Temat: Czy w świecie sowieckich łagrów możliwe jest zachowanie człowieczeństwa? -
Odpowiedz na pytanie, odwołując się do podanego fragmentu i całej powieści G. Herlinga-
Grudzińskiego pt. Inny świat.
Gustaw Herling-Grudziński w swej powieść "Inny świat " relacjonuje warunki
panujące w obozie sowieckim. Na podstawie swoich wspomnień i doświadczeń opisuje
codzienne życie oraz walkę o przetrwanie setek tysięcy ludzi w łagrze. Obóz nie był czymś
naturalnym, było to miejsce które rządziło się swoimi prawami. Ludzie przebywający
w obozie byli prześladowani, poddani ciężkiej, wyniszczającej pracy przy wyrębie lasu,
surowym warunkom atmosferycznym oraz niesłychanemu reżimowi. Ludzie w takich
warunkach tracili swoje człowieczeństwo i najważniejsze stawało się dla nich przeżyć za
wszelką cenę. Jednak mimo tych surowych warunków, Gustaw Herling-Grudziński w swoim
utworze przedstawia ludzi którzy za wszelką cenę, nawet cenę życia potrafili zachować swoje
człowieczeństwo.
Jedną z takich osób, która została opisana w podanym fragmencie utworu jest
Kostylew. Był to młody komunista, student szkoły morskiej który został skazany za
szpiegostwo ponieważ czytał zachodnie książki. Bardzo wierzył w socjalistyczne idee, był
gotów poświęcić dla swojego kraju wszystko. Jednak po przeczytaniu kilku książek na temat
zachodu, jego poglądy diametralnie się zmieniły. Poczuł się oszukany, zobaczył jak wygląda
prawdziwy, wolny świat. Na początku nie chciał się przyznać do winy jednak pod wpływem
tortur podpisał obciążające go zeznania i trafił do obozu w Jercewie. W obozie Kostylew
zbuntował się, postanowił że już nigdy więcej nie będzie pracować dla swoich oprawców.
Odkrył on sposób dzięki któremu już nigdy więcej nie musiał pracować. Pewnego razu gdy
suszył chleb nad ogniem, wpadł mu on do ognia, a ponieważ był bardzo głodny bez namysłu
wsadził rękę w ogień aby go wyciągnąć. Po tym incydencie z powodu oparzenia dostał
siedem dni zwolnienia od pracy. Bohater dzięki temu odkrył, że opalając rękę w ogniu może
uniknąć pracy. W wolnych chwilach Kostylew czytał książki. Jedną osobą w obozie która
poznała jego tajemnicę był autor Gustaw Herling-Grudziński. Stał się on jego przyjacielem,
który strzegł jego tajemnicy. Kostylew w swoim założeniu był bardzo stanowczy, nawet gdy
zagrożone było jego widzenie z matką i Gustaw doradzał mu żeby chociaż na kilka dni
poszedł to pracy aby nie został przeniesiony na Kołymę, stwierdził że już nigdy w życiu nie
będzie pracować dla swoich oprawców. Jego cierpienie miało charakter ideowy. Zachowanie
godność jako człowieka było dla niego najważniejsze, nawet jeśli musiało być to opatrzone
wielkim cierpieniem i poświęceniem. Ostatecznym aktem heroizmu było oblanie się w łaźni
wrzątkiem, kiedy Kostylew dowiedział się o tym, że ma zostać wysłany na Kołymę. Kostylew
umarł w męczarniach, ale dzięki temu zachował swoje człowieczeństwo.
W obozie mamy ukazane także wiele innych aktów heroizmu dzięki którym ludzie
potrafili ocalić swoje człowieczeństwo. Jednym z przykładów takich osób jest sam autor. Gdy
odkrył, że Kostylew opala sobie rękę, aby nie iść do pracy, autor nie doniósł na niego
dowódcom. Dzięki temu mógłby np. otrzymać jakiś dodatkowy posiłek, ale zamiast tego
Grudziński wolał mu jakoś pomóc, podał mu bandaż, chciał nawet iść za niego do transportu
na Kołymę. Najwarzniejsza wartością był człowiek. Autor podjął także akcję głodówką, aby
sprzeciwić się wszystkiemu co panowało w tym nieludzkim innym świeci. Chciał on wyrazić
swój manifest przeciw systemowi, który panował w łagrze. Doprowadziło to do u wolnienia
Grudzińskiego. Dla innych jedynym sposobem, na ocalenie swojego człowieczeństwa było
samobójstwo. Ludzie woleli ginąć niż znosić ciężar i upokorzenie jakim byli obarczani
każdego dnia pobytu w obozie. Jednym z przykładów takich osób jest Natalia Lwowna.
Samobójstwo było dla niej ostatecznym rodzajem wolności i ukazaniem nieposłuszeństwa
wobec oprawców.
W powieści mamy ukazanych wiele postaci, które pomimo tego że znalazły się
w nieludzkim miejscu gdzie nie obowiązywały żadne prawa moralne potrafiły zachować
swoje człowieczeństwo. Gustaw Herling-Grudziński chciał ukazać w swoim utworze, że
zachowanie ludzkich cech jest możliwe w każdych warunkach. Dlatego autor nie
usprawiedliwia ludzi, którzy aby przetrwać w obozie wyzbywali się swoich wartości
i potrafili robić rzeczy straszne i nie godne ludzi dobrych. Człowiek w każdym miejscu
powinien starać się zachować swoje człowieczeństwo. Jest to trudne do osiągnięcia, ale
możliwe.
AB