plik

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora

sklepu na którym można

nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji

. Zabronione są

jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z

regulaminem serwisu

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie

internetowym

Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com

Redakcja:

Izabela Ratusińska

Wydawca:

Marcin Skrabka

Sk³ad, ³amanie:

Zakład Usługowy ZINEL s.c.

ISBN: 978-83-7526-076-2

Wydane przez:

Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o.

Redakcja Wydawnictw Książkowych i Czasopism Prawniczych
01-231 Warszawa, ul. Płocka 5a
tel. (022) 535 80 00

Redakcja Książek
31-156 Kraków, ul. Zacisze 7
tel. (012) 630 46 00
e-mail: ksiazki@wolterskluwer.pl

www.wolterskluwer.pl
Księgarnia internetowa www.profinfo.pl

Druk i oprawa: Drukarnia Wydawnictw Naukowych sp. z o.o., ul. ¯wirki 2, 90-450 £ódŸ

Spis treści

Wykaz skrótów ......................................................................................................9

Podziękowanie .....................................................................................................11

Wprowadzenie .....................................................................................................13
Rozdział 1

Kara ograniczenia wolności w aspekcie historycznym

i prawnomiędzynarodowym .............................................................................1

1.1.Genezakaryograniczeniawolności ...........................................................1

1.2.Regulacjakaryograniczeniawolnościw kodeksie karnym z 1969 r. ....20

1.3. Zmiany w zakresiekaryograniczeniawolnościwprowadzone

przezkodekskarnyz 1997 r. ........................................................................21

1.4.Karaograniczeniawolnościw statystykachsądowych ..........................2

1.5.Karaograniczeniawolnościa normyprawamiędzynarodowego

publicznego ....................................................................................................32

Rozdział 2

Usytuowanie kary ograniczenia wolności w systemie polskiego prawa

karnego ..................................................................................................................41

2.1.Karaograniczeniawolnościa inneśrodkireakcjikarnej ........................41

2.1.1. Karaograniczeniawolnościa inne kary .........................................41

2.1.2. Karaograniczeniawolnościa środkiprobacyjne ..........................48

2.2.Celekaryograniczeniawolności ................................................................3

2.3.Podstawyprawneorzekaniakaryograniczeniawolności ......................9

2.4.Zbiegpodstaworzekaniakaryograniczeniawolnościi innych

środkówreakcjikarnej..................................................................................61

2.4.1. Możliwewypadkizbiegupodstaw ..................................................61

2.4.2. Przesłankiorzekaniakaryograniczeniawolności .........................62

• Przesłankipozytywne ....................................................................62

• Przesłankinegatywne ....................................................................66

Rozdział 3

Treść kary ograniczenia wolności ....................................................................69

3.1.Granicewymiarukaryograniczeniawolności .........................................69

3.2. Zakazy i obowiązkiskładającesięnakaręograniczenia wolności .......70

3.2.1. Uwagiogólne .......................................................................................70

3.2.2. Zakazzmianymiejscastałegopobytu .............................................72

3.2.3. Obowiązekwykonywaniapracywskazanejprzezsąd................78

• Kwestiawyboruformyobowiązkupracy ...................................78

• Nieodpłatna,kontrolowanapracanacelespołeczne ...............8

• Potrąceniaz wynagrodzeniazapracę .......................................106

3.2.4. Obowiązekudzielaniawyjaśnieńdotyczącychprzebiegu

odbywaniakary ................................................................................117

3.3.Środkiorzekanefakultatywniewrazz karąograniczeniawolności ...120

3.3.1. Dozórnadskazanym .......................................................................120

3.3.2. Obowiązkio charakterzeprobacyjnym ........................................123

• Uwagiogólne .................................................................................123

• Obowiązekprzeproszeniapokrzywdzonego ..........................128

• Zobowiązaniedowykonywaniaobowiązkułożenia

na utrzymanie innejosoby ..........................................................130

• Obowiązekpowstrzymywaniasięodnadużywania

alkoholulub używaniainnychśrodkówodurzających ..........132

• Obowiązeknaprawieniaszkody ................................................133

• Świadczeniepieniężne .................................................................137

Rozdział 4

Warunkowe zawieszenie wykonania kary ograniczenia wolności .........139
Rozdział 5

Problematyka kary łącznej przy skazaniu na karę ograniczenia

wolności ..............................................................................................................149
Rozdział 6

Podstawowe zagadnienia związane z wykonywaniem kary

ograniczenia wolności ......................................................................................162

Spis treści

Rozdział 7

Szczególne odmiany kary ograniczenia wolności ......................................177

7.1.Karaograniczeniawolnościorzekanaw stosunku do żołnierzy ........177

7.2.Karaograniczeniawolnościorzekananapodstawiekodeksu

karnegoskarbowego ...................................................................................180

7.3.Karaograniczeniawolnościorzekananapodstawiekodeksu

wykroczeń.....................................................................................................183

Rozdział 8

Wnioski de lege ferenda .....................................................................................18
Bibliografia .........................................................................................................191

Spis treści

Wykaz skrótów

Akty prawne

k.c. — kodeks cywilny

k.k. — kodeks karny

k.k.s. —kodekskarnyskarbowy

k.k.w. — kodeks karny wykonawczy

k.p. — kodekspracy

k.p.c. — kodekspostępowaniacywilnego

k.p.k. — kodekspostępowaniakarnego

k.w. — kodekswykroczeń

Czasopisma i publikatory

ActaUNC —ActaUniverstitatisNicolaeCopernici

ActaUWr. — Acta Universitatis Wratislaviensis

Dz. U. — Dziennik Ustaw

Gd.St.Praw. —GdańskieStudiaPrawnicze

Gaz. Prawn. — Gazeta Prawnicza

GP — Gazeta Prawna

GS — GazetaSądowa

GSiP — GazetaSądowaiPenitencjarna

Jur. — Jurysta

KSP —KrakowskieStudiaPrawnicze

KZS —KrakowskieZeszytySądowe

NP — Nowe Prawo

Orz. Prok. i Pr.—OrzecznictwoSN(wkładkadoProk.iPr.)

OSA — OrzecznictwoSądówApelacyjnych

OSNCP —OrzecznictwoSąduNajwyższego.IzbaCywilnaorazIzbaPracy

iUbezpieczeńSpołecznych

OSNKW —OrzecznictwoSąduNajwyższego.IzbaKarnaiIzbaWojskowa

OSPiKA —OrzecznictwoSądówPolskichiKomisjiArbitrażowych

Pal. — Palestra

PiP — PaństwoiPrawo

PiZS — PracaiZabezpieczenieSpołeczne

PiŻ — PrawoiŻycie

PPK — ProblemyPrawaKarnego

Prob. Praw.—ProblemyPraworządności

Prok. i Pr. — Prokuratura i Prawo

Prz. PK — PrzeglądPrawaKarnego

Prz. Pen.—PrzeglądPenitencjarny

Prz. Pol.—PrzeglądPolicyjny

PS —PrzeglądSądowy

PWS — ProblemyWymiaruSprawiedliwości

RPEiS —RuchPrawniczy,EkonomicznyiSocjologiczny

Rzeczposp. —Rzeczpospolita

SKKiP — StudiaKryminologiczne,KryminalistyczneiPenitencjarne

SP — StudiaPrawnicze

St.Iur. —StudiaIuridica

WPP — WojskowyPrzeglądPrawniczy

Zesz. Probl.–Anal. — ZeszytyProblemowo–Analityczne

ZN — Zeszyty Naukowe

ZN IBPS—ZeszytyNaukoweInstytutuBadaniaPrawaSądowego

ZW — ZagadnieniaWykroczeń

Inne

k.o.w. — karaograniczeniawolności

SA — SądApelacyjny

SN — SądNajwyższy

UW — Uniwersytet Warszawski

Wykaz skrótów

Podziękowania

Monografiatajestuaktualnionąizmodyfikowanąwersjąrozprawy

doktorskiejobronionejprzezemniew2005r.naWydzialePrawaiAdmini-

stracjiUniwersytetuGdańskiego.

Dziękujęprzedewszystkimmojemupromotorowi,Panudr.hab.Ja-

rosławowiWarylewskiemu,prof.UG,zakierowaniemojąpracą,wszelkie

udzielonemizaleceniaiwskazówkiorazpoświęconymiczas.

Dziękujęrównieżmoimrecenzentom,Panuprof.JanowiGrajewskiemu

iPanudr.hab.JarosławowiMajewskiemu,prof.UKSW,zawnikliweigłębokie

przeanalizowaniemojejpracyizawynikającestądcenneuwagi,którepo-

zwoliłymijeszczeszerzejspojrzećnaporuszanąprzezemnieproblematykę,

szczególnieodstronypraktykisądowejicałegosystemuprawa,nietylko

prawakarnegomaterialnego.

Radosław Giętkowski

Wprowadzenie

Głównymprzedmiotemniniejszejpracyjestregulacjakaryogranicze-

niawolności(k.o.w.)zawartawart.34–36k.k.Przesądzatoomaterialno-

prawnymcharakterzezamierzonychrozważań.Wspomnianeartykułyk.k.

pozwalająbowiemnawmiarędokładneokreślenietreścik.o.w.,któretoza-

gadnienieniewątpliwiejestdomenąprawakarnegomaterialnego.Treśćoma-

wianejkarydoprecyzowująjednakprzepisyprawakarnegowykonawczego.

Stądkoniecznebędzieodwoływaniesięwtejkwestiitakżedoniektórych

przepisówkodeksukarnegowykonawczegoiwydanychnajegopodstawie

rozporządzeń.Wniczymniezmienitowszakżematerialnoprawnegoujęcia

tematu.Ujęciategoniezmieniteżogólneomówieniewodrębnymrozdziale

zagadnieńzwiązanychściślezwykonywaniemk.o.w.Naciskzostaniebo-

wiempołożonynateinstytucje,któremająwpływnadolegliwośćkary.

Materialnoprawnaproblematykak.o.w.niewyczerpujesięoczywiście

wzagadnieniutreścitejkary.Stądomówionezostanąrównieżpodstawy

prawneorzekaniak.o.w.,celetejkaryorazinstytucje:warunkowegozawie-

szeniawykonaniak.o.w.ikaryłącznejprzyskazaniunatękarę.Określone

zostanietakżemiejscek.o.w.wsystemiepolskichśrodkówreakcjikarnej.

Wcelustworzeniaogólnegoobrazutejkaryorazpodstawdoformułowania

zaleceńcodojejorzekaniazostanieteżwniezbędnymzakresieprzedsta-

wionajejgeneza,przemianyipodstawowedanestatystycznedotyczące

odnoszącejsiędoniejpraktykisądowej.

Mimożeniniejszapracazostanieniemalwcałościpoświęconamate-

rialnoprawnejanaliziek.o.w.uregulowanejprzezart.34–36k.k.,odrazuna

początkutrzebazaznaczyć,żeistniejetakżek.o.w.orzekanawstosunkudo

żołnierzy,k.o.w.orzekananapodstawiek.k.s.iorzekananapodstawiek.w.

Tetrzywymienionekaryograniczeniawolnościokreślanesąwpracyjako

szczególneodmianyk.o.w.Autorzdajesobiesprawęzmożliwychteoretycz-

nychwątpliwości,czysątoodmianytejsamejkary,czyteżkaryorzekane

napodstawiek.k.s.ik.w.sąrodzajowoodmienne.Oprzedstawionymujęciu

zadecydowałjednakfaktjednolitegotraktowaniaprzezk.k.w.wszystkichkar

ograniczeniawolności,bezwzględunapodstawyprawneichorzekania.

Podstawoweróżnicemiędzyszczególnymiodmianamik.o.w.ak.o.w.,

októrejmowawart.34–36k.k.,zostanązasygnalizowanewprzedostatnim

rozdziale.Wpozostałychrozdziałach,ilekroćbędziemowaok.o.w.,należy

miećnauwadzewyłączniepodstawowytyptejkary,ujętywewspomnia-

nychartykułachk.k.,chybażecoinnegowyraźniebędziewynikaćztreści.

Wostatnimrozdzialepracyzostanąnatomiastprzedstawioneodpo-

wiednie wnioski de lege ferenda,odnoszącesięprzedewszystkimdomate-

rialnoprawnejregulacjik.o.w.

Opracowanieuwzględniastanprawnynadzień31grudnia2006r.,

awodniesieniudok.k.równieżzmianywchodzącewżyciewdniu12marca

2007r.(Dz.U.z2006r.Nr226,poz.1648).

Wprowadzenie

Rozdział 1

Kara ograniczenia wolności w aspekcie

historycznym i prawnomiędzynarodowym

1.1. Geneza kary ograniczenia wolności

Wpolskiejliteraturzeprawniczejgenezęk.o.w.wiążesięprzedewszyst-

kimzprzejętązustawodawstwaradzieckiegokarąpracypoprawczej

.Część

przedstawicielidoktrynyk.o.w.wywodzijednakodzłagodzonychreżimów

wykonaniakarypozbawieniawolności

.Spotkaćmożnateżitakipogląd,że

k.o.w.pochodzijednocześnieodkarypracypoprawczejiodkaryaresztu

domowego,którąprzewidywałym.in.k.k.wojskowyz1932r.ik.k.WP

z 1944 r.

Ostatnipoglądwymagapewnegouściślenia,amianowicie,żewyraź-

nywpływkonstrukcjikaryaresztudomowegowidocznyjestwyłącznie

wuregulowaniachszczególnejodmianyk.o.w.,jakąjesttakaraorzekana

Z.Sienkiewicz,Od kary pracy poprawczej do kary ograniczenia wolności,ActaUWr.Prawo1972,nr36,

s.74;I.Andrejew,Polskie prawo karne w zarysie,wyd.9,Warszawa1989,s.278;J.Bafia,Polskie prawo

karne,Warszawa1989,s.236(autorniewypowiadasięcoprawdawprostnatematrodowoduk.o.w.,

jednakrozważanianatemattejkaryrozpoczynaodogólnegoomówieniakarypracypoprawczej);

K.Buchała,Prawo karne materialne,wyd.2,Warszawa1989,s.483;A.Marek,Komentarz do kodeksu

karnego. Część ogólna,Warszawa1999,s.102;J.Szumski(w:)M.Kalitowski,Z.Sienkiewicz,J.Szumski,

T.Tyszkiewicz,A.Wąsek,Kodeks karny. Komentarz,t.II,Gdańsk1999,s.22;J.Wojciechowska(w:)

E.Bieńkowska,B.Kunicka–Michalska,G.Rejman,J.Wojciechowska,Kodeks karny. Część ogólna.

Komentarz,Warszawa1999,s.854;J.Zagórski,Orzekanie i wykonywanie kary ograniczenia wolności

oraz pracy społecznie użytecznej w Polsce w świetle analizy przepisów i wyników badań,Warszawa2003,

s.44–45;J.Warylewski,Prawo karne. Część ogólna,Warszawa2004,s.359.

M.Rudnik,Penitencjarne aspekty kary ograniczenia wolności,KSP1972,s.115;J.Śliwowski,Kara ogra-

niczenia wolności. Studium penalistyczne,Warszawa1973,s.27–28;A.Tobis,Kara ograniczenia wolności

za przestępstwa przeciwko rodzinie,Warszawa1987,s.28–29.

J.Śliwowski,Kara ograniczenia wolności...,s.10–13;C.Łukaszewicz,B.Nizieński,W.Wychowski,

Orzekanie i wykonywanie kary ograniczenia wolności,Warszawa1980,s.12;A.Grześkowiak(w:)Prawo

karne. Zagadnienia teorii i praktyki,red.A.Marek,Warszawa1986,s.118.