R M G i P DZ U 157 poz 1318 z 2005

Dz.U.05.157.1318

ROZPORZ

DZENIE

MINISTRA GOSPODARKI I PRACY

z dnia 5 sierpnia 2005 r.

w sprawie bezpiecze

stwa i higieny pracy przy pracach zwi

zanych z

nara

eniem na hałas lub drgania mechaniczne

(Dz. U. z dnia 19 sierpnia 2005 r.)

Na podstawie

art. 237

§ 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy

(Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z pó

n. zm.

) zarz

dza si

, co nast

puje:

§ 1. Rozporz

dzenie okre

la wymagania bezpiecze

stwa i higieny pracy

dotycz

ce prac, podczas wykonywania których z przyczyn wynikaj

cych z cech

miejsca pracy, stosowanych

rodków lub procesów pracy, mog

wyst

szkodliwe

czynniki fizyczne w

rodowisku pracy w postaci hałasu lub drga

mechanicznych.

§ 2. U

yte w rozporz

dzeniu okre

lenia oznaczaj

1) drgania mechaniczne - drgania lub wstrz

sy przekazywane do organizmu człowieka

przez cz

ęś

ci ciała maj

ce bezpo

redni kontakt z drgaj

cym obiektem; jako czynnik

szkodliwy dla zdrowia w

rodowisku pracy wyst

puj

w postaci drga

miejscowych

albo drga

ogólnych;

2) drgania miejscowe - drgania mechaniczne działaj

ce na organizm człowieka i

przenoszone bezpo

rednio przez ko

czyny górne;

3) drgania ogólne - drgania mechaniczne o ogólnym działaniu na organizm człowieka,

przekazywane do organizmu jako cało

ci przez stopy lub cz

ęś

ci tułowia, w

szczególno

ci miednic

lub plecy;

4) grupy szczególnego ryzyka - pracownicy, którzy na podstawie przepisów prawa

pracy podlegaj

szczególnej ochronie zdrowia, w szczególno

ci kobiety w ci

ąż

y oraz

młodociani;

5) hałas - ka

dy niepo

żą

dany d

k, który mo

e by

uci

ąż

liwy albo szkodliwy dla

zdrowia lub zwi

ksza

ryzyko wypadku przy pracy;

6) nara

enie indywidualne - rzeczywisty poziom nara

enia pracownika na hałas lub

drgania mechaniczne, po uwzgl

dnieniu tłumienia uzyskanego w wyniku stosowania

rodków ochrony indywidualnej;

rodki pracy - maszyny, instalacje, narz

dzia, przyrz

dy i inne urz

dzenia

techniczne słu

żą

ce do wykonywania pracy, które mog

ródłem hałasu lub drga

mechanicznych;

8) warto

ci NDN - dopuszczalne warto

ci wielko

ci charakteryzuj

cych hałas lub

drgania

mechaniczne,

okre

lone

przepisach

sprawie

najwy

szych

dopuszczalnych st

ęż

i nat

ęż

czynników szkodliwych dla zdrowia w

rodowisku

pracy, a dla kobiet w ci

ąż

y oraz młodocianych odpowiednio w przepisach w sprawie

prac szczególnie uci

ąż

liwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet oraz w przepisach w

sprawie prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych
z tych prac;

9) warto

ci progów działania - warto

ci wielko

ci charakteryzuj

cych hałas i drgania

mechaniczne w

rodowisku pracy (bez uwzgl

dniania skutków stosowania

rodków

ochrony indywidualnej), okre

lone w zał

czniku do rozporz

dzenia.

§ 3. 1. Pracodawca dokonuje pomiarów wielko

ci charakteryzuj

cych hałas lub

drgania mechaniczne oraz porównuje wyniki tych pomiarów z warto

ciami NDN i

warto

ciami progów działania.

2. Tryb, metody, rodzaj i cz

stotliwo

ść

wykonywania pomiarów, o których mowa

w ust. 1, sposób rejestrowania i przechowywania wyników oraz ich udost

pniania

pracownikom okre

laj

przepisy w sprawie bada

i pomiarów czynników szkodliwych

dla zdrowia w

rodowisku pracy.

3. W przypadku przekroczenia warto

ci progów działania pracodawca planuje i

podejmuje działania zmniejszaj

ce ryzyko zawodowe.

§ 4. 1. Pracodawca ocenia ryzyko zawodowe zwi

zane z nara

eniem

pracowników na hałas lub drgania mechaniczne, wynikaj

ce z cech miejsca pracy

oraz ze stosowanych w konkretnych warunkach

rodków lub procesów pracy, ze

szczególnym uwzgl

dnieniem:

1) poziomu i rodzaju nara

enia, wł

cznie z nara

eniem na hałas impulsowy lub drgania

mechaniczne przerywane i powtarzaj

ce si

wstrz

sy;

2) czasu trwania nara

enia, w tym czasu pracy w godzinach nadliczbowych, oraz

obowi

zuj

cych u pracodawcy systemów i rozkładów czasu pracy;

3) warto

ci NDN oraz warto

ci progów działania dla hałasu lub drga

mechanicznych;

4) skutków dla zdrowia i bezpiecze

stwa pracowników, w tym nale

żą

cych do grup

szczególnego ryzyka;

5) skutków dla zdrowia i bezpiecze

stwa pracowników wynikaj

cych z interakcji

pomi

dzy hałasem i drganiami mechanicznymi;

6) informacji dotycz

cych poziomu emisji hałasu lub drga

mechanicznych,

dostarczanych przez producenta

rodków pracy;

7) istnienia alternatywnych

rodków pracy, zaprojektowanych do ograniczenia emisji

hałasu lub drga

mechanicznych;

8) informacji uzyskanych w wyniku profilaktycznych bada

lekarskich pracowników;

9) po

rednich skutków dla zdrowia i bezpiecze

stwa pracownika, wynikaj

cych z

interakcji pomi

dzy hałasem i sygnałami bezpiecze

stwa lub innymi d

kami, które

pracownik powinien obserwowa

w celu ograniczenia ryzyka wypadku przy pracy;

10) skutków dla zdrowia i bezpiecze

stwa pracownika, wynikaj

cych z interakcji

pomi

dzy hałasem i substancjami chemicznymi o działaniu szkodliwym na narz

słuchu (substancjami ototoksycznymi), je

eli umo

liwia to stan wiedzy technicznej i

medycznej;

11) dost

pno

rodków ochrony indywidualnej przed hałasem lub drganiami

mechanicznymi o odpowiedniej charakterystyce tłumienia;

12) po

rednich skutków dla zdrowia i bezpiecze

stwa pracownika, wynikaj

cych z

oddziaływa

drga

mechanicznych na

rodki pracy lub miejsce pracy, takich jak

zakłócenia stabilno

ci konstrukcji lub zł

czy, utrudnione operowanie elementami

sterowniczymi, nieprawidłowo

ci w odczytach wskaza

aparatury kontrolno-

pomiarowej;

13) wpływu niskich temperatur i zwi

kszonej wilgotno

ci na pracowników nara

onych

na działanie drga

mechanicznych, a szczególnie drga

miejscowych.

2. Ocena ryzyka zawodowego, o której mowa w ust. 1, powinna by

udokumentowana w sposób przyj

ty u danego pracodawcy oraz dokonywana

dorazowo, gdy nast

piły zmiany warunków wykonywania pracy lub je

konieczno

ść

weryfikacji

wyka

żą

wyniki

profilaktycznych

bada

lekarskich

pracowników.

§ 5. 1. Pracodawca eliminuje u

ródła ryzyko zawodowe zwi

zane z nara

eniem

na hałas lub drgania mechaniczne albo ogranicza je do mo

liwie najni

szego

poziomu, uwzgl

dniaj

c dost

pne rozwi

zania techniczne oraz post

p naukowo-

techniczny.

2. Na podstawie oceny ryzyka zawodowego, o której mowa w § 4, po osi

gni

ciu

lub przekroczeniu w

rodowisku pracy przez wielko

ci charakteryzuj

ce:

1) hałas - warto

ci NDN,

2) drgania mechaniczne - warto

ci progów działania

pracodawca sporz

dza i wprowadza w

ycie program działa

organizacyjno-

technicznych zmierzaj

cych do ograniczenia nara

enia na hałas lub drgania

mechaniczne oraz dostosowuje te działania do potrzeb pracowników nale

żą

cych do

grup szczególnego ryzyka.

3. Program, o którym mowa w ust. 2, powinien uwzgl

dnia

w szczególno

działania polegaj

ce na:

1) unikaniu procesów lub metod pracy powoduj

cych nara

enie na hałas lub drgania

mechaniczne i zast

powaniu ich innymi, stwarzaj

cymi mniejsze nara

enia;

2) dobieraniu

rodków pracy przeznaczonych do wykonywania okre

lonej pracy,

wła

ciwie zaprojektowanych pod wzgl

dem ergonomicznym, o mo

liwie najni

szym

poziomie emisji hałasu lub drga

mechanicznych;

3) ograniczaniu nara

enia na hałas lub drgania mechaniczne

rodkami technicznymi:

a) w przypadku hałasu przez stosowanie obudów d

koizolacyjnych, kabin

koszczelnych, tłumików, ekranów, materiałów d

kochłonnych oraz układów

izoluj

cych i tłumi

cych d

ki materiałowe,

b) w przypadku drga

mechanicznych przez stosowanie materiałów, elementów i

układów izoluj

cych i tłumi

cych drgania, w tym amortyzowanych siedzisk, uchwytów

i r

kawic antywibracyjnych;

4) projektowaniu miejsc pracy i rozmieszczaniu stanowisk pracy w sposób

umo

liwiaj

cy izolacj

ródeł hałasu lub drga

mechanicznych oraz ograniczaj

jednoczesne oddziaływanie wielu

ródeł na pracownika;

5) konserwowaniu

rodków pracy, obiektów budowlanych, urz

dze

i układów

izoluj

cych i tłumi

cych hałas lub drgania mechaniczne oraz innych

rodków ochrony

zbiorowej;

6) informowaniu i szkoleniu pracowników w zakresie poprawnego i bezpiecznego

posługiwania si

rodkami pracy;

7) ograniczaniu czasu i poziomu nara

enia oraz liczby osób nara

onych na hałas lub

drgania mechaniczne przez wła

ciw

organizacj

pracy, w szczególno

ci stosowanie

skróconego czasu lub przerw w pracy i rotacji na stanowiskach pracy.

§ 6. 1. W przypadku gdy unikni

cie lub wyeliminowanie ryzyka zawodowego

wynikaj

cego z nara

enia na hałas nie jest mo

liwe za pomoc

rodków ochrony

zbiorowej lub organizacji pracy, pracodawca:

1) udost

pnia

rodki ochrony indywidualnej słuchu, je

eli wielko

ci charakteryzuj

hałas w

rodowisku pracy przekraczaj

warto

ci progów działania;

2) udost

pnia

rodki ochrony indywidualnej słuchu oraz nadzoruje prawidłowo

ść

ich

stosowania, je

eli wielko

ci charakteryzuj

ce hałas w

rodowisku pracy osi

gaj

lub

przekraczaj

warto

ci NDN.

rodki ochrony indywidualnej słuchu s

dobierane w sposób eliminuj

ryzyko uszkodzenia słuchu lub zmniejszaj

cy je do najni

szego mo

liwego do

osi

gni

cia w danych warunkach poziomu.

3. Przepisu ust. 1 nie stosuje si

do prac:

1) przy których wła

ciwe stosowanie

rodków ochrony indywidualnej słuchu przez cały

czas mogłoby spowodowa

ksze zagro

enie dla zdrowia i bezpiecze

stwa

pracownika ni

rezygnacja z ich stosowania, wykonywanych w szczególno

ci przez:

a) osoby prowadz

ce akcj

ratownicz

w celu ochrony

ycia lub zdrowia ludzkiego,

ochrony mienia lub

rodowiska, usuni

cia awarii albo przeciwdziałania kl

sce

ywiołowej,

b) kieruj

cych pojazdami samochodowymi, ci

gnikami rolniczymi lub maszynami

samobie

nymi

drogach

publicznych

lub

drogach

komunikacyjnych

transportowych na terenie zakładu pracy;

2) wykonywanych

przez

artystów

wykonawców

widowisk

muzycznych

rozrywkowych.

§ 7. 1. Pracodawca oznacza znakami bezpiecze

stwa miejsca pracy, w których

wielko

ci charakteryzuj

ce hałas w

rodowisku pracy przekraczaj

warto

ci NDN,

oraz wydziela strefy z takimi miejscami i ogranicza do nich dost

p, je

eli jest to

technicznie wykonalne i ryzyko wynikaj

ce z nara

enia na hałas uzasadnia takie

wydzielenie.

2. W pomieszczeniu przeznaczonym na odpoczynek pracownika poziom hałasu

nie mo

e przekracza

warto

ci dopuszczalnych, okre

lonych w Polskiej Normie dla

pomieszcze

administracyjno-biurowych.

§ 8. W przypadku gdy wielko

ci charakteryzuj

ce drgania mechaniczne

przekraczaj

warto

ci progów działania oraz wyst

puje konieczno

ść

ochrony przed

zimnem i wilgoci

, pracodawca zapewnienia pracownikom nara

onym na działanie

drga

ogólnych odzie

ochronn

, a pracownikom nara

onym na działanie drga

miejscowych - r

kawice ochronne.

§ 9. 1. Nara

enie indywidualne pracownika na hałas lub drgania mechaniczne

nie mo

e przekroczy

warto

ci NDN.

2. W przypadku stwierdzenia nara

enia indywidualnego na hałas lub drgania

mechaniczne przekraczaj

cego warto

ci NDN, pracodawca:

1) podejmuje niezwłoczne działania w celu ograniczenia nara

enia indywidualnego

poni

ej warto

ci NDN;

2) ustala przyczyny wyst

pienia nadmiernego nara

enia indywidualnego;

3) dobiera

rodki ochronne oraz podejmuje działania zapobiegawcze, pozwalaj

unikn

ąć

ponownego wyst

pienia nara

enia indywidualnego przekraczaj

cego

warto

ci NDN.

§ 10. Pracodawca zapewnia pracownikom nara

onym na działanie hałasu lub

drga

mechanicznych informacje i szkolenie w zakresie odnosz

cym si

do wyników

oceny ryzyka zawodowego, o której mowa w § 4, w szczególno

ci dotycz

ce:

1) poziomu ryzyka zawodowego, rodzaju stwarzanych zagro

oraz ich potencjalnych

skutków;

rodków niezb

dnych do wyeliminowania lub ograniczenia ryzyka zawodowego oraz

okoliczno

ci, w jakich takie

rodki nale

y stosowa

;

3) warto

ci NDN oraz warto

ci progów działania dla hałasu lub drga

mechanicznych;

4) wyników bada

i pomiarów hałasu lub drga

mechanicznych, oceny ich nat

ęż

rodzaju oddziaływa

na organizm oraz ewentualnego wpływu na zdrowie;

5) przyczyn powstawania chorób powodowanych oddziaływaniem hałasu lub drga

mechanicznych na organizm, ich objawów i sposobów wykrywania oraz mo

liwych

rodków profilaktyki medycznej;

6) profilaktycznej opieki zdrowotnej, w tym bada

lekarskich pracowników;

7) bezpiecznych sposobów wykonywania pracy, ograniczaj

cych do minimum

nara

enie na hałas lub drgania mechaniczne;

8) prawidłowego stosowania

rodków ochrony indywidualnej przed hałasem lub

drganiami mechanicznymi.

§ 11. Rozporz

dzenie wchodzi w

ycie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia.

________

Minister Gospodarki i Pracy kieruje działem administracji rz

dowej - praca, na

podstawie

§ 1

ust. 2 pkt 2 rozporz

dzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 czerwca

2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Gospodarki i Pracy (Dz.
U. Nr 134, poz. 1428).

Przepisy niniejszego rozporz

dzenia wdra

postanowienia dyrektyw Parlamentu

Europejskiego i Rady:

- 2002/44/WE

z dnia 25 czerwca 2002 r.

w sprawie minimalnych wymaga

w zakresie

ochrony zdrowia i bezpiecze

stwa dotycz

cych nara

enia pracowników na ryzyko

spowodowane czynnikami fizycznymi (wibracji) (szesnasta dyrektywa szczegółowa w
rozumieniu

art. 16 ust. 1

dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 177 z 6.07.2002),

- 2003/10/WE

z dnia 6 lutego 2003 r.

w sprawie minimalnych wymaga

w zakresie

ochrony zdrowia i bezpiecze

stwa dotycz

cych nara

enia pracowników na ryzyko

spowodowane

czynnikami

fizycznymi

(hałasem)

(siedemnasta

dyrektywa

szczegółowa w rozumieniu

art. 16 ust. 1

dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 042

z 15.02.2003).
Dane dotycz

ce ogłoszenia aktów prawa Unii Europejskiej, zamieszczone w

niniejszym rozporz

dzeniu, dotycz

ogłoszenia tych aktów w Dzienniku Urz

dowym

Unii Europejskiej - Polskie wydanie specjalne.

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej

ustawy

zostały ogłoszone w Dz. U. z 1998 r. Nr

106, poz. 668 i Nr 113, poz. 717, z 1999 r. Nr 99, poz. 1152, z 2000 r. Nr 19, poz.
239, Nr 43, poz. 489, Nr 107, poz. 1127 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 11, poz. 84,
Nr 28, poz. 301, Nr 52, poz. 538, Nr 99, poz. 1075, Nr 111, poz. 1194, Nr 123, poz.
1354, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1805, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 135, poz.
1146, Nr 196, poz. 1660, Nr 199, poz. 1673 i Nr 200, poz. 1679, z 2003 r. Nr 166,
poz. 1608 i Nr 213, poz. 2081, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 99, poz. 1001, Nr 120,
poz. 1252 i Nr 240, poz. 2407 oraz z 2005 r. Nr 10, poz. 71, Nr 68, poz. 610 i Nr 86,
poz. 732.

ZAŁ

CZNIK

WARTO

CI PROGÓW DZIAŁANIA DLA WIELKO

CI CHARAKTERYZUJ

CYCH

HAŁAS I DRGANIA MECHANICZNE W

RODOWISKU PRACY

1. W przypadku hałasu:

1) dla poziomu ekspozycji na hałas odniesionego do 8-godzinnego dobowego wymiaru

czasu pracy lub poziomu ekspozycji na hałas odniesionego do tygodnia pracy -
warto

ść

progu działania wynosi 80 dB,

2) dla szczytowego poziomu d

ku C - jako warto

ść

progu działania przyjmuje si

warto

ść

NDN wynosz

135 dB.

2. W przypadku drga

mechanicznych:

1) je

eli wyst

puj

w postaci drga

miejscowych: dla ekspozycji dziennej wyra

onej w

postaci równowa

nej energetycznie dla 8 godzin działania sumy wektorowej

skutecznych, wa

onych cz

stotliwo

ciowo przyspiesze

drga

, wyznaczonych dla

trzech składowych kierunkowych (a

hwx

, a

hwy

, a

hwz

) - warto

ść

progu działania wynosi

2,5 m/s

;

2) je

eli wyst

puj

w postaci drga

ogólnych: dla ekspozycji dziennej wyra

onej w

postaci równowa

nego energetycznie dla 8 godzin działania skutecznego, wa

onego

stotliwo

ciowo przyspieszenia drga

, dominuj

cego w

ród przyspiesze

drga

wyznaczonych dla trzech składowych kierunkowych z uwzgl

dnieniem wła

ciwych

współczynników (1,4a

, 1,4a

, a

) - warto

ść

progu działania wynosi 0,5 m/s