www.farmacja.e-lama.pl
Mechanizm działania toksycznego etanolu.
Etanol działa depresyjnie na o.u.n.
Małe stężenia etanolu we krwi pobudzenie.
Ze wzrostem stężenia we krwi nasila się działanie depresyjne.
Efekt ten jest spowodowany zakłóceniami funkcji i struktury błon komórkowych w
o.u.n. przez lipofilne cząsteczki etanolu. Wywołuje to depresję układu siatkowatego
pobudzającego, a w konsekwencji utratę kontroli nad wieloma funkcjami.
Etanol zakłóca bilans energetyczny.
Alkohol etylowy dostarcza organizmowi znacznych ilości energii (7,1 kcal/g).
Spożycie 200-250 g etanolu/dobę stanowi połowę dziennego zapotrzebowania
(~1500 kcal/24 h).
" Przy prawidłowym odżywianiu dodatkowa energia może być przyczyną
otyłości i stłuszczenia wątroby.
" Jeżeli alkohol zastępuje część energii z innych z
ródeł, może to prowadzić
do niedożywienia i niedoboru niezbędnych dla organizmu składników, np.
witamin i mikroelementów.
Etanol zakłóca:
" wchłanianie i metabolizm witaminy A i D,
" cykl enterohepatyczny kwasu foliowego,
oraz:
" powoduje rozkład fosforanu pirydoksalu.
Etanol wykazuje silne działanie hepatotoksyczne.
W procesie utleniania alkoholu etylowego powstaje zredukowana postać
dinukleotydu nikotynamidoadeninowego (NADH), która gromadzi się w cytoplazmie,
zakłócając stan równowagi oksydoredukcyjnej w hepatocytach. Powoduje to:
" zahamowanie niektórych procesów metabolicznych, np. przemiany
pirogronianu do glukozy, co prowadzi do stanu głębokiej hipoglikemii;
" nasilenie syntezy kwasów tłuszczowych, które w postaci triglicerydów
gromadzą się w komórkach, gdzie ulegają przemianie do lipoprotein, co
doprowadza do stłuszczenia wątroby.
Metabolity etanolu wykazują dużą toksyczność:
" aldehyd octowy  denaturuje białka i enzymy,
" kwas octowy  zakłóca równowagę kwasowo-zasadową wywołując kwasicę.
Powstające w procesie biotransformacji etanolu wolne rodniki tlenowe i rodnik
hydroksyetylowy:
" wywołują stan stresu oksydacyjnego,
" przyczyniają się do uszkodzenia wątroby,
" powodują zmiany w:
o o.u.n.,
o błonie śluzowej żołądka,
o mięśniu sercowym,
o jądrach i macicy.
Etanol został uznany za kokancerogen u człowieka sam nie inicjuje
procesu nowotworowego, jednak wchodzi w interakcje z innymi kancerogenami,
stymulując powstawanie zmian nowotworowych.
Etanol zwiększa toksyczność wielu związków chemicznych
np. hepatotoksyn:
tetrachlorku węgla,
chloroformu,
trichloroetylenu,
dimetylonitrozoaminy.
Mechanizm zjawiska polega na indukcji przez etanol cytochromu P-450 2EI, który
jest odpowiedzialny za tworzenie toksycznych metabolitów wymienionych związków.
Etanol nasila działanie wielu leków:
" przeciwkrzepliwych,
" nasennych,
" uspokajających,
" psychotropowych,
" przeciwdepresyjnych,
" insuliny
" inhibitorów oksydazy monoaminowej (MAO).
!!! Nadużywanie alkoholu przez kobiety w ciąży może być przyczyną tzw. ze-
społu poalkoholowego uszkodzenia płodu (Fetal Alcohol Syndrom, FAS). Zespół ten
charakteryzuje się:
o niedorozwojem umysłowym noworodka,
o małogłowiem,
o upośledzoną koordynacją ruchową.