M I N I P R O J E K T Y
Wspólną cechą układów opisywanych w dziale "Miniprojekty" jest łatwość ich praktycznej realizacji.
Zmontowanie układu nie zabiera zwykle więcej niż dwa, trzy kwadranse, a można go uruchomić w ciągu
kilkunastu minut. Układy z  Miniprojektów mogą być skomplikowane funkcjonalnie, lecz łatwe w montażu
i uruchamianiu, gdyż ich złożoność i inteligencja jest zawarta w układach scalonych. Wszystkie układy
opisywane w tym dziale są wykonywane i badane w laboratorium AVT. Większość z nich znajduje się
w ofercie kitów AVT, w wyodrębnionej serii  Miniprojekty o numeracji zaczynającej się od 1000.
Tor transmisji danych na podczerwieni
Z ukÅ‚adÛw moÅ‚na takÅ‚e prowadzanydo wejÅ›ciazezwo-
Prezentujemy proste
korzystaĘ na otwartej prze- lenia generatora. Poziomem
układy pozwalające
strzeni, ale uzyskamy wtedy aktywnym wejściajest poziom
zestawiĘ tor
mniejszyzasiÍg. Spowodowa- wysoki(przy poziomie niskim
transmisyjny
ne to jest brakiem odbiĘ syg- wystrzymywana jest praca ge-
z zastosowaniem
naÅ‚uodÅ›cianczysufitu,ktÛre neratora). Nadajnik musi byĘ
zwiÍkszajÄ… zasiÍg dziaÅ‚ania zasilany napiÍciem staÅ‚ym
podczerwieni, do
w pomieszczeniach zamkniÍ- z przedziaÅ‚u 5...15 VDC.
przesyłania danych
tych i zmniejszajÄ… kierunko- Odbiornik toru transmi-
cyfrowych na odległośĘ
wośĘemitowanej przez nadaj- syjnego zbudowano z zasto-
kilku...kilkunastu
nik wiÄ…zki podczerwieni. sowaniem jednego, dobrze
metrÛw, przede
Schemat elektryczny pro- namznanego układuscalone-
ponowanych ukÅ‚adÛw toru go,ktÛrymjest popularnyod-
wszystkim
zamieszczono na rys. 1. SÄ… biornik podczerwieni typu
w pomieszczeniach
to: nadajnik i odbiornik, pra- TFMS5360. Układ zawiera
zamkniÍtych.
cujÄ…ce z modulowanÄ… falÄ… w swojej strukturze fotodio-
Rekomendacje:
noÅ›nÄ… w postaci promienio- dÍ odbiorczÄ…, wzmacniacz
uniwersalne urzÄ…dzenie
wania podczerwonego. Na- wstÍpny, ukÅ‚ad ARW (Auto-
dajnik, ktÛrego schemat jest matycznej Regulacji Wzmoc-
umołliwiające
w gÛrnejczÍÅ›cirysunku,zbu- nienia),filtro bardzostromej
bezprzewodowe
Rys. 2
dowano w oparciu o scalony charakterystyce przepuszcza-
przesyłanie danych
multiwibrator NE555. CzÍs- jÄ…cy jedynie sygnaÅ‚ o wÅ‚aÅ›ci-
cyfrowych na niewielkie
totliwośĘ pracy generatora wejczÍstotliwoÅ›cioraz ukÅ‚ad posiadamy miernik czÍstotli-
odległości.
okreÅ›lona jest wartoÅ›ciami detekcyjny. woÅ›ci,toregulacjabÍdzie po-
pojemności C1 i rezystancji Na rys. 2 przedstawiono legała wyłącznie na ustawie-
R1, R2 i PR1. SygnaÅ‚em mozaikÍ Å›cieÅ‚ek dwÛch pÅ‚y- niu za pomocÄ… potencjomet-
z wyjÅ›cia Q generatora stero- tek obwodÛw drukowanych ru montaÅ‚owego PR1czÍstot-
wana jest bramka tranzystora oraz rozmieszczenie na nich liwości pracy generatora syg-
MOSFET - T1, ktÛry zasila elementÛw. PÅ‚ytkizostaÅ‚yza- naÅ‚u noÅ›nego. CzÍstotliwośĘ
cztery połączone szeregowo projektowane na laminacie ta zaleły od typu zastosowa-
diody IRED D1...D4. UÅ‚ycie jednostronnym, a ich zmon-
tranzystora MOSFET pozwala towanie nie wymagaszczegÛ-
WYKAZ ELEMENTÓW
na zastosowanie relatywnie Å‚owego komentarza. Zmonto-
duÅ‚ego prÄ…du pÅ‚ynÄ…cego wany z dobrych elementÛw
Rezystory
przez diody nadawcze, co układ nie wymaga ładnego
PR1: 22k&!
z kolei powoduje zwiÍksze- uruchamiania,alejedyniere-
R1, R2: 100k&!
nie zasiÍgu nadajnika. gulacji polegajÄ…cej na usta-
R3, R5: 22&!
SygnaÅ‚ kluczujÄ…cy pracÍ wieniu za pomocÄ… potencjo-
R4: 2,2k&!
nadajnika podawany jest metru montałowego PR1
Kondensatory
z ukÅ‚adu sterujÄ…cego na wej- czÍstotliwoÅ›ci fali noÅ›nej ge-
C1: 100pF
Å›cie INPUT, a nastÍpnie do- nerowanej przez IC2. JeÅ‚eli
C2: 10nF
C3: 1000µF/16V
C4, C6: 100nF
C5: 100µF/10V
Półprzewodniki
D1...D4: LED IRED
IC1: TFMS5360
IC2: NE555
IC3: 78L05
T1: BUZ10
T2: BC548 lub odpowiednik
Różne
CON1, CON2: ARK3
(3,5mm)
PÅ‚ytka drukowanajest dostÍpna
w AVT- oznaczenie AVT-1350.
Wzory płytek drukowanych
w formacie PDF sÄ… dostÍpne
w Internecie pod adresem:
http://www.ep.com.pl/?pdf/
Rys. 1 wrzesien02.htm.
Elektronika Praktyczna 9/2002
83
M I N I P R O J E K T Y
nego ukÅ‚adu TFMS (najczÍÅ›- to byĘsygnaÅ‚ o czÍstotliwoÅ›- oscyloskopem) albo sygnali- zaniku transmisji. Po ponow-
ciej stosowany jest ukÅ‚ad ci ok. 1kHz pobieranyz wyj- zowany Å›wieceniem siÍ dio- nejregulacjiczÍstotliwoÅ›cifa-
TFMS5360 o czÍstotliwoÅ›ci Å›ciageneratora TTL(przy na- dy LED wÅ‚Ä…czonej prowizo- li noÅ›nej powinniÅ›my znowu
roboczej 36kHz). W przypad- piÍciuzasilania 5V). NastÍp- rycznie pomiÍdzy kolektor uzyskaĘ poprawny odbiÛr.
ku braku miernika czÍstotli- nie pokrÍcajÄ…c potencjomet- tranzystora T2 i napiÍcie za- 3. OmÛwione wyÅ‚ejczyn-
wości mołemy poradziĘ so- rem montałowym PR1 stara- silania (oczywiście, z rezys- ności powtarzamy kilkukrot-
bie nastÍpujÄ…co: my siÍ uzyskaĘ poprawny torem ograniczajÄ…cym jej nie,aÅ‚ do uzyskaniaoptymal-
1. WÅ‚Ä…czamy nadajnik odbiÛr sygnaÅ‚u w odbior- prÄ…d). nego dostrojenia czÍstotli-
i doprowadzamy najego wej- niku, stwierdzony na ko- 2. NastÍpnie odsuwamy woÅ›ci noÅ›nej nadajnika.
ście sygnał sterujący. Mołe lektorze tranzystora TS (np. odbiornik od nadajnika ał do Zbigniew Raabe
Elektronika Praktyczna 9/2002
84