Vademecum talentu
1
ARKUSZ WSPARCIA OD RÓWIEŚNIKA
Wsparcie dla:…………………………………………………, data……………………………………
Twój kolega/Twoja koleżanka poprosił/poprosiła Cię o wypełnienie tego arkusza wsparcia. Pamiętaj, że jest to odpo-
wiedzialne zadanie, gdyż Twoje wsparcie ma jemu (jej) pomóc zaplanować przyszłość.
Arkusz wsparcia to jeden z najważniejszych elementów oceny predyspozycji zawodowych, stąd też ważne jest, aby
został dokładnie i rzetelnie wypełniony. Koniecznie zarezerwuj sobie odpowiednio dużo czasu na przemyślenia (może
jeszcze na obserwację i wspólne rozmowy), zanim ostatecznie wypełnisz arkusz wsparcia. Zwracaj głownie uwagę na
mocne strony Twojego kolegi lub Twojej koleżanki.
JAK WYPEŁNIAĆ ARKUSZ
Arkusz wsparcia ma dużo pustych miejsc, które dają możliwość uzupełnienia np. o dodatkowe predyspozycje i zain-
teresowania, które nie zostały wymienione w arkuszu. Korzystaj z nich jak najwięcej, w ten sposób Twój wkład i Twoje
wsparcie będą pokazywały pełniejszy obraz potencjału kolegi/koleżanki.
Należy bezwzględnie pamiętać, że dokument ten przeznaczony jest tylko dla Twojego kolegi/Twojej koleżanki i nie
wolno jego treści udostępniać innym osobom.
Wersja dla szkoły ponadgimnazjalnej
Arkusz wsparcia od rówieśnika – wersja dla szkoły ponadgimnazjalnej
2
I. CECHY OSOBOWOŚCI
W poniższej tabeli, w kolumnie „ma” zaznacz na „tak” te cechy, które najlepiej charakteryzują
Twojego kolegę/Twoją
koleżankę. Następnie do każdego wyboru dodaj krótkie uzasadnienie.
W pustych wierszach dopisz te cechy, których brakuje na liście, a które są ważne dla pełnej charakterystyki.
Cechę:
ma:
Uzasadnij swój wybór np. podaj konkretny
przykład z życia kolegi/koleżanki:
1. Koleżeńskość (np. chętnie pomagasz swoim
kolegom w przygotowywaniu się do klasówki
lub egzaminów)
2. Odwaga (np. otwarcie prezentujesz swoje
poglądy)
3. Wytrwałość (np. nie zniechęcasz się trudno-
ściami w dążeniu do celu)
4. Opanowanie (np. wykazujesz brak oznak zde-
nerwowania nawet w bardzo irytujących sytu-
acjach)
5. Ambicja (np. starasz się poprawić swoje wyniki
w osiągnięciach sportowych lub nauce)
6. Niezależność (np. nie ulegasz chwilowym
modom – masz swój własny styl ubierania lub
sposób nauki)
7. Dokładność (np. kilka razy sprawdzasz wyniki
na klasówce z matematyki lub kilka razy czytasz
swoje wypracowanie poprawiając błędy)
8. Kreatywność (np. masz ciągle nowe pomysły
– na spędzanie wolnego czasu, poprawienie
działania jakiegoś urządzenia lub programu)
9. Samodzielność (np. zdecydowanie wolisz
wykonywać różne zadania samemu)
10. Punktualność (np. zawsze starasz się dokład-
nie zaplanować dotarcie na spotkanie by być
o wyznaczonej porze)
11. Odporność na stres (np. potrafisz często dobrze
i spokojnie wykonywać różne zadania mimo
atmosfery zdenerwowania)
12. ………………………
13. ………………………
14. ………………………
II. ZAINTERESOWANIA I PREFERENCJE
Poniżej znajduje się lista różnych rodzajów pracy. Po ich przeczytaniu, w tabeli na kolejnej stronie, oceń, na ile każda
z tych kategorii pasuje do kolegi/koleżanki. Definicje obszarów (rodzajów pracy):
1. Artystyczna – związana ze sztuką, kreatywnością, tworzeniem „dzieł” w różnych dziedzinach sztuki. Przedstawicieli
zawodów artystycznych charakteryzuje duża wyobraźnia, myślenie twórcze-niestandardowe. Istotne są także
pewny rodzaj talentu i determinacja jego rozwijania.
2. Informacyjna – poszukiwanie, zbieranie, porządkowanie, tworzenie, rozpowszechnianie i udzielanie informacji.
3. Opiekuńcza – pielęgnowanie, dbanie, opieka, ochrona innych. Polega na zajmowaniu się innymi osobami (również
zwierzętami), pielęgnowaniu ich.
4. Organizacyjna – przyjmowanie odpowiedzialności za funkcjonowanie i tworzenie organizacji, zespołu bądź kon-
kretnych zadań (projektów). Charakteryzuje się dużym stopniem odpowiedzialności. Są to zawody niezwiązane
bezpośrednio z przedmiotami materialnymi, lecz z osobami. Są to zawody w dużej części kierownicze.
Vademecum talentu
3
5. Porządkowa – pilnowanie porządku, ładu, harmonii, zasad. Przedstawiciele tych zawodów bezpośrednio dbają
o prawidłowość przestrzegania określonych norm, regulaminów, założeń, wytycznych, wzorców, reguł, kanonów
itp. np. sędzia, policjant, gospodarz domu, archiwista, magazynier, sprzątacz.
6. Poznawcza – odkrywanie, wymyślanie, badanie, eksperymentowanie. Polega na prowadzeniu badań, zbieraniu
danych, materiału, ale również na przekazywaniu zdobytej wiedzy innym. Przedstawiciele tych zawodów motywo-
wani są własnym rozwojem, poszerzaniem własnych horyzontów, poszukiwaniem i tworzeniem czegoś nowego.
7. Produkcyjna – wytwarzanie, montowanie, budowanie, uczestniczenie w produkcji. Obejmuje różnorodne branże
i obszary zawodowe, np. rzemieślnik, monter, spawacz.
8. Sportowa – zawodowe uprawianie sportu, trenowanie, rekreacja. Jest to praca związana ze sportem, polegająca na
uprawianiu sportu.
9. Wychowawcza – oddziaływanie, wpływanie na rozwój innych ludzi, kształtowanie pożądanych postaw, umiejętno-
ści, wiedzy.
SPOSÓB WYPEŁNIANIA TABELI
W każdym obszarze zaznacz wszystkie pola, aż do wartości najwyższej według Ciebie, stworzysz w ten sposób poziomy
wykres dopasowania obszarów pracy. Oceń dokładnie stopień dopasowania kolegi/koleżanki do danego rodzaju pracy,
wybierz ocenę od 1 do 9, gdzie:
1 – oznacza minimalny poziom dopasowania, zaś 9 – oznacza maksymalny, świetny poziom dopasowania – do zainte-
resowań i preferencji kolegi/koleżanki.
Jeśli dana kategoria – rodzaj pracy – zupełnie nie pasuje do kolegi/koleżanki, nie zaznaczaj żadnego pola.
Obszar (rodzaj) pracy:
minimalnie pasuje ---------------------------------- świetnie pasuje
1
2
3
4
5
6
7
8
9
1. Artystyczna
2. Informacyjna
3. Opiekuńcza
4. Organizacyjna
5. Porządkowa
6. Poznawcza
7. Produkcyjna
8. Sportowa
9. Wychowawcza
Czy widzisz u kolegi/koleżanki jakieś inne ważne, specyficzne zainteresowania i preferencje?
Wymień je:……………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
Inne uwagi wspierające zainteresowania i preferencje: ……………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
Arkusz wsparcia od rówieśnika – wersja dla szkoły ponadgimnazjalnej
4
III. ZDOLNOŚCI (UMIEJĘTNOŚCI I WIEDZA)
Zdolności są naturalną i wyuczoną umiejętnością wykonywania pewnych zadań, pozwalającą różnicować osoby o tym
samym poziomie wykształcenia pod kątem jakości i efektywności wykonywanych działań.
W zależności od dziedziny wyróżnia się czasami następujące kategorie uzdolnień:
▪ rachunkowe – np. przy dokładnych pomiarach liczbowych, przeliczaniu, przy kontroli zapisów liczbowych;
▪ techniczne – umiejętność posługiwania się różnymi narzędziami, uruchamiania urządzeń technicznych, wytwa-
rzanie różnych przedmiotów, a także uzdolnienia manualne określające zręczność rąk i palców;
▪ werbalne/słowne – płynność słowna, jasne i poprawne formułowanie i wypowiadanie myśli;
▪ kierownicze/menadżerskie – umiejętność organizowania i planowania działań pracy zespołu ludzkiego;
▪ artystyczne (twórcze) – przejawiają się w takiej aktywności ludzkiej, jak: malowanie, taniec, rzeźbienie, gra na
instrumentach muzycznych, projektowanie, aktorstwo, pisarstwo i inne.
W każdej zdolności zaznacz wszystkie pola, aż do wartości najwyższej według Ciebie, stworzysz w ten sposób poziomy
wykres. Oceń dokładnie każdą zdolność kolegi/koleżanki, wybierając ocenę od 1 do 9, gdzie:
1 – oznacza minimalny poziom zdolności, zaś 9 – bardzo wysoki poziom zdolności, który można określić jako talent.
Jeśli dana zdolność zupełnie nie pasuje do kolegi/koleżanki, nie zaznaczaj żadnego pola.
W pustych wierszach dopisz te zdolności, których brakuje na liście, a które są ważne dla pełnej charakterystyki kolegi/
koleżanki, następnie oceń ich poziom.
Zdolności:
minimalny poziom -------------------- b. wysoki poziom – talent
1
2
3
4
5
6
7
8
9
1. Rachunkowe
2. Techniczne
3. Werbalne/słowne
4. Kierownicze/zarządzania
5. Artystyczne/twórcze
6. ……………………………
7. ……………………………
Opisz kolegę/koleżankę w 3 kategoriach:
▪ co lubi i potrafi robić: …………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
▪ co lubi, lecz nie potrafi:………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
▪ czego na pewno nie lubi robić:………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
Vademecum talentu
5
IV. LISTA WARTOŚCI
Poniżej znajduje się lista przykładowych, najczęściej wymienianych wartości. Pomyśl o swoim koledze/swojej
koleżance, czy widzisz u niego (u niej) inne wartości? Jeśli tak, to wypisz je w pustych miejscach na dole
tabeli.
Następnie wybierz z całej listy 5 wartości, które, według Ciebie, są najważniejsze dla niego (dla niej), i zgodnie
z ich hierarchią (od najważniejszej) wpisz je jako cele do tabelki na dole.
Nazwa wartości:
1. Samodzielność/niezależność
2. Uznanie i aprobata społeczna
3. Pieniądze
4. Przywództwo, zarządzanie
5. Ambicje, sukcesy zawodowe
6. Pasja tworzenia, kreatywność
7. Pomoc innym
8. Rozwój osobowości
9. Życie rodzinne
10. Wiedza, zdobywanie nowej wiedzy.
11. Równowaga pomiędzy pracą a życiem prywatnym
12. Poczucie bezpieczeństwa
13. Szacunek, uznanie innych
14. …………………………………………………………
15. …………………………………………………………
16. …………………………………………………………
Najważniejsze wartości:
Zawody, w których uczeń może
wykorzystać swoje wartości:
1. …………………………………………………………… 1. ……………………………………………………………
2. …………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………
3. …………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………
4. …………………………………………………………… 4. ……………………………………………………………
5. …………………………………………………………… 5. ……………………………………………………………
Zastanów się teraz dobrze i w prawej części tabeli wymień odpowiednio 5 zawodów, w których, według Ciebie, kolega/
koleżanka najlepiej mógłby/mogłaby zrealizować swoje preferowane wartości.
Jakie wartości, według Ciebie, powinien/powinna kolega/koleżanka wzmocnić (ew. dołączyć do „pierwszej piątki”):
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
Arkusz wsparcia od rówieśnika – wersja dla szkoły ponadgimnazjalnej
6
ĆWICZENIE – JAK CIĘ WIDZĘ…
Uruchom teraz swoją wyobraźnię i napisz kilka zdań, kim będzie Twój kolega/Twoja koleżanka:
▪ za 5 lat…………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
Uzasadnij, dlaczego tak myślisz:……………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
▪ za 10 lat………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
Uzasadnij, dlaczego tak myślisz:……………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
▪ za 15 lat………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
Uzasadnij, dlaczego tak myślisz:……………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
Vademecum talentu
7
VI. PODSUMOWANIE
1. Cechy osobowości:
a) Uważam, że Twoje mocne strony to:…………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
b) Powinieneś jeszcze popracować nad: ………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
2. Twoje dominujące zainteresowania to:…………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
3. Zdolności widoczne Ciebie to:…………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
4. 3 wartości dominujące Ciebie to:………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
5. Wydaje mi się, że zawody najbardziej odpowiednie dla Ciebie to:………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
6. Wydaje mi się, że szkoły najbardziej odpowiednie dla Ciebie to:………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
7. Wydaje mi się, że miejsce pracy najbardziej odpowiednie dla Ciebie to:………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
8. W życiu zawodowym możesz osiągnąć: ………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
9. Moje „złote myśli” dla kolegi/koleżanki: …………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
Osoba wypełniająca arkusz:…………………………………………………………………
Arkusz wsparcia od rówieśnika – wersja dla szkoły ponadgimnazjalnej
8
VII. MOJE INNE POMYSŁY I WSPARCIE DLA KOLEGI/KOLEŻANKI.
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………