102

Genialne schematy

E l e k t r o n i k a d l a W s z y s t k i c h

Genialne schematy,

G

e

n

i

a

l

n

e

s

c

h

e

m

a

t

y,

czyli co by było, gdyby...

Ładowarka…
baterii jednorazowych

Starsi Czytelnicy dobrze pamiętają czasy,
gdy baterie zegarkowe były bardzo drogie,
i powszechnie stosowana praktyką było ich
okresowe doładowywanie. Mędrcy zbadali
sprawę i twierdzą, że ładowanie jednorazo−
wych baterii nie daje żadnych dobrych efek−
tów. Cóż, podobno mędrcy zbadali też chra−
bąszcza i wyliczyli, że jego skrzydła nie mo−
gą wytworzyć siły nośnej umożliwiającej la−
tanie. Na szczęście chrabąszcze o tym nie
wiedzą i latają...

Praktycy twierdzą, że warto podładowy−

wać kilkakrotnie baterie małym prądem
(około 0,01C), najlepiej impulsowo, gdy są
jeszcze mało zużyte. Podobno możliwe jest

nawet trzykrotne wydłużenie ich żywotności.
Dla ogniw R20 średni prąd ładowania powi−
nien wynosić około 30...40mA, dla baterii R6
około 15...20mA.

Można się łatwo przekonać, czy przedłuże−

nie życia zwykłych baterii jest możliwe. Ry−
sunek a pokazuje ideę prostej (pod)ładowarki

impulsowej. Przebieg z generatora GEN po−
winien mieć współczynnik wypełnienia około
10%, a częstotliwość w zakresie 1Hz...20Hz.
Rysunek b pokazuje jedną z możliwych rea−
lizacji generatora o współczynniku wypełnie−
nia równym dokładnie 10% z wykorzysta−
niem popularnego licznika 4017.

Prosty generator VCO

Generatory sterowane napięciem (VCO) są
często wykorzystywane w najróżniejszych
konstrukcjach. Istnieją różne rozwiązania ta−
kich generatorów. Jedno z najprostszych po−
kazuje rysunek obok. Tranzystory VT1, VT2
tworzą lustro prądowe, Prąd tranzystora VT2
jest zależny od napięcia Umod. Właściwy
generator zbudowany jest na popularnej ko−
stce 555. Częstotliwość drgań wyznacza
w tym wypadku prąd płynący przez tranzy−
stor VT2. Liniowość zamiany napięcia na
częstotliwość jest dobra i może wynosić

lepiej niż 0,5%. Liniowość i zakres zmian
częstotliwości zależy od wartości R1
(4,7...100kΩ), częstotliwość można też
zmieniać zmieniając C1.
Choć schemat, pochodzący ze starego nie−
mieckiego czasopisma, sugeruje wykorzy−
stanie pary tranzystorów w jednej obudo−
wie, można tu wykorzystać dwa zwykłe
tranzystory PNP (np. BC558). Warto je jed−
nak połączyć termicznie, umieszczając je
obok siebie i ściskając kawałkiem koszulki
termokurczliwej.

W tej rubryce prezentujemy schematy
nadesłane przez Czytelników. Są to za−
równo własne (genialne) rozwiązania
układowe, jak i ciekawsze schematy z li−
teratury, godne Waszym zdaniem pu−
blicznej prezentacji bądź przypomnienia.
Są to tylko schematy ideowe, nieko−
niecznie sprawdzone w praktyce, stąd

podtytuł “co by było, gdyby...” Redakcja
EdW nie gwarantuje, że schematy są bez−
błędne i należy je traktować przede
wszystkim jako źródło inspiracji przy
tworzeniu własnych układów.
Przysyłajcie do tej rubryki przede wszy−
stkim schematy, które powstały jedynie
na papierze, natomiast układy, które zre−

alizowaliście w praktyce nadsyłajcie
wraz z modelami do Forum Czytelników
i do działu E−2000. Nadsyłając godne za−
interesowania schematy z literatury, po−
dawajcie źródło. Osoby, które nadeślą
najciekawsze schematy oprócz satysfak−
cji z ujrzenia swego nazwiska na łamach
EdW, otrzymają drobne upominki.

MegaBass

Układ pokazany na rysunku obok umożliwia
podbicie niskich i najniższych częstotliwo−
ści. Na wejściu znajduje się wtórnik, pozwa−
lający dołączyć układ do dowolnego źródła
sygnału. Rezystor Rx umożliwi wzmocnienie
sygnału w razie potrzeby. Normalnie nie trze−
ba go stosować.

Potencjometr umożliwia podbicie i osła−

bienie niskich tonów w zakresie ±12dB.

Pomysł nadesłał

Dariusz Bobrowski z Tarnowa