KODEKS
POST
POWANIA
CYWILNEGO
17. wydanie
Stan prawny na 31 lipca 2012 r.
Wydawca:
Magdalena Przek-Ślesicka
Redaktor prowadzący:
Roman Rudnik
Opracowanie redakcyjne:
Ilona Iwko, Dorota Wiśniewska
Skład, łamanie:
Faktoria Wyrazu Sp. z o.o.
Układ typograficzny:
Kamila Tomecka
� Copyright by Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2012
ISBN 978-83-264-4020-5
ISBN PDF-a: 978-83-264-5118-8
17. wydanie
Wydane przez:
Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o.
Redakcja Książek
01-231 Warszawa, ul. Płocka 5a
tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail]
www.wolterskluwer.pl
Księgarnia internetowa www.profinfo.pl
Spis treści
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r.  Kodeks
postępowania cywilnego..............................................................17
Tytuł.wstępny..Przepisy.ogólne.
.....................................................19
CZ
ŚĆ.PIERWSZA..POST
POWANIE.ROZPOZNAWCZE.
.........23
Księga.pierwsza..Proces........................................................................23
Tytuł.I..Sąd.........................................................................................23
Dział.I..Właściwość.sądu............................................................23
Przepis.wstępny.....................................................................23
Rozdział.1..Właściwość.rzeczowa.......................................23
Oddział.1..Podstawy.właściwości..................................23
Oddział.2..Wartość.przedmiotu.sporu..........................25
Rozdział.2..Właściwość.miejscowa.....................................27
Oddział.1..Właściwość.ogólna........................................27
Oddział.2..Właściwość.przemienna..............................28
Oddział.3..Właściwość.wyłączna...................................29
Oddział.4..Przepisy.szczególne......................................30
Dział.II..Skład.sądu.....................................................................31
Dział.III..Wyłączenie.sędziego..................................................33
Tytuł.II..Prokurator...........................................................................35
Tytuł.III..Organizacje.pozarządowe..............................................37
Tytuł.IIIa..Państwowa.Inspekcja.Pracy..
........................................38
5
Spis treści
Tytuł.IIIb..Powiatowy.(Miejski).Rzecznik.Konsumentów..........38
Tytuł.IV..Strony..................................................................................39
Dział.I..Zdolność.sądowa.i.procesowa.
....................................39
Dział.II..Współuczestnictwo.w.sporze.....................................41
Dział.III..Interwencja.główna.i.uboczna.................................42
Dział.IV..Przypozwanie..............................................................44
Dział.V..Pełnomocnicy.procesowi.............................................44
Tytuł.V..Koszty.procesu....................................................................49
Dział.I..Zwrot.kosztów.procesu................................................49
Dział.II..Pomoc.prawna.z.urzędu.............................................54
Tytuł.VI..Postępowanie....................................................................61
Dział.I..Przepisy.ogólne.o.czynnościach.
procesowych...........................................................................61
Rozdział.1..Pisma.procesowe...............................................61
Rozdział.2..Doręczenia.
.........................................................70
Rozdział.3..Posiedzenia.sądowe..........................................77
Rozdział.4..Terminy...............................................................83
Rozdział.5..Uchybienie.i.przywrócenie.terminu..............84
Rozdział.6..Zawieszenie.postępowania.............................85
Dział.II..Postępowanie.przed.sądami.pierwszej..
instancji.
...................................................................................91
Rozdział.1..Mediacja.i.postępowanie.pojednawcze..
.......91
Oddział.1..Mediacja.........................................................91
Oddział.2..Postępowanie.pojednawcze........................95
Rozdział.2..Pozew..................................................................96
Rozdział.3..Rozprawa.
.........................................................105
Dział.III..Dowody......................................................................112
Rozdział.1..Przedmiot.i.ocena.dowodów.
........................112
Rozdział.2..Postępowanie.dowodowe..............................113
Oddział.1..Przepisy.ogólne...........................................113
Oddział.2..Dokumenty..................................................115
Oddział.3..Zeznania.świadków.
...................................118
Oddział.4..Opinia.biegłych...........................................123
6
Spis treści
Oddział.5..Oględziny.....................................................125
Oddział.6..Przesłuchanie.stron.
....................................126
Oddział.7..Inne.środki.dowodowe..............................127
Rozdział.3..Zabezpieczenie.dowodów.............................128
Dział.IV..Orzeczenia.
.................................................................130
Rozdział.1..Wyroki...............................................................130
Oddział.1..Wydanie.wyroku.........................................130
Oddział.2..Natychmiastowa.wykonalność..
wyroków.....................................................................135
Oddział.3..Wyroki.zaoczne...........................................137
Oddział.4..Sprostowanie,.uzupełnienie..
i.wykładnia.wyroków...............................................140
Rozdział.1a..Nakazy.zapłaty..............................................141
Rozdział.2..Postanowienia.sądu........................................141
Rozdział.3..Prawomocność.orzeczeń................................144
Dział.V..Środki.odwoławcze....................................................145
Rozdział.1..Apelacja..
...........................................................145
Rozdział.11..(uchylony).........................................................153
Rozdział.2..Zażalenie.
..........................................................154
Dział.Va..Skarga.kasacyjna......................................................159
Dział.Vb..Skarga.na.orzeczenie.referendarza..
sądowego..............................................................................166
Dział.VI..Wznowienie.postępowania....................................167
Dział.VII..(skreś�
lony)..................................................................173
Dział.VIII..Skarga.o.stwierdzenie.niezgodności..
z.prawem.prawomocnego.orzeczenia.............................173
Tytuł.VII..Postępowania.odrębne.................................................177
Dział.I..Postępowanie.w.sprawach.małżeńskich.................177
Rozdział.1..Przepisy.ogólne...............................................177
Rozdział.2..Sprawy.o.rozwód.i.o.separację.....................179
Rozdział.3..Inne.sprawy.....................................................183
Dział.II..Postępowanie.w.sprawach.ze.stosunków..
między.rodzicami.a.dziećmi..............................................185
7
Spis treści
Dział.III..Postępowanie.w.sprawach.z.zakresu..
prawa.pracy.i.ubezpieczeń.społecznych.........................188
Rozdział.1..Przepisy.ogólne...............................................188
Rozdział.2..Postępowanie.w.sprawach.z.zakresu..
prawa.pracy.....................................................................197
Rozdział.3..Postępowanie.w.sprawach.z.zakresu..
ubezpieczeń.społecznych.
.............................................198
Dział.IV..Postępowanie.w.sprawach.o.naruszenie..
posiadania.............................................................................204
Dział.IVa..Postępowanie.w.sprawach.z.zakresu..
ochrony.konkurencji...........................................................204
Rozdział.1..(uchylony)..........................................................204
Dział.IVb..Postępowanie.w.sprawach.o.uznanie..
postanowień.wzorca.umowy.za.niedozwolone.............211
Dział.IVc..Postępowanie.w.sprawach.z.zakresu..
regulacji.energetyki.............................................................213
Dział.IVd..Postępowanie.w.sprawach.z.zakresu..
regulacji.telekomunikacji.i.poczty..
...................................216
Dział.IVe..Postępowanie.w.sprawach.z.zakresu..
regulacji.transportu.kolejowego.
.......................................219
Dział.V..Postępowanie.nakazowe.i.upominawcze.
..............221
Rozdział.1..Przepisy.ogólne...............................................221
Rozdział.2..Postępowanie.nakazowe................................222
Rozdział.3..Postępowanie.upominawcze.
........................227
Dział.VI..Postępowanie.uproszczone..
...................................230
Dział.VII..Europejskie.postępowania.w.sprawach..
transgranicznych.
.................................................................235
Rozdział.1..Europejskie.postępowanie.nakazowe.........235
Rozdział.2..Europejskie.postępowanie.w.sprawie..
drobnych.roszczeń.........................................................236
Dział.VIII..Postępowania.elektroniczne................................238
Rozdział.1..Elektroniczne.postępowanie..
upominawcze..................................................................238
8
Spis treści
Księga.druga..Postępowanie.nieprocesowe....................................241
Tytuł.I..Przepisy.ogólne.................................................................241
Tytuł.II..Przepisy.dla.poszczególnych..
rodzajów.spraw.........................................................................249
Dział.I..Sprawy.z.zakresu.prawa.osobowego.......................249
Rozdział.1..Uznanie.za.zmarłego.i.stwierdzenie..
zgonu................................................................................249
Oddział.1..Postępowanie.o.uznanie..
za.zmarłego................................................................249
Oddział.2..Postępowanie.o.stwierdzenie.zgonu.......251
Oddział.3..Uchylenie.postanowień..
orzekających.uznanie.za.zmarłego..
lub.stwierdzenie.zgonu............................................252
Rozdział.2..Ubezwłasnowolnienie....................................253
Oddział.1..Przepisy.ogólne...........................................253
Oddział.2..Doradca.tymczasowy.................................255
Oddział.3..Postępowanie...............................................256
Dział.II..Sprawy.z.zakresu.prawa.rodzinnego,..
opiekuńczego.i.kurateli.
......................................................260
Rozdział.1..Sprawy.małżeńskie.........................................260
Rozdział.2..Inne.sprawy.rodzinne.oraz.sprawy..
opiekuńcze.
......................................................................264
Oddział.1..Przepisy.ogólne...........................................264
Oddział.2..Sprawy.z.zakresu.stosunków..
między.rodzicami.a.dziećmi....................................268
Oddział.3..Sprawy.o.przysposobienie........................272
Oddział.4..Sprawy.z.zakresu.opieki............................274
Oddział.5..Sprawy.o.odebranie.osoby..
podlegającej.władzy.rodzicielskiej..
lub.pozostającej.pod.opieką....................................276
Oddział.6..Sprawy.dotyczące.wykonywania..
kontaktów.z.dzieckiem............................................279
Rozdział.3..Sprawy.z.zakresu.kurateli.
.............................282
9
Spis treści
Dział.III..Sprawy.z.zakresu.prawa.rzeczowego...................283
Rozdział.1..Przepisy.ogólne...............................................283
Rozdział.2..Stwierdzenie.zasiedzenia.
..............................283
Rozdział.2a..Przepadek.rzeczy..........................................284
Oddział.1..Przepadek.rzeczy.na.podstawie..
prawa.celnego............................................................284
Oddział.2..Przepadek.pojazdów..................................285
Rozdział.3..Zarząd.związany.ze.współwłasnością..
i.użytkowaniem..............................................................286
Rozdział.4..Zniesienie.współwłasności............................287
Rozdział.5..Ustanowienie.drogi.koniecznej..
i.służebności.przesyłu....................................................289
Rozdział.6..Postępowanie.wieczystoksięgowe..
..............290
Dział.IV..Sprawy.z.zakresu.prawa.spadkowego..................295
Przepisy.wstępne.................................................................295
Rozdział.1..Zabezpieczenie.spadku..
i.spis.inwentarza.............................................................296
Rozdział.2..Przyjęcie.lub.odrzucenie.spadku..................299
Rozdział.3..Ogłoszenie.testamentu.
..................................301
Rozdział.4..Wyjawienie.przedmiotów.spadkowych......303
Rozdział.5..Przesłuchanie.świadków..
testamentu.ustnego........................................................305
Rozdział.6..Sprawy.dotyczące.wykonawcy..
testamentu.......................................................................306
Rozdział.7..Zarząd.spadku.nie.objętego..........................307
Rozdział.8..Stwierdzenie.nabycia.spadku..
i.przedmiotu.zapisu.windykacyjnego..
.......................308
Rozdział.9..Dział.spadku....................................................312
Rozdział.10..Inne.sprawy.spadkowe................................314
Dział.IVa..Sprawy.z.zakresu.przepisów..
o.przedsiębiorstwach.państwowych..
i.o.samorządzie.załogi.przedsiębiorstwa..
państwowego.......................................................................315
10
Spis treści
Dział.V..Sprawy.depozytowe..................................................317
Rozdział.1..Złożenie.przedmiotu.świadczenia..
do.depozytu.sądowego.................................................317
Rozdział.2..Zwrot.depozytu.sądowego..
składającemu.i.wydanie.depozytu.sądowego..
uprawnionemu...............................................................320
Rozdział.3..Postępowanie.w.sprawach..
o.stwierdzenie.likwidacji.niepodjętego..
depozytu..........................................................................321
Dział.VI..Postępowanie.rejestrowe..
.......................................322
Księga.trzecia..(uchylona).
....................................................................325
Księga.czwarta..Postępowanie.w.razie.zaginięcia..
lub.zniszczenia.akt.........................................................................326
CZ
ŚĆ.DRUGA..POST
POWANIE.ZABEZPIECZAJ
CE.
...........329
Tytuł.I..Przepisy.ogólne.................................................................329
Tytuł.II..Zabezpieczenie.roszczeń.pieniężnych.........................336
Tytuł.III..Inne.wypadki.zabezpieczenia......................................342
CZ
ŚĆ.TRZECIA..POST
POWANIE.EGZEKUCYJNE.
................344
Tytuł.I..Przepisy.ogólne.................................................................344
Dział.I..Organy.egzekucyjne,.ich.właściwość..
i.postępowanie.w.ogólności...............................................344
Dział.II..Tytuły.egzekucyjne.i.klauzula.wykonalności........356
Dział.IIa..Zaświadczenie.europejskiego..
tytułu.egzekucyjnego..........................................................367
Dział.IIb..Stwierdzenie.wykonalności.europejskiego..
nakazu.zapłaty.....................................................................369
Dział.IIc..Zaświadczenie.dotyczące.orzeczenia..
wydanego.w.europejskim.postępowaniu..
w.sprawie.drobnych.roszczeń...........................................369
Dział.III..Wszczęcie.egzekucji.i.dalsze.czynności..
egzekucyjne..........................................................................370
Dział.IV..Zawieszenie.i.umorzenie.postępowania...............379
11
Spis treści
Dział.V..Ograniczenia.egzekucji.............................................385
Dział.VI..Powództwa.przeciwegzekucyjne.
..........................390
Tytuł.II..Egzekucja.świadczeń.pieniężnych.
...............................393
Dział.I..Egzekucja.z.ruchomości.............................................393
Rozdział.1..Zajęcie...............................................................393
Rozdział.2..Sprzedaż...........................................................399
Dział.II..Egzekucja.z.wynagrodzenia.za.pracę.....................405
Dział.III..Egzekucja.z.rachunków.bankowych.....................410
Dział.IV..Egzekucja.z.innych.wierzytelności........................417
Dział.IVa..Egzekucja.z.innych.praw.majątkowych.
.............423
Dział.V..Wyjawienie.majątku...................................................430
Dział.VI..Egzekucja.z.nieruchomości.
....................................434
Rozdział.1..Przepisy.wstępne............................................434
Rozdział.2..Zajęcie...............................................................434
Rozdział.3..Opis.i.oszacowanie.........................................441
Rozdział.4..Obwieszczenie.o.licytacji...............................445
Rozdział.5..Warunki.licytacyjne........................................448
Rozdział.6..Licytacja............................................................451
Rozdział.7..Przybicie.
...........................................................455
Rozdział.8..Przysądzenie.własności..................................457
Rozdział.9..Egzekucja.z.ułamkowej.części..
nieruchomości.oraz.użytkowania.wieczystego.........460
Dział.VIa..Uproszczona.egzekucja.z.nieruchomości.
..........462
Dział.VII..Egzekucja.ze.statków.morskich............................465
Dział.VIII..Podział.sumy.uzyskanej.z.egzekucji.
..................467
Rozdział.1..Przepisy.ogólne...............................................467
Rozdział.2..Podział.sumy.uzyskanej.przez..
egzekucję.z.wynagrodzenia.za.pracę.
.........................471
Rozdział.3..Podział.sumy.uzyskanej.przez..
egzekucję.z.ruchomości,.wierzytelności..
i.innych.praw.majątkowych.........................................472
Rozdział.4..Podział.sumy.uzyskanej.przez..
egzekucję.z.nieruchomości...........................................473
12
Spis treści
Tytuł.III..Przepisy.szczególne.o.egzekucji..................................476
Dział.I..Egzekucja.świadczeń.niepieniężnych.
.....................476
Dział.II..Przepisy.szczególne.o.egzekucji.z.udziałem..
Skarbu.Państwa.oraz.przedsiębiorców..
...........................485
Rozdział.1..Przepisy.ogólne...............................................485
Rozdział.2..Egzekucja.przez.zarząd.przymusowy.........487
Rozdział.3..Egzekucja.przez.sprzedaż..
przedsiębiorstwa.lub.gospodarstwa.rolnego.............492
Dział.III..Egzekucja.w.celu.zniesienia.współwłasności..
nieruchomości.w.drodze.sprzedaży.publicznej.............496
Dział.IV..(skreś�
lony)....................................................................497
Dział.V..Egzekucja.świadczeń.alimentacyjnych...................497
Dział.VI..(skreś� ...................................................................500
lony).
CZ
ŚĆ.CZWARTA..PRZEPISY.Z.ZAKRESU..
MI
DZYNARODOWEGO.POST
POWANIA..
CYWILNEGO.......................................................................................501
Księga.pierwsza..Jurysdykcja.krajowa.............................................501
Tytuł.I..Przepisy.ogólne.................................................................501
Tytuł.II..(skreś�
lony)...........................................................................503
Tytuł.III..Jurysdykcja.krajowa.w.procesie..................................503
Tytuł.IV..Jurysdykcja.krajowa.w.postępowaniu..
nieprocesowym.........................................................................510
Tytuł.IVa..Jurysdykcja.krajowa.w.postępowaniu..
zabezpieczającym.i.egzekucyjnym........................................514
Księga.pierwsza.a..Immunitet.sądowy.i.egzekucyjny...................515
Księga.druga..Postępowanie..............................................................519
Tytuł.I..Zdolność.sądowa.i.procesowa........................................519
Tytuł.II..Zabezpieczenie.kosztów.procesu.
.................................520
Tytuł.III..Zwolnienie.cudzoziemców.od.kosztów..
sądowych.
...................................................................................523
Tytuł.IV..Pomoc.prawna.................................................................523
Tytuł.V..Zabezpieczenie.dowodów..............................................528
Tytuł.VI..Zagraniczne.dokumenty.urzędowe............................529
13
Spis treści
Tytuł.VII..Czynności.dotyczące.spadku..
po.cudzoziemcach.
....................................................................529
Tytuł.VIII..Stwierdzenie.obcego.prawa.i.wzajemności............531
Tytuł.IX..Uzasadnienie.prawomocnych.orzeczeń..
i.wydawanie.zaświadczeń.......................................................531
Tytuł.X..Wniosek.o.uchylenie.wyroku.wydanego..
w.sprawie.alimentacyjnej........................................................532
Księga.trzecia..Uznanie.i.stwierdzenie.wykonalności...................533
Tytuł.I..Uznanie.orzeczeń.sądów.państw.obcych..
lub.rozstrzygnięć.innych.organów.państw.obcych..
...........533
Tytuł.II..Wykonalność.orzeczeń.sądów.państw.obcych..
lub.rozstrzygnięć.innych.organów.państw.obcych..
oraz.ugód.zawartych.przed.takimi.sądami..
i.organami.lub.przez.nie.zatwierdzonych............................536
Tytuł.III..Wykonalność.orzeczeń.sądów.państw..
członkowskich.Unii.Europejskiej,.ugód.zawartych..
przed.takimi.sądami.lub.zatwierdzonych.przez.takie..
sądy.oraz.dokumentów.urzędowych.sporządzonych..
w.tych.państwach,.opatrzonych.zaświadczeniem..
europejskiego.tytułu.egzekucyjnego.....................................539
Tytuł.IV..Wykonalność.europejskich.nakazów.zapłaty..
wydanych.przez.sądy.państw.członkowskich..
Unii.Europejskiej.......................................................................540
Tytuł.V..Wykonalność.orzeczeń.sądów.państw..
członkowskich.Unii.Europejskiej.wydanych..
w.europejskim.postępowaniu.w.sprawie.drobnych..
roszczeń......................................................................................540
Tytuł.VI..Wykonalność.orzeczeń,.ugód.sądowych..
i.dokumentów.urzędowych.z.państw.członkowskich..
Unii.Europejskiej.w.sprawach.alimentacyjnych.
.................541
CZ
ŚĆ.PI
TA..S
D.POLUBOWNY.(ARBITRAŻOWY)...............542
Tytuł.I..Przepisy.ogólne.................................................................542
Tytuł.II..Zapis.na.sąd.polubowny................................................544
14
Spis treści
Tytuł.III..Skład.sądu.polubownego.
.............................................546
Tytuł.IV..Właściwość.sądu.polubownego.
...................................550
Tytuł.V..Postępowanie.przed.sądem.polubownym.
..................552
Tytuł.VI..Wyrok.sądu.polubownego.i.zakończenie..
postępowania.
............................................................................555
Tytuł.VII..Skarga.o.uchylenie.wyroku.sądu..
polubownego.............................................................................558
Tytuł.VIII..Uznanie.i.stwierdzenie.wykonalności..
wyroku.sądu.polubownego.lub.ugody.przed.nim..
zawartej.
......................................................................................561
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r.  Przepisy
wprowadzające Kodeks postępowania cywilnego...............565
Rozdział.1..Przepisy.ogólne.
....................................................567
Rozdział.2..Zmiany.w.przepisach.obowiązujących.
............572
Rozdział.3..Przepisy.przechodnie..........................................572
Skorowidz......................................................................................575
Ustawa
z.dnia.17.listopada.1964.r.
Kodeks postępowania cywilnego
(Dz..U..Nr.43,.poz..296;.zm.:.Dz..U..z.1965.r..Nr.15,.poz..113;.
z.1974.r..Nr.27,.poz..157,.Nr.39,.poz..231;.z.1975.r..Nr.45,.poz..234;.
z.1982.r..Nr.11,.poz..82,.Nr.30,.poz..210;.z.1983.r..Nr.5,.poz..33;.
z.1984.r..Nr.45,.poz..241.i.242;.z.1985.r..Nr.20,.poz..86;.z.1987.r..
Nr.21,.poz..123;.z.1988.r..Nr.41,.poz..324;.z.1989.r..Nr.4,.poz..21,.
Nr.33,.poz..175;.z.1990.r..Nr.14,.poz..88,.Nr.34,.poz..198,.Nr.53,.
poz..306,.Nr.55,.poz..318,.Nr.79,.poz..464;.z.1991.r..Nr.7,.poz..24,.
Nr.22,.poz..92,.Nr.115,.poz..496;.z.1993.r..Nr.12,.poz..53;.z.1994.r..
Nr.105,.poz..509;.z.1995.r..Nr.83,.poz..417,.Nr.141,.poz..692;.
z.1996.r..Nr.24,.poz..110,.Nr.43,.poz..189,.Nr.73,.poz..350,.Nr.149,.
poz..703;.z.1997.r..Nr.43,.poz..270,.Nr.54,.poz..348,.Nr.75,.
poz..471,.Nr.102,.poz..643,.Nr.117,.poz..752,.Nr.121,.poz..769.
i.770,.Nr.133,.poz..882,.Nr.139,.poz..934,.Nr.140,.poz..940,.Nr.141,.
poz..944;.z.1998.r..Nr.106,.poz..668,.Nr.117,.poz..757;.z.1999.r..
Nr.52,.poz..532;.z.2000.r..Nr.22,.poz..269.i.271,.Nr.48,.poz..552.
i.554,.Nr.55,.poz..665,.Nr.73,.poz..852,.Nr.94,.poz..1037,.Nr.114,.
poz..1191,.Nr.122,.poz..1314,.1319.i.1322;.z.2001.r..Nr.4,.poz..27,.
Nr.49,.poz..508,.Nr.63,.poz..635,.Nr.98,.poz..1069,.1070.i.1071,.
Nr.123,.poz..1353,.Nr.125,.poz..1368,.Nr.138,.poz..1546;.z.2002.r..
17
Kodeks postępowania cywilnego
Nr.25,.poz..253,.Nr.26,.poz..265,.Nr.74,.poz..676,.Nr.84,.poz..764,.
Nr.126,.poz..1069.i.1070,.Nr.129,.poz..1102,.Nr.153,.poz..1271,.
Nr.219,.poz..1849,.Nr.240,.poz..2058;.z.2003.r..Nr.41,.poz..360,.
Nr.42,.poz..363,.Nr.60,.poz..535,.Nr.109,.poz..1035,.Nr.119,.
poz..1121,.Nr.130,.poz..1188,.Nr.139,.poz..1323,.Nr.199,.poz..1939,.
Nr.228,.poz..2255;.z.2004.r..Nr.9,.poz..75,.Nr.11,.poz..101,.Nr.68,.
poz..623,.Nr.91,.poz..871,.Nr.93,.poz..891,.Nr.121,.poz..1264,.
Nr.162,.poz..1691,.Nr.169,.poz..1783,.Nr.172,.poz..1804,.Nr.204,.
poz..2091,.Nr.210,.poz..2135,.Nr.236,.poz..2356,.Nr.237,.poz..2384;.
z.2005.r..Nr.13,.poz..98,.Nr.22,.poz..185,.Nr.86,.poz..732,.Nr.122,.
poz..1024,.Nr.143,.poz..1199,.Nr.150,.poz..1239,.Nr.167,.poz..1398,.
Nr.169,.poz..1413.i.1417,.Nr.172,.poz..1438,.Nr.178,.poz..1478,.
Nr.183,.poz..1538,.Nr.267,.poz..2258;.z.2006.r..Nr.12,.poz..66,.
Nr.66,.poz..466,.Nr.104,.poz..708.i.711,.Nr.186,.poz..1379,.Nr.208,.
poz..1537.i.1540,.Nr.226,.poz..1656,.Nr.235,.poz..1699;.z.2007.r..
Nr.7,.poz..58,.Nr.47,.poz..319,.Nr.50,.poz..331,.Nr.61,.poz..418,.
Nr.99,.poz..662,.Nr.106,.poz..731,.Nr.112,.poz..766.i.769,.Nr.115,.
poz..794,.Nr.121,.poz..831,.Nr.123,.poz..849,.Nr.176,.poz..1243,.
Nr.181,.poz..1287,.Nr.192,.poz..1378,.Nr.247,.poz..1845;.z.2008.r..
Nr.59,.poz..367,.Nr.96,.poz..609.i.619,.Nr.110,.poz..706,.Nr.116,.
poz..731,.Nr.119,.poz..772,.Nr.120,.poz..779,.Nr.122,.poz..796,.
Nr.171,.poz..1056,.Nr.220,.poz..1431,.Nr.228,.poz..1507,.Nr.231,.
poz..1547,.Nr.234,.poz..1571;.z.2009.r..Nr.26,.poz..156,.Nr.67,.
poz..571,.Nr.69,.poz..592.i.593,.Nr.131,.poz..1075,.Nr.179,.poz..1395,.
Nr.216,.poz..1676;.z.2010.r..Nr.3,.poz..13,.Nr.7,.poz..45,.Nr.24,.
poz..125,.Nr.40,.poz..229,.Nr.108,.poz..684,.Nr.109,.poz..724,.
Nr.125,.poz..842,.Nr.152,.poz..1018,.Nr.155,.poz..1037,.Nr.182,.
poz..1228,.Nr.197,.poz..1307,.Nr.215,.poz..1418,.Nr.217,.poz..1435;.
z.2011.r..Nr.34,.poz..173,.Nr.85,.poz..458,.Nr.87,.poz..482,.Nr.92,.
poz..531,.Nr.112,.poz..654,.Nr.129,.poz..735,.Nr.138,.poz..806.i.807,.
Nr.144,.poz..854,.Nr.149,.poz..887,.Nr.224,.poz..1342,.Nr.233,.
poz..1381,.Nr.234,.poz..1391)
18
Tytuł wstępny. Przepisy ogólne
Art. 1.1.Kodeks.postępowania.cywilnego.normuje.postępowa�
nie.sądowe.w.sprawach.ze.stosunków.z.zakresu.prawa.cywilnego,.
rodzinnego.i.opiekuńczego.oraz.prawa.pracy,.jak.również.w.spra�
wach.z.zakresu.ubezpieczeń.społecznych.oraz.w.innych.sprawach,.
do.których.przepisy.tego.Kodeksu.stosuje.się.z.mocy.ustaw.szcze�
gólnych.(sprawy.cywilne).
Art. 2. ż 1. Do.rozpoznawania.spraw.cywilnych.powołane.są.
sądy.powszechne,.o.ile.sprawy.te.nie.należą.do.właściwości.sądów.
szczególnych,.oraz.Sąd.Najwyższy.
ż 1a.2.(uchylony)
ż 2.3.(skreś�
lony)
1
.Z.dniem.17.lipca.2000.r..art..1,.rozumiany.w.ten.sposób,.iż.w.zakresie.pojęcia.
 sprawy.cywilnej .nie.mogą.się.mieścić.roszczenia.dotyczące.zobowiązań.pienięż�
nych,.których.z
ródło.stanowi.decyzja.administracyjna,.został.uznany.za.niezgod�
ny.z.art..45.ust..1.w.związku.z.art..31.ust..3.Konstytucji.RP,.wyrokiem.Trybunału.
Konstytucyjnego.z.dnia.10.lipca.2000.r..(Dz..U..Nr.55,.poz..665).
2
.Art..2.ż.1a.uchylony.przez.art..1.pkt.1.ustawy.z.dnia.2.lipca.2004.r..(Dz..U..
Nr.172,.poz..1804).zmieniającej.nin..ustawę.z.dniem.5.lutego.2005.r.
3
.Art..2.ż.2.skreś.
lony.przez.art..6.pkt.1.lit..a).ustawy.z.dnia.24.maja.1989.r..
o.rozpoznawaniu.przez.sądy.spraw.gospodarczych.(Dz..U..Nr.33,.poz..175).z.dniem.
1.paz
dziernika.1989.r.
19
Art. 3, 5 6 Kodeks postępowania cywilnego
ż 3.4.Nie.są.rozpoznawane.w.postępowaniu.sądowym.sprawy.
cywilne,.jeżeli.przepisy.szczególne.przekazują.je.do.właściwości.
innych.organów.
Art. 3.5.Strony.i.uczestnicy.postępowania.obowiązani.są.doko�
nywać.czynności.procesowych.zgodnie.z.dobrymi.obyczajami,.da�
wać.wyjaśnienia.co.do.okoliczności.sprawy.zgodnie.z.prawdą.i.bez.
zatajania.czegokolwiek.oraz.przedstawiać.dowody.
Art. 4.6.(skreś�
lony)
Art. 5.7.W.razie.uzasadnionej.potrzeby.sąd.może.udzielić.stro�
nom.i.uczestnikom.postępowania.występującym.w.sprawie.bez.
adwokata,.radcy.prawnego,.rzecznika.patentowego.lub.radcy.Pro�
kuratorii.Generalnej.Skarbu.Państwa.niezbędnych.pouczeń.co.do.
czynności.procesowych.
Art. 6.8 ż 1. Sąd.powinien.przeciwdziałać.przewlekaniu.postę�
powania.i.dążyć.do.tego,.aby.rozstrzygnięcie.nastąpiło.na.pierw�
szym.posiedzeniu,.jeżeli.jest.to.możliwe.bez.szkody.dla.wyjaśnie�
nia.sprawy.
ż 2. Strony.i.uczestnicy.postępowania.obowiązani.są.przytaczać.
wszystkie.okoliczności.faktyczne.i.dowody.bez.zwłoki,.aby.postępo�
wanie.mogło.być.przeprowadzone.sprawnie.i.szybko.
4
.Art..2.ż.3.zmieniony.przez.art..6.pkt.1.lit..b).ustawy.z.dnia.24.maja.1989.r..
o.rozpoznawaniu.przez.sądy.spraw.gospodarczych.(Dz..U..Nr.33,.poz..175).z.dniem.
1.paz
dziernika.1989.r.
5
.Art..3.zmieniony.przez.art..1.pkt.1.ustawy.z.dnia.16.września.2011.r..(Dz..U..
Nr.233,.poz..1381).zmieniającej.nin..ustawę.z.dniem.3.maja.2012.r.
6
.Art..4.skreś.
lony.przez.art..1.pkt.1.ustawy.z.dnia.13.lipca.1990.r..(Dz..U..Nr.55,.
poz..318).zmieniającej.nin..ustawę.z.dniem.1.paz
dziernika.1990.r.
7
.Art..5.zmieniony.przez.art..1.pkt.2.ustawy.z.dnia.16.września.2011.r..(Dz..U..
Nr.233,.poz..1381).zmieniającej.nin..ustawę.z.dniem.3.maja.2012.r.
8
.Art..6.zmieniony.przez.art..1.pkt.3.ustawy.z.dnia.16.września.2011.r..(Dz..U..
Nr.233,.poz..1381).zmieniającej.nin..ustawę.z.dniem.3.maja.2012.r.
20
Kodeks postępowania cywilnego Art. 7 10
Art. 7.9.Prokurator.może.żądać.wszczęcia.postępowania.
w.każdej.sprawie,.jak.również.wziąć.udział.w.każdym.toczącym.
się.już.postępowaniu,.jeżeli.według.jego.oceny.wymaga.tego.
ochrona.praworządności,.praw.obywateli.lub.interesu.społeczne�
go..W.sprawach.niemajątkowych.z.zakresu.prawa.rodzinnego.pro�
kurator.może.wytaczać.powództwa.tylko.w.wypadkach.wskaza�
nych.w.ustawie.
Art. 8.10.Organizacje.pozarządowe,.których.zadanie.statuto�
we.nie.polega.na.prowadzeniu.działalności.gospodarczej,.mogą.dla.
ochrony.praw.obywateli,.w.wypadkach.przewidzianych.w.usta�
wie,.wszcząć.postępowanie.oraz.wziąć.udział.w.toczącym.się.po�
stępowaniu.
Art. 9.11 ż 1. Rozpoznawanie.spraw.odbywa.się.jawnie,.chyba.
że.przepis.szczególny.stanowi.inaczej..Strony.i.uczestnicy.postępo�
wania.mają.prawo.przeglądać.akta.sprawy.i.otrzymywać.odpisy,.
kopie.lub.wyciągi.z.tych.akt.
ż 2. Strony.i.uczestnicy.postępowania.mają.prawo.do.otrzyma�
nia.z.akt.sprawy.zapisu.dz
więku,.chyba.że.protokół.został.sporzą�
dzony.wyłącznie.pisemnie.
Art. 10.12 W.sprawach,.w.których.zawarcie.ugody.jest.dopusz�
czalne,.sąd.powinien.w.każdym.stanie.postępowania.dążyć.do.ich.
ugodowego.załatwienia..W.tych.sprawach.strony.mogą.także.za�
wrzeć.ugodę.przed.mediatorem.
9
.Art..7.zmieniony.przez.art..1.pkt.2.ustawy.z.dnia.13.lipca.1990.r..(Dz..U..Nr.55,.
poz..318).zmieniającej.nin..ustawę.z.dniem.1.paz
dziernika.1990.r.
10
.Art..8.zmieniony.przez.art..1.pkt.4.ustawy.z.dnia.16.września.2011.r..(Dz..U..
Nr.233,.poz..1381).zmieniającej.nin..ustawę.z.dniem.3.maja.2012.r.
11
.Art..9.zmieniony.przez.art..1.pkt.1.ustawy.z.dnia.29.kwietnia.2010.r..(Dz..U..
Nr.108,.poz..684).zmieniającej.nin..ustawę.z.dniem.1.lipca.2010.r.
12
.Art..10.zmieniony.przez.art..1.pkt.1.ustawy.z.dnia.28.lipca.2005.r..(Dz..U..
Nr.172,.poz..1438).zmieniającej.nin..ustawę.z.dniem.10.grudnia.2005.r.
21
Art. 11 13 Kodeks postępowania cywilnego
Art. 11. Ustalenia.wydanego.w.postępowaniu.karnym.pra�
womocnego.wyroku.skazującego.co.do.popełnienia.przestępstwa.
wiążą.sąd.w.postępowaniu.cywilnym..Jednakże.osoba,.która.nie.
była.oskarżona,.może.powoływać.się.w.postępowaniu.cywilnym.
na.wszelkie.okoliczności.wyłączające.lub.ograniczające.jej.odpo�
wiedzialność.cywilną.
Art. 12. Roszczenia.majątkowe.wynikające.z.przestępstwa.
mogą.być.dochodzone.w.postępowaniu.cywilnym.albo.w.wypad�
kach.w.ustawie.przewidzianych.w.postępowaniu.karnym.
Art. 13. ż 1.13.Sąd.rozpoznaje.sprawy.w.procesie,.chyba.że.
ustawa.stanowi.inaczej..W.wypadkach.przewidzianych.w.ustawie.
sąd.rozpoznaje.sprawy.według.przepisów.o.postępowaniach.od�
rębnych.
ż 2. Przepisy.o.procesie.stosuje.się.odpowiednio.do.innych.ro�
dzajów.postępowań.unormowanych.w.niniejszym.kodeksie,.chyba.
że.przepisy.szczególne.stanowią.inaczej.
Art. 14.14 (skreś�
lony)
13
.Art..13.ż.1.zmieniony.przez.art..1.pkt.1.ustawy.z.dnia.24.maja.2000.r..(Dz..U..
Nr.48,.poz..554).zmieniającej.nin..ustawę.z.dniem.1.lipca.2000.r.
14
.Art..14.skreś.
lony.przez.art..1.pkt.4.ustawy.z.dnia.13.lipca.1990.r..(Dz..U..
Nr.55,.poz..318).zmieniającej.nin..ustawę.z.dniem.1.paz
dziernika.1990.r.
22