Wykłady z Informatyki – semestr II
Wykładowca: dr hab. Andrzej Bytniewski
Opracował:
Sanszajn
Rok akademicki: 2005/2006
WYKŁADY Z INFORMATYKI – semestr II
Wykładowca: dr hab. Andrzej Bytniewski
SYSTEM KOMPUTEROWY
1. przedstawianie danych w komputerze
5
4
3
P=10
102 + 101 + 100
100x5+ 10x4 + 1x3
500
40
3
System dziesiętny 0-9
System dwójkowy 0-1
2. Systemy liczenia ( numeracji)
-
Pozycyjne ( dziesiętny, dwójkowy...)
-
Niepozycyjne ( rzymski )
System dwójkowy
27 2
1
13 2
1
6
2
0
3
2
1
1
27 =(1 1 0 11)(p=2)
4 3 2 1 0
2 2 2 2 2
BIT – najmniejsza jednostka informacji która może wyrażać jedną z dwóch możliwych stanów ( 1 lub 0 )
21 – 2 stany można zakodować ( 0 lub 1 )
System czwórkowy
27 4
3
6
4
2
1
27=(1 2 3)(p=4)
2 1 0
4 4 4
16x1+4x2+3x1=27
System ósemkowy (oktawy)
27 8
3
3
27=(3 3)(p=8)
1 0
8 8
8x3+1x3=27
A
10
B
11
C
12
D
13
E
14
F
15
System szesnastkowy ( heksadecymalny)
27 16 11
1
27= (1B)(p=16)
Opracował: Sanszajn 2005/2006
2
WYKŁADY Z INFORMATYKI – semestr II
Wykładowca: dr hab. Andrzej Bytniewski
27 = ( 01 10 11)2 ( zero od strony jest nieistotne ale trzeba dopisać żeby była para )
1 0 1 0 1 0
2 2 2 2 2 2 = (123)4
1 2 3
DWA BITY to DIADA
27 = ( 011 011 ) 27 = ( 33 )8
2 1 0 2 1 0
2 2 2
2 2 2
3 3
TRZY BITY to TRIADA
27 = ( 0001 1011 ) 27 = ( 1B )16
3 2 1 0 3 2 1 0
2 2 2 2
2 2 2 2
1
11= B
mnożymy
0,32
2
0
0,64
2
1
1,28
2
0
0,56
2
1
1,12
0,32 = ( 0, 0 1 0 1 )2 ( tam gdzie zera to się nie przemnaża )
0 -1 -2 -3 -4
2 2 2 2 2
1
1
4 1
+
5
+ =
= = 3
.
0 125 (są straty)
4 16
16
16
c – cecha
m – mantysa
p – podstawa numeracji
X = m x pc stałoprzecinkowe 101110011,01 zmiennoprzecinkowe
X = m x 2c 0,010011110011
1 bajt
8 bitów
8 bitów
8 bitów
8 bitów
+ +
PÓŁSŁOWO PÓŁSŁOWO
1 SŁOWO = 32 bity
64 bity to słowo podwójne
dodawanie 5 + 10
(101)2 = (5) 0 + 0 = 0 0 x 0 = 0
(1010)2 = (10) 1 + 0 = 1 1 x 0 = 0
(1111)2 = (15) 0 + 1 = 1 0 x 1 = 0
1 + 1 = 10 1 x 1 = 1
dodawanie 7 + 3
11
( 111)2 = (7)
(11)2 = (3)
(1010)2 = (10)
3 2 1 0
2 2 2 2 = 10
Opracował: Sanszajn 2005/2006
3
WYKŁADY Z INFORMATYKI – semestr II
Wykładowca: dr hab. Andrzej Bytniewski
System komputerowy to zorganizowany układ dwóch ze sobą wzajemnie powiązanych elementów:
Pierwszy element to sprzę t ( ś rodki techniczne )
Drugi element to oprogramowanie ( ś rodki programowe )
Konfiguracja struktury technicznej zestawu komputerowego:
1. moduł przygotowywania i wprowadzania danych
2. moduł przetwarzania i przechowywania
3. moduł wyprowadzania danych
4. moduł transmisji danych
MODUŁ PRZYGOTOWYWANIA I WPROWADZANIA DANYCH ( 1 ) obejmuje urządzenia
umożliwiające zapisanie danych na nośnikach magnetycznych i laserowych w postaci gotowej do automatycznego przetwarzania. Przykładowe urządzenia do wprowadzania danych to klawiatura, czytnik metek, żetonów, kart identyfikacyjnych, czytniki znaków i dokumentów ( skanery )
MASZYNOWY NOŚNIK INFORMACJI (MNI) – dowolne tworzywo na którym można zapisywać dane które
są możliwe do automatycznego odczytywania
AUTOMATYCZNE REJESTRATORY DANYCH – urządzenia foniczne umożliwiające wprowadzanie danych
(informacji) głosem
MODUŁ WYPROWADZANIA DANYCH ( 3 ) obejmuje następujące rodzaje urządzeń:
-
monitory ekranowe ( alfanumeryczne tam gdzie można wprowadzać znaki standardowe graficzne – piksele)
-
drukarki ( igłowe, atramentowe, laserowe )
-
mikrofilmy
-
plotery (pisaki XY)( wyprowadzanie informacji w postaci graficznej – mapy palny itp.)
-
urządzenia foniczne, syntezatory mowy
MODUŁ PRZETWARZANIA I PRZECHOWYWANIA DANYCH ( 2 )
procesor składa się z :
układ sterowania
układ arytrometru
pamięć lokalna
umożliwia on realizację
powiela z pamięci operacyjnej kolejne rozkazy, dekoduje, oblicza adresy komórek pamięci w których przechowywane są argumenty operacji, kontroluje proces wykonywania rozkazów oraz steruje arytrometrem
czynności pobierania, kontynuowania obrazu stanowią tzw. Cykl pracy procesora
ARYTROMETR – zespół rejestrów w których przechowywane są argumenty aktualnie wykonywanych operacji.
Jego podstawową funkcją jest wykorzystywanie wszystkich operacji arytmetycznych i logicznych
PAMIĘĆ LOKALNA – stosowana w procesorach w celu krótkotrwałego przechowywania argumentu wykonywanej operacji, pozwala na zmniejszanie liczby odczytów zapisów z pamięci operacyjnej
Mikroprocesory można podzielić ze względu na długość słowa którym operują. Są 8-bitowe, 16, 32, 64 (80lata), 128
Pierwszy procesor posiadał 8,7 MHZ i był z firmy IBM
Kanały WE/WY (wejś cia wyjś cia) – umożliwiają sterowanie przepływem danych między jednostką centralną lub pamięcią operacyjną jednostki centralnej a urządzeniami zewnętrznymi podłączonymi do procesora
Opracował: Sanszajn 2005/2006
4
WYKŁADY Z INFORMATYKI – semestr II
Wykładowca: dr hab. Andrzej Bytniewski
Pamięć operacyjna (PAO) (inaczej wewnę trzna) – służy do przechowywania aktualnie wykonywanego programu oraz danych przetwarzanych w określonym momencie
ROM (read only memory) – pamięć tylko do odczytu danych, posiada zazwyczaj jądro systemu operacyjnego RAM – pamięć do zapisu i odczytu danych i programów
Wyżej wymienione urządzenia MIKROPROCESOR, ROM, RAM oraz KANAŁY WE/WY są połączone ze
sobą za pomocą 3 magistral:
-
magistrala adresowa – po której mikroprocesor wysyła adresy pamięci lub urządzeń zewnętrznych
-
magistrala danych – przesyłane są informacje a konkretnie kody rozkazów i dane między procesorem a układami współpracującymi to jest ROM RAM i urządzenia zewnętrzne
-
magistrala sterują ca – po której mikroprocesor przesyła sygnały określające rodzaj operacji jaka ma wykonać układ współpracujący
PAMIĘ CI ZEWNĘ TRZNE (PAZ)( wspomagają pamięć operacyjną ) rozszerzają PAO, przechowywane są w niej programy, dane które znajdują się przez ‘dłuższy czas’ posiadają dłuższy czas dostępu do danych w porównaniu z PAO
ms=10-3 ums= 10-6 ns= 10-9(PAO) ps=10-12
10-18 – w dniu dzisiejszym pracuje się nad takimi wielkościami
PAO ns=10-9 10-80ns
PAZ (DYSKI) ms=10-3 5ms-15ms /200ms(DYSKIETKI)
Rodzaj PAZ
Taśmy magnetyczne półcalowe ( pojemność od kilkuset milionów do kilkuset miliardów bajtów), średni czas dostępu to ok. 2,5 min
Dyski magnetyczne 40GB- 250GB, spalane są macierze dyskowe
1kB – 1024B
1MB – 1000kB
1GB – 1000MB
1TB – 1000GB
1BB – 1000TB
POJEMNOŚC DYSKIETKI 360KB – 1,44MB/ 2,88MB dyskietki o podwójnej pojemności
Wymiana danych pomiędzy PAZ a PAO odbywa się w drodze:
PAOKANAŁJEDNOSTKA STERUJĄCA PAMIECIĄJEDNOSTKA PAMIĘCI
Podstawowe parametry decydujące o przydatności i zastosowaniu danego rodzaju pamięci zewnętrznej :
-
pojemność pamięci
-
szybkość pracy pamięci
-
koszt przechowywania 1 bajta informacji
MODUŁ TRANSMISJI DANYCH ( 4 ) występuje opcjonalnie
Łącza telekomunikacyjne, urządzenia dopasowujące linie ( modem – zmienia sygnał analogowy na cyfrowy i odwrotnie)
Opracował: Sanszajn 2005/2006
5
WYKŁADY Z INFORMATYKI – semestr II
Wykładowca: dr hab. Andrzej Bytniewski
Urządzenia sterujące transmisją danych – multipleksery
Multipleksor, koncentratory danych
Multipleksor dzieli kanał na podkanały
Urządzenia zabezpieczające przed błędami
METODY WPROWADZANIA I
WYPROWADZANIA DANYCH
METODY WPROWADZANIA DANYCH
poś rednie
wymaga przeniesienia danych źródłowych z dokumentów źródłowych z zapisem tradycyjnym na nośniki maszynowe np. taśmy magnetyczne, dyskietki, dyski laserowe
wady tej metody to tworzenie dokumentów źródłowych i ich wtórników na maszynowych nośnikach danych, duża pracochłonność wprowadzania danych
bezpoś rednie
polega na wprowadzaniu danych za pomocą specjalnie zaprojektowanych dokumentów źródłowych które są możliwe do automatycznego odczytu. Dokumenty te mogą być wypełniane za pomocą długopisu ( czarny )
zalety: wyeliminowanie pośrednich maszynowych nośników informacji, obniżenie pracochłonności
wprowadzania danych
natychmiastowe
polega na zastosowaniu elektrycznych urządzeń pomiarowych u źródła powstawania informacji zadaniem których jest pomiar i przesyłanie informacji do komputera
zaleta: całkowite wyeliminowanie bezpośredniego udziału człowieka we wprowadzaniu danych
Opracował: Sanszajn 2005/2006
6
WYKŁADY Z INFORMATYKI – semestr II
Wykładowca: dr hab. Andrzej Bytniewski
METODY WYPROWADZANIA DANYCH
poś rednie
polega na tym że dane z komputera są wprowadzane na maszynowe nośniki informacji które nie są czytelne dla człowieka
wady: - tworzenie maszynowych nośników informacji, wydłużony czas otrzymywanie informacji przez użytkownika
TABULOGRAM – zestawienie końcowe, wydruk
bezpoś rednie
zaleta: wyeliminowanie pośrednich maszynowych nośników informacji w porównaniu z metoda pośrednią
natychmiastowe
zaleta: człowiek całkowicie wyeliminowany z procesu wyprowadzania danych, dane w ‘ułamkach’ sekundy dostarczane są do odbiorcy i natychmiast wykorzystywane
OPROGRAMOWANIE KOMPUTERÓW
PROGRAM – to zbiór instrukcji sterujących działaniem komputera. Zbudowane w celu zrealizowania określonego zadania. Programy komputerowe posiadają określone właściwości i określają one jego funkcjonalność i sposób komunikacji z użytkownikiem. Główne właściwości programów komputerowych to :
graficzny interfejs uż ytkownika
Interfejs użytkownika to ta część programu która odpowiada za komunikację z użytkownikiem przyjmując jego polecenia i odpowiadając na nie wyświetlaniem odpowiednich elementów. Tradycyjny interfejs był interfejsem Opracował: Sanszajn 2005/2006
7
WYKŁADY Z INFORMATYKI – semestr II
Wykładowca: dr hab. Andrzej Bytniewski
tekstowym czyli zbudowany ze znaków alfanumerycznych. Obecnie interfejs realizowany jest w postaci graficznej czyli wybierane są określone ikony z ekranu..............
obiektowość
obiektowość to architektura programu komputerowego w której dane podlegające przetwarzaniu są obiektem należącym do określonej klasy np. w programach graficznych istnieje klasa obiektów (rysunek) a jej obiektami są wszelkie rysunki przetwarzane przez program. Obiekty tworzą hierarchię np. obiekt rysunek składa się z obiektów „linia”. Każdy obiekt może być wyposażony w metody czyli funkcje przetwarzające dany obiekt np.
lini może być przyporządkowana metoda „zmień kolor lini”
multimedialność
możliwość połączenia różnych sposobów przekazywania informacji w jednym przekazie: grafikę animację oraz dźwięk
OPROGRAMOWANIE to zbiór środków programowych dostępnych w ramach systemu komputerowego.
Umożliwia ono eksploatację systemów informacyjnych
Podział oprogramowania:
oprogramowanie systemowe (podstawowe)
systemy operacyjne
oprogramowanie pomocnicze
systemy programowania
Oprogramowanie uż ytkowe
programy narzę dziowe
edytory tekstu
arkusze kalkulacyjne
systemy zarządzania bazą danych
pakiety graficzne
pakiety wspomagania pracy biurowej
pakiety zintegrowane
pakiety do pracy grupowej
systemy uż ytkowe
systemy powielania ( powielarne )
systemy indywidualne
OPROGRAMOWANIE SYSTEMOWE
SYSTEM OPERACYJNY – składa się z 3 składników
Pierwszy – instrukcje wewnętrzne będące tą częścią procedur zewnętrznych w systemie które stale rezydują w pamięci RAM i realizują podstawowe zadania systemu operacyjnego. Procesor poleceń umożliwiający się komunikowanie użytkownika z komputerem za pomocą określonego zestawu sformalizowanych komend które z
jednej strony przypominają język naturalny, z drugiej zaś wywołują odpowiednie polecenia zewnętrzne i wewnętrzne.
Komputer w odpowiedzi na odpowiednią komendę realizuje ją i wyświetla komunikat informujący użytkownika o przebiegu operacji
Polecenia zewnętrzne będące dodatkowymi programami zewnętrznymi w systemie operacyjnym nie są one niezbędne do działania komputera. Pozwalają one wykonywać pewne procedury organizacyjno porządkującej
Do systemu operacyjnego należ y – zarządzanie pracą, sterowanie, koordynowanie działań użytkowników, a w szczególności przydzielanie i zwalnianie pamięci, przekazywanie sterowania programem użytkownikowi, obsługa przerwań programowych, przygotowywanie inicjowanie i kończenie operacji WE/WY, identyfikacja sytuacji błędnych i awaryjnych, ochrona przetwarzania i bezpieczeństwo.
Współczesne systemy operacyjne charakteryzują się takimi podstawowymi cechami jak: wielozadaniowość czyli możliwość wykonywania jednocześnie więcej niż jednego programu np. użytkownik może zadać komputerowi
bardziej czasochłonne zadanie do wykonania w „tle”, czyli takie zadanie nie wymagające bieżącej kontroli użytkownika i określone jest jako zadanie wsadowe. W tym czasie można wykonywać zadania interaktywne czyli takie które wymagają ciągłego dialogu programu z użytkownikiem ( fakturowanie )
WIELODOSTĘ P – jest to możliwość jednoczesnej pracy wielu użytkowników z jednym systemem komputerowym. Wymaga istnienia sieci komputerowej której komputer centralny czyli serwer jest połączony z końcówkami sieci ( terminale )
Opracował: Sanszajn 2005/2006
8
WYKŁADY Z INFORMATYKI – semestr II
Wykładowca: dr hab. Andrzej Bytniewski
OCHRONA DANYCH – to zespól takich właściwości systemu operacyjnego które wpływają na bezpieczeństwo danych i funkcjonowanie systemu. W ramach bezpieczeństwa wyróżnia się dwie właściwości:
-
stabilność systemu rozumiana jako odporność na awarie sprzętu i błędy w oprogramowaniu
-
autoryzowanie dostępu do danych czyli ograniczanie praw użytkowników do zasobów systemu
komputerowego. Autoryzacja ma zapobiec udostępnianiu danych osobom do tego nieupoważnionym, a także całkowitemu zniszczeniu lub modyfikacji danych.
OPROGRAMOWANIE POMOCNICZE rozszerza i usprawnia funkcje udostępniane przez system
operacyjny. Przykładowo oprogramowanie pomocnicze to nakładki na system operacyjny ( norton commander
nakładka na dos )
Programy diagnostyczne, testowe i naprawcze służą do badania składników systemu komputerowego w celu określenia ich wydajności lub wykrycia ich usterek ( SCAN DISK , NORTON DISK DOKTOR )
Programy antywirusowe służą do wykrywania i niszczenia wirusów które zainfekowały pamięć masową.
( WIRUS to program komputerowy zdolny do samodzielnej replikacji i dołączania się do innych programów).
MKS_VIR przykładowym programem antywirusowym.
Archiwizery programów, zadaniem ich jest kompresja zbiorów danych które zmniejszają objętość zbiorów
[ARJ, WIN ZIP, WIN RAR, PK ZIP]
Oprogramowanie sieciowe, przeglą darka internetowa [NETSCAPE NAVIGATOR, INTERNET EXPLORER, FIREFOX]
Systemy programowania to programy które służą do tworzenia oprogramowania. Składają się zwykle z 2
elementów:
-
ję zyk oprogramowania
-
kompilator tego ję zyka – czyli program który tłumaczy kod zrozumiały dla programisty na kod maszynowy zrozumiały dla komputera
przykładowy proces programowania w programie BASIC
program wynikowy – jest zrozumiały dla komputera
translator – ogólna nazwa programów tłumaczących z programu źródłowego na wynikowy
10 Let A = B + C TRANSLATOR PROGRAM WYNIKOWY 10010010
20 If A = 0 then GOTO 50
30
40
50 A=B
JĘZYKI PROGRAMOWANIA
I ję zyki maszynowe – jeżyk zrozumiały dla komputera bez tłumaczenia ( 10001110)
II ję zyki symboliczne – (0,1) zastępowano skrótem mnemotechnicznym, translatorem był assembler Przykładowe komendy RD – dodaj, R1 – rejestr pierwszy
III ję zyki wyż szego rzę du ( wysokiego poziomu, algorytmiczne ) – kompilator, przykładowa komenda w programie BASIC SQRT Y – wyciągnij pierwiastek kwadratowy z Y
GENERACJE JĘZYKÓW PROGRAMOWANIA
I GENERACJA ( ję zyki maszynowe, wewnę trzne ) to kod maszynowy czyli ciąg zer i jedynek stanowiący binarny zapis rozkazu maszynowego
II GENERACJA ( assemblery ) to określane jako języki assemblerowe i instrukcja składa się ze skrótu mnemotechnicznego (RD,R1,R2 lub ADD)
III GENERACJA ( ję zyki wyż szego rzę du ) polega na przedstawieniu algorytmu w postaci podobnej do zapisu matematycznego np. BASIC, ALGOL, FORTRAN, DELPHI, CLIPPER, SQL, COBOL
IV GENERACJA to języki wyższego poziomu, oferują możliwość szybkiego tworzenia oprogramowania, sktót to 4GL przykładowo ORACLE, INFORMIX, C++, PASCAL
OPROGRAMOWANIE UŻYTKOWE
OPROGRAMOWANIE UŻYTKOWE jest zbiorem programów komputerowych których celem jest
realizowanie określonych zadań użytkownika. W ramach oprogramowania użytkowego można wyróżnić oprogramowanie zwane oprogramowaniem narzędziowym [ edytory tekstów ( zamiana komputera w sprawną maszynę do pisania), arkusze kalkulacyjne, systemy zarządzania bazą danych, pakiety graficzne.
Opracował: Sanszajn 2005/2006
9
WYKŁADY Z INFORMATYKI – semestr II
Wykładowca: dr hab. Andrzej Bytniewski
OPROGRAMOWANIE NARZEĘ DZIOWE:
edytory tekstów – WORD, WORKS, SŁOWO, TAG, CHI WRITER
arkusze kalkulacyjne - EXCEL, QUATTRO, LOTUS 1-2-3. Arkusze kalkulacyjne są to programy wspomagające przetwarzanie danych zorganizowanych w postaci tabeli. Tabela arkusza kalkulacyjnego zawiera komórki znajdujące się na przecięciu kolumn i wierszy. Komórki mogą zawierać dane numeryczne,
tekst lub formuły obliczeniowe. Formuły zawierają odniesienia do innych komórek w arkuszu i pobierają stamtąd dane i wyliczają wartość komórki
Podstawowe funkcje arkuszy kalkulacyjnych:
1. edycja tabeli polegająca na wprowadzaniu kasowaniu kopiowaniu lub przenoszeniu danych formuł i komórek w inne miejsca tabeli
2. formatowanie tabeli polegające na określeniu atrybutów poszczególnych komórek tabeli jak czcionka kolor tła kolor i wielkość czcionki, obramowanie oraz format wyświetlania danych
3. udostępnianie standardowego zestawu funkcji matematycznych finansowych lub ułatwiających
wyszukiwanie danych
4. tworzenie wykresów polegające na graficznej prezentacji danych zawartych w tabeli
Arkusze są wyposażone we własny język programowania
SZBD – systemy zarządzania bazą danych to jest zbiór pozwalających na:
a) tworzenie i reorganizowanie struktury bazy danych
b) wprowadzanie bazy danych
c) aktualizacje danych i ich porządkowanie
d) generowanie danych ( wyprowadzanie danych (wyników))
Rodzaje baz danych:
1. sieciowe bazy danych
2. hierarchiczne bazy danych
3. relacyjne bazy danych ( tabelaryczne)
4. relacyjno obiektowe
BAZY DANYCH: MS ACCESS, PARADOX, INFORMIX, SYBASE, BD2, FOXBASE, DIBASE, ORACLE,
SQL
przykładowe przedstawienie bazy danych i komendy FOX BASE
PLACE.obf
Nr
NAZ
PL.zas Dod 1 Dod 2
wydz.
0.1
KOWAL
1222
235
56
ABAL
5454
545
43
..
..
0.2
ZYZAŁŁO 45467 8
7656
Crea PLACE [enter]– twórz zbiór o nazwie PLACE
NAZ C 15
PL.zas N 8,2
Dod 1 N 6,2
Dod 2 N 6,2
Dane mogą być numeryczne (N), znakowe (C), datowe (D), logiczne (L)
Jeden wiersz w bazie danych to REKORD
Inde on (indeksuj zbiór) NAZ to NAZ.idx
W tablicach indeksowych zapisuje się uporządkowanie zbioru
NAZ
Nr rek
ABAL
2
KOWAL
1
..
..
ZYZAŁŁO 959
Opracował: Sanszajn 2005/2006 10
WYKŁADY Z INFORMATYKI – semestr II
Wykładowca: dr hab. Andrzej Bytniewski
Inde on Pl.zas to Pl.zas
Sort NAZ to PLACE1
Inde on NAZ+PL.zas to NAZ_PL.zas
Wrazie pomyłki wprowadzenia jakiejś danej np. dla Zyzałło w rubryce dod 1
Use Place inde NAZ
Seek ‘ZYZAŁŁO’ ( przeglądaj, spójrz )
Sum all – sumuje wszystko
Sum all for NAZ=’KOWAL’ sumuje wszystko dla wszystkich nazwisk KOWAL
Disp wyświetl
Disp PL.zas
List PL.zas drukuj PL.zas
Sum for Nr_wydz=‘0.1’
Inde on Nr_wydz to NR_wydz
Total on NR_wydz to NR_WYDZ(.dbf) dodawanie do siebie wartości zawierających taki sam numer
wydziału
Use NR_wydz
Disp
pakiety graficzne – służą do tworzenia, obróbki I prezentowania grafiki (COREL DRAW) (POWER
POINT)
pakiety wspomagania pracy biurowej – organizują i ułatwaiją pracę użytkownikom, zadaniem ich jest wykonywanie takich czynności jak organizacja czsu pracy, prowadzenie notatek, przypominanie o terminach spotkań ( LOTUS ORGANIZER )
pakiety zintegrowane ( różne programy w jednym pakiecie ) – zawierają one w sobie edytor tekstu, arkusz kalkulacyjny, system zarządzania bazą danych, program graficzny (MS WORKS) (MICROSOFT OFFICE)
pakiety do pracy grupowej – do podstawowych funkcji należą:
o zarządzanie rozbudowanym systemem poczty elektronicznej umożliwiający hierarchiczne
porządkowanie bazy danych o korespondentach ( korespondencjach , śledzenie historii
korespondencji i wyszukiwanie prowadzonych w grupie roboczej tematów dyskusyjnych
o zarządzanie przepływem dokumentów instytucji co polega na ustanowieniu formatu dokumentów,
zależności jego zawartości od danych zgromadzonych w bazach przedsiębiorstwa i określenie
dokumentom ścieżki obiegu między użytkownikami ???
o zarządzanie informacjami wspólnymi dla grupy roboczej, wspólny terminarz, wspólna baza
okresowa klientów, wspólny serwis informacyjny
(np. LOTUS NOTES )
OPROGRAMOWANIE (SYSTEMY) UŻ YTKOWE – które swoimi funkcjami zaspokaja potrzeby bezpośrednich użytkowników systemu. Do tej grupy oprogramowania zalicza się systemy: finansowe, księgowe, dystrybucji gospodarki magazynowej, sterowania produkcją, kadrowo płacowe, gospodarki środkami trwałymi, zarządzania relacjami z klientami (CRM)
Systemy użytkowe można podzielić z punktu widzenia ich standaryzacji na:
systemy powielarne mogą być zastosowane w różnych obiektach gospodarczych. Warunkiem powielarności jest możliwość parametryzacji systemu.
systemy indywidualne tworzone na potrzeby konkretnej instytucji ze względu na swoje wyspecjalizowane i wyjątkowe rozwiązania, zwykle nie mogą być zastosowane w innych obiektach gospodarczych.
Opracował: Sanszajn 2005/2006 11
WYKŁADY Z INFORMATYKI – semestr II
Wykładowca: dr hab. Andrzej Bytniewski
OPROGRAMOWANIE SIECIOWE
Przez siec komputerową należy rozumieć zespół środków technicznych i oprogramowania rozmieszonych na pewnym obszarze geograficznym połączonych między sobą łączami teletransmisji danych. W tak rozumianej sieci wyróżnia się 3 podstawowe elementy:
☺ system lub systemy komputerowe realizujące zadania użytkowników sieci
☺ urzą dzenia koń cowe będące w dyspozycji użytkowników sieci i umożliwiające dostęp do systemu lub systemów realizujących proces przetwarzania
☺ ś rodki transmisji danych obejmujące wszelkie urządzenia składające się na sieć teletransmisyjną. Są to: o urzą dzenia sterują ce transmisją ,
o łą cza telekomunikacyjne
o urzą dzenia dopasowują ce
o oprogramowanie komunikacyjne niezbę dne do realizacji i funkcji sterowania oraz obsługi przesyłania danych
Podział sieci komputerowych ze wzglę du na lokalizację przetwarzania zadań przez uż ytkowników:
1. sieci scentralizowane – wyposażone w 1 system komputerowy realizujący zadania wszystkich użytkowników sieci
(K)końcówki, urządzenia końcowe, terminale (T) – może być to monitor ekranowy z klawiaturą
(KI) końcówki inteligentne – te które same potrafią przetwarzać dane ( mikrokomputer )
2. sieci zdecentralizowane – wyposażone w 2 lub więcej oddalonych od siebie systemów komputerowych z których każdy z użytkowników sieci może korzystać z zasobów dowolnego systemu
Opracował: Sanszajn 2005/2006 12
WYKŁADY Z INFORMATYKI – semestr II
Wykładowca: dr hab. Andrzej Bytniewski
Sieci komputerowe umożliwiają użytkownikom wspólne korzystanie z następujących zasobów:
☺ mocy prztwarzaniowych
☺ oprogramowania
☺ zbiorów danych
Do łączenia komputerów w sieci potrzebne są środki techniczne umożliwiające przesyłanie i sterownie transmisją danych. Do środków tych zalicza się:
☺ komputery komunikacyjne – sterują procesem komutacji ( łączności ) oraz transmisją danych
☺ multipleksery (ory) – urządzenia dzielące kanał na podkanały ( wiele urządzeni wtedy można podłączyć do komputera )
☺ tory przesyłania danych:
o radiowe – służą do przesyłania danych na niewielkie odległości ( od kilku do kilkuset metrów) o satelitarne – służą do przesyłania danych na całej kuli ziemskiej
o kablowe:
zwykłe ( miedziane przewodu, przepływ elektronów, niska prędkość przesyłania
danych )
światłowodowe ( przepływ optyczny, odporne na fale elektromagnetyczne, bardzo
wysoka prędkość przesyłania danych )
Rodzaje linii ( łą cznoś ci ) :
a. linie komutowane ( łączone – wykręcanie numeru )
b. linie dzierż awione – na stałe ( stałe połączenie kablem na jakiś okres )
c. linie seansowe – połączenia na określony czas ( np. na parę godzin )
Zalety sieci komputerowych:
1. Bezpośredni dostęp użytkownika sieci do zasobów wszystkich systemów komputerowych wchodzących
w jej skład.
2. Równomierny podział obciążenia między systemy pracujące w sieci
3. znacznie wyższy poziom niezawodności i dostępności przetwarzania niż w systemach
konwencjonalnych ( nie połączonych w sieć )
4. mniejsze koszty przetwarzania zadań pojedynczego użytkownika korzystającego z końcówki niż w przypadku posiadania własnego systemu komputerowego
5. zwiększone możliwości merytoryczne i współpracy między użytkownikami
Wady sieci komputerowych:
☺ zwiększone nakłady inwestycyjne w porównaniu z komputerami instalowanymi automatycznie
☺ niezbędne rozszerzenie i przeszkolenie personelu
☺ zwiększony problem zapewnienia wewnętrznej spójności technologicznej, logicznej i informacyjnej systemu
☺ zwiększone zagrożenie bezpieczeństwa danych co wiąże się ze zwiększonymi nakładami na ochronę danych
☺ bardziej złożony sposób rozliczeń za usługi
☺ większe uzależnienie od instytucji zewnętrznych
Wyżej wymienione rodzaje sieci scentralizowane i zdecentralizowane zaliczane są do tzw. Sieci zdalnych. W
praktyce występują również lokalne sieci, przede wszystkim mikrokomputerowe. Sieć lokalna charakteryzuje się tym że wszystkie mikrokomputery są rozlokowane na niewielkim obszarze od 1m do 2,5km.
LAN - Local Area Network ( lokalne sieci )
MAN – Metropolitan Area Network ( miejskie sieci )
WAN – Wide Area Network ( rozległe sieci )
Opracował: Sanszajn 2005/2006 13
WYKŁADY Z INFORMATYKI – semestr II
Wykładowca: dr hab. Andrzej Bytniewski
Sieci lokalne:
1. połączenie punkt – punkt
zalety :
-
duża niezawodność funkcjonowania ze względu na wiele połączeń
-
zdecentralizowane bazy danych zwiększają bezpieczeństwo danych
wady:
-
wysoki koszt połączeń ( łączenia są dublowane )
-
wydłużony proces wyszukiwania danych ze zdecentralizowanych baz danych
2. gwiazda
jeden komputer pełni funkcję serwera i on ‘świadczy’ usługi końcówkom przyłączonym do niego
zalety:
-
wspólna baza danych co ułatwia i przyspiesza dostęp do danych
wady:
-
w przypadku awarii serwera unieruchomiona zostaje cała sieć
3. pętla ( pierścień )
zalety:
-
niski koszt połączeń między mikrokomputerami sieci
wady:
-
awaria jednego komputera powoduje awarię działania całego systemu
-
mniejsza przepustowość w porównaniu z „gwiazdą”
4. magistrala
stosowana dla małej ilości komputerów ( np. 3 lub 2 )
Opracował: Sanszajn 2005/2006 14
WYKŁADY Z INFORMATYKI – semestr II
Wykładowca: dr hab. Andrzej Bytniewski
Typologie systemów komputerowych
Biorąc pod uwagę jako kryterium klasyfikowania sposobu przesyłania danych można wyróżnić następujące rodzaje klas systemów komputerowych:
-
systemy lokalne
dane do komputera przesyłane są konwencjonalnymi środkami transportu. Struktura tego systemu nie zawiera podsystemu transmisji danych
-
systemy zdalne
przesyłanie informacji odbywa się za pomocą środków transmisji danych. Umożliwiają automatyczne przesyłanie danych, pozwalają na realizację procesu przetwarzania przez oddalonych i często rozproszonych terytorialnie użytkowników
-
systemy lokalno – zdalne
stanowią mieszany typ systemów komputerowych
Opracował: Sanszajn 2005/2006 15