maj 2002

KALEJDOSKOP

BUDOWLANY

Gdzie stosowaç
we∏n´ mineralnà,
a gdzie tworzywa
piankowe?
Ogólnie

rzecz

bioràc w wielu
krajach europej-
skich, a szczegól-
nie w skandy-
nawskich stoso-

wanie samego styropianu czy poliureta-
nu w budynkach jest ograniczone prze-
pisami i w zasadzie sprowadza si´ do
stosowania ich w cz´Êciach podziem-
nych konstrukcji budynków, np. do izo-
lacji Êcian fundamentowych czy pod∏óg
na gruncie. Powodem tego sà nieko-
rzystne i wr´cz bardzo niebezpieczne
dla konstrukcji nadziemnych w∏aÊciwo-
Êci tworzyw piankowych, ujawniajàce
si´ w zró˝nicowanych warunkach kli-
matycznych czy w razie zaistnienia po-
˝aru. Porównujàc niektóre, od lat udo-
kumentowane badaniami, w∏aÊciwoÊci
tworzyw piankowych i we∏ny mineral-
nej mo˝na stwierdziç, ˝e zastosowanie
we∏ny mineralnej w przegrodzie bu-
dowlanej zapewnia jej:

•

sta∏à, niezmiennà w czasie wysokà

izolacyjnoÊç termicznà i akustycznà;

•

bezpieczeƒstwo po˝arowe – we∏na

mineralna jest niepalna, a jej w∏ókna
skalne wytrzymujà temp. powy˝ej
1000ºC, podczas gdy np. 1 m

2

dachu

pokrytego 200 mm izolacjà ze styropia-
nu zawiera tyle energii co 5,2 l benzy-
ny (podczas po˝aru wydziela on du˝e
iloÊci ciep∏a i toksycznych gazów spali-
nowych, topi si´ i kapie poza zarzewie
po˝aru szybko go rozprzestrzeniajàc);

•

d∏ugowiecznoÊç – p∏yty z we∏ny

mineralnej nie kurczà si´ i nie rozsze-

rzajà pod wp∏ywem temperatury (brak
mostków termicznych), podczas gdy
wspó∏czynnik rozszerzalnoÊci cieplnej
dla styropianu wynosi 70 x 10

-6

m/mºC.

Oznacza to, ˝e p∏yta o d∏ugoÊci 1,2 m
u∏o˝ona w temp. +20ºC b´dzie o po-
nad 4 mm krótsza w temp. –30ºC.
Stwierdzono w Szwecji, ˝e po 4 latach
od wykonania dachu mi´dzy p∏ytami
styropianowymi o d∏. 2 m powsta∏y
szpary o szerokoÊci 8 mm i nie wiado-
mo, co b´dzie dalej;

•

przepuszczanie pary wodnej i od-

pornoÊç na wilgoç – wp∏ywa korzystnie
na mikroklimat wn´trz, natomiast sty-
ropian, je˝eli ulegnie zawilgoceniu, to
bardzo trudno jest go wysuszyç.

Mimo ˝e cena styropianu jest wcià˝

ni˝sza od cen we∏ny mineralnej, chcia∏-
bym przytoczyç pewne powiedzenie –
„Niech skàpstwo nie oszuka màdroÊci”.

Sztywna pianka
poliuretanowa
Sztywna pianka
poliuretanowa
(SzPPU) w porów-
naniu do innych
znanych materia-
∏ów termoizola-
cyjnych posiada
najni˝szy wspó∏-

czynnik przewodzenia ciep∏a. Osiàga
on wartoÊç 0,019–0,022 W/(m·K). War-
stwa sztywnej pianki o gruboÊci 1 cm
jest równowa˝na izolacyjnie warstwie
1,6 cm styropianu, oko∏o 1,7 cm pianki
krylaminowej, 1,8 cm we∏ny mineral-
nej i 6 cm drewna.

SzPPU jest tworzywem o zamkni´-

tych komórkach. ZawartoÊç ich wynosi
oko∏o 95%. Tworzywo to nie ch∏onie

wody – absorpcja po 24 godzinach za-
nurzenia w wodzie nie przekracza 3%
obj´toÊci. SzPPU jest usieciowanym
tworzywem komórkowym – podgrze-
wana nie topi si´, wykazuje temperatu-
r´ mi´knienia 130–200ºC w zale˝noÊci
od stopnia usieciowania. Maksymalna
temperatura stosowania SzPPU zale˝y
równie˝ od stopnia usieciowania i wy-
nosi oko∏o 100–140ºC. Specjalne typy
modyfikowanych pianek poliuretano-
wych otrzymywanych przez wprowa-
dzenie ugrupowaƒ termoodpornych
(np. w wyniku cyklotrimeryzacji sk∏ad-
nika izocyjanianowego) osiàgaç mogà
temperatury pracy 150–180ºC. Wyso-
kie temperatury mi´knienia SzPPU
sprawiajà, ˝e gotowe p∏yty mo˝na kleiç
za pomocà stopionej smo∏y. Wytrzy-
mujà one bowiem krótkotrwa∏e oddzia-
∏ywanie temperatury oko∏o 200ºC. Dla
sztywnych pianek PU w zakresie ni-
skich temperatur nie obserwuje si´
temperatury kruchoÊci – mo˝na je sto-
sowaç nawet do – 200ºC.

Usieciowany charakter SzPPU spra-

wia, ˝e sà one odporne na wiele roz-
puszczalników organicznych stosowa-
nych w budownictwie. Nie obserwuje
si´ tutaj typowego dla styropianu efek-
tu „zanikania” pod wp∏ywem Êladów
rozpuszczalników lakierniczych. Od-
pornoÊç na te substancje umo˝liwia
stosowanie klejów rozpuszczalniko-
wych do ∏àczenia pianki z ok∏adzinami
(wytwarzanie konstrukcji typu san-
dwich) lub ocieplanà konstrukcjà.

Sztywna pianka PU po ca∏kowitym

usieciowaniu jest nieszkodliwa dla
zdrowia i przyrody – nie zawiera
w sk∏adzie formaldehydu i nie emituje
do atmosfery ˝adnych niebezpiecz-

Materia∏y termoizolacyjne

trudny wybór

Obecnie produkowanych jest wiele materia∏ów
termoizolacyjnych charakteryzujàcych si´ ró˝nymi
w∏aÊciwoÊciami technicznymi.
PoprosiliÊmy producentów o odpowiedê na pytanie
wyjaÊniajàce zasadnoÊç stosowania danego
materia∏u do okreÊlonych prac budowlanych:

?

Kiedy nale˝y stosowaç

styropian, a kiedy we∏n´

mineralnà, piank´

poliuretanowà

czy krylaminowà?

d

drr iin

n˝˝.. L

Le

esszze

ekk ˚

˚aab

bsskkii

dyrektor techniczny
firmy Alfa Systems

A

Ad

daam

m B

Bu

usszzkko

o

Product Manager
PAROC POLSKA

INWESTOR

42

www.krokiew.republika.pl

nych substancji. SzPPU odporna jest
na grzyby, pleʃ, gryzonie i inne wp∏y-
wy biologiczne. Nie oddzia∏uje koro-
zyjnie na izolowany materia∏, a wr´cz
stanowi os∏on´ antykorozyjnà. Dodatek
Êrodków zmniejszajàcych palnoÊç
umo˝liwia otrzymywanie tworzyw
o odpowiedniej odpornoÊci ogniowej.

W zale˝noÊci od wymaganych para-

metrów wytrzyma∏oÊci mechanicznej
sztywne pianki PU mo˝na wytwarzaç
w zakresie g´stoÊci od 9 do 900 kg/m

3

.

Typowe pianki termoizolacyjne majà
g´stoÊç w zakresie 30–70 kg/m

3

. Pianki

o wy˝szych g´stoÊciach to zamkni´toko-
mórkowe tworzywa konstrukcyjne (imi-
tacje drewna, rury, elementy mebli itp.).

Pianki o g´stoÊci najmniejszej (poni-

˝ej 30 kg/m

3

) dla uzyskania stabilnoÊci

wymiarów posiadajà cz´Êç komórek
otwartych. Ich zastosowanie to wype∏-
nianie pustych przestrzeni w konstruk-
cjach, poch∏anianie dêwi´ku itp.

SzPPU w trakcie procesu powstawa-

nia wykazuje znakomità przyczepnoÊç
do wielu materia∏ów konstrukcyjnych
takich jak blacha stalowa, drewno, p∏y-
ty gipsowe, laminaty z nienasyconych
˝ywic poliestrowych i epoksydowych
itp. W∏aÊciwoÊç ta wykorzystywana jest
w produkcji paneli budowlanych
w ok∏adzinach sztywnych (blacha –
SzPPU – blacha) i elastycznych (folia –
SzPPU – folia). Tysiàce metrów kwadra-
towych tego typu p∏yt produkowanych
jest w kraju i Êwiecie i wykorzystywa-
nych jako budulec do wznoszenia lek-
kich konstrukcji (pawilony, magazyny,
hale produkcyjne, ch∏odnie itp.)

Klejàce w∏aÊciwoÊci pianki wykorzy-

stywane sà równie˝ przy wytwarzaniu
paneli z rdzeniem ze spienionego poli-

styrenu (blacha – SzPPU – styropian –
SzPPU – blacha) lub we∏ny mineralnej.

Sztywna pianka PU, w przeciwieƒ-

stwie do we∏ny mineralnej i styropianu,
mo˝e byç otrzymywana bezpoÊrednio
w miejscu stosowania metodà natrysku
lub wylewania. Idea otrzymywania
SzPPU jest stosunkowo prosta – polega
na intensywnym wymieszaniu dwu cie-
czy (poliolu i izocyjanianu). Metodà
wylewania wytworzone sà w ten spo-
sób izolacje zbiorników, urzàdzeƒ, ru-
rociàgów, izolacje pustek w murze itp.
Ciàg∏oÊç wytworzonej warstwy izola-

cyjnej zapewnia brak mostków ciepl-
nych w izolowanej konstrukcji.

Metodà natrysku SzPPU prowadzi

si´ termorenowacj´ dachów istniejà-
cych budynków przemys∏owych
i mieszkaniowych. Wytworzona bez-
spoinowa pow∏oka ze sztywnej PPU
znakomicie uszczelnia i izoluje pokry-
wane powierzchnie. W celu zabezpie-
czenia przed dzia∏aniem promieniowa-
nia s∏onecznego SzPPU pokrywana jest
odpowiednià pow∏okà ochronnà. Jest
to niezastàpiona metoda przy wykony-
waniu izolacji dachów p∏askich

i wszelkich elementów „ma∏ej architek-
tury” tego typu budowli (kominki,
Êcianki itp.). G´stoÊç natryskiwanej
pianki oko∏o 60 kg/m

3

powoduje, ˝e

wytworzone pokrycie dachowe jest
bardzo lekkie. Jeden metr kwadratowy
tak zaizolowanego dachu wa˝y oko∏o
2,5 kg. Wytrzyma∏oÊç mechaniczna
tworzywa jest wystarczajàca do prowa-
dzenia na dachu zabiegów konserwa-
torskich. Przy termorenowacji starego
dachu nie nale˝y czyniç szczególnych
przygotowaƒ – wystarczy jego dok∏ad-
ne oczyszczenie i wykonanie niezb´d-
nych obróbek blacharskich. Znacznie
korzystniejsze jest natryÊni´cie SzPPU
na istniejàcy dach ni˝ przymocowanie
do niego styropianu lub we∏ny mineral-
nej i dodatkowej warstwy papy.

Natrysk SzPPU jest ma∏o praco-

ch∏onny. Jedna ekipa w ciàgu 1 dnia
mo˝e zaizolowaç oko∏o 1000 m

2

dachu.

Dodatkowà zaletà sztywnej PPU jest
stosunkowo du˝a przepuszczalnoÊç pa-
ry wodnej w procesie dyfuzji. Umo˝li-
wia to natryskiwanie pianki na cz´Êcio-
wo niedosuszone pod∏o˝e.

Innym zastosowaniem SzPPU jest

izolacja wn´trz przechowalni owoców.
Pianka natryskiwana jest tu na istniejà-
cà konstrukcj´. Wykonane izolacje
umo˝liwiajà otrzymanie dobrej izolacji
termicznej oraz wystarczajàcej gazo-
szczelnoÊci przechowalni (komory
o regulowanej zawartoÊci tlenu). W ra-
zie potrzeby zastosowana mo˝e byç do-
datkowa pow∏oka gazoszczelna.

Sztywna natryskowa pianka PU wy-

korzystywana jest przy budowie kon-
strukcji monolitycznych (kopu∏y). Sta-
nowi ona tam warstw´ poÊrednià po-
mi´dzy zewn´trznà pow∏okà (balon)
a warstwà konstrukcyjnà (beton natry-
skiwany na wzmocnienie stalowe zako-
twiczone w tej piance).

Metoda ta pozwala na szybkà reali-

zacj´ budowli typu magazyny, sale wi-
dowiskowe, biura, szko∏y itp.). Ta tech-
nologia budowy obiektów jest doÊç po-
pularna w Stanach Zjednoczonych
Ameryki. W Polsce istnieje ju˝ kilka ta-
kich zrealizowanych obiektów (np. no-
wa siedziba radia RMF FM ko∏o Chrza-
nowa, koÊció∏ w Katowicach, magazy-
ny w Gdyni itp.). Przypuszczaç nale˝y,
˝e liczba ich b´dzie ros∏a. ˚adne z in-
nych tworzyw termoizolacyjnych nie
daje mo˝liwoÊci prowadzenia wymie-
nionych powy˝ej zastosowaƒ.

maj 2002

KALEJDOSKOP

BUDOWLANY

W wykorzystaniu ró˝nych materia∏ów ter-
moizolacyjnych takich jak sztywna pianka
poliuretanowa, styropian, pianka krylamino-
wa lub we∏na mineralna nie mo˝na typowaç
jednego tworzywa do wszystkich zastoso-
waƒ. Wybór jego b´dzie zawsze zale˝a∏ od
szeroko poj´tej ceny wykonania danej izola-
cji uwzgl´dniajàcej koszty robocizny, wy-
magaƒ w stosunku do parametrów tech-
nicznych i warunków eksploatacji izolacji,
a tak˝e trwa∏oÊci u˝ytkowej.

43

INWESTOR

www.krokiew.republika.pl

konuje si´ za pomocà no˝a i papieru
Êciernego, bez u˝ycia specjalnych Êrod-
ków ochrony, a wyjàtkowa lekkoÊç
znacznie u∏atwia jego monta˝ oraz
transport na plac budowy.

Styropian jest produktem ekologicz-

nym: zarówno podczas monta˝u, jak
i przy póêniejszym u˝ytkowaniu nie
powoduje alergii, nie dra˝ni skóry
i dróg oddechowych oraz dopuszczony
jest do stosowania jako materia∏ do jed-
norazowych naczyƒ i opakowaƒ.

Dlaczego
we∏na mineralna?
Warunkiem posia-
dania ciep∏ego, ci-
chego i bezpiecz-
nego domu jest
w∏aÊciwa izolacja
termiczna, aku-
styczna i ogniowa
budynku. Mate-

ria∏em spe∏niajàcym te wymogi jest we∏-
na mineralna produkowana z w∏ókien
szklanych i skalnych. Stosowana zgod-
nie z przeznaczeniem, w zale˝noÊci od
rodzaju izolowanych powierzchni, za-
pewnia odpowiedni mikroklimat po-
mieszczeƒ zimà i latem, a tak˝e pozwa-
la na realne oszcz´dnoÊci ciep∏a, chroni
przed ucià˝liwym ha∏asem i uniemo˝li-
wia rozprzestrzenianie si´ ognia.

We∏na mineralna szklana i skalna

ISOVER Gullfiber posiada najbogatszà
gam´ zastosowaƒ specjalistycznych
w zale˝noÊci od potrzeb inwestora
i wykonawcy. Jest materia∏em o bardzo
dobrych w∏aÊciwoÊciach termoizola-
cyjnych (osiàgalny wspó∏czynnik prze-
wodzenia ciep∏a l 4 0,030 W/(m·K))

oraz akustycznych, w pe∏ni bezpiecz-
nym, nietoksycznym, produkowanym
z naturalnych materia∏ów (szk∏o i ska∏y
bazaltowe), zapewniajàcym komfort
u˝ytkowania i monta˝u. We∏na ISO-
VER Gullfiber, jako materia∏ ca∏kowicie
niepalny, stanowi naturalnà barier´
ogniowà, a dzi´ki niskiemu oporowi
dyfuzyjnemu tworzy tzw. oddychajàce
przegrody. Wa˝ne cechy to: stabilnoÊç
wymiarów, trwa∏oÊç, odpornoÊç na
dzia∏anie promieniowania UV. Mo˝li-
woÊç kompresji we∏ny szklanej ISOVER
Gullfiber, dzi´ki jej wyjàtkowej spr´˝y-
stoÊci, pozwala na ∏atwy monta˝ oraz
znaczne oszcz´dnoÊci w transporcie
i magazynowaniu. Jej w∏óknista struk-
tura umo˝liwia szczelne wype∏nianie
izolowanej przestrzeni i unikanie most-
ków termicznych.

Dzi´ki swoim w∏a-
ÊciwoÊciom (tabel-
ka z lewej) izolacje
z we∏ny Rockwool
sprawdzajà si´ za-
równo tam, gdzie
konkurujà z nimi
inne

materia∏y

izolacji cieplnej,

jak i w miejscach i warunkach, w któ-
rych ˝adne izolacje z we∏ny szklanej,
ani tym bardziej spienione tworzywa
sztuczne – nie mogà byç stosowane, bo
nie sà w stanie sprostaç warunkom
i wszechstronnym wymaganiom sta-
wianym izolacji.

Wyroby z mineralnej we∏ny kamien-

nej ROCKWOOL produkowane sà
w ca∏oÊci z surowców krajowych, a nie
z surowców importowanych lub wy-
tworzonych w kraju z importowanej ro-
py naftowej (jak np. styropian). Oszcz´-
dzajà naszà przyrod´ i pozytywnie
wp∏ywajà na bilans handlu zagranicz-
nego polskiej gospodarki.

Zdj´cia Marek Nelken

Dlaczego
styropian?
Szeroka

oferta

rynkowa materia-
∏ów izolacyjnych
daje inwestorowi
du˝à mo˝liwoÊç
doboru materia-
∏u, który w naj-
pe∏niejszy sposób
spe∏nia wszystkie

wymagania techniczne, a ponadto jest
przyjazny dla Êrodowiska i cz∏owieka.
Materia∏em, który spe∏nia tak sformu-
∏owane wymagania, jest styropian –
najlepiej znany i najcz´Êciej spotykany
na polskich budowach materia∏ izolacji
termicznej i akustycznej.

Styropian jest materia∏em, który ja-

ko jedyny znajduje swoje zastosowanie
jako termo- i dêwi´koizolacja we
wszystkich aplikacjach budowlanych:
od fundamentu poprzez stropy, Êciany,
dachy, a koƒczàc na konstrukcjach spe-
cjalnych przeznaczonych do przeno-
szenia du˝ych obcià˝eƒ lub bezpoÊred-
niego kontaktu z wodà.

Styropian jest produktem trwa∏ym,

doÊwiadczenia z tym materia∏em trwa-
jà od 50 lat, a analizy przeprowadzane
w ostatnich latach w Europie jak
i w Polsce pokaza∏y, ˝e po okresie u˝yt-
kowania, cz´sto przekraczajàcym
30–50 lat, w∏aÊciwoÊci mechaniczne
i izolacyjnoÊç cieplna nie zmieni∏y si´.

Styropian jest produktem ∏atwym

w monta˝u i obróbce, mo˝e byç monto-
wany w prawie ka˝dych warunkach
pogodowych, bez wzgl´du na wilgot-
noÊç powietrza, opady atmosferyczne
i temperatur´. Obróbk´ styropianu wy-

maj 2002

KALEJDOSKOP

BUDOWLANY

M

Maarriiaa D

Drre

eg

ge

err

ROCKWOOL

☞

WSPÓ¸CZYNNIK PRZEWODZENIA ciep∏a: l deklarowane i l obliczeniowe
w temperaturze 10ºC – od 0,033 W/(m·K) do 0,045 W/(m·K), dzi´ki czemu opór
cieplny przegród dla racjonalnych konstrukcyjnie gruboÊci wynosi do 6,00 m

2

K/W;

☞

odporne na wysokie temperatury – mogà byç stosowane nawet do 1000ºC

☞

niepalne – najwy˝szej klasy A1 wg 7-stopniowej klasyfikacji europejskiej
(A1-A2-B-C-D-E-F)

☞

izolacyjne akustycznie – t∏umià dêwi´ki uderzeniowe, poch∏aniajà powietrze

☞

niewra˝liwe na wilgoç – nienasiàkliwe, ale jednoczeÊnie paroprzepuszczalne

☞

neutralne chemicznie – nie oddzia∏ujà na inne materia∏y, nie sà wra˝liwe na ich dzia∏anie

☞

odporne biologicznie – jako nieorganiczne nie sà po˝ywkà dla mikroorganizmów,
insektów, robactwa ani gryzoni

☞

stabilne wymiarowo – nie odkszta∏cajà si´ w czasie eksploatacji nawet w warunkach
podwy˝szonej temperatury i wilgotnoÊci

☞

trwa∏e – jak surowiec, z którego pochodzà

W∏AÊCIWOÊCI TECHNICZNE

WYROBÓW Z WE∏NY MINERALNEJ ROCKWOOL

T

To

om

maasszz B

Baarrtto

ossiikk

Saint-Gobain Isover
Polska Sp. z o.o.

A

An

nd

drrzze

ejj M

Maalliicckkii

dyrektor techniczny
ds. produktów
Termo Organika

INWESTOR

44

www.krokiew.republika.pl