Procesy poznawcze – wykład 13 (Pani dr Maria Zając, 30 maj 2005r.) Dygresje
• Uczenie się poznawcze angażuje myślenie.
• Procesy dyskursywne – za ich pomocą mówiący i słuchający koordynują wzajemne procesy rozumienia i mówienia, przetwarzają mentalnie wypowiedzi w celu ustalenia wspólnych ram interpretacji. (Shugar G.)
• W 3 fazie cyklu rozwiązywania problemu Stenberga jest miejsce strategii.
• W człowieku jest cały komputer, w komputerze niecały człowiek. (Szumakowicz)
• Gibsonizm jest alternatywą twardego kognitywizmu.
• Reprezentacja – odzwierciedlenie.
• Prototypy – poznawcze punkty odniesienia, redukujące różnorodność otoczenia.
Wy
Deklaratywna
kła
d
Wiedza
wła
Proceduralna
ści
wy
Metawiedza; Wiem, ż e wiem, wynik refleksji nad
Uw
aga (W V.A. rozdział 16 autorstwa Nęcki) Funkcje
• Selekcja bodźców; możliwość ignorowania informacji niezwiązanych z celem; wiążą się z nią takie cechy procesu jak zakres i selektywność;
• Zdolność rozwijania aktywności poznawczej przez dłuższy czas; wytrzymałość, koncentracja;
• Mechanizm sprawowania kontroli poznawczej nad jednocześnie wykonywanymi czynnościami;
• Funkcja energetyczna – pobudzenie intelektu.
Ograniczona pula zasobów uwagi zmusza do ich rozdzielania ze względu na ważność i pilność zadań. (patrz teoria Kahnemana). Podwyższone pobudzenie emocjonalne również
modyfikuje podział.
Pobudzenie
• Mobilizujące; walka lub ucieczka;
• Lękotwórcze; część zasobów i pamięć jest przeznaczana na analizę leku.
Poglądy na budowę (funkcję) pojęć
• Klasyczny (Pojęcia matrycowe, arystotelesowskie – teoria zbiorów, naukowe) Spisała: Ewa L. Cetnar, kontakt: akaszik@interia.pl, GG: 3891955
1
Zasada środka
albo być albo nie
być i nie być
on
być
w
posiadać jakąś
a Posiadać jakąś cechę
cechę i jej nie
a zaró
lub jej nie posiadać
n
posiadać
ż
rzeb
o
T
Należeć do
Należeć do kategorii
ie m
kategorii i do niej
lub do niej nie
N
nie należeć
należeć
• Probabilistyczne (ponieważ cechy charakteryzują egzemplarz tylko z pewnym prawdopodobieństwem), prototypowe (istnieją najczęstsze wypadki przynależności albo idealna reprezentacja); nie ma zbioru cech koniecznych i wystarczających; granice pojęć są nieostre; Rosh; pojęcia naturalne; Realiści: świat nie stanowi magmy
– zmusza do odkrywania bytów.
• Egzemplarzowy
• Naiwnych teorii wyjaśniających, pojęcia traktowane są jako ukryte fundamentalne zasady wyjaś niają ce.
Poziomy ogólności – trójwymiarowa struktura hierarchii pojęciowej. Poziomy: nadrzędny, podstawowy (na nim atrybuty jednego pojęcia nie są dzielone z innymi pojęciami na tym samym piętrze; mają miejsce interakcje z ośrodkiem motorycznym, są najwcześniej przyswajane i najszybciej przetwarzane, na tym poziomie funkcjonują prototypy), podrzędny.
Kręgowce
Ptak
Ma skrzydła
Może latać
Ma pióra
Kanarek
Śpiewa
Struś
Ma długie cienkie
nogi
Jest żółty
Jest duży
Nie lata
Fragment modelu Quilliana 1968
Spisała: Ewa L. Cetnar, kontakt: akaszik@interia.pl, GG: 3891955
2