weź probówkę z medium hodowlanym, wyciągnij korek i szybko opal wylot
probówki w płomieniu. Wysterylizuj pęsetę w płomieniu palnika, wystudź ją, pobierz
jedną cząstkę kalafiora z ostatniej zlewki, i szybko umieść ją w probówce z medium
hodowlanym. Odłóż pęsetę do naczynia z alkoholem etylowym. Ponownie opal wylot
probówki i zamknij ją korkiem.
7. Powtórz całą procedurę zawartą w punkcie 6 dla pozostałych przeszczepów kalafiora,
umieszczając je w kolejnych probówkach z medium hodowlanym.
8. Probówki powinny być przechowywane w ciepłym i wilgotnym miejscu. Wzrost
powinien być zauważalny już po 10 dniach.
9. Niepowodzenie hodowli – brak wzrostu przeszczepów, wynika zwykle ze złego
wypłukania tkanki roślinnej w wybielaczu.
II. LIŚĆ TOPOLI
1. Wytnij z wewnętrznej długości ogonka liścia topoli fragment około 2-3 cm i rozdziel
podłużnie za pomocą ostrego noża lub skalpela.
2. Połóż 2-3 krążki bibuły filtracyjnej, jako podstawę na szalkach Petriego i zwilż je
roztworem kinetyny.
3. Umieść ogonki liści topoli, przeciętą stroną na bibule filtracyjnej.
4. Zakryj szalkę Petriego wieczkiem i dobrze go zabezpiecz folią. Celem takiego zabiegu
jest ograniczenie parowania roztworu kinetyny
5. Należy przetrzymywać dobrze zakrytą szalkę Petriego w ciepłym miejscu.
Obserwować hodowle w tygodniowych odstępach czasowych. Po kilku tygodniach
powinno się zaobserwować uformowaną tkankę kallusową. Mogą być również
widoczne maleńkie pączki.
6. Jeżeli natomiast bibuła jest zbyt sucha należy ją nawodnić za pomocą niewielkiej
ilości, wkraplanej destylowanej wody.
Obserwacje, wyniki i wnioski należy przedstawić w zeszycie w formie sprawozdania z
ćwiczeń.
Literatura
1. Bajaj Y.P.S. Biotechnology in Agriculture and Forestry, vol. 1-10 - ed. Springer
Verlag, Berlin, Heidelberg, New York, London, Paris, Tokyo, 1988.
2. Bednarski W., Reps A. (red.) Biotechnologia żywności. Wydawnictwo Naukowo
Techniczne, Warszawa, 2003.
3. Bednarski W. (red) Biotechnologia żywności. Wydawnictwo Art., Olsztyn, 1993.
4. Legocki A.B. (red.) Transformowanie i regeneracja roślin. Instytut Chemii
Bioorganicznej PAN, Poznań, 1990.
5. Libudzisz Z., Kowal K. (red.) Mikrobiologia techniczna. Tom II, Wydawnictwo
Politechniki Łódzkiej, Łodź, 2000.
6. Malepszy S., Niemirowicz-Szczytt K., Przybecki Z..Biotechnologia w genetyce i
hodowli roślin. PWN, Warszawa, 1989
7. Malepszy S. (red.) Wprowadzenie do biotechnologii w genetyce i hodowli roślin.
Wyd. SGGW, Warszawa 1990
8. Pijanowski E., Dłużewski M., Dłużewska A., Jarczyk A. Ogólna technologia
żywności. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa, 2004.
9. Wareing P.F., Phillips I.D.J. Przekład zbiorowy pod redakcją Lidii D. Wasilewskiej-
Dąbrowskiej. Wzrost i różnicowanie się roślin. PWN, Warszawa, 1985.
10. Zenkteler M. Hodowla komórek i tkanek roślinnych. PWN, Warszawa, 1984.