Część siódma
Konfiguracja węzła internetowego
W tej części:
* Konfiguracja węzła internetowego
* Konfigurowanie FTP i anonimowego FTP
* Konfiguracja węzła WAIS
* Konfigurowanie usługi Gopher
* Konfigurowanie węzła WWW
* Skrypty GCI
* Podstawy języka HTML
* Podstawy języka Java i JavaScript
* Tworzenie węzła internetowego

Rozdział 47.
Konfiguracja węzła internetowego

Tim Parker
W tym rozdziale:
* Podłączanie się do Internetu
System Linux jest doskonale przystosowany do połączenia z siecią i korzystania
z usług przez nią oferowanych. Nie chodzi tu tylko o przeglądanie stron WWW czy
używanie protokołu FTP do przesyłania plików, ale przede wszystkim o możliwość
zastosowania systemu linuxowego jako serwera sieciowego. Przy minimalnym
nakładzie pracy poświęconej konfiguracji systemu można udostępniać własne
strony WWW lub założyć węzeł FTP czy Gopher. Nie jest potrzebne żadne dodatkowe
oprogramowanie, w zupełności wystarczy to, które rozprowadzane jest wraz z
dystrybucją systemu na dyskach CD-ROM. W tym rozdziale przyjrzymy się różnym
sposobom łączenia się z Internetem. Kilka następnych rozdziałów omawia
konfigurowanie systemu linuxowego mającego działać jako serwer
najpopularniejszych usług internetowych.
Jeśli zamierzasz używać Internetu tylko biernie, korzystając z usług innych
serwerów, nie musisz czytać następnych czterech rozdziałów (choć nadal warto
zapoznać się z tym rozdziałem, ponieważ opisujemy w nim metody łączenia się z
siecią Internet). Z drugiej strony jednak dzielenie się zasobami własnego
systemu z innymi użytkownikami sieci
czy to sieci lokalnej, czy też Internetu

jest chyba najprzyjemniejszym jej aspektem.
Jeśli chcesz, by Twój system linuxowy oferował niektóre z usług internetowych
(jak WWW, FTP czy Gopher), ale nie chcesz, by dostęp do nich mieli wszyscy
użytkownicy (oprócz co najwyżej kilku przyjaciół), nie powinieneś obawiać się
połączenia z Internetem. Musisz jednak skonfigurować oprogramowanie serwera.
Podłączanie się do Internetu
Istnieje wiele metod podłączania się do Internetu. Wybór jednej z nich jest
głównie kwestią przyzwyczajenia i tego, z jakich usług zamierzasz korzystać.
Choć na rynku działa wiele firm oferujących dostęp do Internetu na bardzo
różnych warunkach, zasadniczo istnieją tylko cztery typy połączenia
poniżej
przedstawiamy ich skrótowy opis.
* Bezpośrednie połączenie z Internetem. Ta metoda wymaga zastosowania
dedykowanego komputera (bramki), połączonego z Internetem poprzez szybką linię
telefoniczną, na przykład linię T1 (1,544 Mbps) czy ISDN (128 kbps). Połączenie
bezpośrednie umożliwia pełny dostęp do wszystkich usług sieciowych, ale zarówno
jego instalacja, jak i utrzymanie są dość drogie.
* Połączenie przez czyjąś bramkę internetową. Wymaga
niestety
zezwolenia na
używanie czyjegoś komputera. Również umożliwia dostęp do wszystkich usług
sieciowych.
* Bezpośredni dostawca Internetu. Ten sposób połączenia polega na wykorzystaniu
bramki będącej w posiadaniu jakiejś firmy, do której można się podłączyć, by
uzyskać częściowy lub pełny dostęp do usług sieciowych. Komputer po stronie
firmy pełni tylko rolę bramki internetowej. Do łączenia się z nim zwykle używa
się modemu lub dedykowanych, szybkich łączy telefonicznych. Firma, która jest
właścicielem bramki, jest określana jako dostawca Internetu lub usługodawca
internetowy (ang. Internet Service Provider).
* Pośredni dostawca Internetu. Ta metoda polega na wykorzystaniu połączeń
z takimi sieciami, jak Delphi czy CompuServe, do uzyskania dostępu do
niektórych lub wszystkich usług internetowych. Metoda taka nadaje się do
wykorzystania tylko wtedy, jeśli mało korzystasz z Internetu, i nie pozwala
wykorzystać całego potencjału drzemiącego w systemie Linux.
Jeśli Twój system jest częścią większej instytucji lub dzielisz się kosztami
dostępu do sieci z kilkoma przyjaciółmi, pośredni dostawca Internetu
najprawdopodobniej nie będzie w stanie zapewnić Ci wydajności niezbędnej do
korzystania z takich usług, jak poczta elektroniczna czy FTP. Inną wadą takiego
rozwiązania jest to, że większość dostawców pośrednich nie umożliwia posiadania
własnej nazwy domenowej.
Rzadko można znaleźć bramki internetowe, z których można byłoby korzystać bez
uczestniczenia w kosztach ich utrzymania. Większość firm posiadających bramki
internetowe nie zgadza się, by korzystał z nich ktokolwiek obcy.
W takiej sytuacji pozostają właściwie tylko dwa rozwiązania: bezpośrednie
połączenie z Internetem lub skorzystanie z oferty bezpośredniego dostawcy
Internetu. Wybór jednej z tych metod zwykle wynika z kosztów połączenia.
Instalacja własnej bramki internetowej może być droga, ale i tak może okazać
się tańsza niż skorzystanie z usług dostawcy, szczególnie jeśli planujesz duży
ruch w sieci lub system z założenia ma być bardzo duży.
Jeśli połączenie z Internetem będzie wykorzystywane przez jedną osobę lub
niewielką firmę, instalowanie własnej bramki nie ma większego sensu. Wtedy
najlepszym rozwiązaniem jest skorzystanie z usług bezpośredniego dostawcy
Internetu. Niewielkie firmy prawie zawsze łączą się z siecią właśnie w taki
sposób.
Usługi, których potrzebujesz
Przed podjęciem decyzji o typie połączenia z Internetem należy zastanowić się,
jakie usługi będą potrzebne. Jeśli potrzebujesz tylko dostępu do poczty
elektronicznej, możesz wybrać dowolny typ połączenia, choć koszty mogą być
niewspółmiernie duże w porównaniu do wykorzystywanych możliwości.
Na początek zdecyduj, które z poniższych usług są niezbędne, a z których
mógłbyś zrezygnować.
* Poczta elektroniczna. Pozwala na wysyłanie i odbieranie wiadomości od innych
użytkowników Internetu.
* Telnet. Pozwala na logowanie się poprzez Internet do systemów zdalnych.
* FTP. Umożliwia przenoszenie plików pomiędzy komputerami.
* WWW (ang. World Wide Web), czyli dostęp do witryn, zwykle graficznych,
tworzonych za pomocą języka HTML (ang. Hypertekst Markup Language).
* Usenet, czyli dostęp do grup dyskusyjnych, w których prowadzone są rozmowy na
najprzeróżniejsze tematy.
* Gopher. System wyszukiwania i pobierania informacji.
* WAIS. Pozwala na wyszukiwanie i pobieranie dokumentów, obsługiwany za pomocą
systemów menu.
* Archie. Metoda wyszukiwania plików, które należy przesłać.
* IRC (ang. Internet Rely Chat), czyli pogawędki internetowe, przypominające
nieco CB Radio.
Każdy system podłączony do Internetu przez bramkę (zarówno w przypadku
posiadania własnej bramki, korzystania z użyczonej czy wynajmowanej u
większości dostawców Internetu) umożliwia korzystanie ze wszystkich
wymienionych powyżej usług. Niektórzy dostawcy dość mocno ograniczają jednak
prędkość przesyłania danych, co staje się poważnym problemem szczególnie wtedy,
gdy chcesz udostępniać strony WWW, zawierające prócz tekstu również grafikę.
Niektórzy dostawcy limitują też na różne sposoby dostęp do poczty
elektronicznej i grup dyskusyjnych, należy więc zasięgnąć dokładnych informacji
przed zdecydowaniem się na współpracę z którymś z nich.
Połączenie bezpośrednie za pomocą bramki
Połączenie bezpośrednie (nazywane również dedykowanym) polega na podłączeniu
siÄ™ do sieci poprzez przeznaczony do tego celu komputer nazywany bramkÄ… lub
routerem IP. Połączenie realizowane jest przy użyciu szybkiego, dedykowanego
łącza telefonicznego (zwykle o przepustowości 1.44 Mb na sekundę lub większej).
Bramka staje siÄ™ elementem architektury sieci Internet, w zwiÄ…zku z czym musi
przez cały czas pozostawać włączona. Dostęp do usług internetowych można
uzyskać w każdym systemie, który pracuje w tej samej sieci, co bramka
internetowa.
Zwykle połączenia dedykowane używane są tam, gdzie występuje duże natężenie
ruchu i wymagana jest prędkość transmisji nie spadająca poniżej granicy np.
9600 bodów (choć niczym nadzwyczajnym nie są połączenia światłowodowe,
umożliwiające przesyłanie danych z prędkością 45 Mbps). Rzadko zdarza się, by
bezpośrednie połączenie z Internetem było własnością indywidualnej osoby czy
małej firmy, głównie ze względu na wysokie koszty jego instalacji i
utrzymania.
Aby stworzyć system posiadający bezpośrednie połączenie z Internetem, trzeba
skontaktować się z NIC (Network Information Center), organizacją, która
dostarcza odpowiednich informacji konfiguracyjnych. Całkowite koszty instalacji
i utrzymania takiego połączenia są wysokie. Wiążą się one z koniecznością
posiadania odpowiedniego sprzętu i oprogramowania, a także poprowadzenia łącza
o odpowiednio dużej przepustowości. Najczęściej używane typy łączy to T1 (1,544
Mbps), T4 (4 Mbps) i bardziej dostępny dla zwykłych śmiertelników ISDN (128
kbps).
Połączenie za pomocą czyjejś bramki
Alternatywą dla połączenia bezpośredniego jest wykorzystanie bramki
zainstalowanej przez kogoś innego, na przykład jakąś firmę czy szkołę. Mało kto
jednak zgadza się na używanie swoich komputerów, również ze względów
bezpieczeństwa.
Jeśli jednak jesteś jednym z niewielu szczęśliwców, którym udało się otrzymać
zgodę na tego typu połączenie, musisz po prostu połączyć się z bramką i
za
jej pośrednictwem
z Internetem. Pod wieloma względami rozwiązanie to nie
różni się od skorzystania z usług bezpośredniego dostawcy Internetu. Zwykle w
takich sytuacjach uzyskujesz pełny dostęp do wszystkich usług sieciowych (choć
niektóre organizacje nakładają pewne ograniczenia).
Usługodawcy internetowi
Usługodawcy internetowi (lub dostawcy Internetu) to firmy, które posiadają
bezpośrednie połączenie z Internetem (za pomocą bramki) i pozwalają używać go
swoim klientom za odpowiednią opłatą (bramka jest zwykle "przezroczysta" dla
użytkownika). Ten typ połączenia często nazywany jest połączeniem dial-up i
opiera się na protokołach SLIP (ang. Serial Line Interface Protocol) i PPP
(ang. Point-to-Point Protocol). Niektórzy usługodawcy do obsługi poczty
elektronicznej używają protokołu UUCP.
Dostawcy Internetu zwykle pobierają opłatę składającą się z pewnej części
stałej oraz części uzależnionej od czasu połączenia lub ilości przesłanych
danych. Połączenie się z dostawcą Internetu jest przeważnie bardzo proste.
Większość z nich umożliwia również posiadanie własnej nazwy domenowej.
Największą zaletą połączenia przez bezpośredniego dostawcę Internetu jest fakt,
że system zachowuje się tak samo, jakby był podłączony bezpośrednio do sieci.
Komunikacja z komputerem-bramką jest obsługiwana przez system operacyjny i jest
procesem praktycznie niewidocznym dla użytkownika. Wadą tego rozwiązania jest
to, że czasem niektóre usługi dostępne są tylko w ograniczonym zakresie (na
przykład niektórzy dostawcy nie pozwalają na przesyłanie plików za pomocą FTP
do innych serwerów).
Jeśli bierzesz pod uwagę skorzystanie z usług bezpośredniego dostawcy
Internetu, powinieneś zorientować się, jakie usługi są oferowane przez
dostawców działających w okolicy, czy wymagany jest jakiś dodatkowy sprzęt,
jaki jest system opłat (czy są to opłaty stałe, czy zależne od wykorzystania
Å‚Ä…cza) i jak przedstawia siÄ™ problem wsparcia technicznego na wypadek
kłopotów.
Podsumowanie
Wybór metody połączenia się z Internetem zależy tylko od Ciebie, ale większość
użytkowników indywidualnych decyduje się na skorzystanie z usług bezpośrednich
dostawców Internetu. Jest to rozwiązanie zrównoważone, jeśli wziąć pod uwagę
koszty i możliwości, szczególnie jeżeli Twój system ma przez większość czasu
pozostawać połączony z siecią. Po połączeniu się z Internetem możesz
skonfigurować własny serwer
jak to zrobić, dowiesz się czytając cztery
następne rozdziały.
Konfigurowanie komputera tak, by działał jako serwer FTP, opisane jest
w roz­dziale 48. "Konfigurowanie FTP i anonimowego FTP".
Konfiguracja i używanie usługi Gopher omawia rozdział 50. "Konfigurowanie
usługi Gopher".
Jak skonfigurować serwer WWW i własną stronę główną dowiesz się z rozdziału 51.
"Konfigurowanie węzła WWW".
Tworzenie własnych stron WWW omówione jest w rozdziale 53. "Podstawy języka
HTML".