Lekcja

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

Tekst

Ulkona  on  kaunis  ilma.  On  syksyy,  mutta  aurinko
paistaa  ja  on  lämmintä.  Kaisa  kävelee  puistossa.  Siellä
hän tapaa ystävänsä .

-  Hei Mikko! Pitkastaa aikaa!
-  Kaisa, moi! Miten menee?
-  Hyvin, kiitos. Entä sinulla?
-  Myös hyvin, kiitti.
-    Valitettavasti  minulla  on  kiire,  menen  uimahalliin.
Mutta olisi hauska tavata ja keskustella. Mitä teet illalla?
Oletko vapaa?
-  Olen. Missä ja minne olet menossa haluaisko tavata?
-    Ehkä  siinä  pienessä  kapakassa  noin  kello  kuusi?
Sopiiko sinulle?
- Sopii. Odotan mielenkiintoinen mitä sinulle kuuluu.
- Mieluusti kerron sinulle minun lomastani.
- Siis nähdään pian.
- Moikka.

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

Tłumaczenie

Na  zewnątrz  jest  piękna  pogoda.  Jest  jesień,  ale  słońce
świeci  i  jest  ciepło.  Kaisa  idzie  do  parku.  Tam  spotyka
swojego przyjaciela.
- Cześć Mikko! Dawno się nie widzieliśmy!
- Kaisa, cześć! Jak leci?
- Dobrze, dziękuję. A u ciebie?
- Też dobrze, dzięki.
- Niestety teraz się spieszę, idę na basen. Ale byłoby miło
się spotkać i porozmawiać. Co robisz wieczorem? Jesteś
wolny?
- Jestem. Gdzie chcesz się spotkać?
- Może w tej małej knajpce około szóstej? Pasuje ci?
- Pasuje. Jestem ciekaw co u ciebie słychać.
- Chętnie opowiem ci o moich wakacjach.
- Zatem do zobaczenia  wkrótce. Papa.

Słowniczek do tekstu:

kiire -pośpiech
loma - wakacje
mielenkiintoinen – zainteresowany
minne – gdzie, dokąd
nähdään pian - do zobaczenia wkrótce
olisi – byłoby
paistaa – świecić, piec
uimahalli - basen
valitettavasti – niestety
vapaa – wolny

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

W tekście pojawiły się słówka, którym poświęcimy
chwilę uwagi.

ulos

– zewnątrz (ang. outside)

Słowo to odmienia się tylko w niektórych przypadkach,
jak koti - dom:

Mihin?

kotiin (do domu)

ulos (do zewnątrz)

Missä?
kotona (w domu)    ulkona (na zewnątrz)
Mistä?
Kotoa (z domu)

ulkoa (z zewnątrz)

Ulkona on kaunis ilma. – na zewnątrz jest ładna pogoda.
Olen koko ajan kotona. – cały czas jestem w domu.

tehdä

– robić

Jest to czasownik nieregularny, który odmienia się
w następujący sposób:

tehdä:

minä teen

teemme

sinä teet

teette

hän tekee

he tekevät

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

tavata

– spotykać, poznawać

W odmianie tego czasownika występuje wymiana sa-
mogłoskowa z „v” na „p”. Ponieważ jest to czasownik z
4. grupy, stopa słaba („v”) obowiązuje w bezokoliczni-
ku, natomiast stopa mocna („p”) we wszystkich formach
osobowych:

tavata:

minä tapaan

me tapaamme

sinä tapaat

te tapaatte

hän tapaa

he tapaavat

sopia

– zgadzać się na coś

W tym czasowniku zachodzi zmiana stopy mocnej „p”
na słabą „v”. Jest to czasownik z 1. grupy, stopa mocna
pojawia się w bezokoliczniku i 3. osobie liczby pojedyn-
czej i mnogiej, a słaba w pozostałych formach osobo-
wych.

sopia:

minä sovin

me sovimme

sinä sovit

te sovitte

hän sopii

he sopivat

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

kertoa

– opowiadać, mówić o czymś

Wymiana spółgłoskowa występuje też tutaj. W tym
przypadku mamy do czynienia z wymianą stopy mocnej
„rt” na słabą „rr”. Czasownik ten należy do 1. grupy,
dlatego też jego odmiana wygląda następująco:

kertoa:

minä kerron

me kerromme

sinä kerrot

te kerrotte

hän kertoo

he hertovat

Czasownik kertoa łączy się z essiivem, gdy chcemy po-
wiedzieć, że o czymś opowiadamy, o czymś mówimy.

kertoa + mistä = opowiadać o czymś

Kerro minulle hänestä – opowiedz mi o niej.

Czas przyszły:

Millainen ilma on? – jaka jest pogoda?
Millainen ilma on tänään? – jaka jest dziś pogoda?
Millainen  ilma  on  huomenna?  –  jaka  pogoda  będzie
jutro?

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

[!]  W  języku  fińskim  nie  ma  czasu  przyszłego.  Mówiąc
o przyszłości używa się czasu teraźniejszego i słów, któ-
re pomagają wywnioskować z kontekstu, że mowa jest o
przyszłości (np. jutro, później).

Nyt minä kirjoitan. – ja teraz piszę.
Minä kirjoitan sinulle myöhemmin. – napiszę do ciebie
później.

Słowniczek – pogoda i klimat:

aste – stopień Celsjusza
aurinko – słońce
aurinkoinen - słoneczny
hurrikaani – huragan
ilma – pogoda (też: powietrze)
ilmasto – klimat
jää - lód
kaamos – noc polarna
kuu – księżyc
lumimyrsky – śnieżyca
lämpötila – temperatura
myrsky – burza
helle - upał
kylmä - zimny
pakkanen - mróz
kuuma – gorący
lämmin – ciepły

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

pilvi – chmura
pilvinen – zachmurzony
rae – grad
revontulet – zorza polarna
sataa lunta - pada śnieg
sataa vettä – pada deszcz
sateenkaari – tęcza
sumu – mgła
sää – pogoda
sääennuste – prognoza pogody
taivas – niebo
tulva – powódź
tuulee - wieje wiatr
tuuli – wiatr
tuulinen – wietrzny
tähti – gwiazda

Bezpodmiotowe zdania ogólne wyraża się za pomocą
partitiivu:

On lämmintä – jest ciepło.
Ulkona on pakkasta – na zewnątrz jest mróz.

Słowniczek – spędzanie czasu wolnego:

jalkapallo - piłka nożna
juosta * – biegać
jääkiekko - hokej

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

katsoa + partitiivi (televisiota) - oglądać (TV)
kitara - gitara
koripallo - koszykówka
kuunnella + partitiivi - słuchać czegoś
lentopallo  - siatkówka
lukea * + partitiivi (kirjaa) - czytać (książkę)
piknikki – piknik
musiikki - muzyka
radio – radio
uida - pływać
soittaa – grać

*Odmiana czasowników juosta i lukea :

juosta - biegać

minä   juoksen
sinä   juokset
hän

juoksee

juoksemme

juoksette

juoksevat

lukea - czytać

minä luen
sinä luet
hän

lukee

luemme

luette

lukevat

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

Ćwiczenia:

1)

Przetłumacz zdania na fiński:

Co robisz po pracy?

...........................................................................

On często biega w lesie.

...........................................................................

Jesienią zwykle pada deszcz.

...........................................................................

Wieczorem będę oglądać telewizję.

...........................................................................

Jutro nie idziemy na basen.

...........................................................................

Przetłumacz zdania na polski:

Paistaako aurinko huomenna?

..............................................................................

Ulkona on pakkasta.

...............................................................................

Haluaisin soittaa kitaralla.

.............................................................................

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

Minulla ei ole aikaa, minulla on kiire.

.............................................................................

Olen surullinen kun ilma on ruma.

.............................................................................