WYKŁAD III. Modele polityki społecznej – KLASYFIKACJA WEDŁUG G. ESPING-ANDERSENA Opracowanie: dr hab. Katarzyna Zamorska

AUTOR: ESPING-ANDERSEN/1990

L

ED

REŻIM

REŻIM KONSERWATYWNO-

REŻIM

O

M

LIBERALNY

KORPORACYJNY

SOCJALDEMOKRATYCZNYY

• reformy socjalne są poważnie ograniczane: umiarkowane w wysokości świadczenia z

• prawa społeczne powiązane są z

• budowanie państwa

ubezpieczeń społecznych i świadczenia

przynależnością do klasy społecznej i

dobrobytu, które miało

uniwersalne są marginalne

statusu jednostki

gwarantować równe

• chodzi o to, by świadczenia socjalne nie

• wynika to z faktu, że świadczenia mają prawo do wysokiego

zastępowały pracy zarobkowej jako głównego charakter ubezpieczeniowy i są zależne od standardu życia, a nie

IA

źródła utrzymania.

wysokości uzyskiwanego dochodu

tylko do poziomu

NE

• dostęp do świadczeń – ograniczony, tzn., że;

• charakterystyczne jest zatem dążenie do minimum

Ż

1. świadczenia z tych tytułów przysługują tylko zachowania istniejących różnic w statusie

• trzon tego modelu

OŁ

osobom o niskich dochodach, zwykle

społecznym wykształconych na rynku, co

stanowią świadczenia

AZ

pracobiorcom

oznacza, że wpływ na redystrybucję

uniwersalne

2. korzystanie z nich połączone jest z dochodów jest nieznaczny

• pracownicy niskiego i

obniżeniem statusu społecznego: adresaci średniego szczebla na

tych świadczeń (pracobiorcy) są

równi korzystają z

kontrolowani. Wytwarza się ubóstwo

zasiłków i innych

relatywne wśród świadczeniobiorców.

świadczeń

1

WYKŁAD III. Modele polityki społecznej – KLASYFIKACJA WEDŁUG G. ESPING-ANDERSENA Opracowanie: dr hab. Katarzyna Zamorska

Dominacja:

• sprawa zapewnienia gwarancji socjalnych 1. świadczeń o charakterze opiekuńczym

nie była w zasadzie poważnie

1. podniesienie wysokości

2. skromne transfery uniwersalne

kwestionowana.

i jakości świadczeń oraz

3. umiarkowane programy ubezpieczeń

• władze publiczne gotowe są w pewnym

usług socjalnych na

społecznych

zakresie zastąpić rynek

poziom odpowiadający

• silne przywiązanie do zachowania

wymaganiom klasy

Państwo stymuluje rynek prywatny:

tradycyjnych wartości rodzinnych:

średniej

I

1. pasywnie – przez gwarantowanie jedynie K

ubezpieczenia społeczne zwykle nie

D

poziomu minimum;

obejmują niepracujacych żon, a

2. zapewnienie

RŚ

2. aktywnie – przez subsydiowanie prywatnych świadczenia rodzinne stymulują

robotnikom ochrony

programów świadczeń.

macierzyństwo. Opieka nad dzieckiem i

socjalnej w wymiarze

inne usługi dla rodziny są celowo słabo

przysługującym dotąd

rozwinięte, a władze publiczne decydują

lepiej sytuowanym

się na interwencję (zasada

grupom społecznym.

subsydiarności) dopiero w razie

wyczerpania się zdolności rodziny do

pomocy swoim członkom

USA, Kanada, Australia, W. Brytania, ale też i Austria, Francja, Niemcy, Włochy, Belgia Kraje nordyckie oraz Holandia

EJ Japonia oraz Szwajcaria.

AR

K

1. historycznie RL został ukształtowany przez 1. silny wpływ Kościoła kat.

1. wyraźna dominacja

tradycyjny, liberalny etos pracy i dominację 2. polityka społeczna jest niezbędnym partii

Y

rynku

elementem ładu ekonomicznego i

socjaldemokratycznych

WA

2. filozofia tego typu wywodzi się z ang.

politycznego, bo podnosi wydajność i w nadawaniu kształtu

T

ustawodawstwa na rzecz ubogich

umacnia przywi

reformom społecznym

S

ązanie do pracy, poprawia

D

3. państwo ogranicza się do przeciwdziałaniu kwalifikacje pracobiorców

2. lata 90. – próba cięć w

OP

ubóstwu grup szczególnie na nie

transferach socjalnych

narażonych, o których wiadomo, ze samodzielnie sobie nie poradzą

2