Cz

ci oryginalne a cz

ci alternatywne

(zamienniki)

Odnosz c si do kwestii cz

ci zamiennych (cz

ci alternatywnych, cz

ci nowych i oryginalnych) przy

likwidacji szkód z ubezpieczenia odpowiedzialno ci cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przekazujemy poni sze

wyja nienia,

które maj

na celu

w przyst pny sposób ukaza

problematyk .

Problem stosowania przy rozliczaniu szkód z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych cen

cz

ci

alternatywnych

jest

cz sto

przedmiotem

skarg

kierowanych

do

Rzecznika.

Niezaprzeczalnym jest fakt, i

ceny cz

ci alternatywnych s

znacz co ta sze, co ewidentnie ma

wp yw na

wysoko

wyp acanych

przez

zak ady ubezpiecze

odszkodowa .

Stosowanie w

rozliczeniach z poszkodowanymi cen tzw. cz

ci alternatywnych zak ady ubezpiecze

uzasadniaj

przepisem § 2 pkt 20 rozporz dzenia Rady Ministrów z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie wy czenia okre lonych porozumie

wertykalnych

w

sektorze

pojazdów

samochodowych

spod

zakazu

porozumie ograniczaj cych konkurencj (Dz.U. nr 38, poz. 329 ze zm.) - zgodnie bowiem z zawart w tym przepisie definicj , za cz

ci oryginalne uznaje si

tak e te cz

ci, których producent

za wiadczy,

e s

one tej samej jako ci co komponenty, które s lub by y stosowane do monta u

danych pojazdów samochodowych. Jednak celem powo anego rozporz dzenia by o ograniczenie przywilejów

po

stronie

producentów

samochodów,

gdy

prowadzi o

to

do

ograniczanie

konkurencyjno ci, jednak regulacje te

dotycz

wy cznie zagadnie

zwi zanych

z

ochron

konkurencji

na

rynku

motoryzacyjnym

i

w

aden

sposób

nie

mog

ogranicza

prawa

poszkodowanego do uzyskania pe nej kompensaty poniesionej szkody tj. przywrócenia do stanu poprzedniego uszkodzonego pojazdu, co wymaga uwzgl dnienia w procesie likwidacji szkody elementów identycznych z tymi, jakie zosta y uszkodzone. Wobec istnienia obowi zku pe nego naprawienia szkody oczywista i zrozumia a jest konieczno oddzielenia zagadnie

zwi zanych z

prawem odszkodowawczym od zagadnie

zwi zanych z rynkiem konkurencji i reguluj cych jego dzia anie - s

to bowiem dwie niezale ne od siebie p aszczyzny, a nale yte wykonanie zobowi zania zaci gni tego przez zak ad ubezpiecze

wymaga ich oddzielenia. W konsekwencji zast powanie wyst puj cych

uprzednio

w

poje dzie

cz

ci

oryginalnych

cz

ciami

alternatywnymi

jest

dopuszczalne, ale pod bezwzgl dnym warunkiem, e poszkodowany wyrazi na to zgod . W naszej ocenie, narzucanie przez zak ady ubezpiecze naprawy pojazdów z u yciem cz

ci alternatywnych

jest dzia aniem nieprawnym, w wyniku którego zobowi zanie wobec poszkodowanego nie zostaje spe nione. Prawo poszkodowanego do przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego zawarte jest w art. 363 § 1 kodeksu cywilnego i jest zdaniem Rzecznika równoznaczne z obowi zkiem uwzgl dnienia w procesie likwidacji szkody elementów identycznych z tymi, jakie zosta y uszkodzone, chyba e

poszkodowany wyrazi zgod

na zastosowanie cz

ci proponowanych przez zak ad ubezpiecze . Na marginesie trzeba doda , i

nierzadko cz

ci alternatywne w sposób istotny ró ni

si

jako ci

od

cz

ci oryginalnych, a ich monta

wymaga dodatkowych czynno ci dostosowawczych, co mo e mie wp yw m.in. na bezpiecze stwo jazdy, jako

i

estetyk

dokonanej naprawy.

Dodatkowym

argumentem przemawiaj cym za prawem poszkodowanego do wyboru cz ci mo e by

orzeczenie

du Najwy szego z dnia 25 kwietnia 2002r sygn. akt I CKN 1466/99, które stanowi, i o ile z tre ci umowy auto-casco nie wynika nic innego, ubezpieczony nabywaj c cz ci samochodowe nie ma

obowi zku poszukiwa sprzedawcy oferuj cego je najtaniej. Powy sze orzeczenie zosta o wydane w sprawie dotycz cej ubezpieczenia auto-casco, jednak tym bardziej ma ono zastosowanie w obowi zkowym ubezpieczeniu OC, którego regulacje nie tylko nie zawieraj nakazu poszukiwania

cz

ci najta szych, lecz nawet podkre laj

obowi zek pe nej kompensaty poniesionej przez poszkodowanego szkody.

Stanowisko Rzecznika Ubezpieczonych potwierdzi d Najwy szy w uzasadnieniu postanowienia z

dnia 24 lutego 2006 r. wydanego w zwi zku z wnioskiem Rzecznika skierowanym do S du w tej sprawie. S d Najwy szy stwierdzi bowiem, i

w wi kszo ci wypadków konieczne jest nabycie elementów, w celu ich monta u, w zamian za cz ci zniszczone lub uszkodzone. Odpowiadaj c na to pytanie stwierdzi

e poszkodowany podejmuje w tym przedmiocie autonomiczn decyzj (wyrok z 11

czerwca 2003 r., V CKN 308/01), której ubezpieczyciel nie mo e nakaza lub zakaza , poniewa

jego wiadczenie ogranicza si do wyp acenia usprawiedliwionej kwoty (uchwa a z 15 listopada 2001

r., III CZP 68/01). S d wskaza ponadto, e w tej fazie likwidacji szkody ubezpieczyciel mo e zwraca uwag

na konsekwencje wyboru wykraczaj cego np. poza obowi zek odszkodowawczy, lub maj c odpowiednie rozeznanie - sugerowa

ród a zaopatrzenia oceniane przez siebie jako korzystne co do jako ci towarów i ceny, a skorzystanie przez poszkodowanego z tej sugestii mo e za doprowadzi

do ugody obejmuj cej ca

lub pewne sk adniki likwidacji szkody. W opinii Rzecznika decyzja poszkodowanego o naprawie pojazdu cz

ciami oryginalnymi jest jego prawem wynikaj cym z zasady pe nego odszkodowania zawartej w art. 361 § 2 k.c., a tak e - stosownie do art. 363 § 2 k.c. -

prawem do posiadania pojazdu o cz

ciach identycznych z uszkodzonymi, a nie wyborem

prawem do posiadania pojazdu o cz ciach identycznych z uszkodzonymi, a nie wyborem wykraczaj cym poza obowi zek odszkodowawczy.

W przypadku, gdy Pa stwa problem wymaga szerszego wyja nienia zapraszamy do skorzystania z porad ekspertów udzielanych podczas dy urów telefonicznych. Dy ury te odbywaj

si

od

poniedzia ku do pi tku pod numerem telefonu: 022 33-37-328 w godzinach od 9.00 do 19.00.

Strona zosta a wydrukowana z serwisu internetowego Biura Rzecznika Ubezpieczonych.

Orygina znajduje si pod adresem http://www.rzu.gov.pl/skargi/najczestsze-problemy/Czesci_oryginalne_a_

czesci_alternatywne_zamienniki___44.