MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Krzysztof Marekwia

Tadeusz Marekwia

Użytkowanie urządzeń transportowych

711[02].Z4.02

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy

Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:

mgr inż. Piotr Chudeusz

mgr inż. Jan Jureczko

Opracowanie redakcyjne:

mgr Krzysztof Marekwia

Konsultacja:

mgr inż. Gabriela Poloczek

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 711[02].Z4.O2

„Użytkowanie urządzeń transportowych”, zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu górnik eksploatacji podziemnej.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

11

5.1. Transport w kopalni oraz urządzenia służące do odstawy

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

5.2. Odstawa przenośnikami: zastosowanie, montaż, konserwacja i obsługa

13

5.2.1. Ćwiczenia

13

5.3. Transport szynowy

16

5.3.1. Ćwiczenia

16

5.4. Przepisy bhp oraz ochrona przeciwpożarowa w transporcie kopalnianym

18

5.4.1. Ćwiczenia

18

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

20

7. Literatura

34

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy

Państwu

Poradnik

dla

nauczyciela

„Użytkowanie

urządzeń

transportowych”, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole

kształcącej w zawodzie górnik eksploatacji podziemnej 711[02].

W poradniku zamieszczono:

− wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien posiadać przed realizacją

materiału jednostki modułowej,

− cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,

− przykładowe scenariusze zajęć,

− propozycje ćwiczeń, które mają na celu ukształtowanie umiejętności,

− ewaluację osiągnięć ucznia,

− wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania:

− pokazu z objaśnieniem,

− metody tekstu przewodniego,

− metody projektów,

− ćwiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

W celu przeprowadzenia ewaluacji osiągnięć ucznia, nauczyciel może posłużyć się

zamieszczonymi w rozdziale 6 zestawami zadań testowych.

W tym rozdziale zamieszczono również (dla każdego testu osobno):

− plan testu w formie tabelarycznej z kluczem odpowiedzi,

− punktację zadań i uczenia się,

− propozycje norm wymagań,

− instrukcję dla nauczyciela,

− instrukcję dla ucznia,

− kartę odpowiedzi,

− zestaw zadań testowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

711[02].Z4

Urządzenia górnicze

711[02].Z4.01

711[02].Z4.02

Użytkowanie urządzeń

Wykonywanie prac na

powierzchni kopalni

transportowych

711[02].Z4.03

Użytkowanie urządzeń pneumatycznych

i hydraulicznych stosowanych w górnictwie

podziemnym

711[02].Z4.04

Użytkowanie maszyn do urabiania

i ładowania urobku

Schemat układu jednostek modułowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

− stosować jednostki układu SI,

− przeliczać jednostki,

− rozróżniać podstawowe wielkości mechaniczne i elektryczne oraz ich jednostki,

− analizować proste schematy kinematyczne części maszyn,

− wykonywać rysunki części maszyn,

− charakteryzować wymagania dotyczące bezpieczeństwa pracy przy obsłudze maszyn

i urządzeń mechanicznych,

− korzystać z różnych źródeł informacji,

− współpracować w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

− określić zadanie transportu w kopalni,

− sklasyfikować transportowe maszyny robocze,

− scharakteryzować sposoby odstawy przenośnikami,

− wyjaśnić zasadę działania i budowę przenośników,

− wyjaśnić zasadę działania i budowę podzespołów przenośników,

− rozróżnić rodzaje przenośników,

− scharakteryzować zastosowanie przenośników w transporcie,

− określić zasady sygnalizacji i sterowania przenośnikami,

− określić warunki obsługi i konserwacji przenośników,

− odczytać instrukcje dotyczące obsługi i konserwacji przenośników,

− określić zastosowanie transportu w wydobywaniu złóż,

− zmontować przenośnik,

− zdemontować przenośnik,

− przedłużyć przenośnik zgrzebłowy,

− wytyczyć trasę przenośnika taśmowego,

− obsłużyć przenośniki,

− zbudować przejście nad taśmociągiem,

− wyjaśnić zadania transportu szynowego i wozami oponowymi,

− scharakteryzować budowę toru kopalnianego i jego elementy składowe,

− określić zadania wozów kopalnianych i lokomotyw,

− określić zakres stosowania wyciągu szynowego,

− określić zakres stosowania transportu linowo-kołowego,

− zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej

podczas transportu kopalni.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania: Górnik eksploatacji podziemnej 711[02]

Moduł:

Urządzenia górnicze 711[02].Z4

Jednostka modułowa:

Użytkowanie urządzeń transportowych 711[02].Z4.02

Temat: Odstawa przenośnikami.

Cel ogólny: Zapoznanie się z podstawowymi przenośnikami do odstawy urobku.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

− rozpoznać typy przenośników taśmowych,

− rozpoznać typy przenośników zgrzebłowych i urządzeń dodatkowych,

− określić trasę przenośnika,

− wyznaczyć miejsce na zabudowę napędów i stacji zwrotnej,

− zaplanować kolejność prac montażowych,

− pozyskać informacje z różnych źródeł.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

− organizowania i planowania zajęć,

− pracy w zespole,

− oceny pracy zespołu,

− zbiorowej odpowiedzialności za prawidłowo wykonaną pracę.

Metody nauczania–uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne,

− metoda projektów.

Środki dydaktyczne:

− model przenośnika taśmowego i zgrzebłowego,

− zestaw narzędzi do montażu i demontażu,

− stanowisko ćwiczebne w sztolni,

− zestaw plansz oraz pytań,

− poradnik górnika.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

− zespoły uczniowskie 2–3 osobowe.

Czas: 90 minut.

Uczestnicy:

− uczniowie kształcący się w zawodzie górnik eksploatacji podziemnej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

Przebieg zajęć:

1. Sprawy organizacyjne.

2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć i sposobu wykonania ćwiczenia

z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

3. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.

4. Realizacja tematu:

A. Zabudowa przenośnika taśmowego:

– każdy zespół otrzymuje polecenie dokonania prawidłowej zabudowy przenośnika

taśmowego w polu szkoleniowym,

– zespoły na poszczególnych stanowiskach mają określić trasę przenośnika,

wyznaczyć miejsce na zabudowę napędu i stacji zwrotnej,

– zaplanować kolejność prac montażowych.

B. Projektowanie lokalizacji zabudowy przenośnika:

Zespoły otrzymują przykładowe schematy miejsc zabudowy przenośników taśmowych,

w których powinni:

a) wyznaczyć trasę przenośnika,

b) wyznaczyć miejsce na zabudowę napędu i stacji zwrotnej,

c) zaplanować kolejność prac montażowych,

Zespoły po uszczegółowieniu wymagań realizują zadania (w razie trudności korzystają z pomocy nauczyciela).

5. Po wykonaniu zadania zespoły przygotowują prezentację – czas 10 minut.

6. Nauczyciel analizuje pracę zespołów podczas przygotowanej prezentacji

7. Zespoły prezentują efekty swoich rozwiązań – 20 minut.

8. Uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonują oceny prac.

Zakończenie zajęć

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

– anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i opanowanych

umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania: Górnik eksploatacji podziemnej 711[02]

Moduł:

Urządzenia górnicze 711[02].Z4

Jednostka modułowa:

Użytkowanie urządzeń transportowych 711[02].Z4.02

Temat: Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy i zabezpieczenia przeciwpożarowego podczas obsługi urządzeń transportowych.

Cel ogólny: Określenie warunków bezpiecznej pracy przy obsłudze urządzeń transportowych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

− określić, co to jest bezpieczeństwo i higiena pracy,

− zdefiniować zabezpieczenia ppoż.,

− wymienić sprzęt i urządzenia służące do właściwego funkcjonowania urządzeń

transportowych,

− podać normy i wskaźniki określające właściwe i bezpieczne korzystanie z urządzeń transportowych,

− określić dopuszczalne normy dotyczące temperatury, wilgotności, ilości tlenu oraz gazów.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

− organizowanie i planowanie zajęć,

− pracy w zespole,

− oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

− metoda tekstu przewodniego,

− ćwiczenia praktyczne,

− pokaz z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne

− ubrania robocze, lampy górnicze,

− literatura wskazana przez nauczyciela,

− urządzenia do wykrywania gazów,

− przyrządy do pomiaru tlenu,

− środki gaśnicze,

− filmy o tematyce BHP.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

− zespoły 2–3 osobowe.

Czas: 90 minut.

Uczestnicy:

− uczniowie kształcący się w zawodzie górnik eksploatacji podziemnej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Przebieg zajęć:

1. Wprowadzenie.

2. Nawiązanie do tematu i omówienie celów zajęć.

3. Wykonanie ćwiczeń przy pomocy aparatury i urządzeń.

Zadanie dla ucznia:

Przy pomocy odpowiednich urządzeń kontrolno-pomiarowych dokonaj pomiaru zawartości

tlenu, metanu (zgodnie z instrukcją).

Zademonstruj użycie gaśnicy (proszkowej, śniegowej).

Zwróć uwagę na prawidłowe posługiwanie się sprzętem ppoż. i urządzeniami kontrolno-pomiarowymi.

Czynności:

− zapoznaj się z treścią zadania,

− dokładnie przeczytaj instrukcje i sposoby posługiwania się sprzętem i urządzeniami kontrolno-pomiarowymi,

− sprawdź czy urządzenia są sprawne,

− sprawdź sprzęt ochronny (rękawice, okulary itp.),

− dokonaj bieżącej kontroli wykonanych czynności.

Na podstawie przeprowadzonych ćwiczeń przygotuj:

– sprawozdanie w formie pisemnej,

– opis wykonanych ćwiczeń,

– zauważone pomyłki,

– analizę popełnionych błędów i usterek,

– wnioski płynące do dalszej działalności.

Zakończenie zajęć

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

− anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności podczas

realizowania zadania i opanowanych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

5. ĆWICZENIA

5.1. Transport w kopalni oraz urządzenia służące do odstawy

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Sprawdź stan zabudowy przenośnika taśmowego w polu szkoleniowym.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni zapoznać się z materiałem

nauczania. Należy zwrócić uwagę na budowę i zabudowę przenośników taśmowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z wymogami dotyczącymi obsługi,

2) określić zagrożenia występujące przy uruchamianiu,

3) sprawdzić stan osłon i zabezpieczeń,

4) zaprezentować efekty swojej pracy,

5) dokonać oceny ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− ćwiczenie,

− tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

– przenośnik taśmowy w wyrobisku górniczym,

– instrukcja obsługi przenośnika,

– instrukcja dotycząca prowadzenia prac na trasie przenośnika,

– przepisy dotyczące eksploatacji,

– notes,

– przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

Sprawdź stan zabudowy kołowrotu w chodniku ćwiczebnym pola szkoleniowego oraz

urządzeń zabezpieczających samostaczania się wozów.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na znajomość przepisów bhp w tym temacie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien

1) zapoznać się z budową kołowrotu,

2) zapoznać się z instrukcjami dotyczącymi budowy kołowrotów oraz zabezpieczeniami przy

transporcie kołowrotami,

3) sprawdzić stan osłon kołowrotu i układaka lin,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

4) sprawdzić stan lin,

5) sprawdzić skuteczność działania łapaczy i zapór,

6) dokonać przeglądu stanu sygnalizacji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

–

kołowrót,

–

tablice ostrzegawcze i sygnalizacyjne,

–

instrukcje dotyczące obsługi i kwalifikacji,

–

tor jezdny,

–

łapacze, zapory,

–

kotwy mocujące i rozpory.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5.2. Odstawa przenośnikami: zastosowanie, montaż, konserwacja

i obsługa

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj przedłużenia przenośnika zgrzebłowego o dwie rynny w chodniku ćwiczebnym –

pole szkoleniowe.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na staranne wykonanie

ćwiczenia oraz przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z zasadami montażu posługując się instrukcją, dokumentacją techniczno-ruchową przenośnika,

2) określić odległości, które pozwolą na wykonanie przedłużenia,

3) ocenić stan zagrożenia,

4) sprawdzić wyłączniki zasilające, aby były wyłączone przed przystąpieniem do demontażu stacji zwrotnej,

5) zawiesić tabliczkę „Nie włączać- pracują ludzie”,

6) przesunąć stację zwrotną o długość rynien po rozłączeniu łańcucha,

7) założyć łańcuch roboczy wydłużony do rynien i zabezpieczyć trasę,

8) sprawdzić napięcie łańcucha zgrzebłowego,

9) zmontować rynnociąg łącznie z montażem łańcucha zgrzebłowego.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

– instrukcja dla osób zatrudnionych przy demontażu, montażu i konserwacji napędów i stacji

zwrotnych przenośników zgrzebłowych,

– niezbędne narzędzia i przyrządy,

– siłowniki hydrauliczne lub podciągarki,

– rynny dołączone 2 sztuki,

– łańcuch zgrzebłowy określonej długości,

– sprzęt ochronny (rękawice),

– Poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Przeprowadź remont przekładni trójstopniowej napędu przenośnika zgrzebłowego typu

SKAT i KOMAG.

Objaśnij, co to jest przekładnia, do czego służy, jak działa i co jest przyczyną niesprawności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni zapoznać się

z przenośnikami

zgrzebłowymi

stosowanymi

w

ich

polach

szkoleniowych

oraz

z przekładniami, które współpracują z tymi przenośnikami.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją dotyczącą wykonania remontu przekładni przenośników

zgrzebłowych,

2) oczyścić przekładnie i odkręcić korek spustowy obudowy celem opróżnienia obudowy,

3) rozkręcić śruby łączące część obudowy,

4) zdemontować górną część obudowy przy pomocy wciągarki,

5) sprawdzić stan zużycia poszczególnych podzespołów,

6) wymienić uszkodzone elementy,

7) skręcić przy pomocy śrub obie części obudowy uszczelniając silikonem olejoodpornym,

8) zalać przekładnie olejem do poziomu wskazanego przez producenta,

9) zaprezentować wykonaną pracę,

10) dokonać oceny poprawności dokonanej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

− wciągniki, wciągarki,

− komplet kluczy,

− zestaw podzespołów przekładni,

− zbiornik z olejem,

− uszczelniacze silikonowe,

− szczotki do czyszczenia, pakuły, rękawice ochronne,

− instrukcja montażu i demontażu oraz konserwacji,

− Poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Dokonaj przeglądu przenośników taśmowych i ich konserwacji w chodniku pola

szkoleniowego.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na staranne wykonanie

ćwiczenia oraz przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) skontrolować stan wyrobiska, w którym znajduje się przenośnik,

2) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania ćwiczenia,

3) skontrolować poprawność biegu taśmy, stanu jej powierzchni oraz połączeń,

4) skontrolować kompletność i stan krążników,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

5) skontrolować połączenia śrubowe,

6) skontrolować stan napędu, stan stacji zwrotnej i stan wysięgnika,

7) wymienić lub uzupełnić olej w przekładniach.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

–

instrukcja dotycząca konserwacji przenośników taśmowych,

–

odpowiednie narzędzia i klucze,

–

zapasowe krążniki i wsporniki, w których pracują krążniki,

–

zgarniacze,

–

sprzęt ochrony osobistej,

–

notes ze spostrzeżeniami,

–

Poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.3. Transport szynowy

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

W wyrobisku ćwiczebnym (sztolni lub w polu szkoleniowym) należy dokonać

przedłużenia toru kopalnianego o jedną parę szyn.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni zapoznać się

z materiałem dotyczącym transportu szynowego. Należy zwrócić uwagę na poprawność

wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić warunki jakie musi spełniać torowisko chodnikowe.

2) określić miejsce i przygotować podłoże do ułożenia szyn,

3) przygotować komplet szyn, podkładów, śrub i łączników,

4) przygotować odpowiednie narzędzia,

5) dokonać montażu torowiska zachowując właściwe prześwity,

6) kontrolować na bieżąco oś toru.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– ćwiczenie,

– metoda tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

− ćwiczenie prowadzone w sztolni ćwiczebnej,

− przepisy i instrukcje dotyczące budowy torowisk,

− odpowiednia ilość materiału na podsypkę,

− szyny oraz podkłady, śruby, złączki i specjalne gwoździe do mocowania szyn,

− narzędzia i przyrządy do kontroli prześwitu i osi torowiska,

− Poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Dokonaj przeglądu i konserwacji wozów osobowych i urobkowych w miejscu wcześniej

przygotowanym do wykonania tej operacji.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na staranne wykonanie

ćwiczenia oraz przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) posłużyć się instrukcją dotyczącą przeglądu i konserwacji wozów,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

2) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania ćwiczenia, 3) dostarczyć wozy osobowy i urobkowy na wcześniej przygotowane środowisko,

4) dokonać przeglądu i określić zakres robót do wykonania,

5) dokonać odwrócenia wozów na wywrotnicy,

6) sprawdzić smary w kołach i sposób toczenia się kół,

7) dokonać kontroli pasów zabezpieczających w wozach osobowych,

8) sprawdzić jakość zamykanych drzwi przesuwnych.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

− ćwiczenia prowadzone w polu szkoleniowym (komora remontowa),

− dwa wozy do przeglądu (wóz osobowy i urobkowy),

− wywrotnica do wozów,

− urządzenia i przyrządy do konserwacji i smarowania,

− zapas kół i pasów bezpieczeństwa,

− instrukcje budowy i konserwacji wozów,

− instrukcje obsługi wywrotnicy,

− Poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

5.4. Przepisy bhp oraz ochrona przeciwpożarowa w transporcie

kopalnianym

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ, jakie warunki muszą być zachowane celem zbudowania i wykończenia dworca

osobowego dla załogi.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania oraz zapoznać się z przepisami bhp w transporcie kopalnianym.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko do ćwiczenia w sztolni,

2) przypomnieć sobie o obowiązujących gabarytach wyrobiska,

3) określić wysokość przewodu jezdnego,

4) pamiętać o wyłącznikach rozdzielczych oświetleniach.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

– kopalniane stanowisko w polu szkoleniowym lub sztolni,

– instrukcje stanowiskowe dotyczące funkcjonowania dworca,

– Poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Określ, którymi gaśnicami możemy gasić palące się gazy, a którymi drewno i papier.

Podaj sposób użycia gaśnicy śniegowej i proszkowej.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń uczniowie powinni zapoznać się

z podstawowymi środkami gaśniczymi oraz z ich obsługą i konserwacją.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko do gaszenia,

2) zachować środki ostrożności w trakcie ćwiczeń,

3) przypomnieć sposoby używania gaśnic (szczególnie przy gaśnicy śniegowej),

4) dobrać właściwe gaśnice do palącego się medium,

5) zgasić palący się materiał,

6) dokonać oceny ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

– kopalniane stanowisko do gaszenia metanu,

– zestaw gaśnic,

– instrukcje obsługi.

Ćwiczenie 3

Wydłuż rurociąg przeciwpożarowy o 1 rurę i zamontuj trójnik celem podłączenia

hydrantu.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni zapoznać się

z przeznaczeniem rurociągu przeciwpożarowego i jego znaczeniem w górnictwie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować odpowiednie narzędzia (klucze) i materiały (rurę) uszczelkę, trójnik oraz pomost roboczy,

2) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania ćwiczenia,

3) pamiętać o zasadach obowiązujących przy montażu rurociągów przeciwpożarowych,

4) zadbać o sprzęt ochronny (rękawice),

5) zamknąć najbliższą zasuwę od strony zasilania i wypuszczając wodę opróżnić rury,

6) przedłużyć odcinek rurociągu i sprawdzić szczelność,

7) dokonać oceny ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

− pomost roboczy,

− rurociąg,

− potrzebne materiały (rura, trójnik, śruby, uszczelki, łańcuch do podwieszania, szafa hydrantowa),

− instrukcja budowy i przebudowy rurociągów,

− potrzebne narzędzia i przyrządy do wykonania zadania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test do jednostki modułowej „Użytkowanie urządzeń transportowych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

− zadania 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11 13, 16, 17, 20 są z poziomu podstawowego,

− zadania 5, 6, 12, 14, 15, 18, 19 są z poziomu ponadpodstawowgo.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące

oceny szkolne:

- dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,

- dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

- dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

- bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. c, 4. c, 5. d, 6. a, 7. a, 8. d, 9. b, 10. c, 11. c,

12. a, 13. b, 14. d, 15. a, 16. c, 17. b, 18. d, 19. a, 20. b.

Plan testu

Nr

Cel operacyjny

Kategoria

Poziom

Poprawna

zad. (mierzone osiągnięcia ucznia)

celu

wymagań odpowiedź

Wskazać odstęp między środkami transportu

1

B

P

b

a obudową wyrobiska

Wskazać odstęp między krawędziami środka

2

transportowego a obudową lub odrzwiami

B

P

c

wyrobiska

Wskazać odstęp między krawędziami dwóch

3

B

P

c

mijających się środków transportu

Wskazać odstęp między krawędziami kolei

4

B

P

c

podwieszonej a obudową wyrobiska

Określić, jaki transport można prowadzić

5

C

PP

d

w wyrobisku podczas przewozu ludzi

Określić prędkość przewozu ludzi środkami

6

C

PP

a

transportu linowego

Wskazać miejsce umieszczenia wózka

7

hamulcowego w zestawie kolejki poruszającej się

B

P

a

po torach o nachyleniu jednokierunkowym

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Określić sposób oznakowania zestawu

8

C

P

d

transportowego kolejki podwieszonej

Określić, na jaką odległość zapewnia widoczność

9

reflektor z białym światłem umieszczony

C

P

b

w zestawie transportowym

Określić odległość od stałych elementów

10

C

P

c

urządzeń i instalacji trasy przenośnika

Rozpoznać odległość od stałych elementów

11 urządzeń i instalacji po stronie przejścia dla ludzi

B

P

c

do konstrukcji trasy przenośnika

Określić odległość napędu przenośnika

12

C

PP

a

taśmowego od obudowy

Określić odległość trasy przenośnika taśmowego

13

C

P

b

do jazdy ludzi do obudowy

Określić odległość przejścia dla ludzi pomiędzy

14

C

PP

d

trasą przenośnika a obudową

Określić odległość górnej taśmy od stropu

15

C

PP

a

w przenośnikach do jazdy ludzi

Określić wysokość pomiędzy krążnikami

16 toczonymi a pomostami do wsiadania

C

P

c

i wysiadania ludzi

Rozpoznać prędkość jazdy ludzi przenośnikami

17

C

P

b

taśmowymi

Wyjaśnić pozycję jazdy ludzi na taśmie

18

C

PP

d

przenośnika

Określić maksymalne przesunięcie powierzchni

19 tocznych główek szyn na złączach toru kolei

C

PP

a

podziemnej

Wskazać odstęp miedzy krawędziami

20 najszerszego środka transportu a obudową

B

P

b

miedzy mijającymi się środkami transportu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, jakie

będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na

udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.

12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję zanim zaczniesz rozwiązywać zadania.

2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4. Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności, dotyczących użytkowania urządzeń transportowych. Zadania zawierają cztery odpowiedzi, z których tylko jedna jest

poprawna.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce znak X. Jeśli uznasz, że pomyliłeś się i wybrałeś nieprawidłową odpowiedź, to zaznacz ją kółkiem, a następnie ponownie zaznacz znakiem X odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz mógł sprawdzić poziom swojej wiedzy.

7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

8. Na rozwiązanie testu masz 30 minut.

Materiały dla ucznia:

− instrukcja,

− zestaw zadań testowych,

− karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Na stacjach osobowych odstęp między środkami transportu a obudową wyrobiska oraz wysokość po stronie wsiadania i wysiadania powinny wynosić, co najmniej

a) 0,7 m i 1,6 m.

b) 0,8 m i 1,8 m.

c) 0,8 m i 2,0 m.

d) 0,7 m i 1,8 m.

2. Odstęp między krawędziami środka transportowego a obudową lub odrzwiami wyrobiska

powinien wynosić, co najmniej

a) 0,2 m.

b) 0,3 m.

c) 0,25 m.

d) 0,4 m.

3. Odstęp między krawędziami dwóch mijających się środków transportu powinien wynosić co najmniej

a) 0,2 m.

b) 0,3 m.

c) 0,25 m.

d) 0,4 m.

4. Odstęp między krawędziami najszerszego środka transportu kolei podwieszanej a obudową

wyrobiska, ociosem, odrzwiami lub innymi urządzeniami powinien wynosić, co najmniej

a) 0,3 m.

b) 0,25 m.

c) 0,4 m.

d) 0,7m.

5. Podczas przewozu ludzi w wyrobisku transportowym można prowadzić transport

a) kołowy.

b) kolejką podwieszaną.

c) urobku przenośnikami.

d) nie można prowadzić żadnego transportu.

6. Prędkość przewozu ludzi środkami transportu liniowego nie może przekraczać

a) 2 m/s.

b) 4 m/s.

c) 1,2 m/s.

d) 1,5 m/s.

7. Zestaw transportowy kolejki podwieszanej lub spągowej, poruszający się po torach o nachyleniu jednokierunkowym, powinien mieć wózek hamulcowy umieszczony

a) na końcu zestawu od strony upadu.

b) na końcu zestawu od strony wzniosu.

c) na początku i końcu zestawu po obu stronach.

d) w środku zestawu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

8. W czasie transportu zestaw transportowy kolejki podwieszanej i spągowej powinien być oznakowany

a) światłem białym z przodu i tyłu zestawu.

b) tylko światłem czerwonym z przodu zestawu.

c) tylko światłem białym z tyłu zestawu.

d) światłem białym z przodu zestawu i światłem czerwonym z tyłu zestawu lub światłem czerwonym z przodu i tyłu zestawu.

9. Zestaw transportowy z własnym napędem trakcyjnym powinien mieć reflektor z białym światłem, świecącym w kierunku jazdy, zapewniający widoczność na odległość

a) 15 m.

b) 30 m.

c) 25 m.

d) 50 m.

10. Przenośniki w wyrobiskach powinny być tak zabudowane aby, od ociosu, obudowy lub innych stałych elementów urządzeń i instalacji do konstrukcji trasy przenośnika odległość wynosiła, co najmniej

a) 0,15 m.

b) 0,2 m.

c) 0,25 m.

d) 0,3 m.

11. Wyrobiska, w których są zabudowane przenośniki taśmowe, powinny być tak zbudowane,

aby od ociosu, obudowy lub innych stałych elementów urządzeń i instalacji po stronie przejścia dla ludzi do konstrukcji trasy przenośnika wynosiła, co najmniej

a) 0,4 m.

b) 0,5 m.

c) 0,6 m.

d) 0,7 m.

12. Odległość napędu przenośnika taśmowego od obudowy lub zainstalowanych maszyn

i innych urządzeń powinna wynosić, co najmniej

a) 0,7 m po obu stronach.

b) 0,8 m po obu stronach.

c) 0,7 m od strony obsługującego.

d) 0,8 m od strony obsługującego.

13. Przenośniki taśmowe przystosowane do jazdy ludzi w wyrobiskach powinny być tak utrzymane, aby odległość na całej długości trasy przenośnika do obudowy lub innych zainstalowanych na stałe w wyrobisku wynosiła, co najmniej

a) 0,15 m.

b) 0,4 m.

c) 0,25 m.

d) 0,7 m.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

14. Przenośniki taśmowe przystosowane do jazdy ludzi w wyrobiskach powinny być tak utrzymane, aby odległość od przejścia dla ludzi na całej długości trasy przenośnika do obudowy lub innych zainstalowanych na stałe w wyrobisku wynosiła, co najmniej

a) 0,4 m.

b) 0,5 m.

c) 0,8 m.

d) 0,7 m.

15. Przenośniki taśmowe przystosowane do jazdy ludzi w wyrobiskach powinny być tak utrzymane, aby odległość górnej taśmy od stropu lub urządzeń zabudowanych pod stropem

wynosiła, co najmniej

a) 1 m.

b) 1,5 m.

c) 1,6 m.

d) 0,9 m.

16. Pomosty do wsiadania i wysiadania powinny być tak utrzymane, aby ich wysokość nad krążnikami tocznymi wynosiła, co najmniej

a) 0,15 m.

b) 0,125 m.

c) 0,05 m.

d) 0,005 m.

17. Prędkość jazdy ludzi przenośnikiem taśmowym nie może przekraczać

a) 2 m/s.

b) 2,5 m/s.

c) 3 m/s.

d) 1,2 m/s.

18. Jazda na taśmie przenośnika powinna odbywać się w pozycji

a) kucznej.

b) klęczącej.

c) siedzącej.

d) leżącej.

19. Tor kolei podziemnej powinien być tak utrzymany, aby powierzchnie toczne główek szyn na złączach nie były przesunięte pionowo między sobą więcej niż

a) 1 mm.

b) 2 mm.

c) 5 mm.

d) 2,5 mm.

20. Odstęp między krawędziami najszerszego środka transportu a obudową wyrobiska,

ociosem, odrzwiami lub innymi urządzeniami oraz między dwoma mijającymi się środkami

transportu powinien wynosić, co najmniej

a) 0,8 m.

b) 0,25 m.

c) 0,3 m.

d) 0,4 m.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………………………………….

Użytkowanie urządzeń transportowych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

Odpowiedź

Punkty

zadania

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

Test 2

Test do jednostki modułowej „Użytkowanie urządzeń transportowych”

Test składa się z 20 zadań, z których:

− 12 jest z poziomu podstawowego: 2, 3, 4, 5, 8, 9, 10, 13, 16, 17, 19, 20.

− 8 z poziomu ponadpodstawowego: 1, 6, 7, 11, 12, 14, 15, 18.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt.

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów. Maksymalna ilość punktów do uzyskania to 20 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące

oceny szkolne:

- dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,

- dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

- dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,

- bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 7 z poziomu

ponadpodstawowego,

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. c, 3. c, 4. b, 5. c, 6. d, 7. d, 8. c, 9. b, 10. c, 11. c, 12. c, 13. d, 14. a, 15. b, 16. b, 17. b, 18. a, 19. d, 20. a.

Plan testu

Nr

Cel operacyjny

Kategoria

Poziom

Poprawna

zad. (mierzone osiągnięcia ucznia)

celu

wymagań odpowiedź

Określic kto może nadać sygnał alarmowy

1

C

PP

a

w przypadku niebezpieczeństwa dla ludzi

Rozpoznać

miejsce

umieszczenia

wózka

2

hamulcowego kolejki podwieszonej poruszającej

C

P

c

się po torach o nachyleniu dwukierunkowym

Określić odległość trasy taśmy górnej od stropu

3

C

P

c

wyrobiska

Określić odległość taśmy górnej do stropu

4

C

P

b

w miejscach wysiadania ludzi

Określić odległość przewodu trakcji elektrycznej

5

C

P

c

od główki szyny

Określić odległość przewodu trakcji elektrycznej

6

C

PP

d

od główki szyny na stacjach osobowych

Określić odległość pomiędzy końcami szyn na

7

C

PP

d

stykach skręcanych kolei podziemnej

Określić wysokość przejść dla ludzi obok

8

B

P

c

urządzeń transportowych w ruchu

Wymienić największą dopuszczalną prędkość

9

A

P

b

pociągu przy transporcie urobku

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

Wskazać szerokość przejścia dla ludzi obok

10

B

P

c

urządzeń transportowych w ruchu

11 Scharakteryzować budowę przenośnika

C

PP

b

Określić, długość pomostów do wysiadania ludzi

12

C

PP

c

podczas jazdy przenośnikami

Określić dopuszczalne nachylenie torów

13

B

P

d

postojowych

Określić minimalną grubość podsypki pod

14

C

PP

a

podkładem

Scharakteryzować zasady na jakich pracownicy

15 kopalni mogą się poruszać po przewozowych

C

PP

b

drogach kopalni

Dobrać gaśnicę do gaszenia pożaru urządzeń

16

C

P

b

elektrycznych

Wskazać, kto może kierować ruchem pociągów

17

B

P

b

w kolei podziemnej

Rozpoznac warunki na podstawie jakich wolno

18

C

PP

a

transportować do i ze ściany długie przedmioty

19 Określić zastosowanie kołowrotu

C

P

d

20 Określić szerokość przejść dla ludzi wzdłuż toru

C

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, jakie

będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na

udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.

12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.

2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4. Test zawiera 20 zadań dotyczących użytkowania urządzeń transportowych. Są to zadania

wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.

5. Zaznacz tylko na załączonej karcie odpowiedzi, prawidłową odpowiedź X (w przypadku pomyłki, należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić

odpowiedź prawidłową).

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. Trudności mogą przysporzyć Ci

pytania problemowe, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe.

8. Na rozwiązanie testu masz 30 minut.

Materiały dla ucznia:

− instrukcja,

− zestaw zadań testowych,

− karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. W przypadku niebezpieczeństw dla ludzi lub ruchu wyciągu, sygnał alarmowy może nadać

a) sygnalista.

b) sygnalista i osoba dozoru ruchu szybowego.

c) sygnalista i przedstawiciel WUG lub OUG.

d) żadna odpowiedź nie jest prawidłowa.

2. Zestaw transportowy kolejki podwieszanej lub spągowej, poruszającej się po torach o nachyleniu dwukierunkowym, powinien mieć wózek hamulcowy umieszczony

a) na końcu zestawu od strony upadu.

b) na końcu zestawu od strony wzniosu.

c) na początku i końcu zestawu po obu stronach.

d) w środku zestawu.

3. Przenośniki w wyrobiskach powinny być tak zabudowane, aby od stropu wyrobiska lub innych stałych urządzeń i instalacji zabudowanych pod stropem do trasy taśmy górnej odległość wynosiła co najmniej

a) 0,4 m.

b) 0,5 m.

c) 0,6 m.

d) 0,7 m.

4. Przenośniki taśmowe przystosowane do jazdy ludzi w wyrobiskach powinny być tak utrzymane, aby w miejscach do wysiadania odległość taśmy górnej od stropu lub urządzeń

zabudowanych po stropem wyniosła co najmniej

a) 1 m.

b) 1,5 m.

c) 1,6 m.

d) 1,8 m.

5. Przewód jezdny trakcji elektrycznej w wyrobiskach przewozowych, licząc od główki szyny powinien być zawieszony na wysokości co najmniej

a) 2,2 m.

b) 1,8 m.

c) 2,0 m.

d) 2,5 m.

6. Przwód jezdny trakcji elektrycznej na stacjach osobowych, podszybiach, licząc od główki

szyny, powinien być zawieszony na wysokości co najmniej

a) 1,8 m.

b) 2,0 m.

c) 2,5 m.

d) 2,2 m.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

7. Tor kolei podziemnej powinien być tak utrzymany, aby odległość pomiędzy końcami szyn na stykach skręcanych nie była większa niż

a) 1 mm.

b) 2 mm.

c) 2,5 mm.

d) 5 mm.

8. Przejścia dla ludzi obok urządzeń transportowych w ruchu powinny posiadać wysokość co

najmniej

a) 2,2 m.

b) 2 m.

c) 1,8 m.

d) 1,6 m.

9. Najwyższa dopuszczalna prędkość pociągu przy transporcie urobku i materiałów nie może

przekraczać

a)

4 m/s.

b)

5 m/s.

c)

2 m/s.

d)

2,5 m/s.

10. Przejścia dla ludzi obok urządzeń transportowych w ruchu powinny posiadać szerokość co najmniej

a)

0,5 m.

b)

0,6 m.

c)

0,7 m.

d)

0,8 m.

11. Płynne zejście łańcucha z uzębienia gwiazdy łańcuchowej zapewnia

a)

bęben napędowy.

b)

komplet wyrzutnikowy.

c)

element dystansowy

d)

jednostka napędowa.

12. Długość pomostów do wysiadania podczas jazdy ludzi przenośnikiem wynosi

a)

15 m.

b)

8 m.

c)

10 m.

d)

2,5 m.

13. Nachylenie torów postojowych nieprzekracza

a)

5‰

b)

7‰.

c)

4‰.

d)

3‰.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

14. Minimalna grubość podsypki pod podkładem wynosi

a)

15 cm.

b)

20 cm.

c)

10 cm.

d)

12 cm.

15. Na jakich zasadach pracownicy kopalni mogą się poruszać po przewozowych drogach kopalni

a) tylko i wyłącznie w wagonikach kolei podziemnej.

b) na podstawie zezwolenia dysponenta poziomu.

c) tylko za zezwoleniem sztygara zmianowego.

d) tylko na polecenie przodowego.

16. Pożar urządzenia elektrycznego gasimy

a) gaśnicą pianową.

b) gaśnicą proszkową.

c) gaśnicą wodną (hydronetka).

d) dowolną gaśnicą.

17. Ruchem pociągów w kolei podziemnej kieruje

a) dyspozytor ruchu kopalni.

b) dysponent ruchu kolei podziemnej.

c) kierownik oddziału przewozu dołowego.

d) nadsztygar oddziału przewozu dołowego.

18. Długie i ciężkie przedmioty wolno transportować do ściany i ze ściany na podstawie warunków ustalonych przez

a) KRZG.

b) nadsztygara górniczego.

c) OUG.

d) sztygara nadzorującego te roboty.

19. Kołowroty przeznaczone są

a) do napędu urządzeń.

b) dla jazdy ludzi.

c) do planowego ciągnienia.

d) do prac przeznaczonych w transporcie bezszynowym.

20. Szerokość przejść dla ludzi wzdłuż toru wynosi

a) 1 m

b) 1,5 m

c) 2 m

d) 0,5 m

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ………………………….…………………………………………………….

Użytkowanie urządzeń transportowych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

Odpowiedź

Punkty

zadania

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

7. LITERATURA

1. Antoniak J.:Maszyny górnicze cz.3- Transport kopalniany Wyd. ŚLĄSK Katowice 1980

2. Karbon Sp.z o.o.: Vademecum Górnika- Wyd. PZZ KADRA, Katowice 2004

3. Kawecki Z., Moik A.: Nowoczesne podszybia i nadszybia cz.3-Wyd. ŚLĄSK 1972

4. Kędziora Andrzej.: Eksploatacja szybowych urządzeń wyciągowych- Wyd. ŚLĄSK 1976

5. Żur T., Hardygóra M Przenośniki taśmowe w górnictwie. Wydawnictwo „Śląsk”,

Katowice 1996

6. Frydek – Mistek.:Dokumentacja techniczno-ruchowa kolejki podwieszonej typu

ZD24c/75 Frydek Mistek 2004

7. KWK Bolesław Śmiały.: Remont przenośników zgrzebłowych instrukcja nr. 38/1 z 2006

8. KWK Bolesław Śmiały.: Instrukcja przy montażu, konserwacji napędów i stacji zwrotnych

przenośników zgrzebłowych nr.18/1 z 2005

9. MIFAMA.S.A.: Dokumentacja techniczno-ruchowa Przenośnik taśmowy PTGM 30/800,

PTGM 50/800 PTGM 50/1000 Mikołów 2004

10. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 sprawie bezpieczeństwa i higieny

pracy,

prowadzenia

ruchu

oraz

specjalistycznego

zabezpieczenia

przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych (Dz. U. Nr 139, poz. 1169

z późn. zmianami)

11. RYFAMA.: Dokumentacja techniczno-ruchowa Ścianowy przenośnik zgrzebłowy Rybnik

750

Literatura metodyczna

1. Krogulec – Sobowiec M., Rudziński M.: Poradnik dla autorów pakietów edukacyjnych.

KOWEZiU, Warszawa 2003

2. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro Koordynacji Kształcenia

Kadr, Fundusz Współpracy, Warszawa 1997

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34