Nazewnictwo pierwiastków chemicznych 1
Nazewnictwo pierwiastków chemicznych
W chemii stosuje się odgórnie ustalone przez IUPAC nazewnictwo pierwiastków. Jest ono o tyle wygodne, że
można za jego pomocą nazwać nieodkryte dotąd pierwiastki o dużej liczbie atomowej.
LP Przedrostek Symbol
0
nil
n
1
un
u
2
b(i)
b
3
tr(i)
t
4
quad
q
5
pent
p
6
hex
h
7
sept
s
8
oct
o
9
en(n)
e
Zasady
W momencie odkrycia pierwiastka, jego odkrywca ma prawo do zaproponowania jego własnej nazwy. Nazwy te są
uznawane przez Komisję Nazewniczą IUPAC dopiero wtedy, kiedy to odkrycie spełni szereg restrykcyjnych
warunków i zostanie zweryfikowane przez innych badaczy. Często wokół niedawno odkrytych pierwiastków istnieją liczne kontrowersje, dotyczące zarówno samego odkrycia jak i ustalenia kogo uznać za pierwszego odkrywcę.
Obecnie 114 pierwiastków zostało oficjalnie uznane przez IUPAC.
Nieodkryte oraz odkryte, lecz jeszcze oficjalnie nie zatwierdzone przez IUPAC pierwiastki mają tymczasową nazwę
systematyczną utworzoną w oparciu o ich liczby atomowe. Nazwy te są tworzone z łacińskich lub greckich
liczebników, według reguł zawartych w tabeli obok (ideą przyświecającą przyporządkowaniu nazw liczebnikom jest zapewnienie jednoznaczności oznaczenia liczebnika jedną tylko literą) i dodania do liczebnika końcówki -ium. Są jednak małe odstępstwa od tej zasady:
• jeśli 2 lub 3 jest ostatnią cyfrą liczby atomowej w pierwiastku, zamiast bi lub tri wstawia się b lub tr (dzięki temu unika się końcówek biium i triium);
• jeśli 9 poprzedza 0 (np. w liczbie 190), zamiast enn wstawia się en, aby uniknąć zestawień typu ennnil[1] .
Przykłady
Pierwiastek 119: un + un + enn + ium = ununennium (Uue) Pierwiastek 122: un + bi + bi + ium = unbibium (Ubb)
Pierwiastek 190: un + enn + nil + ium = unennilium (Uen) Pierwiastek 208: bi + nil + oct + ium = biniloctium (Bno) Przypisy
[1] Systematyczne Nazewnictwo Pierwiastków z Liczbą Atomową Większą niż 110 (http://www.apsidium.com/theory/naming.pdf) (en)
(PDF, 41 kB)
2
Źródła i autorzy artykułu
Nazewnictwo pierwiastków chemicznych Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=26758726 Autorzy: Chrumps, Dawifd, DingirXul, Jacek FH, MRN, Margoz, Mix321, Polimerek, Szczureq, Xpicto, 6 anonimowych edycji
Licencja
Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported
//creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/