Ludzi ze względu na efektywność pracy w ciągu doby można 
podzielić na dwa skrajne rodzaje - Sowy i Skowronki. Pozostałych - 
tych przeciętnych i „normalnych” jest najmniej :)  

Warto wiedzieć, kim jesteśmy, bo dzięki temu możemy sprawniej i 
szybciej pracować. Obserwuj zatem swój organizm i rozpoznaj kim 
jesteś. 
 
Klasyczna Sowa to zazwyczaj niskociśnieniowiec, który rano długo 
budzi się ze snu, potrzebuje podnoszących ciśnienie dopalaczy - 
kawy, mocnej herbaty, Red Bulla, coca-coli - by zacząć normalnie 
funkcjonować. Wieczorami natomiast siedzi nad książkami bardzo 
długo. 
Sowa pracuje najefektywniej od godziny 16.00 do 3.00 w nocy, szczyt 
możliwości to okres od 20.00 do 24.00. Do godziny 16, dzień jest 
stracony dla Sowy.  
 
Jeśli jesteś uczniem Sową. 
1. Czasu, który musisz spędzić w szkole niestety nie da się zmienić. 
8.00-15.30, to niestety niekorzystne godziny dla Ciebie. 
2. Po lekcjach zdrzemnij się, prześpij się godzinę lub dwie 
3. Na dodatkowe zajęcia zapisuj się po godzinie 18.00. 
4. Po godzinie 18.00 zabieraj się też do odrabiania lekcji, 
przygotowywania do egzaminów i  
klasówek. Jeśli w ciągu dnia uciąłeś sobie drzemkę Twój organizm 
jest zregenerowany i może popracować nawet do północy. 
5. Wytłumacz rodzicom, ze uczysz się w nocy bo wtedy łatwiej 
przyswajasz wiedzę. 
6. Wysypiaj się rano. Jeśli nie musisz, nie wstawaj przed 7.30. 
 
Jeśli jesteś studentem 
 
1. W miarę możliwości, zapisz się do grupy, której zajęcia odbywają 
się po południu. 
2. Na dodatkowe zajęcia zapisuj się do grup wieczornych 
3. Ucz się po godzinie 18.00 
4. Do egzaminów przygotowuj się w nocy 

5. W nocy, albo późnym wieczorem sporządzaj prace pisemne 
6. Zapisuj się na egzaminy na godziny popołudniowe 
7. Wysypiaj się rano. Jeśli nie musisz, nie wstawaj przed 7.30. 
 
Klasyczny Skowronek - najczęściej wysokociśnieniowiec, budzi się 
rześki skoro świt, od razu gotowy do pracy i chodzi spać „z kurami” 
 
Skowronek najefektywniej pracuje rano od 7.30 do 16.00, szczyt 
efektywności przypada na godziny 8.00-12.30. 
 
Jeśli jesteś uczniem Skowronkiem 
1. Nie mogłeś sobie lepiej wymarzyć godzin zajęć w szkole, 
przypadają na szczyt Twojej aktywności. 
2. Po lekcjach nie trać czasu, od razu zabieraj się za naukę. 
3. Na dodatkowe zajęcia zapisuj się tak, by kończyły się przed 
godziną 20.00. 
4. Ucz się rano, przed lekcjami. Oczywiście nie na zasadzie 
odkładania nauki na ostatnią chwilę. Jeśli np. historię masz we środę, 
to ucz się jej we wtorek rano. 
5. Do godziny 13.00 przygotowuj się do egzaminów, klasówek 
6. Chodź spać około godziny 22.00 i wstawaj wcześnie nawet o 5.00 
7. Wytłumacz rodzicom, że wcześnie wstajesz i uczysz się, bo 
wówczas pracujesz efektywniej 
 
Jeśli jesteś studentem Skowronkiem 
1. W miarę możliwości, zapisz się do grupy, której zajęcia odbywają 
się w godzinach porannych. 
2. Na dodatkowe zajęcia zapisuj się do grup przedpołudniowych albo 
wczesnych popołudniowych, tak by zajęcia kończyły się przed 
godziną 20.00 
3. Ucz się rano przed zajęciami od godziny 6.00 
4. Do egzaminów przygotowuj się rano do godziny 13.00 
5. Rano twórz też prace pisemne 
6. Zapisuj się na egzaminy na godziny poranne 
7. Chodź spać przed 22.00 i wstawaj wcześnie 5.30. 
 
Przeciętny człowiek 
Efektywnie pracuje przez cały dzień, ale za to poziom efektywności 

nawet w szczycie aktywności jest znacznie niższy niż u Sowy, czy 
Skowronka. 
Najlepsze godziny pracy to 6.00-12.00 oraz 16.00-22.00, między 
12.00 - 16.00 ma godziny kryzysu. 
Człowiek przeciętny powinien pamiętać, by w godzinach kryzysu nie 
zapisywać się na dodatkowe zajęcia, egzaminy, nie planować w tym, 
czasie klasówek ani innej intensywnej pracy umysłowej. Człowiek 
przeciętny może chodzić spać po 22.00 i wstawać około 6.00 rano.