INFORMACJA

O WYNIKACH KONTROLI

„Udzielanie pomocy na usamodzielnienie wychowanków placówek opiekuńczo-

wychowawczych, resocjalizacyjnych, zakładów dla nieletnich oraz rodzin zastępczych”.

________________________________________________________________

1.

CHARAKTERYSTYKA KONTROLI

Temat kontroli: „Udzielanie pomocy na usamodzielnienie wychowanków placówek opiekuńczo

- wychowawczych, resocjalizacyjnych, zakładów dla nieletnich oraz rodzin zastępczych”.

Celem kontroli było dokonanie oceny skuteczności określonego w ustawie z dnia

29

listopada

1990

roku

o

pomocy

społecznej1

systemu

pomocy,

kierowanej

do usamodzielniających się wychowanków placówek opieki zastępczej w 2000 roku

i I kwartale 2001 roku, w tym:

- przygotowania organizacyjnego i kadrowego służb powiatowych,

- realizowania przez te służby zadań związanych z procesem usamodzielniania

wychowanków,

- prawidłowości wykorzystania środków przeznaczonych na usamodzielnianie wychowanków,

- efektów udzielonej pomocy.

Kontrolą podjętą z inicjatywy własnej Najwyższej Izby Kontroli objęto w okresie od

17 marca do 31 maja 2001 roku:

• 25 powiatowe centra pomocy rodzinie,

• 2 miejskie centra pomocy rodzinie,

1 Dz. U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414 ze zm.

• 2 miejskie ośrodki pomocy rodzinie,

• 5 miejskie ośrodki pomocy społecznej,

• 1 starostwo powiatowe,

• 1 urząd miejski.

Kontrola w jednostkach samorządu terytorialnego została przeprowadzona pod względem

legalności, gospodarności i rzetelności2.

W kontroli uczestniczyły Delegatury Najwyższej Izby Kontroli w Białymstoku, Gdańsku,

Kielcach, Lublinie, Łodzi, Rzeszowie, Szczecinie i Warszawie.

W toku kontroli zbadano:

- wielkość potrzeb związanych z usamodzielnianiem wychowanków,

- legalność

przyjętych

zasad,

warunków

i

kryteriów

udzielania

pomocy

w usamodzielnieniu,

- dostępność i skuteczność form pomocy,

- prawidłowość

wykorzystania

dotacji

z

budżetu

państwa

przeznaczonych

na usamodzielnianie wychowanków oraz środków otrzymanych na ten cel od innych

podmiotów.

2.

UWARUNKOWANIA

EKONOMICZNE

I

ORGANIZACYJNE

KONTROLOWANEJ DZIAŁALNOŚCI.

2.1

W wyniku reformy administracyjnej kraju, wiele zadań i kompetencji wykonywanych

dotychczas przez administrację rządową z dniem 1 stycznia 1999 r. przeszło w gestię nowych

jednostek samorządu terytorialnego, tj. powiatów i miast na prawach powiatu. Głównym

założeniem tych zmian było zapewnienie społecznościom lokalnym wpływu na świadczenie

usług publicznych z zakresu pomocy społecznej. Do realizacji tych zadań powołano powiatowe

centra

pomocy

rodzinie

lub

miejskie

ośrodki

pomocy

rodzinie,

które

ustawą

o pomocy społecznej zobowiązano do:

udzielania pomocy w integracji ze środowiskiem osobom opuszczającym placówki

opiekuńczo-wychowawcze, resocjalizacyjne, zakłady dla nieletnich i rodziny zastępcze,

zapewnienia pomocy pieniężnej i rzeczowej usamodzielnianym wychowankom oraz

pokrywania wydatków związanych z kontynuowaniem przez nich nauki.

W życiu wychowanków korzystających z różnych form opieki zastępczej przychodzi moment,

gdy muszą wejść w świat dorosłych. W tej mierze osoby te, zdane są na pomoc Państwa, której

formę

i

zakres

regulowały

w

okresie

od

1

stycznia

do

29

października

2000 roku przepisy ustawy o pomocy społecznej oraz przepisy rozporządzenia MP i PS z dnia

3 grudnia 1999 roku (o ile nie były one sprzeczne z tą ustawą), zaś od 30 października 2000 roku

do chwili obecnej określa ustawa o pomocy społecznej, (w szczególności art. 33p) oraz

rozporządzenie MP i PS z dnia 14 września 2000 roku wydane na podstawie dyspozycji zawartej

w art. 33p ust. 10 ustawy o pomocy społecznej.

2.2

Według danych GUS3 w Polsce w 2000 roku różnymi formami opieki zastępczej

objętych było ponad 132 tys. dzieci, tj. ponad 1,2 % populacji w wieku do 18 lat. Z opieki

instytucjonalnej korzystało 76.578 dzieci umieszczonych w 1.277 różnych placówkach,

(tj. domach dziecka, specjalnych ośrodkach szkolno – wychowawczych, młodzieżowych

ośrodkach

wychowawczych,

młodzieżowych

ośrodkach

socjoterapii,

ogniskach

wychowawczych, pogotowiach opiekuńczych), zaś 55.797 dzieci z rodzinnej formy opieki

2 art. 5 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (Dz. U. Nr 13, poz. 59 ze zm.)

3 Główny Urząd Statystyczny, Rocznik Statystyczny Rzeczpospolitej Polskiej 2000 Rok LX Warszawa

sprawowanej przez 43.378 rodzin zastępczych. Ze „Sprawozdania półrocznego i rocznego

z udzielonych świadczeń pomocy społecznej – pieniężnych, w naturze i usługach”,

sporządzonego przez Departament Pomocy Społecznej Ministerstwa Pracy i Polityki

Społecznej4, wynika że w 2000 roku na usamodzielnienie pełnoletnich wychowanków

wydatkowano ogółem 44.119 tys. złotych, co stanowiło 0,12 % łącznej kwoty wydatków

budżetowych powiatów i miast na prawach powiatu (35.748.901 tys. złotych)5, w tym:

• na pomoc pieniężną w usamodzielnieniu 6.390 wychowanków przeznaczono 26.964 tys.

złotych,

• na pokrycie kosztów kontynuowania nauki przez 4.349 pełnoletnich wychowanków

wydatkowano 12.858 tys. złotych,

• na wsparcie rzeczowe udzielone 1.190 wychowankom wydano 4.246 tys. złotych,

• na pomoc w zapewnieniu odpowiednich warunków mieszkaniowych 276 wychowankom

wydatkowano 51 tys. złotych,

• pomocy w uzyskaniu pracy udzielono 705 wychowankom.

Koszty pomocy w kwocie 39.822 tys. złotych, (tj. 90,2 % środków wydatkowanych na ten cel

w 2000 roku) sfinansowano z dotacji celowej z budżetu państwa, bowiem do 31 grudnia 2000

roku, zgodnie z art. 64 ust.8 ustawy z dnia 21 stycznia 2000 roku o zmianie niektórych ustaw

związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej6 – przyznawanie pomocy w formie

pieniężnej na usamodzielnienie oraz pokrywanie wydatków związanych z kontynuowaniem

nauki przez pełnoletnich wychowanków było zadaniem z zakresu administracji rządowej

realizowanym przez powiat. Koszty pozostałych świadczeń, tj. wyprawek rzeczowych,

zapewnienia odpowiednich warunków mieszkaniowych i pomocy w zatrudnieniu sfinansowały

powiaty ze środków własnych, przeznaczając na ten cel w 2000 roku łącznie 4.297 tys. złotych,

co stanowiło 0,04 % ogólnej kwoty zrealizowanych dochodów własnych (1.532.993 tys.

złotych)7.

3.

SYNTEZA

USTALEŃ

KONTROLI

I

OCENA

KONTROLOWANEJ

DZIAŁALNOŚCI.

3.1

W świetle ustaleń kontroli, Najwyższa Izba Kontroli krytycznie ocenia sposób realizacji i

skuteczność pomocy skierowanej w 2000 roku i I kwartale 2001 roku do pełnoletnich

wychowanków opieki zastępczej. Spośród 36 skontrolowanych jednostek udzielających wsparcia

wychowankom, NIK pozytywnie oceniła działalność tylko 4 centrów pomocy ( w Łańcucie,

Łodzi, Kielcach i Malborku), zaś do pozostałych jednostek wystosowano 152 różne wnioski

pokontrolne

mające

na

celu

usunięcie

stwierdzonych

nieprawidłowości.

Do ocen i wniosków zawartych w wystąpieniach pokontrolnych zastrzeżenia złożyli: Starosta

Powiatu Warszawskiego, Prezydent Miasta Krosna oraz dyrektor Powiatowego Centrum

Pomocy Rodzinie w Policach. Rozstrzygnięcia Komisji Odwoławczych NIK w powyższych

sprawach opisano w punkcie III niniejszej Informacji.

3.2

Z ustaleń kontroli NIK w 36 jednostkach wynika, że w 2000 roku pomocy

w usamodzielnieniu udzielono 1618 wychowankom, a w okresie od 1 stycznia do 31 maja 2001

4 wydanie broszurowe Warszawa, kwiecień 2001 opracował S. Konior główny specjalista

5 źródło Informacja NIK o wykonaniu budżetu w 2000 r.

6 Dz. U. Nr 12, poz. 136

7 źródło Informacja NIK o wykonaniu budżetu w 2000 r.

roku ze wsparcia skorzystało 881 wychowanków. Ogółem na realizację pomocy

w okresie 17 miesięcy wydatkowano łącznie 11.088 tys. złotych.

W wyniku analizy dokumentacji 950 usamodzielnionych wychowanków (tj. 38 % ogółu)

stwierdzono, że pomocy udzielano w ograniczonym zakresie głównie z uwagi na brak środków

finansowych. Jak wynika z ustaleń kontroli, niedobór środków finansowych był spowodowany

mało

precyzyjnym

rozpoznaniem

potrzeb

przez

większość

centrów

pomocy

i zaniżonym z tego względu planowaniem środków na usamodzielnianie wychowanków.

Kontrola NIK wykazała również, że informacje o zamiarze opuszczenia placówki przez

wychowanków

były

gromadzone

ze

zbyt

małym

wyprzedzeniem

czasowym,

co uniemożliwiało opracowanie rzetelnego programu usamodzielnienia wychowanków,

zabezpieczenia potrzeb mieszkaniowych oraz udzielenia pomocy w zatrudnieniu. Sytuacja

ta była również przyczyną nie uwzględnienia w bilansach potrzeb wszystkich wychowanków.

Przykładem tego było pominięcie wychowanków ze Specjalnych Ośrodków Szkolno –

Wychowawczych w Lublinie, Krasnymstawie i Olbięcinie, Niepublicznego Domu Dziecka im.

„Matki Weroniki” w Lublinie, Domu Dziecka w Krośnie oraz Domu Młodzieży SOS

w Lublinie - placówki socjalizacyjnej, sprawującej opiekę nad wychowankami wiosek

dziecięcych SOS, kontynuującymi naukę w Lublinie w szkołach ponadpodstawowych.

3.3

Niepokojącym zjawiskiem w 2000 roku było nie planowanie w budżetach powiatów

środków własnych na pomoc, która należała do zadań własnych. Udzielone wsparcie

wychowankom, prawie w całości, sfinansowano środkami dotacji celowej przekazanej powiatom

na realizację zadań z zakresu administracji rządowej. Pomimo zgłaszanych potrzeb, w budżetach

kontrolowanych centrów uwzględniono jedynie środki w granicach wyznaczonych wielkością

przyznanej dotacji celowej. Tylko w 9 spośród 36 skontrolowanych jednostek zaangażowano

środki własne w łącznej wysokości 474 tys. złotych na częściowe sfinansowanie tej pomocy.

Środki te nie były jednak planowane, a ich pozyskanie w trakcie roku było rezultatem doraźnych

starań podejmowanych przez niektórych dyrektorów centrów pomocy. Wobec niedostatku

środków finansowych, w większości centrów pomoc tę ograniczono do jednej formy lub prawie

całkowicie rezygnowano ze świadczenia pomocy rzeczowej, której udzielanie w 2000 roku

należało do zadań własnych powiatu.

Skutkiem nieuwzględnienia w budżetach samorządów powiatowych środków na wyprawki

rzeczowe było powstanie tzw. „nieewidencjonowanych” zobowiązań, gdyż odmowa tej pomocy

zwykle nie była potwierdzana stosownymi decyzjami administracyjnymi.

3.4

Z ustaleń kontroli NIK wynika, że wydatki 5 centrów pomocy zatwierdzone na 2001 rok

nie zabezpieczały zgłoszonych potrzeb. Z tego powodu, w bieżącym roku centra ograniczyły

zakres pomocy kierowanej do wychowanków. Stwierdzono, iż spośród 881 osób objętych

wsparciem (do 31 maja 2001 r.), 78 % skorzystało tylko z jednej formy pomocy,

tj. miesięcznych świadczeń na kontynuowanie nauki, pomimo iż osoby te miały prawo również

do pozostałych świadczeń.

3.5

Z analizy dokumentacji 950 wychowanków usamodzielnionych w okresie od

1 stycznia 2000 roku do 31 maja 2001 roku wynika, że spełniali oni warunki i kryteria

dochodowe

uprawniające

do

otrzymania

pomocy

pieniężnej

na

usamodzielnienie

i kontynuowanie nauki. Sytuację dochodową tych osób każdorazowo badali pracownicy socjalni,

dokumentując to w wywiadach środowiskowych. Prawidłowo także ( z wyjątkiem

4 przypadków) ustalono kwotę należnych świadczeń. Kontrola NIK wykazała, że

(z wyjątkiem jednego przypadku) środki dotacji z budżetu państwa na usamodzielnianie

wychowanków wykorzystano legalnie. Z naruszeniem zasad legalności, w 2000 roku

spożytkowano w MOPS w Radomiu dotację celową na realizację zadań z zakresu administracji

rządowej, z której sfinansowano koszty wyprawek rzeczowych dla wychowanków na łączną

kwotę 76 tys. złotych. Zgodnie z art. 10a pkt. 11 ustawy o pomocy społecznej, pomoc w tej

formie należała do zadań własnych powiatu i powinna być sfinansowana środkami własnymi.

Wojewoda Mazowiecki zażądał zwrotu dotacji wraz z należnymi odsetkami oraz jednocześnie

zawiadomił Rzecznika Dyscypliny Finansów Publicznych o naruszeniu dyscypliny finansów

publicznych określonej w art. 138 ust. 1, pkt. 4 ustawy z dnia 26 listopada 1998 roku o finansach

publicznych8. Dotacja ta, w dniu 4 lipca 2001 roku została zwrócona do budżetu Wojewody

Mazowieckiego.

3.6

Kontrola ujawniła, że w wyniku stosowania zawężonej i niekorzystnej dla wychowanków

interpretacji art. 33 p ustawy o pomocy społecznej oraz przepisów rozporządzeń wykonawczych

MP i PS, niektórzy pełnoletni wychowankowie pozbawieni zostali należnych im form pomocy.

Stwierdzono przypadki, w których pomoc ograniczono tylko do jednej formy, usprawiedliwiając

takie postępowanie werbalną treścią wniosku zainteresowanego, zwracającego się ogólnie

o przyznanie mu pomocy pieniężnej, bez wyszczególnienia jakiej. Przepisy ustawy, jak

i aktów wykonawczych nie nakładają jednak na wnioskodawcę obowiązku sprecyzowania

z jakiej formy pomocy chce skorzystać, a osobie spełniającej warunki określone w ustawie

przysługują wszystkie formy pomocy, chyba że świadomie z którejś zrezygnuje. Tym czasem:

♦ 687 wychowankom kontynuującym naukę po uzyskaniu pełnoletności przyznawano jedynie

pomoc pieniężną na koszty kształcenia, twierdząc że pozostałe formy pomocy materialnej w

okresie nauki są im zbędne. Zdaniem NIK, kontynuowanie nauki nie może być podstawą

„dyskryminacji finansowej” tych osób. W prawie do uzyskania pomocy, wszyscy

wychowankowie są równi i po spełnieniu ustawowych kryteriów przysługuje

im pomoc pieniężna i rzeczowa, a jeżeli nadal się uczą, są także uprawnieni

do częściowego zwrotu kosztów swojej edukacji. Uprawnienie to jest bowiem „dodatkową

zachętą” w podnoszeniu kwalifikacji przez osoby osierocone. Pomoc taka ma charakter

subsydiarny, a jej przyznanie nie jest równoznaczne z usamodzielnieniem wychowanka.

Ograniczenie

się

tylko

do

wypłat

świadczeń

na

kontynuowanie

nauki,

w przyszłości może spowodować skumulowanie zobowiązań z tytułu pozostałych form

pomocy

(tj.

jednorazowego

świadczenia

pieniężnego

i

wyprawki

rzeczowej),

co w znacznym stopniu pogłębi istniejące trudności finansowe tych jednostek i może być

przyczyną dalszego zmniejszania zakresu tej pomocy,

♦ w przypadku 68 wychowanków przyznanie świadczeń uzależniono od fizycznego

opuszczenia dotychczasowej rodziny zastępczej. W ocenie NIK takie warunkowanie pomocy

było niekorzystne i krzywdzące, bowiem większość wychowanków nie miała dokąd się

wyprowadzić, a centra nie były w stanie zapewnić im odpowiednich warunków

mieszkaniowych. Ponadto wychowanek po uzyskaniu pełnoletności jest osobą prawnie obcą

wobec dotychczasowych rodziców zastępczych. W oparciu o te przesłanki, Delegatura NIK

w Białymstoku wystąpiła z wnioskiem do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w

Białymstoku o stwierdzenie nieważności decyzji PCPR w Białymstoku odmawiających

przyznania

pomocy

2

wychowankom.

W

dniu

19

lipca

2001

r.

SKO

w Białymstoku stwierdziło nieważność decyzji dyrektora PCPR odmawiających przyznania

pomocy w usamodzielnieniu. W wyniku wszczętego postępowania, pomoc pieniężną

przyznano

jednemu

wychowankowi,

a

załatwienie

drugiej

sprawy

odłożono

do czasu nawiązania kontaktu z zainteresowanym,

♦ pomoc rzeczową adresowano jedynie do wychowanków instytucjonalnych form opieki,

bezzasadnie uznając, że rodziny zastępcze zapewniły swoim wychowankom odpowiednie

wyposażenie. W ocenie NIK, różnicowanie osób uprawnionych na podstawie

8 Dz. U. z 1998 r. Nr 155, poz. 1014 ze zm.

art. 33 p ustawy o pomocy społecznej ze względu na formę sprawowanej nad nimi opieki

było naruszeniem tej ustawy. Zgodnie z przepisami pomoc rzeczowa przysługuje wszystkim

usamodzielnianym i w zależności od indywidualnych potrzeb może być wykorzystana nie

tylko na wyposażenie mieszkania lub nabycie niezbędnych urządzeń domowych ale również

na pomoce naukowe, sprzęt rehabilitacyjny lub sprzęt, który może być wykorzystany do

podjęcia zatrudnienia.

3.7

Blisko 1/3 indywidualnych planów i programów usamodzielnień wychowanków nie

odpowiadała wymogom określonym w rozporządzeniach wykonawczych, bowiem nie określono

w nich sposobu :

- wspierania osób usamodzielnianych w kontaktach z rodziną i środowiskiem,

- uzyskania wykształcenia lub kwalifikacji zawodowych zgodnych z możliwościami

i aspiracjami wychowanków,

- nabycia uprawnień do ubezpieczenia zdrowotnego,

- uzyskania odpowiednich warunków mieszkaniowych,

- uzyskania zatrudnienia,

W planach nie podawano szczegółowych terminów realizacji zadań związanych

z usamodzielnianiem wychowanków lecz ograniczono się do wskazania orientacyjnych ram

czasowych ich realizacji, np. „planowane zakończenie nauki – czerwiec 2001 r.”, „pomoc

w podjęciu zatrudnienia po ukończeniu nauki i zdobyciu kwalifikacji – termin 2003 r.”

3.8

Wyniki kontroli NIK wskazały również, że centra pomocy w Bielsku Podlaskim,

Gryfinie, Łańcucie, Mińsku Mazowieckim, Opolu Lubelskim, Otwocku, Radomsku, Słupsku,

Skarżysku Kamiennej były w niewystarczającym stopniu przygotowane organizacyjnie

i kadrowo do wspomagania procesu integracji wychowanków ze środowiskiem. Zadanie to,

łącznie z innymi związanymi z prowadzeniem placówek opiekuńczo-wychowawczych

i rodzin zastępczych, wykonywali tam jednoosobowo pracownicy, nie mający kwalifikacji

pracownika socjalnego, określonych w dziale III rozdziale 2 ustawy o pomocy społecznej.

W ocenie NIK szczupłość obsady kadrowej oraz niewystarczające przygotowanie merytoryczne

tych pracowników były głównymi przyczynami nieprawidłowości w przyznawaniu pomocy, a

także znacznych opóźnień w załatwianiu wniosków zainteresowanych. Spośród 36 jednostek

objętych kontrolą, jedynie w 4 terminowo przyznawano pomoc, zaś w pozostałych jednostkach

stwierdzono przypadki wydawania decyzji po upływie kilkudziesięciu, a nawet blisko 400 dni od

daty złożenia wniosku. Tylko nieliczne z tych opóźnień można było uznać za uzasadnione.

3.9

Kontrola NIK wykazała, że w większości centrów pomocy nie podejmowano prób

nawiązania współpracy z organizacjami pozarządowymi, stowarzyszeniami czy też fundacjami

zajmującymi

się

niesieniem

pomocy

osobom

znajdującym

się

w

potrzebie.

Do podmiotów tych nie zwracano się o udzielenie pomocy usamodzielnianym wychowankom,

albowiem w ich ocenie nie zachodziła taka potrzeba.

Pomimo upływu ponad 2 lat od utworzenia powiatowych centrów pomocy rodzinie,

3/4 skontrolowanych jednostek nie opracowało dokumentów pod nazwą „Powiatowa strategia

rozwiązywania problemów społecznych”, mimo obowiązku wynikającego z dyspozycji zawartej

w art. 10a, pkt. 2 ustawy o pomocy społecznej. W jednostkach, w których dokument ten został

opracowany, kwestie związane z usamodzielnianiem wychowanków zostały całkowicie

pominięte lub ujęte w sposób uogólniony.

4.

UWAGI I WNIOSKI

Ustalenia kontroli uzasadniały skierowanie do kierowników centrów pomocy rodzinie

152 wniosków pokontrolnych, w których postulowano o:

- podjęcie działań zmierzających do zwiększenia aktywności w uzyskiwaniu bliższych

informacji o zamiarach związanych z usamodzielnianiem się wychowanków placówek

opiekuńczo-wychowawczych, w terminach umożliwiających precyzyjne zaplanowanie

niezbędnych środków finansowych na udzielenie im pomocy,

- uwzględnienie w budżetach jednostek środków na realizację zadania własnego powiatu,

jakim jest usamodzielnianie wychowanków,

- podjęcie działań w celu przyznania należnej pomocy wszystkim usamodzielniającym się

wychowankom, którzy w 2000 roku, na skutek błędnej interpretacji przepisów, otrzymali

pomoc tylko w jednej formie, a także tym, którym odmówiono przyznania takiej pomocy z

uwagi na zamieszkiwanie w rodzinie zastępczej po ukończeniu 18 roku życia,

- podjęcie działań mających na celu objęcie pomocą w usamodzielnieniu również

wychowanków specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych, domów młodzieży SOS,

zakładów poprawczych oraz niepublicznych domów dziecka,

- podjęcie przedsięwzięć zapewniających bezzwłoczne załatwianie wniosków o udzielenie

pomocy w usamodzielnianiu się osób uprawnionych na podstawie art. 33p ustawy

o pomocy społecznej i terminowe wydawanie decyzji ,

- udzielanie pomocy pieniężnej na wniosek osoby usamodzielnianej zaopiniowany przez

opiekuna, po uprzednim przygotowaniu indywidualnego programu usamodzielnienia,

- realizację zadań związanych z oceną i modyfikowaniem indywidualnych programów

usamodzielniania i dokumentowania tych faktów zapisami w programach usamodzielniania,

- opracowanie powiatowej strategii rozwiązywania problemów społecznych zgodnie

z wymogami art. 10a pkt. 2 ustawy o pomocy społecznej z uwzględnieniem problematyki

pomocy w usamodzielnieniu się wychowanków placówek określonych w rozporządzeniu

Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 14 września 2000 r.,

- przedstawianie radom powiatów, zgodnie z wymogami art. 47a ust. 6 i 7 ustawy

o pomocy społecznej, problematyki związanej z usamodzielnianiem wychowanków oraz

wynikających z tego potrzeb.

W związku ze stwierdzonymi trudnościami w realizacji zadań własnych powiatu określonych w

art. 33p ustawy o pomocy społecznej, NIK uważa, że Rada Ministrów powinna podjąć działania

w celu znalezienia właściwych rozwiązań w zakresie wspierania inicjatyw lokalnych do

tworzenia odpowiednich warunków mieszkaniowych w formie hosteli, przydziału lokali z

zasobów komunalnych, dofinansowania wkładów mieszkaniowych dla osób usamodzielnianych

itp.

oraz

zastosowania

mechanizmów

ułatwiających

pracodawcom

zatrudnianie

usamodzielnianych wychowanków.

Nadesłane odpowiedzi wskazują, że podjęcie czynności kontrolnych przez Najwyższą

Izbę Kontroli było całkowicie uzasadnione. Oprócz wyeliminowania stwierdzonych

nieprawidłowości, do efektów tej kontroli należy zaliczyć:

⇒ uregulowanie zaległych zobowiązań z tytułu pomocy pieniężnej i rzeczowej wobec

119 osób,

⇒ deklaracje wypłaty w bieżącym roku należnych świadczeń 80 wychowankom, bezpośrednio

po otrzymaniu wnioskowanych kwot,

⇒ skierowanie do ponownego rozpatrzenia spraw 2 wychowanków, w których odmowa

udzielenia pomocy w usamodzielnieniu na wniosek Delegatury NIK w Białymstoku została

uchylona przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Białymstoku. W wyniku wszczętego

postępowania,

pomoc

pieniężną

przyznano

jednemu

wychowankowi,

a załatwienie drugiej sprawy odłożono do czasu nawiązania kontaktu z tą osobą,

⇒ wszczęcie postępowania wobec 45 wychowanków, których potrzeby w zakresie

usamodzielnienia zostały pominięte w 2000 roku,

⇒ ujawnienie kwoty 41,6 tys. złotych wydatkowanej z naruszeniem przepisów prawa oraz

innych nieprawidłowości finansowych w wysokości 1,2 tys. złotych.