Opracowała B. Krzempek na podstawie:

1.

Dambach K., Mobbing w szkole. Jak zapobiegać przemocy grupowej, GWP, Gdańsk, 2003

2.

Rylke H., Pokolenie zmian – czego boją się doroś li, WSiP, W-wa 1999

3.

H.Rylke, J.Węgrzynowska, A.Milczarek , Wychowanie przeciw przemocy, str. 1 -31 (wybrane fragmenty), Akademia Sztuk Społecznych, Fund.Bene Vobis, Warszawa 1998

Wykład 10: Przemoc w szkole

Agresja – bezpoś rednie lub poś rednie zachowanie dziecka, które wykracza poza normy społeczne i u podłoŜ a którego leŜą negatywne nastawienia bą dź emocje sprawcy

Przemoc – naduŜ ycie lub wykorzystanie swej przewagi fizycznej, emocjonalnej lub sytuacyjnej nad inną osobą dla uzyskania waŜ nego dla siebie celu (A. Brzeziń ska 2004)

Przyczyny powstawania tendencji do przemocy

1. wpływ środowiska

rodzinnego 2. wpływ grupy

3. środki

rówieśniczej

masowego

przekazu

Czynniki sprzyjające agresji w szkole

utrzymywanie tabu wobec problemu i poczucie

bezsilności dorosłych

brak komunikacji między nauczycielem a rodzicami

słaby nadzór dorosłych

przymus szkolny i władza nauczyciela

przemocowe zachowania nauczycieli

- obraŜanie i podwaŜanie wartości uczniów

- wyśmiewanie i zawstydzanie ucznia na forum klasy

- brak dyskrecji

1

Opracowała B. Krzempek na podstawie:

1.

Dambach K., Mobbing w szkole. Jak zapobiegać przemocy grupowej, GWP, Gdańsk, 2003

2.

Rylke H., Pokolenie zmian – czego boją się doroś li, WSiP, W-wa 1999

3.

H.Rylke, J.Węgrzynowska, A.Milczarek , Wychowanie przeciw przemocy, str. 1 -31 (wybrane fragmenty), Akademia Sztuk Społecznych, Fund.Bene Vobis, Warszawa 1998

- nie dopuszczanie ucznia do wypowiedzenia własnego

zdania w istotnych sprawach

- niesprawiedliwość w ocenianiu i uprzedzenie do ucznia,

- naznaczanie ucznia/klasy

- chłód emocjonalny i zbytnie dystansowanie się do spraw

uczniów

- groźby

Funkcje zachowań agresywnych

rozładowanie nagromadzonego napięcia lękowego

chęć zwrócenia uwagi otoczenia na własne cierpienie

dąŜenie do utrzymania poŜądanego stanu stymulacji

niepowodzenia w procesie kształtowania i

podtrzymywania poczucia toŜsamości – toŜsamość

negatywna

obniŜenie wartości innych osób jako sposób na

podniesienie samooceny

Typ dziecka

sprawca

ofiara

aktywny

pasywny

pasywna

prowokująca

2

Opracowała B. Krzempek na podstawie:

1.

Dambach K., Mobbing w szkole. Jak zapobiegać przemocy grupowej, GWP, Gdańsk, 2003

2.

Rylke H., Pokolenie zmian – czego boją się doroś li, WSiP, W-wa 1999

3.

H.Rylke, J.Węgrzynowska, A.Milczarek , Wychowanie przeciw przemocy, str. 1 -31 (wybrane fragmenty), Akademia Sztuk Społecznych, Fund.Bene Vobis, Warszawa 1998

Szkolne programy przeciwdziałania przemocy

Cel: minimalizowanie przemocy w szkole i zapobieganie

powstawaniu nowych problemów z nią związanych

Przygotowanie nauczycieli do zajmowania się

problemem przemocy w szkole

Zapoznanie nauczycieli ze specyfiką zjawiska przemocy:

mechanizmem jej powstawania, syndromem ofiary i

sprawcy, konsekwencjami stosowania przemocy dla ofiary i

sprawcy w ich późniejszym Ŝyciu.

Ukazanie związków między posiadaniem własnego

systemu zapobiegania przemocy w szkole a większym zain-

teresowaniem szkołą ze strony rodziców i uczniów.

Nawiązanie współpracy z psychologami i innymi

specjalistami spoza szkoły.

Ś wiadomość własnej postawy wobec sprawców i ofiar

przemocy, własnych uczuć , reakcji i moŜ liwoś ci działania jest jednym z kluczowych warunków skutecznej

interwencji.

Czego moŜe dotyczyć praca nauczycieli

Wymiana informacji na temat przemocy wśród uczniów

Nabywanie umiejętności konstruktywnego radzenie sobie

z uczuciami w sytuacjach przemocy wśród uczniów

Zapobieganie stosowania przemocy przez nauczycieli

Reagowanie na przemoc

Doskonalenie umiejętności słuchania i rozmawiania

z dzieckiem

3

Opracowała B. Krzempek na podstawie:

1.

Dambach K., Mobbing w szkole. Jak zapobiegać przemocy grupowej, GWP, Gdańsk, 2003

2.

Rylke H., Pokolenie zmian – czego boją się doroś li, WSiP, W-wa 1999

3.

H.Rylke, J.Węgrzynowska, A.Milczarek , Wychowanie przeciw przemocy, str. 1 -31 (wybrane fragmenty), Akademia Sztuk Społecznych, Fund.Bene Vobis, Warszawa 1998

Działania na poziomie całej szkoły

Diagnoza problemu w szkole

Podejmowanie interwencji przez nauczycieli

Zajęcia profilaktyczno-interwencyjne dla klas

Współpraca szkoły ze środowiskiem lokalnym

Ustalenie norm i sposobów ich egzekwowania

Praca z rodzicami

Integracja rodziców

Organizowanie Ŝycia klasy -aktywny udział rodziców

Psychoedukacja rodziców

System interwencji

Interwencja - kompleksowy system działań zmierzający do

trwałej zmiany zachowania sprawców i ofiar przemocy, a

takŜe nastawienia tzw. „neutralnych uczniów”, a nie jedynie

doraźne przetrwanie przemocy.

Współpraca z poradniami i ośrodkami

psychologicznymi w zakresie:

indywidualnej pomocy psychologicznej dla ofiar i

sprawców przemocy

konsultacji dla rodziców ofiar i sprawców, terapii

rodzinnej

telefon zaufania dla ofiar i świadków przemocy

Działania wobec sprawców i ofiar:

Rozmowy ze sprawcami, ofiarami oraz ich rodzicami

Pomoc sprawcom w odnajdywaniu lepszych sposobów

wyładowania energii, odreagowania napięć i zaspokojenia

potrzeb

Włączanie ofiar przemocy w aktywności klasowe

4

Opracowała B. Krzempek na podstawie:

1.

Dambach K., Mobbing w szkole. Jak zapobiegać przemocy grupowej, GWP, Gdańsk, 2003

2.

Rylke H., Pokolenie zmian – czego boją się doroś li, WSiP, W-wa 1999

3.

H.Rylke, J.Węgrzynowska, A.Milczarek , Wychowanie przeciw przemocy, str. 1 -31 (wybrane fragmenty), Akademia Sztuk Społecznych, Fund.Bene Vobis, Warszawa 1998

Grupy spotkaniowe dla ofiar przemocy

Praca ze sprawcami i ofiarami: Metoda Pikas'a

ETAP I - ustalenie obszaru wspólnej troski i

zaangaŜowania

ETAP II - sprawdzanie wypełniania umów

ETAP III - spotkanie ofiary i sprawców

Opracowała B. Krzempek na podstawie:

1.

Dambach K., Mobbing w szkole. Jak zapobiegać przemocy grupowej, GWP, Gdańsk, 2003

2.

Rylke H., Pokolenie zmian – czego boją się doroś li, WSiP, W-wa 1999

3.

H.Rylke, J.Węgrzynowska, A.Milczarek , Wychowanie przeciw

przemocy, str. 1-31 (wybrane fragmenty), Akademia Sztuk Społecznych, Fund.Bene Vobis, Warszawa 1998

5