Tekstologia to – nauka o tekstach, lingwistyka tekstu, teoria tekstu, gramatyka tekstu Podział tekstologii:
1. teoretyczna (teoria tekstu)
2. opisowa (zajmuje się konkretnymi tekstami) 3. stosowana (obejmuje działania tekstotwórcze)
•
edytorstwo (krytyka tekstu)
•
semantyka (opracowuje zasady grupowania)
•
przetwarzanie
Etymologia – badanie pochodzenia i znaczenia wyrazu Cechy tekstu:
– nadawca
– odbiorca
– gatunek
– środki artystyczne
– działania na tekście
– styl
– odmiana
Tekst – makroznak, samodzielny komunikacyjnie (nadawca, odbiorca, intencja, gatunek, styl, odmiana), poddaje się całościowej interpretacji jest spójny. Podlega wewnętrzemu porządkowi (temat i remat). [definicja semiotyczna]
II. Tekst – dyskurs – wypowiedź
Definicja kognitywna
etymologia
Cecha spójności
Występowanie w Stylowość tekstu
ramach pewnych
stylów
Występowanie w Ustna i pisana
ramach pewnych
odmian
Proces tworzenia Kto? Do kogo? Intencja? Jak mówi?
podmiot
Twórca, autor, tekściarz
odbiorca
Kierowany do kogoś
Zawartość
Temat (podmiot) i remat (orzeczenie) tekstowa
Aspekt
Intencja tekstu
intencjonalny
Czas i miejsce
Odniesienie do pewnych okoliczności, sytuacji Działania na
Przeredagowywwanie, plany, streszczenie tekście
Wstęp, rozwinięcie zakończenie, tekst głowny, tekst potoczny (kompozycja)
Występowanie w Gatunkowość (pieśni, wiersze, przemówienia) ramach pewnyh
gat. wypowiedzi
Głownie kierunki badań nad tekstem:
– Słowacja
– Czechy
– Niemcy
– Holandia
– Polska (M.R. Mayenowa, A. Wierzbicka)
– Francja
– Rosja
– Ameryka
Czym jest dyskurs?
– akt komunikacji, zdarzenie komunikacyjne Czym jest wypowiedź:
– ciąg wyraźeń językowych, którą określa sekwencja zdań, skończona, kierowana do kogoś, pojmowana jako całość komunikacyjna.
III. Tekst a zdanie
Tekst a zdanie – zdanie istnieje samodzielnie zaś tekst wynika z określonych relacji do nich. Jest nadrzędny wobec zdań.
Teksty "minimalne" to zdania, muszą one zawierać takie el, jak nadawcę i odbiorcę oraz komunikat powinien być ukształtowany tak, aby odbiorca odbierał to jako komunikat skońcony, pelny.
Elementarne kryteria tekstowości:
– intencja
– gatunek
– wyczerpanie tematu
IV. Operatory tekstowe
– operatory powitania (cześć, witam)
– operatory interpersonalne (co słychać? Jak leci?)
– operatory okrzyku zdumienia (O! Jak się cieszę, że cię widzę!)
– operatory mówiące, iż odbiorca nadąża z odbiorem komunikatu (serio? Poważnie?)
– operatory przedłużenia repliki (ummm, mmmm, mhm, co to ja chciałam powiedzieć)
– operatory zamykające dialog (do jutra, do widzenia) Funkcję operatrów:
– metaorganizatory (nawiązują do tematu i rematu: jeżeli chodzi o)
– wyliczenia (porządkują)
– przytoczenia
– mentalnościowe (sądzę, uważam)
– dygresji, wtrącenia (na marginetsie)
– porządkujące (najpierw, później)
– presupozycji (odsyłają do szerszego kontekstu: tylko, zaledwie, nawet)
– wyjaśnienia
– anaforyczne (ukonkretnienie: takie, pewien) V. Struktura tematyczno – rematyczna wypowiedzi model szeregowy (anafory)
model łańcuchowy (epifory, kończy się i zaczyna tak samo, ) model mieszany (anafory + epifory) IV. Etykieta językowa