ZASADY ROZPLANOWANIA UK

ŁADU SĄCZKÓW I ZBIERACZY

NA PLANIE SYTUACYJNO-WYSOKO

ŚCIOWYM ORAZ

WSKAZÓWKI DO PROJEKTOWANIA

Projekt układu urządzeń drenarskich wykonuje się na planie sytuacyjno-

wysokościowym w skali 1:2000. Poprzedzają go ustalenia sposobów i głębokości drenowania
oraz obliczenia rozstawy sączków. Dla drenowania systematycznego lub częściowego nanosi
się kontury działów drenarskich o jednakowych, rozstawach, zaś dla drenowania
niesystematycznego - obszary wymagające odwodnienia. Na całym obszarze przewidzianym
do drenowania wyznacza się granice zlewni cząstkowych, które stanowić będą granice
między działami drenarskimi.

Sieć drenarską szkicuje się odręcznie wyznaczając trasy zbieraczy, a następnie

sączków, studzienek i wylotów. Po skorygowaniu kierunków zbieraczy i sączków przystępuje
się do szczegółowego wykreślenia ołówkiem sieci drenarskiej, uwzględniając ustaloną
wcześniej rozstawę. Projekt urządzeń drenarskich wykreśla się tuszem po obliczeniu średnic
zbieraczy.
Podczas projektowania urządzeń na planie sytuacyjno-wysokościowym należy przestrzegać
wszystkich zasad podanych w obowiązujących wytycznych do projektowania, a przede
wszystkim:

— trasy zbieraczy należy projektować w najniższych miejscach terenu (w naturalnych

dolinkach i zagłębieniach) w celu umożliwienia dwustronnego połączenia sączków oraz
uniknięcia konieczności stosowania sztucznych spadków,

— trasy zbieraczy w miarę możliwości powinny przebiegać równolegle do dróg,

granic pól, rowów, sąsiednich zbieraczy, co ułatwi ich wytyczenie, mechanizację robót
drenarskich oraz konserwację czy renowację sieci,

— należy dążyć do projektowania jak najmniejszej liczby kierunków dla zbieraczy

i sączków,

— woda do wylotu powinna być prowadzona możliwie najkrótszą drogą (wyjątek

stanowi drenowanie w zakosy),

— projektując sieć sączków należy uwzględnić konfigurację i topografię terenu,

kierunki napływu wód gruntowych i powierzchniowych, wymogi wykonawstwa, konserwacji,
uzgodnione z użytkownikiem kierunki wykonywania robót agrotechnicznych itp.,

— w celu ułatwienia mechanicznego wykonania robót należy dążyć do tego, by

długości sączków były zbliżone do maksymalnych, a liczba zbieraczy możliwie jak
najmniejsza, - należy unikać przecinania sączkami dróg, gdyż zagrażać im może zarośnięcie
korzeniami drzew rosnących przy drodze,

— spadki minimalne sączków powinny wynosić nie mniej niż 3‰, a na terenach

w których istnieje niebezpieczeństwo zamulania - 6‰ (maksymalne spadki sączków wynoszą
100‰); spadki minimalne zbieraczy należy projektować zgodnie z tabelą 7.

Tabela 7 Spadki minimalne ruroci

ągów drenarskich [‰]

Warunki pracy ruroci

ągu

Średnica rurociągu [cm]

5

7,5

10

12,5

15

17,5

20

Brak zagro

żenia zamulaniem

3,0

2,0

1,5

1,5

1,5

1,5

1,5

Zagro

żenie zamulaniem

6,0

5,0

4,0

2,5

2,0

1,5

1,5

Zbieracz ocementowany

1,5

1,5

1,0

1,0

1,0

1,0

— maksymalne długości sączków nie powinny przekraczać 250 m, a w warunkach

występowania zagrożenia zamulaniem rurociągów – 100 m lub 150 m w zależności od
stopnia zagrożenia; w zasadzie nie wykonuje się sączków krótszych od 20 m,

— minimalne przykrycie sączków w warunkach konieczności stosowania sztucznych

spadków lub przejść przez obniżenia terenowe, nie powinno być mniejsze niż 0,6 m,
a zbieraczy 0,7 m,

— dla terenów o spadkach powierzchniowych do 10‰ zaleca się stosowanie tzw.

układów podłużnych sączków tj. równoległych do linii spadku terenu, a dla spadków
większych – układów ukośnych,

— sączki powinny być oddalone od krawędzi rowów oraz od tras zbieraczy o jedną

rozstawę, a od dróg, granic obiektu, działu itp. o 0,5 rozstawy,

— należy przyjąć, że granica oddziaływania sączków sięga poza ich krańce

0,2 rozstawy,

— odcinki zbieraczy na przejściach przez drogi, nasypy kolejowe, itp., narażone na

zniszczenie mechaniczne, należy odpowiednio zabezpieczyć przez stosowanie rur o większej
wytrzymałości, wykonanie okładzin betonowych itp.,

— zbieracz projektowany równolegle do drogi oraz wzdłuż zadrzewionych granic,

sadów, lasów i zabudowań powinien być oddalony od granicy tych użytków o półtorej
rozstawy, jednak nie mniej niż 20 m; między zbieraczem i drogą, a także granicami,
projektuje się krótkie sączki ochronne w odległości jednej rozstawy od zbieracza, przy
drogach obsadzonych drzewami sączki te zabezpiecza się przed zarośnięciem przez owinięcie
ich styków papą lub zasypanie żużlem,

— zbieracz projektowany równolegle do zadrzewionego rowu powinien być od niego

oddalony na odległość dwóch rozstaw lub co najmniej o 20 m., między rowem i zbieraczem
projektuje się sączki ochronne w odległości całej rozstawy od zbieracza,

— powierzchnie działów drenarskich na glebach o dużym zagrożeniu zamulania

drenów powinny być małe, 5-8 ha,

— głębokość założenia zbieraczy zależy od głębokości założenia sączków, a jako

zasadę do obliczeń przyjmuje się połączenia górne tych rurociągów,

— w celu zapewnienia warunków współdziałania drenowania z zabiegami

agrotechnicznymi, czy też agromelioracyjnymi, szczególnie na terenach o glebach zwięzłych,
należy w miarę możliwości projektować trasy sączków prostopadle lub ukośnie do kierunku
uprawy gleby lub wskazać użytkownikom na konieczność dostosowania kierunku
wykonywania tych zabiegów do projektowanych tras sączków,

— na obszarach, gdzie przewidziano zabiegi agromelioracyjne, głębokość drenowania

należy zwiększyć tak, aby była większa o 20-30 cm od głębokości projektowanych zabiegów,

— w istniejących sadach i ogrodach trasy sączków powinny być dostosowane do

rozmieszczenia rzędów drzew czy krzewów. Przy projektowaniu drenowania terenów
przewidzianych pod sady, należy uzgodnić kierunki rzędów drzew i projektowanych tras
sączków,

Zaprojektowane urządzenia powinny być dostosowane do istniejących warunków glebowych,
wodnych i topograficznych, mieć prosty i przejrzysty układ, być łatwe do wykonania i jak
najtańsze.

Oprócz podanych zaleceń należy podczas projektowania uwzględnić wszystkie wytyczne
projektowania głębokości, rozstaw, zabezpieczeń, spadków, długości, połączeń rurociągów,
układów, budowli itp. Dla nietypowych warunków glebowo-wodnych dopuszcza się
stosowanie indywidualnych rozwiązań melioracyjnych

.

0,4 L

1L

Rów A

1L

L L L

Rów A

0,7 L

0,5 L

0,5 L

droga polna

0,5 L

1 L

droga polna

L L L

1 L

1 L

Rów A

0,2 L

granica terenu, pola

Niektóre wymiary i odleg

łości

stosowane na planach

sytuacyjno-wysoko

ściowych