Anoreksja (jadłowstręt psychiczny)
Wprowadzenie
Anoreksja (zaburzenie łaknienia) to zaburzenie odżywiania, dotyczące przede
wszystkim młodych kobiet. Osoby chore na anoreksję odczuwają silny strach przed
przybraniem na wadze i utratą kontroli nad swoją figurą.
Brak odpowiedniego odżywiania może spowodować fizyczne i psychiczne
problemy ze zdrowiem, anoreksję należy więc jak najszybciej leczyć.
Anoreksja często pojawia się między 15. a 25. rokiem życia, może jednak
występować nawet u 10-letnich dzieci i osób starszych. Choć 90% chorych na
anoreksję to kobiety, choroba ta może także dotyczyć mężczyzn.
Ocena częstości występowania anoreksji jest trudna, ale badania sugerują,
że choruje na nią 1% dziewcząt i młodych kobiet (od 15 do 25 lat).
Objawy
Głównym fizycznym objawem anoreksji jest spadek wagi spowodowany
przyjmowaniem małej ilości pożywienia. Dzieci chore na anoreksję mogą nadal
przybierać na wadze, ale wolniej, niż wskazuje norma dla dzieci w ich wieku.
Do innych objawów należą bóle brzucha, zaparcia lub biegunki; omdlenia lub
zawroty głowy; sucha, szorstka lub odbarwiona skóra; cienkie, łamiące się
i wypadające włosy; problemy z zębami spowodowane przez kwas żołądkowy
niszczący szkliwo podczas częstych wymiotów, a także bezsenność lub
zmęczenie.
U kobiet chorych na anoreksję często występuje zatrzymanie miesiączki. U dzieci
i nastolatków anoreksja może opóźnić osiągnięcie dojrzałości płciowej i
powodować problemy związane z rozwojem fizycznym.
Anoreksja może także powodować zmiany osobowości i zachowania.
Osoba chora na anoreksję może bardzo obawiać się przybrania na wadze
i w zaburzony sposób postrzegać swoją figurę: normalna, zdrowa waga ciała
powoduje u takich osób napięcie i panikę.
Anoreksja może powodować depresję, introwertyzm lub niepokój; zmiany
nastrojów; utratę zainteresowania normalnymi czynnościami; zbyt intensywne
uprawianie ćwiczeń; potajemne wymioty lub przyjmowanie środków
przeczyszczających lub stosowanie środków tłumiących apetyt albo
moczopędnych.
Przyczyny
Page 1 of 4
Anorexia nervosa | Polish | Translated 04/08 © Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008
Dokładna przyczyna anoreksji nie jest znana. To złożona choroba, powodowana
prawdopodobnie przez połączenie czynników biologicznych i społecznych,
obejmujących: presję społeczną, wiążącą szczupłość z atrakcyjnością seksualną,
historię rodzinną (czynniki genetyczne), typ osobowości i stosunki w rodzinie.
Badania sugerują, że stres, trudne doświadczenia życiowe i dezorientacja
związana z dojrzewaniem płciowym także mogą wiązać się z zachorowaniami na
anoreksję.
Diagnoza
Osoba chora na anoreksję waży zwykle co najmniej 15% mniej, niż wynosi
oczekiwana waga osoby tego wzrostu i w tym wieku.
Diagnoza wiąże się z oceną czynników psychologicznych i fizycznych. Może
wymagać zbadania podejścia do wagi, jedzenia, diet i obrazu własnego ciała.
Diagnozowanie anoreksji może być trudne, ponieważ większość pacjentów
zaprzecza chorobie i zwykle jest przyprowadzana na leczenie przez członka
rodziny. Anoreksja różni się także ciężkością u różnych osób. Osoba chora na
anoreksję może zwrócić się do lekarza z objawami takimi jak zatrzymanie
miesiączki, ból brzucha, wzdęcia lub zatwardzenie.
Leczenie
Anoreksja to poważna, złożona choroba i zwykle wymaga specjalistycznej opieki
medycznej.
Leczenie jest zwykle ambulatoryjne i odbywa się w szpitalu. Celem leczenia jest
zwiększenie masy ciała, powrót zdrowych nawyków żywieniowych i eliminacja
fałszywych przekonań na temat jedzenia, wagi i obrazu ciała. Zwykle oferuje się
leczenie psychologiczne, takie jak kognitywna terapia behawioralna. Dostępne są
także specjalne telefony zaufania dla cierpiących na zaburzenia odżywiania,
oferujące wsparcie i doradztwo.
Czasem zdarza się, że osoba chora na anoreksję jest tak słaba, że wymaga
hospitalizacji. W takim przypadku szpital zajmuje się dawkowaniem jedzenia
i płynów.
Inne choroby, pojawiające się w następstwie anoreksji, mogą wymagać leczenia
farmaceutycznego. W niektórych przypadkach zaleca się leki przeciwdepresyjne.
Powikłania
Kobiety chore na anoreksję mogą mieć problemy z zajściem w ciążę i objęte są
większym ryzykiem urodzenia wcześniaków lub dzieci z niską wagą urodzeniową.
Page 2 of 4
Anorexia nervosa | Polish | Translated 04/08 © Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008
Zachorowanie na anoreksję w okresie dojrzewania lub wcześniej może opóźnić
niektóre zmiany związane z dojrzewaniem lub prowadzić do zahamowania rozwoju.
Page 3 of 4
Anorexia nervosa | Polish | Translated 04/08 © Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008
Osoby chore na anoreksję są bardziej narażone na osteoporozę (kruchość kości)
w późniejszym okresie życia. Anoreksja może także powodować utratę siły mięśni
– w tym mięśnia sercowego – co prowadzi do większego zagrożenia chorobą
serca.
Poufna usługa tłumaczenia
NHS Direct może zapewnić poufne usługi tłumaczy wielu języków w ciągu paru
minut od wizyty pacjenta.
Wystarczy wykonać 3 proste kroki:
Krok 1 – Zadzwonić na numer NHS Direct, 0845 4647.
Krok 2 – Kiedy rozmowa zostanie odebrana, powiedzieć po angielsku,
jakiego języka chce się używać. Poczekać przy telefonie na połączenie z
tłumaczem, który pomoże NHS Direct w podaniu niezbędnych informacji
i porad medycznych.
Krok 3 – Można także poprosić osobę spokrewnioną lub znajomą
o przeprowadzenie rozmowy w imieniu pacjenta. Przed objaśnieniem
powodu rozmowy należy poczekać na połączenie z tłumaczem.
Page 4 of 4
Anorexia nervosa | Polish | Translated 04/08 © Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008