POLITECHNIKA
BIAŁOSTOCKA
WYDZIAŁ BUDOWNICTWA
I INŻYNIERII ŚRODOWISKA
Sprawozdanie z zajęć laboratoryjnych z przedmiotu:
,,TECHNOLOGIA BETONU’’
Kod: □□□□□□□
Ćwiczenie nr 5 (A, B, C)
Temat ćwiczenia: Beton zwykły – projektowanie betonu
metodą zaczynu.
..................................................................................
Imię i nazwisko studenta
Rodzaj studiów:
…………………………………
Kierunek studiów:
BUDOWNICTWO
Specjalność: ...............................
Semestr:...................................... Grupa laboratoryjna:.........................
Prowadzący ćwiczenia: .............................................................................
Data
Podpis
Nr
wykonania
prowadzące
Ocena
ćwiczenia
ćwiczenia
go zajęcia
5A
5B
5C
2
1.
Cel i zakres ćwiczenia laboratoryjnego
Celem ćwiczenia jest zapoznanie studenta z podstawowymi pojęciami związanymi z betonem, klasyfikacją betonów oraz projektowaniem betonów metodą zaczynu
obejmującą:
• ustalenie podstawowych parametrów projektowanego betonu biorąc pod uwagę jego zastosowanie,
• dobór materiałów wyjściowych (kruszyw i cementu),
• ustalenie składu próbnego zarobu,
• wykonanie próbnego zarobu wraz z pomiarem konsystencji oraz objętości całkowitej próbnego zarobu,
• zaformowanie próbek do badań wytrzymałościowych,
• ustalenie składników na 1m3 betonu (laboratoryjne i robocze),
• badania wytrzymałościowe projektowanego betonu.
2. Wprowadzenie - podstawowe definicje i określenia
2.1. Beton ..........................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
2.2. Beton zwykły ..............................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
2.3. Wytrzymałość charakterystyczna ..............................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
2.4. Klasy wytrzymałości na ściskanie betonu zwykłego i betonu ciężkiego ................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
2.5. Mieszanka betonowa ...................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
2.6. Beton stwardniały ........................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
3
2.7. Beton wytworzony na budowie ..................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
2.8. Beton towarowy ...........................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
2.9. Beton projektowany ....................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
2.10. Beton recepturowy ....................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
2.11. Normowy beton recepturowy ...................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
2.12. Rodzina betonów ...................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
2.13. Zarób mieszanki betonowej ......................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
2.14. Załadunek ...................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
2.15. Dostawa – ...................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
4
2.16. Warunki dojrzewania betonu
Rozróżniamy następujące warunki dojrzewania:
• ……………………………………………………………………………………………….
• ……………………………………………………………………………………………….
• ……………………………………………………………………………………………….
• ……………………………………………………………………………………………….
• ……………………………………………………………………………………………….
• ……………………………………………………………………………………………….
• ……………………………………………………………………………………………….
2.17. ŚREDNIA TEMPERATURA DOBOWA .....................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
3. Klasyfikacja betonów
3.1. Ze względu na gęstość pozorną betony dzieli się na:
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
3.2. Ze względu na funkcję jaką spełnia beton w budowli wyróżnia się:
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
3.3. Ze względu na miejsce wykonania:
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
3.4. Ze względu na strukturę:
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
3.5. Ze względu na wielkość produkcji:
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
5
4. ZADANIE
Zaprojektować beton zwykły metodą zaczynu z przeznaczeniem do wykonania ...............
.............................................................................................................................................
ISTOTA PROJEKTOWANIA BETONU METODĄ ZACZYNU
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
4.1. Założenia projektowe
4.1.1. Klasa projektowanego betonu
C......../..........
4.1.2. Najmniejszy wymiar przekroju poprzecznego elementu …………. mm
4.1.3. Najmniejszy rozstaw zbrojenia (w płaszczyźnie poziomej) ..………… mm 4.1.4. Warunki formowania elementu
...............................................................................................................................................
4.1.5. Sposób zagęszczania mieszanki betonowej w formowanym elemencie
...............................................................................................................................................
4.1.6. Warunki dojrzewania betonu w formowanym elemencie
...............................................................................................................................................
4.1.7. Warunki eksploatacji betonu w formowanym elemencie
Klasa ekspozycji ...................................................................................................
4.1.8. Objętość nominalna betoniarki
Vnb = ................... dm3
4.2. Ustalenie cech technicznych mieszanki betonowej oraz betonu
4.2.1. Klasa wytrzymałości betonu zwykłego
c........./..........
4.2.2. Średnia wytrzymałość projektowa
fcw = f ck cube + X = ………………… [MPa]
X – poprawka wynosząca 6 ÷ 12 MPa lub 2·σ.
fck cube- wytrzymałość charakterystyczna betonu na ściskanie oznaczona na próbkach sześciennych 15x15x15 cm (liczba występująca w mianowniku oznaczenia klasy wytrzymałości betonu)
6
4.2.3 Konsystencja mieszanki betonowej
Pomiar konsystencji mieszanki betonowej możemy wykonać następującymi metodami
- …………………………………………………………………..................
- ……………………………………………………………………………...
- ……………………………………………………………………………...
- ……………………………………………………………………………...
- ……………………………………………………………………………...
- ……………………………………………………………………………
Uwzględniając sposób zagęszczania mieszanki betonowej w formowanym elemencie (sprawozdanie pkt. 4.1.5.) oraz warunki formowania (sprawozdanie pkt. 4.1.4.) przyjęto (po uzgodnieniu z prowadzącym zajęcia) klasę konsystencji mieszanki betonowej
.................... mierzoną metodą Vebe
4.3.
Dobór składników wyjściowych projektowanego betonu
4.3.1. Dobór kruszywa do projektowanego betonu
Biorąc pod uwagę klasę projektowanego betonu, jego zastosowanie i charakterystykę przekroju (gęstość zbrojenia, stopień skomplikowania przekroju poprzecznego), dobieramy:
kruszywo drobne .................................................. o uziarnieniu ................................
(nazwa kruszywa)
kruszywo grube ........................................... o optymalnej średnicy ziarn do ........... mm (nazwa kruszywa)
(należy obliczyć maksymalny wymiar kruszywa grubego zgodnie z instrukcją)
Skład granulometryczny kruszyw podaje prowadzący zajęcia. Dane wpisujemy do tabl.1, kolumna 2 i 3.
Następnym zadaniem jest ustalenie, w jakich proporcjach należy te kruszywa ze sobą zmieszać, aby uzyskać optymalny pod względem szczelności stos okruchowy. Metodę komponowania podano w instrukcji (zapoznać się z metodą). Optymalną szczelność stosu okruchowego uzyskamy, gdy:
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
W naszym przypadku optymalną szczelność mieszanki kruszyw uzyskano przy
zmieszaniu ich w proporcjach:
kruszywo (F) ............................................................ x1 ................................ %
(nazwa kruszywa)
kruszywo (G) .......................................................... x2 ................................ %
(nazwa kruszywa)
Razem 100%
(Uzgodnić z prowadzącym zajęcia).
Znając proporcje zmieszania wyliczamy skład ziarnowy mieszanki kruszyw (tablica 1).
7
Tablica 1.
Skład ziarnowy %
Skład
Skład
wagowy
x
ziarnowy
1
x2
kruszywa do
Frakcja
Kruszywo Kruszywo ,,2’’·
,,3’’·
mieszanki
100
100
drobne
grube
kruszyw
próbnego
(F)
(G)
%
zarobu
[g]
1
2
3
4
5
6
7
0 /2
100
-
-
2/ 4
4/8
-
-
8/ 16
16/31,5
Razem
100
100
x1= x2=
100
KZ =
Wilgotność
naturalna
ωf = ......... ωg = ........
kruszywa (%)
Gęstość
nasypowa
ρ
kruszywa
nf = ........ ρng = .......
(kg/dm3)
4.3.2. Dobór rodzaju i klasy cementu do projektowanego betonu
Biorąc pod uwagę klasę oraz zastosowanie projektowanego betonu do projektowania użyto cementu ................................................................. .
(nazwa cementu i jego klasa)
4.3.3. Specyfikacja betonu
8
4.4. Ustalenie składu ilościowego próbnego zarobu mieszanki betonowej
4.4.1. Ustalenie objętości próbnego zarobu
Biorąc pod uwagę, że będziemy wykonywać pomiar konsystencji próbnego zarobu
na aparacie Ve – Be przyjęto objętość próbnego zarobu:
MZ = ............... dm3
4.4.2. Ustalenie ilości kruszywa (Kz) na Mz dm3 mieszanki betonowej.
Przyjmujemy, że na 1 dm3 mieszanki betonowej potrzeba 2 kg kruszywa.
KZ = .............................. (kg)
przyjęto ............. (kg)[ .................... (g)]
Wyliczamy masę poszczególnych frakcji kruszywa wpisując do tablicy 1 , kolumna 7.
4.4.3. Ustalenie wstępnej ilości zaczynu cementowego
Przyjmujemy, że masa zaczynu przygotowanego do projektowania metodą zaczynu stanowi min. 1/3 masy kruszywa.
KZ
Z1 =
= = ................. (g) przyjęto ................ (g) 3
4.4.4. Ustalenie stosunku cementowo–wodnego (c/w) oraz ilości składników zaczynu cementowego
Przybliżona wielkość stosunku cementowo–wodnego (ze względu na wytrzymałość
betonu i zastosowany cement):
C 2,5
(postawić znak ,,większy’’ lub ,,mniejszy’’ od 2,5)
W
Przekształcając wzór Bolomey’a:
C
f
dla C/W<2,5
cw =
1
A 1
− 5
,
0
W 1
lub
C
f
dla C/W≥2,5
cw =
1
A 2
+ 5
,
0
W 1
wyliczamy wartość C/W:
C
=
W
Wiedząc, że masa zaczynu (Z1) to Z1 = C1 + W1
C1 – ilość cementu w zaczynie cementowym,
W1 – ilość wody w zaczynie cementowym
należy rozwiązać układ równań:
C1 =…………
1
W
Z1 = C1 + W1 =……………
9
Ilości składników zaczynu cementowego:
(woda)
W1 = .......................................................... (g) (ml)
(cement)
C1 = ……………………………….. = ............ (g)
Sprawdzenie W1+C1=………………………………………(g) (powinno być równe Z1)
ĆWICZENIE NR 5B
4.5. Przygotowanie składników, wykonanie próbnego zarobu, pomiar konsystencji, objętości
próbnego
zarobu, zaformowanie
próbek
normowych
do
badań
wytrzymałości na ściskanie
4.5.1. Oprzyrządowanie stanowiska badawczego
a) .................................................................... e) ...........................................................
b) .................................................................... f) ...........................................................
c) .................................................................... g) ..........................................................
d) ....................................................................
4.5.2. Dobór rodzaju próbek do badań wytrzymałości na ściskanie betonu
Badanie wytrzymałości na ściskanie betonu można wykonać na próbkach:
a) walcowych : d = …………(mm) i h = …………(mm),
b) sześciennych o wymiarze boku d = ……..…………………………..(mm)
Biorąc pod uwagę maksymalną średnicę ziarn kruszywa grubego występującą w mieszance przyjęto, że do badań wytrzymałości na ściskanie zaformowane będą próbki sześcienne o wymiarach .................................... cm.
4.5.3. Przygotowanie form do zaformowania próbek
Formy przygotowujemy zgodnie z zaleceniami podanymi w instrukcji.
4.5.4. Przygotowanie aparatu Vebe do badań
Zapoznajemy się z instrukcją obsługi aparatu Vebe i przygotowujemy zgodnie z jej
wytycznymi aparat do wykonania pomiarów.
4.5.5. Przygotowanie składników mieszanki oraz zaczynu cementowego
a) odważamy poszczególne frakcje kruszywa wyliczone w tablicy 1, kolumna 7. Łaczna masa kruszywa powinna wynieść:
KZ = .............................. (g) [ .................. kg]
b) ważymy wiadro z mieszakiem
Mn = .................….... (g)
c) masa wody
W1 = ................... …..(g)
d) odważamy potrzebną ilość wody (W1) Mn + W1 = ....................…. (g)
10
w wiaderku z mieszakiem (Mn)
e) odważamy potrzebną ilość cementu
C1 = ......................... (g)
f) wykonujemy zaczyn cementowy Mn + W1 + C1 = ..............………. (g) (mieszanina cementu i wody)
4.5.6. Wykonanie mieszanki betonowej
Wykonujemy mieszankę betonową zgodnie z wytycznymi podanymi w instrukcji.
4.5.7. Pomiar konsystencji mieszanki betonowej metodą ……………
Wykonujemy pomiar zgodnie z procedura podaną w instrukcji. Uzyskano
następujące wyniki pomiaru: czas wibrowania ................ s co odpowiada konsystencji
....................
4.5.8. Pomiar objętości całkowitej próbnego zarobu
Objętość próbnego zarobu wynosi VZ = ................... (dm3)
3.5.9. Oznaczenie masy wiadra z mieszakiem i pozostałością zaczynu
Np = ................ (g)
4.5.10. Zaformowanie próbek do badania wytrzymałości na ściskanie
Postępujemy zgodnie z procedurą podaną w instrukcji.
4.5.11. Pielęgnacja próbek do badań wytrzymałości na ściskanie
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
ĆWICZENIE NR 5C
4.6. Ustalenie recepty laboratoryjnej na 1 m3 betonu w oparciu o dane z próbnego zarobu
4.6.1. Ustalenie składu próbnego zarobu
• masa wiadra z pozostałością zaczynu
Np = ............. (g),
• masa wiaderka z mieszakiem
Mn = ............. (g),
• masa pozostałego zaczynu Zp = Mn – N = ............. (g).
• masa zaczynu użytego do próbnego zarobu:
ZZ = Z1 – Zp = ............ - .............. = ............... (g)
• skład zaczynu użytego do próbnego zarobu (E=C/W=…………….):
ZZ
(woda)
WZ =
=
= ….................. (g)
→ [ ................. (dm3) (kg)]
1 + E
1
+
(cement) CZ = WZ · E = .......... · ............ = ............. (g) → [ ....................(kg)]
11
• skład kruszywa użytego do próbnego zarobu:
x1
kruszywo drobne
FZ = KZ ·
= ............ ·
= .................... (kg)
100
100
x2
kruszywo grube
GZ = KZ ·
= ............ ·
= ....................... (kg)
100
100
Zestawienie składników próbnego zarobu:
Tablica 2.
Składniki próbnego zarobu
Ilość
KRUSZYWO:
drobne ............................................ FZ = .................... (kg) (nazwa kruszywa)
grube .............................................. GZ = .................... (kg) (nazwa kruszywa)
CEMENT ........................................ CZ = .................... (kg)
(nazwa i klasa cementu)
WODA
WZ=...................(dm3)(kg)
4.6.2. Recepta laboratoryjna na 1m3 betonu
Z
F
Kruszywo drobne (...............................) F =
· 1000 =
· 1000 = ............. kg/m3
Z
V
(nazwa kruszywa)
Z
G
Kruszywo grube (..................................) G =
· 1000 =
· 1000 = ............. kg/m3
Z
V
(nazwa kruszywa)
CZ
Cement (...................................)
C =
· 1000 =
· 1000 = ............. kg/m3
Z
V
(nazwa cementu)
Z
W
Woda
W =
· 1000 =
· 1000 = ...........dm3 /m3
Z
V
W/C=…………………..
4.7. Sprawdzenie
recepty
laboratoryjne
i
parametrów
technicznych
projektowanego betonu
4.7.1. Ocena ilości cementu w recepcie laboratoryjnej na 1 m3 betonu wg PN-EN 206-1
Masa cementu w recepcie laboratoryjnej wynosi .................... (kg) a W/C=………
Ponieważ element zaformowany z zaprojektowanego betonu będzie pracował w klasie ekspozycji …………………..minimalna ilość cementu w 1 m3 betonu powinna wynosić nie
mniej niż………….kg, natomiast maksymalny stosunek w/c powinien wynosić…………...
Ilość cementu w recepcie na 1 m3 zaprojektowanego betonu oraz W/C
...................................................... powyższe wymagania.
12
(spełniają, nie spełniają)
4.7.2. Ocena kryterium zgodności dotyczącej wytrzymałości na ściskanie
Wyniki badań wytrzymałości na ściskanie betonowych próbek normowych po 28
dniach dojrzewania
a) Produkcja początkowa (do 50m3 betonu)
Tablica 3.
Numer
Wytrzymałość na ściskanie (MPa)
próbki
1
2
3
Średnia wytrzymałość na ściskanie fcm=
b) Produkcja ciągła
Tablica 4.
Nr próbki
Wytrzymałoś na ściskanie
(fcm-fci)2
po 28 dniach [MPa]
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Średnia wytrzymałość na
------
ściskanie fcm
-
liczba pobranych próbek n=…………….sztuk
-
średnia wytrzymałość na ściskanie z n wyników fcm=……………..MPa
-
średnie odchylenie standardowe populacji obliczone z n wyników
n
=
1
σ
∑( f
f
2
) =……………….
cm −
n −
ci
1 i=1
13
Zgodność wytrzymałości betonu na ściskanie ocenia się na próbkach badanych po
28 dniach dojrzewania dla:
• średniej wytrzymałości ze zbioru „n” niepokrywających się lub pokrywających się kolejnych wyników badania fcm (kryterium 1),
• każdego pojedynczego wyniku badania fci (kryterium 2)
Liczba „n” wyników
Kryterium 1
Kryterium 2
Produkcja
badań
Średnia z „n” wyników
Dowolny pojedynczy
wytrzymałości na
fcm
wynik badania fci
ściskanie w zbiorze
N/mm2
N/mm2
Początkowa
3
≥fck+4
≥fck-4
Ciągła
15
≥fck+1,48·σ
≥fck-4
Produkcja początkowa
a) kryterium 1
b) kryterium 2
...........................................................
..................................................................
...........................................................
..................................................................
...........................................................
..................................................................
...........................................................
..................................................................
Produkcja ciągła
a) kryterium 1
b) kryterium 2
...........................................................
..................................................................
...........................................................
..................................................................
...........................................................
..................................................................
...........................................................
..................................................................
4.7.3. Wnioski
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
14
4.8. Recepta na jeden zarób betoniarki
Pojemność nominalna betoniarki Vnb = ............. dm3
Obliczenie objętości użytkowej betoniarki:
Vub = Vnb · ε=……………………..
Współczynnik ε obliczono ze wzoru:
1000
1000
ε =
=
= ...............
Cz
Fz
Gz
+
+
+
+
ρ c n ρ f n ρ g n
ρnc - gęstość nasypowa cementu (1,1 kg/dm3)
ρnf – gęstość nasypowa kruszywa drobnego
ρng – gęstość nasypowa kruszywa grubego
patrz tablica 1
Recepta na jeden zarób betoniarki przy dozowaniu wagowym składników:
Vub
Cement
Cb = Cw ·
= ............. ·
= ...................... kg
1000
1000
Vub
Kruszywo drobne Fb = Fw ·
= ............. ·
= ....................... kg
1000
1000
Vub
Kruszywo grube
Gb = Gw ·
= ............ ·
= ...................... kg
1000
1000
Vub
Woda
Wb = Ww ·
= ........... ·
= ..................... dm3
1000
1000
5. Zakres materiału obowiązującego przy zaliczaniu
5.1. Zakres materiału obowiązującego przy zaliczaniu ćwiczenia 5 a
• projektowanie betonu metodą zaczynu,
• podstawowe oznaczenia i określenia dotyczące betonu zwykłego; klasy wytrzymałości na ściskanie betonów zwykłych i ciężkich,
• klasyfikacja betonów ze względu na: gęstość pozorną, pełnioną funkcję, miejsce wykonania, strukturę,
• spoiwa stosowane do betonów, dobór klasy cementu; transport, odbiór i
przechowywanie cementu; minimalna i maksymalna ilość cementu w mieszance
betonowej,
• zasady ustalania fcw,
• czynniki decydujące o urabialności mieszanki betonowej,
• zależność między wytrzymałością betonu na ściskanie po 28 dniach twardnienia a wytrzymałością określoną w innych terminach,
• dobór kruszywa do projektowanego betonu,
• zasady doboru optymalnej średnicy ziarn,
• metody uszlachetniania kruszyw, łączenie kruszyw naturalnych i łamanych,
15
5.2. Zakres materiału obowiązującego przy zaliczaniu ćwiczenia 5 b
• trzy podstawowe równania betonu, ograniczenia stosowania wzoru Bolomey’a,
• warunki dojrzewania betonu; średnia temperatura dobowa,
• klasy konsystencji mieszanek betonowych, zasady ich doboru, częstotliwość pomiaru zasady pomiaru,
• dozowanie składników betonu i wykonanie mieszanki betonowej,
• transport mieszanek betonowych,
• układanie i zagęszczanie mieszanki betonowej,
• pielęgnacja i ochrona twardniejącego betonu,
• oznaczenie zawartości powietrza w mieszance betonowej; rodzaje próbek i zasady doboru,
• oznaczenie konsystencji mieszanki betonowej metodą opadu stożka PN-EN 12350-2:2001,
• oznaczenie konsystencji mieszanki betonowej metodą Ve-Be PN-EN 12350-3:2001,
• oznaczenie konsystencji mieszanki betonowej metodą oznaczenia stopnia
zagęszczenia PN-EN 12350-4:2001,
• oznaczenie konsystencji mieszanki betonowej metodą stolika rozpływowego PN-EN
12350-5:2001,
• badanie gęstości mieszanki betonowej PN-EN 12350-6:2001,
• badanie zawartości powietrza w mieszance betonowej PN-EN 12350-7:2001,
• próbki do badań wytrzymałości na ściskanie betonu – rodzaje, zasady doboru
5.3. Zakres materiału obowiązującego przy zaliczaniu ćwiczenia 5 c
• badanie wytrzymałości na ściskanie próbek do badania PN-EN 12390-3:2002,
• badanie wytrzymałości na zginanie próbek betonowych PN-EN 12390-5:2002,
• badanie wytrzymałości na rozciąganie przy rozłupywaniu próbek PN-EN 12390-6:2002,
• badanie gęstości objętościowej pozornej betonu PN-EN 12390-7:2002,
• badanie głębokości penetracji wody pod ciśnieniem PN-EN 12390-8:2002,
• oznaczenie nasiąkliwości betonu
• oznaczanie odporności na działanie mrozu (metoda zwykła i przyspieszona)
• termin rozformowania próbek i sposób ich pielęgnacji,
• minimalna częstotliwość pobierania próbek do oceny zgodności pod względem wytrzymałości na ściskanie,
• kryteria zgodności dotyczące wytrzymałości betonu na ściskanie – ustalenie klasy betonu w oparciu o wyniki badania wytrzymałości na ściskanie próbek normowych