Procesy poznawcze – wykład 13 (Pani dr Maria Zając, 30 maj 2005r.) Dygresje

• Uczenie się poznawcze angaŜuje myślenie.

• Procesy dyskursywne – za ich pomocą mówiący i słuchający koordynują wzajemne procesy rozumienia i mówienia, przetwarzają mentalnie wypowiedzi w celu ustalenia wspólnych ram interpretacji. (Shugar G.)

• W 3 fazie cyklu rozwiązywania problemu Stenberga jest miejsce strategii.

• W człowieku jest cały komputer, w komputerze niecały człowiek. (Szumakowicz)

• Gibsonizm jest alternatywą twardego kognitywizmu.

• Reprezentacja – odzwierciedlenie.

• Prototypy – poznawcze punkty odniesienia, redukujące róŜnorodność otoczenia.

Wy

Deklaratywna

kła

d

Wiedza

wła

Proceduralna

ści

wy

Metawiedza; Wiem, Ŝ e wiem, wynik refleksji nad

Uw

aga (W V.A. rozdział 16 autorstwa Nęcki) Funkcje

• Selekcja bodźców; moŜliwość ignorowania informacji niezwiązanych z celem; wiąŜą się z nią takie cechy procesu jak zakres i selektywność;

• Zdolność rozwijania aktywności poznawczej przez dłuŜszy czas; wytrzymałość, koncentracja;

• Mechanizm sprawowania kontroli poznawczej nad jednocześnie wykonywanymi czynnościami;

• Funkcja energetyczna – pobudzenie intelektu.

Ograniczona pula zasobów uwagi zmusza do ich rozdzielania ze względu na waŜność i pilność zadań. (patrz teoria Kahnemana). PodwyŜszone pobudzenie emocjonalne równieŜ

modyfikuje podział.

Pobudzenie

• Mobilizujące; walka lub ucieczka;

• Lękotwórcze; część zasobów i pamięć jest przeznaczana na analizę leku.

Poglądy na budowę (funkcję) pojęć

• Klasyczny (Pojęcia matrycowe, arystotelesowskie – teoria zbiorów, naukowe) Spisała: Ewa L. Cetnar, kontakt: akaszik@interia.pl, GG: 3891955

1

Zasada sprzeczności

Zasada środka

albo być albo nie

być i nie być

on

być

w

posiadać jakąś

a Posiadać jakąś cechę

cechę i jej nie

a zaró

lub jej nie posiadać

n

posiadać

Ŝ

rzeb

o

T

NaleŜeć do

NaleŜeć do kategorii

ie m

kategorii i do niej

lub do niej nie

N

nie naleŜeć

naleŜeć

• Probabilistyczne (poniewaŜ cechy charakteryzują egzemplarz tylko z pewnym prawdopodobieństwem), prototypowe (istnieją najczęstsze wypadki przynaleŜności albo idealna reprezentacja); nie ma zbioru cech koniecznych i wystarczających; granice pojęć są nieostre; Rosh; pojęcia naturalne; Realiści: świat nie stanowi magmy

– zmusza do odkrywania bytów.

• Egzemplarzowy

• Naiwnych teorii wyjaśniających, pojęcia traktowane są jako ukryte fundamentalne zasady wyjaś niają ce.

Poziomy ogólności – trójwymiarowa struktura hierarchii pojęciowej. Poziomy: nadrzędny, podstawowy (na nim atrybuty jednego pojęcia nie są dzielone z innymi pojęciami na tym samym piętrze; mają miejsce interakcje z ośrodkiem motorycznym, są najwcześniej przyswajane i najszybciej przetwarzane, na tym poziomie funkcjonują prototypy), podrzędny.

Kręgowce

Ptak

Ma skrzydła

MoŜe latać

Ma pióra

Kanarek

Śpiewa

Struś

Ma długie cienkie

nogi

Jest Ŝółty

Jest duŜy

Nie lata

Fragment modelu Quilliana 1968

Spisała: Ewa L. Cetnar, kontakt: akaszik@interia.pl, GG: 3891955

2