W przypadku pytań lub wątpliwości skontaktuj

Wykopy, doły, rowy

się z najbliższym specjalistą BHP lub wejdź na:

www.skanska.pl/bhp,

one.skanska/bhp

3.1

Standard pracy

Standard ten:

Roboty ziemne prowadzone w wykopach, rowach lub dołach wiążą się z wysokimi zagrożeniami, które bagatelizowane mogą skutkować groźnymi wypadkami. Największe

• zawiera

wymagania

wynikające z prawa

zagrożenia stwarzają niezabezpieczone, głębokie wykopy wąskoprzestrzenne. W sytuacji i norm polskich

załamania się gruntu pracownicy w wykopie nie mają szans na ucieczkę.

oraz wewnętrznych

uregulowań Skanska S.A.

•

jest obligatoryjny dla

wszystkich jednostek

Skanska S.A.

• pomaga

zapewnić

bezpieczne i skuteczne

praktyki podczas prac.

A. Wstęp

4. Maszyny, urządzenia, narzędzia i sprzęt pomocniczy stosowane przy robotach 1. Wykopy są budowlami ziemnymi należącymi w wykopach, dołach lub rowach powinny być do kategorii stałych lub tymczasowych sprawne technicznie oraz posiadać wymagane konstrukcji określanych jako obiekty certyfi katy. Osoby je obsługujące muszą budowlane.

posiadać wymagane uprawnienia i badania 2. Wykopy

klasyfi kujemy ze względu na ich lekarskie.

przeznaczenie oraz głębokość. Ma to istotny 5. Pracowników zatrudnionych w warunkach wpływ na zabezpieczenie wykopów oraz zagrożeń wynikających z oceny ryzyka właściwą organizację pracy podczas ich zawodowego dla zadania należy wyposażyć wykonywania.

w odpowiednią odzież, obuwie i sprzęt 3. Po względem szerokości dna wykopy dzielimy na: ochronny. Należy ich także zapoznać

• wąskoprzestrzenne – o szerokości dna z zasadami jego stosowania.

mniejszej lub równej 1,5 m

6. Roboty szczególnie niebezpieczne należy

• szerokoprzestrzenne – o szerokości dna prowadzić w minimum dwuosobowej

większej niż 1,5 m.

obsadzie. Ponadto, trzeba zadbać o środki 4. Pod względem głębokości wykopy dzielimy na: techniczno-organizacyjne zapewniające

• płytkie – o głębokości mniejszej lub równej bezpieczeństwo na stanowiskach pracy oraz 1m

skuteczną asekurację i ewakuację w przypadku

• średniogłębokie – o głębokości nie większej wystąpienia takiej potrzeby.

niż 3 m

7. Roboty ziemne należy prowadzić na podstawie

• głębokie – o głębokości większej niż 3 m.

projektu określającego położenie instalacji i urządzeń podziemnych, które mogą znaleźć B. Działania przed rozpoczęciem robót się w zasięgu prowadzonych robót.

8. Podstawowym dokumentem w zakresie BHP, 1. Prace ziemne muszą być prowadzone niezbędnym do rozpoczęcie i prowadzenia pod nadzorem doświadczonych

robót w wykopach, dołach lub rowach jest i wykwalifi kowanych osób, posiadających Instrukcja Bezpiecznego Wykonywania Robót wiedzę z zakresu BHP.

(IBWR) dla konkretnego zadania.

2. Należy dokładnie sprawdzać kompetencję 9. IBWR należy opracować korzystając z Planu powyższych osób.

Bezpieczeństwa, Ochrony Zdrowia i Środowiska 3. Wszyscy pracownicy zatrudnieni przy pracach (BOZiŚ), Oceny Ryzyka dla Zadania oraz projektu w wykopach, dołach lub rowach muszą wykonawczego dla konkretnego rodzaju robót.

posiadać wymagane kwalifi kacje zawodowe 10. Do przeprowadzenia oceny ryzyka i zdrowotne. Powinni być także przeszkoleni zawodowego dla zadania konieczne jest w dziedzinie BHP adekwatnie do zakresu ustalenie wszystkich zagrożeń mogących prowadzonych prac oraz zapoznani z ryzykiem wystąpić w procesie prowadzenia robót Wersja 1.0

zawodowym dla zadania.

w wykopach, dołach lub rowach.

Standard 3.1

1

11. Miejsca niebezpieczne należy ogrodzić spękanych skałach i nienawodnionych i oznakować poprzez umieszczenie tablic piaskach.

z napisami ostrzegawczymi.

13. W przypadku przekroczenia podanych w pkt.12

12. Każdorazowe rozpoczęcie robót ziemnych głębokości wykopu szerokoprzestrzennego, należy poprzedzić sprawdzeniem stanu lecz nie więcej niż do 4 m, należy stosować zabezpieczeń wykopu, w tym głownie obudów bezpieczne nachylenie skarp (Rys. 6).

ścian lub nachylenia skarp.

13. Na czas zmroku i nocy wykop należy skutecznie zabezpieczyć przed możliwością wpadnięcia do niego osób postronnych oraz zaopatrzyć Rys. 1 Prawidłowe

zabezpieczenie wykopu

w czerwone światło ostrzegawcze.

14. Jeśli teren, na którym prowadzone są wykopy nie może być ogrodzony, należy zapewnić stały nad nim nadzór.

C. Działania podczas prowadzenia robót.

1. Wszystkie zagłębienia w terenie: wykopy, rowy, doły itp. należy zabezpieczać barierami ochronnymi o wysokości 1,1 m, ustawionymi Rys. 6 Bezpieczne nachylenie skarp w odległości nie mniejszej niż 1 m od krawędzi Rys. 2 Składowanie urobku

zagłębienia (Rys. 1).

14. Zabezpieczenie ścian wykopu głębszego 2. W przypadku uzasadnionych względów niż 4 m powinno być wykonane zgodnie bezpieczeństwa, niezależnie od ustawionych ze specjalnie opracowaną dokumentacją balustrad, wykopy, doły i rowy należy szczelnie projektową.

zakrywać, w sposób uniemożliwiający 15. Ściany wykopów szerokoprzestrzennych wpadnięcie do nich (Rys. 1).

można także zabezpieczać stosując: 3. Odspajanego gruntu nie wolno składować przy

• ścianki

berlińskie

krawędzi wykopu.

• palisady

4. Wzdłuż krawędzi wykopu należy pozostawić

• grodzice stalowe – ścianka szczelna wolny pas terenu o szerokości min. 0,6 m (Rys. 2).

• ścianki

szczelinowe.

5. W przypadku zastosowania przykrycia 16. Metody zabezpieczania ścian wykopów wykopu, rowu lub dołu, zamiast balustrady zostały opisane w standardzie szczegółowym teren robót można oznaczyć za pomocą lin

„3.3 Obudowy ścian, szalunki, zabezpieczenia”.

Rys. 3 Ruch środków

lub taśm umieszczonych wzdłuż wykopu, 17. Ażurowe zabezpieczenia ścian wykopów transportu obok wykopów

rowu lub dołu, na wysokości 1,1 m można stosować tylko w gruntach zwartych.

i w odległości 1 m od krawędzi zagłębienia.

18. W okresie zimowym zabronione jest stosowanie 6. Studzienki należy zabezpieczać trwałymi, ażurowego zabezpieczenia ścian wykopu.

wytrzymałymi i właściwie przymocowanymi 19. Podczas wykonywania koparką wykopów nakryciami.

wąskoprzestrzennych należy montować 7. Ruch środków transportu obok wykopów obudowę z zabezpieczonej części wykopu lub może odbywać się poza granicą klina stosować obudowę prefabrykowaną.

naturalnego odłamu gruntu (Rys. 3).

20. Obudowy prefabrykowane należy montować 8. Pracująca koparka powinna być ustawiona z użyciem wcześniej przewidzianych urządzeń w odległości co najmniej 0,6 m od wykopu, mechanicznych.

poza granicą klina naturalnego odłamu 21. Przy wykonywaniu wykopów ze skarpami gruntu. Wokół niej należy wyznaczyć strefę o bezpiecznym nachyleniu, należy: niebezpieczną i odpowiednio ją oznakować

• zabezpieczyć w pasie terenu przyległym (Rys. 4).

do górnej krawędzi skarpy spadki 9. Ściany wykopów głębszych niż 1 m należy umożliwiające łatwy odpływ wód

skutecznie zabezpieczać poprzez obudowy opadowych, o szerokości równej

(Rys. 5).

trzykrotnej głębokości wykopu

10. Ściany wykopów szerokoprzestrzennych należy

• na bieżąco likwidować naruszenie Rys. 4 Odległość koparki

od wykopu

zabezpieczać przez skarpowanie, przy czym struktury gruntu skarpy usuwając nachylenie skarp zależy od głębokości wykopu naruszony grunt, przy zachowaniu oraz kategorii gruntu.

bezpiecznych nachyleń skarpy we

11. Nachylenie skarpy zmienia się w zależności od wszystkich jej punktach

rodzaju gruntu, który ją tworzy oraz głębokości

• monitorować stan skarpy po deszczu, wykopu.

mrozie oraz dłuższej przerwie w pracy.

12. Dopuszcza się wykopy szerokoprzestrzenne 22. Wykonywanie wykopów nieumocnionych o ścianach pionowych lub ze skarpami jest dozwolone przy spełnieniu następujących o nachyleniu większym od bezpiecznego, gdy warunków:

brzeg skarpy jest nieobciążony, a głębokość

• wykopy o ścianach pionowych, bez wykopu nie przekracza:

rozparcia lub podparcia mogą być

• 4 m – w skałach litych odspajanych wykonywane w gruntach zwartych

mechanicznie

tylko do głębokości 1 m oraz gdy teren

• 1,25 m – w gruntach spoistych i mało przy wykopie nie jest obciążony w pasie spoistych, jak: piaski gliniaste, pyły, lessy, o szerokości równej głębokości wykopu gliny zwałowe

• wykopy o głębokości powyżej 1 m, lecz Rys. 5 Zabezpieczenie ścian

wykopów obudowami

• 1 m – w rumoszach, zwietrzelinach, nie większej niż 2 m można wykonywać, 2

jeśli pozwalają na to badania gruntu Zabrania się:

i dokumentacja geologiczno – inżynierska.

1. Jednoczesnego prowadzenia innych robót 23. Zabezpieczenie ścian wykopu głębszego w miejscu wykonywania wykopu.

niż 4 m powinno być wykonany zgodnie 2. Tworzenia nawisów, podkopywania bądź

ze specjalnie opracowaną dokumentacją podcinania skarp.

projektową.

3. Przebywania ludzi w zasięgu działania 24. Wzdłuż krawędzi wykopu należy pozostawić naczynia roboczego maszyny.

wolny pas terenu o szerokości min. 0,6 m.

4. Transportowania ludzi do wykopu lub 25. Wykopy o głębokości powyżej 1 m należy z wykopu za pomocą naczynia roboczego wyposażyć w bezpieczne zejścia za pomocą maszyny.

schodni lub drabin, przy czym odległość 5. Przebywania pracowników w wykopie między zejściami nie powinna przekraczać podczas transportowania do niego 20 m.

materiałów.

6. Przebywania ludzi pomiędzy ścianą wykopu D. Działania po częściowym lub całkowitym a koparką, nawet w czasie postoju.

zakończeniu prac.

7. Schodzenia do wykopu oraz wychodzenia 1. Demontaż zabezpieczeń wykopu należy z niego po rozporach lub innych elementach prowadzić od jego dna, usuwając je w miarę obudowy.

zasypywania wykopu.

8. Używanie elementów obudowy wykopu 2. Zabezpieczenia wykopu można usuwać niezgodnie z jej przeznaczeniem.

jednoetapowo z wykopów wykonanych: 9. Napełniania pojemników do transportu

• w gruntach spoistych – na głębokości do urobku powyżej ich górnej krawędzi lub 0,5 m

równo z nią.

• w pozostałych gruntach – na głębokości do 10. Włączania mechanizmu obrotu maszyny 0,3 m.

roboczej w trakcie napełniania naczynia roboczego gruntem.

E. Postępowanie w przypadku znalezienia 11. Przemieszczania maszyny roboczej po niebezpiecznych przedmiotów.

pochyleniach przekraczających dopuszczalny 1. W przypadku natrafi enia na przedmioty stopień określony w dokumentacji techniczno metalowe, zardzewiałe, przypominające

– ruchowej maszyny.

pociski, rakiety, głowice lub inną amunicję 12. Wykonywania robót ziemnych pod czynnymi, należy przerwać roboty i zachować szczególną napowietrznymi liniami energetycznymi ostrożność.

w odległości mniejszej niż to określają 2. Przedmiotów takich nie wolno dotykać.

przepisy szczegółowe.

3. Trzeba zapewnić stały nadzór nad nimi do 13. Przebywania ludzi w kabinie pojazdu do czasu przybycia odpowiednich służb.

transportu wykopanego gruntu w czasie 4. Teren znaleziska należy ogrodzić i oznakować załadunku jego skrzyni, gdy kabina pojazdu tablicą: „Uwaga – niewybuchy!” .

nie jest konstrukcyjnie wzmocniona.

5. O znalezisku trzeba powiadomić kierownictwo 14. Wysuwanie lemiesza maszyny roboczej poza budowy oraz inne organa, a następnie czekać krawędź klina odłamu gruntu.

na przybycie odpowiednich służb.

15. Używania maszyn roboczych na gruntach gliniastych podczas ulewnego deszczu.

Wersja 1.0

Standard 3.1

3