budownictwo
2/2004 czerwiec-lipiec • KREATOR – PROJEKTY Domy Wnętrza
43
KREATOR – PROJEKTY Domy Wnętrza • 2/2004 czerwiec-lipiec
42
Określenie „dom
energooszczędny”
jest bardzo często
stosowane, chociaż
nie wszyscy, którzy
go używają wiedzą,
co tak na prawdę ono
oznacza. Dopiero
posłużenie się
wskaźnikiem
E [kWh/m
2
/rok],
określającym faktyczne
zapotrzebowanie
budynku na energię dla
standardowego sezonu
grzewczego (222 dni),
pozwoli usunąć
wszelkie niejasności
i zastąpić trudne do
weryfikacji inne
deklaracje liczbowe.
być możliwa wymiana powietrza
w 60% całej objętości budynku w cią-
gu godziny.
4. Ogrzewanie
Zalecanym ogrzewaniem w budyn-
kach energooszczędnych jest ogrzewa-
nie wodne podłogowe niskotemperatu-
rowe wraz z pokojowymi regulatorami
temperatury. Ogrzewanie tego typu za-
pewnia komfort cieplny użytkownikom,
jest trwałe, niezawodne i ekonomiczne
pod względem energetycznym (oszczęd-
ność około 10% energii).
Ogrzewanie podłogowe, z racji ni-
skiej obliczeniowej temperatury wody
zasilającej, może wykorzystywać ciepło
otrzymane z pieców kondensacyjnych,
słonecznych instalacji grzewczych, wód
geotermalnych, pomp ciepła, elektrocie-
płowni, pieców na biomasę, kominków
grzewczych oraz słonecznych elektrowni.
W budynkach energooszczędnych
instalacja ogrzewania, źródło ciepła i in-
stalacja ciepłej wody powinny być ze
sobą dobrze skojarzone i zaprojektowa-
ne. Wymagane jest stosowanie dużych
akumulatorów ciepłej wody, tzw. war-
stwowych zasobników ciepła, o kubatu-
rze od 1 do 2 m
3
wody, zapewniających
akumulację ciepła do C.O. i C.W.U. na
okres 24 godzin o temperaturze wody
do 89
o
C.
Klasyfikacja energetyczna
budynków wg
Stowarzyszenia na rzecz
Zrównoważonego Rozwoju.
Historia energooszczędności budynków.
— dla budynku jednorodzinnego —
U ~0,1 W/m
2
K,
— dla budynków szeregowych
i wielorodzinnych —
U ~0,15 W/m
2
K.
2. Okna i drzwi balkonowe
Wymagany współczynnik przenika-
nia ciepła U przez okna i drzwi balko-
nowe powinien być mniejszy od
0,8 W/m
2
K, przy stosunku powierzch-
ni okien do powierzchni podłóg 1:8.
3. Szczelność zewnętrznych elemen-
tów konstrukcji ścian
Szczelność określa się przy różnicy
ciśnień 50 Pa i wartość jej powinna wy-
nosić 0,6 h
-1
. Oznacza to, że powinna
Źródło ciepła powinno być skojarzo-
ne z solarem oraz generatorem prądu
i zasobnikiem ciepła.
5. System wentylacji z rekuperacją
i gruntowym wymiennikiem ciepła
o sprawności >75%.
Zadaniem wentylacji jest dostarcze-
nie odpowiedniej ilości powietrza do
mieszkania oraz zapewnienie jego wła-
ściwych parametrów. Dostarczane po-
wietrze, zależnie od wymagań, może być
świeże, ogrzane, schłodzone, nawilżone
lub dodatkowo jeszcze oczyszczone.
W domach energooszczędnych, w celu
ograniczenia do minimum strat ciepła,
instaluje się system wentylacji nawiew-
no-wywiewnej wyposażony w rekupera-
tor (urządzenie pozwalające odzyskać
część ciepła) oraz gruntowy wymiennik
ciepła.
Rekuperator posiada dwa wentyla-
tory (nawiewny i wywiewny), zadaniem
których jest dostarczanie powietrza
świeżego oraz odbieranie powietrza zu-
żytego, filtr powietrza oraz wymiennik.
W wymienniku ciepło z powietrza zu-
żytego przenoszone jest na powietrze
świeże.
Bardzo dobrym uzupełnieniem sys-
temu wentylacyjnego jest gruntowy
wymiennik ciepła. Jest to układ szere-
gowych lub równoległych wężownic
z PVC, zakopanych w gruncie lub
w specjalnie wykonanym złożu żwiro-
wym. Zasada jego działania oparta jest na
wykorzystaniu zjawiska występowania
w gruncie stałej w ciągu roku temperatu-
ry (około 8
o
C) na głębokości 1–4 m. Po-
wietrze, przepływając przez rury PVC,
ogrzewa się zimą, natomiast latem ule-
ga schłodzeniu. Ruch powietrza wymu-
szany jest przez rekuperator, który moż-
na dodatkowo „wspomóc” niewielkim
wentylatorem. Gruntowy wymiennik cie-
pła wykonany z rur o średnicy 150 mm
i długości 80 mb może pozyskać z grun-
tu około 1 kW ciepła w czasie 1 godzi-
ny, natomiast wymiennik ze złożem żwi-
rowym od 1-3 kW/h ciepła.
6. Instalacja centralnej ciepłej wody.
Instalacja centralnej ciepłej wody po-
winna być bardzo dobrze ocieplona
w celu uniknięcia strat ciepła. Podgrze-
wanie zasobnika ciepłej wody powinno
być skojarzone z pompą ciepła.
7. Aspekt architektoniczny projekto-
wania budynków wysokoenergoosz-
czędnych – pasywnych
Bryła budynku energooszczędnego
powinna być związana z terenem, zwar-
ta, o możliwie małej powierzchni przegród
zewnętrznych, zorientowana w kierunku
północ–południe. Strefa północna bu-
dynku powinna mieć charakter zamknię-
tej otuliny. Pomieszczenia najcieplejsze
powinny być sytuowane w centrum, po-
mieszczenia chłodniejsze za cieplejszymi.
Budynek energooszczędny powinien
cechować się otwartością wnętrza, za-
pewniającą swobodną cyrkulację ciepła
od środka na zewnątrz. Elementy cha-
rakterystyczne dla architektury z bier-
nym wykorzystaniem energii słonecznej
to prawie wyłącznie duże przeszklenia
południowe, oranżerie, kolektory słonecz-
ne na dachu, duże okapy, żaluzje i daszki
przeciwsłoneczne. Garaże w budynkach
energooszczędnych nigdy nie znajdują się
w piwnicy i rzadko przylegają do domu.
Systemy źródeł ciepła
Koszty wybranego źródła ciepła dzie-
lą się na koszty stałe, związane z jego
zakupem i montażem, oraz koszty zmien-
ne, wynikające z późniejszej eksploata-
cji. Koszty stałe są zazwyczaj dużo więk-
Schemat instalacji
ogrzewania w budynku
energooszczędnym.
energooszczędny
Dom
Mieczysław Andreasik
D
la domu energooszczędnego
wskaźnik E powinien być
mniejszy niż 55 kWh/m
2
/rok,
co odpowiada zapotrzebowaniu na 5,5 m
3
gazu potrzebnego do jego ogrzania, na-
tomiast dla domu wysokoenergoosz-
czędnego – pasywnego E<15 kWh/m
2
/
rok, co odpowiada zapotrzebowaniu na
1,5 m
3
gazu.
Wymagania techniczne w budyn-
kach wysokoenergooszczędnych –
pasywnych.
1. Przegroda zewnętrzna
Współczynnik przenikania ciepła przez
ściany zewnętrzne powinien wynosić:
