Lukian z Samosaty – „ Rozmowy bogów”

Lukian z Samosat(y) – rzymski retoryk i satyryk, piszący po grecku, sofista. Zmarł prawdopodobnie w Atenach. Uważany jest za

twórcę satyry społecznej. Pod jego imieniem zachowało się 79 utworów prozaicznych, 2 parodie tragiczne oraz 53 epigramy (nie

wszystkie autentyczne). Najwcześniejsze są pisma retoryczne na temat mitologiczne i historyczne, czasem ujęte w formę fikcyjnych

mów sądowych. Jego najdojrzalszym i najbardziej charakterystycznym dziełem są dialogi, zwłaszcza dialogi satyryczne, których

większość powstała w Atenach.

1. Prometheusa i Dzeusa

Zeus rozmawia z Prometeuszem, ten chce aby bóg go zwolnił z kary, w zamian chce mu ofiarować okup, który

ma mu się przydać. Ostrzega Zeusa, o tym aby nie spółkował z córką Nereusa, bo to zrzuci go z tronu. Zeus nie wierzy w

to, ale daje się przekonać. Każe Hefajstosowi uwolnić Prometeusza.

2. Erosa i Dzeusa

Eros prosi Zeusa o przebaczenie, mówi że jest młody i może popełniać błędy, Zeus mówi że jest stary. Bóg skarży

się że kobiety się go boją, nie zakochują się w nim. Eros mówi Zeusowi, aby był dla kobiet milszy, inaczej chodził, nie

nosił pioruna ze sobą itp. Zeus się skarży że jest z kobietami za dużo kłopotu.

3. Dzeusa i Hermesa

Obaj rozmawiają o Ijonie, która przez zazdrość Hery została przemieniona w jałówkę. Obaj obmyślają plan jak

dziewczynę przemienić znów w siebie. Dzeus mówi aby Hermes zabił jej pasterza Argosa, a dziewczynę wywiózł do

Egiptu, gdzie zostanie boginią tamtych.

4. Dzeusa i Ganimedesa

Dzeus porywa pod postacią orła z ziemi Ganymedesa, który pasł krowy. Mówi mu że zostanie nieśmiertelny i

zostanie ich sługą tu na górze. Ganymedes się upiera, że chce do domu, do ojca, swoich krów. Dzeus jednak nie daje się

przekonać. Mówi mu że tutaj jest lepiej niż na ziemi, dużo zabaw, nektar itp. mówi mu że będą razem spali, po czym

Ganymedeusz mówi że krzyczy, kopie i się kręci przez sen, na co Dzeus że w takiej sytuacji będzie go tulił i całował.

Każe Hermesowi nauczyć G. podawać puchar.

5. Hery i Dzeusa

Zarzuca Hera Dzeusowi, że odkąd porwał G, nie zajmuje się nią tak jak wcześniej. Hera jest zazdrosna o

chłopaka, mówi Dzeusowi że jest pederastą i źle to wygląda jak całuje tego G. na co Zeus, że G. ma podawać kielich

tylko jemu, a jej niech podaje jej syn.

6. Hery i Dzeusa

Bogowie kłócą się dalej, Hera zdradza mężowi że chłopak się w niej kocha. Oburzony Zeus postanawia zrobić z

chmury podobieństwo Hery, by młody z nią obcował w łóżku. A jeśli raczy o tym opowiadać zostanie zesłany do Hadesu.

Dzeus nie chce się zbytnio pozbywać swojego sługi.

7. Hefajsta i Apollona

Rozmawiają o dziecku Maji , jest no noworodek o dość śliskich rączkach, okrada każdego z bogów. np. Zeusowi

ukradł berło i piorun, Posejdonowi trójząb, Hefajstosowi obcęgi itp.

8. Hefajsta i Dzeusa

Zeus chce aby Hefajstos rozwalił mu siekierą głowę, okazuje się jednak że zrodziła mu się na głowie córka, która

tańczy tańce wojenne.

9. Posejdona i Hermesa

Posejdon chce się widzieć z Dzeusem, jednak Hermes go odprawia,bo mówi, że źle się czuje po porodzie. Bóg

morza nie może w to uwierzyć że jego brak urodził. Hermes mówi że zrodziło się z jego głowy i że on jest chyba i matką

i ojcem dziecka, które nazywa się Dionysos, a nie tak jak w przypadku dziecka z Smele, gdzie jak ona umierała w

płomieniach Dzeus wyjął z niej 7miesięczny płód i wsadził sobie w udo.

10. Hermesa i Heliosa

W poleceniu Dzeusa, Hermes przyszedł do Heliosa, by ten zrobił dłuższą noc, aby jeszcze nie płynął, bo Dzeus

płodzi nowego super boga.

11. Afrodyty i Seleny

12. Afrodyty i Erosa

Rozmawiają o wybrykach miłosnych do jakich skłania wszystkich wkoło na olimpie jak i na ziemi Eros.

13. Dzeusa, Asklepiosa, i Heraklesa

Kłócą się, wymyślają sobie nawzajem o to który powinien leżeć wyżej, Dzeus mówi że Asklepios będzie leżał

wyżej od Heraklesa, bo przecież umarł prędzej.

14. Hermesa i Apollona

Apolo skarży się że nie ma szczęścia w miłości, że jest mu bardzo ciężko po śmierci jego syna Ojbalosa z

Lakonii. Mówi że sam go niechcący zabił. Chłopak zmarł od dostania dyskiem w głowę.

15. Hermesa i Apollona

Plotkują o miłostkach swoich i innych.

16. Hery i Latony

Mówią o zrodzonych dzieciach Dzeusowi, mówią że najlepsze dzieci rodzi Hefajstos. Później o Apollinie, że

ludzi oszukuje w swoich fabrykach. Potem znów o dzieciach swoich. Latoja mówi Herze, że Dzeus pewnie niedługo

znów zejdzie na ziemię w postaci byka lub łabędzia i zmajstruje sobie nowe dzieci.

17. Apollona i Hermesa

Hermes opowiada Apollinie historię o Afrodycie i Aresie którzy zostali związani ze sobą przez Hefajstosa. Ten

zaś polował na nich, złapał ich w sieć nagich jak byli sobą zajęci. Ares z początku chciał uciekać, jak nie dał rady zaczął

prosić o litość. Nie puścił ich, wystawia ich i pokazuje bogom ten akt cudzołóstwa. Aż Hermes zachciał być tak związany

miast Aresa, bo Afrodyta to najpiękniejsza kobieta na świecie, gwarantuje Apollinowi że jeśli pójdzie tam i zobaczy to

sam zechce być na jego miejscu.

18. Hery i Dzeusa

Mówią o Dionysosie, o tym jak pędzi wino i jakie ma to konsekwencje na ziemi. Dzeus jednak broni syna, mówi

że to nie syn jest winny i jego napój tylko jego nadużywanie.

19. Afrodyty i Erosa

Afrodyta pyta się syna, dlaczego nie może pokonać Ateny, skoro jest niemalże niezwyciężony. Mówi że jej się

boi bo ona patrzy spod łba i mu grozi. A złapać Aremidy nie może bo ona ucieka mu w góry, itp.

20. Boginie przed sądem

Na sędziego zostaje zaproponowany Parys. Mówią że będzie sprawiedliwym sędzią, idą po niego. Afrodyta się

pyta Hermesa czy jest kawalerem, Atena się oburza i mówi że to nie jest jej sprawa. Chłopak miał rozstrzygnąć która z

nich jest najpiękniejsza. Najładniejszej ma dać jabłko. Każe się każdej z nich rozebrać, nie mogą się zdecydować,

postanawia każdą obejrzeć osobno. Hera za wybranie jej proponuje mu Azję, Atena wieczne zwycięstwo w walkach jako

wojownik, Afrodyta oferuje mu Helenę, równie piękną jak ona i gwarantuje że dziewczyna z nim zamieszka. Bogini

przedstawia mu cały plan uwodzenia Heleny, że musi jechać do Sparty aby dziewczyna go zobaczyła, reszta należy już do

niej i jej dwójki synów – Erosa i Uroka. Podarował jabłko Afrodycie.

21. Aresa i Hermesa

Ares chce się zbuntować przeciw Dzeusowi i opowiada o tym Hermesowi, ten jednak nie chce słuchać.

22. Pana i Hermesa

Pana oświadcza Hermesowi, że jest jego synem, z matki Pelopony z Arkadii, kiedy to bóg w postaci kozła z nią

żył na ziemi. Chłopak był podobny do kozła. Jednak z Dionizosem się dobrze dogadywał, grał na pozytywce. Mówi

chłopakowi by nie zwracał się do niego ojcze, bo się wstydzi takiego dziecka.

23. Apollona i Dionysosa

Plotkują na temat 3 synów Afrodyty, że się strasznie od siebie różnią.

24. Hermesa i Maji

Hermes skarży się na nadmiar pracy, mówi że sam jeden musi wszystko robić za dnia jak i w nocy. Między

innymi: sprząta po kolacjach, jest posłańcem, Plutonowi duszę przeprowadza, podaje ambrozję, wodzi nieboszczyków,

asystuje przy sądzie.

25. Dzeusa i Heliosa

Helios przeprasza Dzeusa że powierzył swojemu synowi powożenie wozem, nie przewidział nieszczęścia. Siosty

chłopaka pochowały w miejscu wypadku, Hermes na nowo musiał zbijać wóz bo był połamany.

26. Apollona i Hermesa