SECESJA  RUCH ARTYSTYCZNY ~1900
lð PowstaÅ‚ caÅ‚kiem nowy styl obejmujÄ…cy
wszystkie dziedziny sztuki, zwiÄ…zany z tzw.
totalnym projektowaniem. Znana też jako Art
Nouveau, Jugendstil  podkreślano jej nowy
charakter. Była pierwszym stylem
zaprojektowanym od podstaw.
lð wyjÅ›cie ze stylistycznego impasu
lð Wyraz
na formacja stylistyczna, ale tak
naprawdę secesja była stylem bardzo
krótkotrwałym. Największy jej rozkwit
przypada na lata 1895-1905  zaledwie 10 lat.
lð specyficzny moment w his. sztuki: wyrasta ze
szczególnej obsesji dekoratywności,
linearności (cecha specyficzna)
lð intelektualne zaplecze: pozytywistyczne
przekonanie o jedności stylowej dawnych epok
(i XIX-wiecznego braku stylu); silne poczucie
wspólnoty stylistycznej mającej objąć
wszystkie dziedziny
lð powstanie jej przyspieszyÅ‚o poczucie
bezstylowości  debaty
lð Sullivan (projektowanie organiczne) + Ruskin
(odrodzenie rzemiosła) + Viollet-le-Duc
(mocarna arch. za pomocą żelaza  większa
lekkość) >>> wpływ na ideologię secesji
lð cechy wspólne oÅ›rodków secesji:
1. dążenie do nowego słowotwórstwa 
podkreślanie, że chodzi o styl młodych
2. akcent na: młodość, wolność, nowość (nowe
materiały: żelazo i szkło), odmienność.
3. wyrazista formuła stylistyczna obecna w
świadomości twórców
4. dążenie do projektowania całościowego 
budynek z całym wzornictwem, architekt
projektował wszystkie elementy budowli od
elewacji do klamki  rozkwit sztuki zdobniczej
(szkło, plakat) - Secesja: podobne do Arts&
Crafts, ale tu mieszczaństwo i produkcja
masowa
5. celem secesji było podniesienie wszystkich
przedmiotów do rangi dzieła sztuki
6. odciśnięcie piętna stylu na każdym
przedmiocie artystycznym, przy całym
wyrafinowaniu formy dało się te przedmioty
powielać, możliwa była produkcja
maszynowa. To już nie rękodzieło jak w
Arts&Crafts. A dla twórców secesji piękny
przedmiot nie musiał być unikalny. totalne
projekty arch. = Gesamtkunstwerk >
dynamiczna kreatywność
7. odrębność regionalna
" styl floralny: Bruksela, Paryż, Monachium,
Barcelona
" styl geometryczny: Glasgow, Wiedeń
(przechodzący póz
niej w funkcjonalizm)
SZTUKA JAPOC
SKA
HOKUSAI
(1760-1849)
Hokusai | Wodospad | 1830:
- po pierwsze secesja wyrasta z moda na sztukÄ™
japońską (Hokusai), która pojawia się na rynku
antykwarycznym (przybyła jako uboczny
produkt importu ceramiki  środek wypełniający
do zawijania min. filiżanek) w końcu XIX
wieku
- płaskość: wertykalna budowa narracji (z dołu
do góry, a nie w głąb), linia podstawą
budowania formy
ARTS & CRAFTS
lð Ruch odrodzenia sztuki i rzemiosÅ‚a,
zapoczątkowany w Anglii w poł. XIX w.
wypowiedziami teoretycznymi J.Ruskina i
działaniami W. Morrisa, propagującymi
odrodzenie sztuki użytkowej przez
przeciwstawienie produkcji fabrycznej
wyrobów rzemiosła art. inspirowanego
sztuką gotycką, malarstwem prerafaelitów i
czerpiÄ…cego motywy wprost z natury.
lð wynik debat na wystawie Å›wiatowej 1851:
reakcja na tÄ… wystawÄ™ = sprzeciw wobec
produkcji maszynowej i prefabrykatów czyli
zwort ku sielskości i społeczeństwa
nieprzemysłowego
lð Morris i współpracujÄ…cy z zaÅ‚ożonÄ… przezeÅ„
w 1861 firmą artyści : E.Burne-Jones, D.G.
Rossetti, F.M. Brown, W. Crane, A.H.
Mackmurdo, Ch. Dresser, Ch. Voysey
lð projektowali witraże, tkaniny, tapety, meble,
ceramikę, szkło, wyroby metalowe;
przyczynili się też do odnowy drukarstwa
artystycznego i grafiki użytkowej
lð hasÅ‚o: gÅ‚ownie zajmowali siÄ™
projektowaniem z materiałów lokalnych
według tradycji lokalnej architektury
(charakterystyczne dla danej społeczności i
miejsca)
lð cechy: cegÅ‚a, drewno, kontekst kulturowy
lð byli arch. z wyksztaÅ‚cenia (wbrew teorii)
lð sprzeciw: styl miÄ™dzynarodowy, historyzm
lð architektura wernakularna
lð W architekturze wpÅ‚ynÄ…Å‚ na powstanie tzw.
Cottage Style, Å‚Ä…czÄ…cego w willach i domach
wiejskich tradycje angielskiego
budownictwa gotyckiego i renesansowego z
romantyczną malowniczością (P.Webb).
lð Arts and Crafts miaÅ‚ prekursorskie znaczenie
dla secesji.
lð John Nash - architektura malownicza - ten
nurt też silny wówczas w Anglii
lð wywarÅ‚ ogromny wpÅ‚yw na arch. do XX
lð zaÅ‚ożyÅ‚ firmÄ™ dekoratorskÄ…
lð lubiÅ‚ siÄ™ otaczać dobrym rÄ™kodzieÅ‚em
lð w latach 90 XIX zaÅ‚ożyÅ‚ durkarniÄ™ William
Morris and Friends
lð byÅ‚ socjalistÄ… (Karol Marx), przeciwko
kapitalizmowi, zwiÄ…zki zawodowe
lð projekty: piÄ™kne proste przedmioty użytku
codziennego, rękodzieła
lð styl: gotyk = motywy floralne
lð domy jednorodzinne
WILLIAM MORRIS
(1834-1896)
William Morris | Tkanina z dzięciołami | 1885:
- horror vacui
- po drugie: secesja inspirowała się prądami art.
w Anglii
William Morris | Flora | 1883
William Morris | Studium do dekoracji kafli |
William Morris | Studium do dekoracji kafli |
William Morris | Okładka do książki Karola
Marksa  Das Kapital | 1887:
- Nowa idea sztuki wyrasta na
protosocjalistycznych hasłach i projektach
odnowy społeczeństwa, odbudowy relacji
społecznych.
- to ważne zaplecze dla formuły stylistycznej, bo
formuła była antyhistoryczna (brak odwołań i
nawiązań do stylów przeszłych) > nowe,
demokratyczne społeczeństwo według projektu
równości społecznej
AUBREY BEARDSLEY
(1872-1898)
Aubrey Beardsley | ilustracja do  Salome
Oskara Wilde a | 1893:
- powtórzenia rytmiczne
- deseń, formy linearne
- próg sztuki nieprzedstawiającej, secesja
jeszcze nie przekroczy tej granicy
- Stosował wydestylowane z prerafaelitów
dekoracje - narysy, linie - (Salome).
- Relacje między funkcją ornamentu a dziełem
zawikłane: Realizm zastępują abstrakcyjne
desenie, ornament bez funkcji symbolicznych,
forma dla samej formy - radykalne
wyprowadzenie konkluzji artystycznych z
twórczości prerafaelitów.
- Złożona funkcja ornamentu: odrzucił próby
wyrażenia treści, pojął że liczy się sama forma -
uwolnienie się od widzialnego świata,
obrazowanie form z umysłu artysty, które same
w sobie niczego nie wyrażają
- gwałtowna recepcja w wielu kręgach w
Europie jego dzieła typograficznego
PRERAFELICI
EDWARD BURNE-JONES
(1833-1890)
Edward Burne-Jones | Złowróżbna głowa |
1885:
- To co widzimy u prerafaelitów  wyraz
na
skłonność dekoracyjna. Mimo dążenia do
realizmu obrazy ich stajÄ… siÄ™ ornamentalne,
desenie, dekoracyjnie pojmowane płaszczyzny.
To będzie coraz bardziej widoczne w dalszych
dekadach, jak zwłaszcza u Williama Morrisa
Edward Burne-Jones | Sidonia Von Bork | :
- portret, gdzie głównym elementem suknia
Edward Burne-Jones | Przeklęta głowa | 1886
Edward Burne-Jones | Witraż | :
- b. m. z kościoła St Mary Magdalene w
Thornham Magna
SZKOA
A CHICAGOWSKA
lð okreÅ›lenie grupy architektów
projektujących wieżowce pod koniec
XIX w. w Chicago. Tworzyli jÄ… L.H.
Sullivan, W. Le Baron Jenney, D.H.
Burnham, D. Adler, J.W. Root i in.
lð Projekty szkoÅ‚y chicagowskiej miaÅ‚y
często charakter awangardowy i silnie
oddziałały na kształt architektury
współczesnej.
lð Wprowadzili m.in.: szkieletowÄ…
konstrukcję stalową w wieżowcach i
funkcjonalne, dostosowane do potrzeb
społeczeństwa ery przemysłowej,
rozwiązania budynków wznoszonych w
centrum miast.
lð Charakterystyczne byÅ‚o dla ich
budynków uwidocznienie cech nośnych
budynków, zastosowanie szkieletu
stalowego, podkreślenie wertykalności i
użyteczności budynku  zwłaszcza w
powstałym wówczas nowym typie
budynków użytecznych  domach
towarowych
lð forma wynika z funkcji
GOTHIC REVIVAL
lð linearyzm  gotycki wyrażony w caÅ‚ym
szeregu wzorów najczęściej roślinnych
lð PodstawÄ…: antyhistoryczny naturalizm z
postawy heglowskiej, z nowego stosunku
do historii
lð Ostatnia formuÅ‚a historyczna to
neorenesans, a formacja ok. 1900 jest
reakcjÄ… na niego.
LOUIS SULLIVAN
(1856-1924)
Louis Sullivan | Traktat o architekturze | 1892:
- wpływ na secesję miały też budynki Szkoły
Chicagowskiej + gothic revival
- W swoich pismach teoretycznych ornament
zajmuje bardzo ważne miejsce. Bardzo ważna
jest również dla niego funkcja architektury.
- Sullivan wymyślił też, że  forma wynika z
funkcji  także w detalach.
- Architektura wg Sullivana ma być organiczna
 naśladująca naturę, bo natura sama stwarza
funkcje (np. budowa dębu)
- geometryzuje formy organiczne  roślinne
Louis Sullivan | Auditorium Building | Chicago
|1887-1889:
- obszerny, wielofunkcyjny budynek mieści poza
salÄ… koncertowÄ… liczne sklepy i wielki hotel
1. zwiększona ilość kondygnacji
2. płaski dach
3. boniowanie w niższych
kondygnacjach: neoromańskie +
monumentalne neoromańskie łuki
4. dekoracja wnętrz: charakterystyczne
rośliny, ornament renesansowy +
Arts&Crafts  ornament nie
przykrywa architektury
5. klatka schodowa (przeciwieństwo
Horty)
Louis Sullivan | Auditorium | Chicago |
1887-1889
Louis Sullivan | Carson Pririe Scott Store |
Chicago |1904:
- nowoczesne myślenie o architekturze
- krata konstrukcyjna jest tu bardziej
horyzontalna, a wertykalność mniej podkreślona
- okna chicagowskie = cz. środkowa + 2 boczne
nieruchome
- wyeksponowanie szkieletu konstrukcyjnego,
ale i ornament: ornament obliczony
matematycznie i geometrycznie
- w dolnej kondygnacji bogata ornamentyka
charakterystyczna dla Sullivana  ornament
żeliwny nakładany na elewację
Louis Sullivan | Carson Pririe Scott Store |
Chicago |1904
SECESJA
BRUKSELA
VICTOR HORTA
1861-1947
Victor Horta | Hôtel Tassel | Bruksela | 1893:
- inicjator stylu na gruncie europejskim i
skupiony wokół niego krąg belgijskich
architektów
- kształtowanie się struktur państwa
belgijskiego, poszukiwanie nowego języka dla
nowej grupy społecznej współtworzącej  bum
gospodarczy lat 90. XIX
- sztuka dla bardzo zamożnej klasy średniej w
Brukseli
- był pod głębokim wrażeniem monumentalnej
klasycystycznej wytworności Paryża, a także
nowoczesności Le Bon Marche
- dom Tasselów
- kamień + szkło + żelazo
- Tu skodyfikowany został nowy język tej
architektury: unerwienie roślinnej formy,
elementy żelazne jako konstrukcja, szkło na
szeroką skalę  w efekcie zupełnie odmienne
struktury przestrzenne. Roślinne formy
odlewane z żelaza podtrzymujące elementy
konstrukcyjne przeczą prawdzie materiału.
- floralność, giętka, wijąca się linia
- Konstrukcje metalowe stosowano już od 50.
XIX, ale najczęściej nawiązywały one do
struktur neogotyckich. W latach 90. (od Horty)
metal staje się logicznym rozwinięciem linii
stylistycznej, podstawą stworzenia formuły
organicznych kształtów. > płynna klatka
schodowa: odsłonięta konstrukcja żelazna jak
rośliny pod wodą przemienia się w roślinny
ornament
- Niewysoka kamienica, falujÄ…ca fasada i to nie
tylko przez nałożone secesyjne ornamenty
- okna wykusza: im wyżej tym szersze
Victor Horta | Hôtel Solvay | Bruksela |1894:
- wielkie okna na jednej kondygnacji
- falowanie
- kamień + żelazo + szkło
- wew.: salony wzajemnie siÄ™ przenikajÄ… i
oddzielone sÄ… szklanymi ekranamai
Victor Horta | Hôtel Eetvelde | Bruksela | 1897:
- wnętrze  hol główny: ośmioboczna klatka
schodowa otoczona kręgiem cienkich, żelaznych
kolumn + wyrastające wici roślinne
Victor Horta | Hôtel Eetvelde | Bruksela | 1897
Victor Horta | Hôtel Eetvelde | Bruksela | 1897:
- krzesło
Victor Horta | Dom własny | Bruksela | 1901:
- Dom i Atelier (dziÅ› Muzeum Horty)
- arch. tworzy organiczną całośc z meblami i z
każdym detalem > Zaprojektowany totalnie tak,
że nie sposób było mebli przestawić, bo nie
pasowałoby inaczej.
- 2 działki = dom + pracowania
Victor Horta | Dom własny | Bruksela | 1901
Victor Horta | Dom własny | Bruksela | 1901
PAUL HANKAR
(1859-1901)
Paul Hankar | Witryna sklepowa | Bruksela |
1899:
- Chemiserie Niguet
- mieszczańska formuła nowego stylu
HENRY VAN DE VELDE
(1863-1957)
Henry van de Velde | Czuwanie aniołów | 1893:
- tapiseria aplikowana (naszywane na siebie
fragmenty tkanin)
- abstrakcyjny ornament, ramowość
- Antwerpczyk, w 1894 r. rozstał się ze  sztuką
czystą i pod wpływem pism Morrisa (pisma te
miały fundamentalne znaczenie w ogóle)
poświęca się sztukom dekoracyjnym (też
badania teoretyczne i działalność pedagogiczna
z tym zwiÄ…zana). Pracuje nad teoretycznym
uzasadnieniem sztuk dekoracyjnych.
- zbliżony do Szkoły Pont  Aven (Gauguin)
Henry van de Velde | Manifest:
- to co u Horty intuicyjne (czyli naturalistyczna
formuła) staje się punktem wyjścia pewnej
konstrukcji
- projekty dynamograficzne (określenie van de
Velde) + ornament znacznie bardziej
matematyczny, geometryczny
- analiza układów linii, brył, badanie form
- ornament strukturyzowany
- analizuje formÄ™
- jego sztuka jest intelektualnie dopracowana
Henry van de Velde | Karl-Ernst-Osthaus |
Hagen | 1902:
- wszystkie formy funkcjonalne
podporzÄ…dkowane zasadom abstrakcyjnej
ornamentyki
- projekty strukturalne, bardziej oszczędne i
architektoniczne od projektów Horty
- oszczędne
Henry van de Velde | Karl-Ernst-Osthaus |
Hagen | 1902
Henry van de Velde | Biurko:
- Od pocz. XX wieku obejmie kierownictwo
Weimarskiej Szkoły Zdobniczej i stworzy jej
program (na podstawie którego powstanie
Bauhaus).
Henry van de Velde | Muzeum w Drez
nie |
1905:
- dziÅ› nieistniejÄ…ce
- multiplikacja form strukturalnych we
wnętrzach
Henry van de Velde | La Maison de L Art
Nouveau | Paryż | wnętrze | 1895:
+ Samuel Bing (La Maison Bing)
- Louis Comfort Tiffany: lampy, Salvador Dali
inne szkła
- marszand z Hamburga: poprzez handel
przedmiotami w stylu art nouveau
spopularyzował ten styl
- Ta stylistyka przez moment będzie królowała
w Paryżu.
?????????????????????????????????????
PARIS
HECTOR GUIMARD
(1867-1942)
- Był rzemieślnikiem i zajmował osobną (obok
salonu Binga) pozycjÄ™.
- Wykonawca powielanych paneli
dekoracyjnych, montowanych na miejscu i
dowolnie zestawianych.
- wykorzystał technikę gotowych odlewów,
które można dowolnie łączyć i montować >
funkcjonalizm
Hector Guimard | Żyrandol
Hector Guimard
Hector Guimard | Castel Béranger | Paryż |
1894-1898:
- luksusowy blok mieszkalny
- pojawia się obłe wnętrze > obłe wnętrze  jak
komórki >>> styl organiczny
- znów arch. projektuje całość łącznie z
ornamentem - próby całkowitego
zaprojektowania we wnętrzach
- Te fasady falują, w planie właściwie nie ma
kątów prostych.
- imponujÄ…cy westybul ze schodami = jako
metalowa klatka z ciętej blachy, szklanych
cegieł, fajansu, luster
- brama z kutego żelaza i miedzi
- łączy efekty gotyckie, rokokowe i japońskie
- manifest artystyczny architekta (zaprojektował
też wyposażenie)
Hector Guimard | Lustro
Hector Guimard | Nagrobek
Hector Guimard | metro | Paryż | 1899-1904 :
- na WystawÄ™ ParyskÄ… 1900
- niezwykłe żelazne stajce, ze szklanymi
baldachimami przypominającymi skrzydła
ważki + czujki (zielone łodygi) > ważki osiadły
w mieście
- jako afront klasycyzmowi
- trochę pod wpływem Horty
Hector Guimard | metro | Paryż | 1899-1904
Hector Guimard | metro | Paryż | 1899-1904
GLASGOW
CHARLES RENNIE MACKINTOSH
(1868-1928)
Charles Mackintosh | Glasgow School of Art |
1890-1904:
- jedyny przykład architektury antyhistorycznej
na gruncie angielskim
- wpływ szkockich zamków: wschodnia
elewacja jak zamek  asymetryczne okna i ciosy
- geometria kompozycji: zachodnia elewacja
abstrakcyjna  3 wysokie okna, ogołocona
- uwypuklenie proporcji, podkreślenie
wertykalności
- ośrodek secesji geometrycznej: umiarkowane
formuły geometryczne
- skrzydło wejściowe rzez
biarsko ukształtowane:
funkcjonalizm + poetycka asymetria 
ogrodzenie z kutego żelaza (jak rośliny) z
konsolami
Charles Mackintosh | Glasgow School of Art |
1890-1904:
- Biblioteka to już nie secesja lecz linearyzm.
- ukazanie drewnianej konstrukcji + japońska
konstrukcja kratowa
- motyw przechodzącej przez całą przestrzeń
podpory uwydatniony przez powycinane na
krawędziach słupki ustawione na legarach
Charles Mackintosh | Glasgow School of Art |
1890-1904:
- jadalnia miłośnika sztuki
- proste płaszczyzny z elementami organicznymi
(floralnymi)
WIEN
- Wiedeń  k. XIX w.: ośrodek myśli
artystycznej (wielki autorytet w osobie
Gottfrieda Sempera).
- Postawa historyzmu opartego o wzorce
neorenesansowe.
- W 90. XIX reforma systemu nauczania,
badania układów tektoniki, formy.
- Otto Wagner  ok. 1900 stworzy podstawy
nowego języka architektury wiedeńskiej.
JOSEF HOFFMANN
(1870-1956)
Josef Hoffmann | Palais Stoclet | Bruksela |
1905-1911:
- uczeń Wagnera
Josef Hoffmann | Palais Stoclet | Bruksela |
1905-1911:
- dekoracje Klimta, złocenia, malachit, biały
alabster, mozaiki
Josef Hoffmann | Palais Stoclet | Bruksela |
1905-1911:
- to dzieło to przezwyciężenie formuły
historycznej
JOSEPH OLBRICH
(1867-1908)
Joseph Olbrich | Haus Stöhr | St.Pölten | 1899:
- domy w naturalistycznej estetyce
Joseph Olbrich | Pawilon Wystawowy Secesja |
Wiedeń | 1898:
- czas głośnych odkryć na terenie Mezopotamii,
tu wpływ architektury perskiej: pojawiają się
elementy orientalne
- jednak: struktura silnie historyzujÄ…ca, bardzo
zachowawcza wobec wcześniej opisanych
- pawilon wystawienniczy silnie historyzujÄ…cy,
ale przezwycięża formułę neorenesansową
Joseph Olbrich | Pawilon Wystawowy Secesja |
Wiedeń | 1898
MAX FABIANI
(1856-1962)
Max Fabiani | Wiedeń | 1900:
- Quadratalstil: strukturalny element kwadratu w
architekturze
Max Fabiani | Wiedeń | 1900
BERNHARD SEHRING
LOUIS LACHMANN
B. Sehring & L. Lachmann | Dom Towarowy
Tietza | Berlin | 1898:
- architektura osadzająca się na wilhelmińskiej
(neobarok + neoromanizm), historycznej
Å‚Ä…czona z arch. nowoczesnÄ…
- uczeń Wagnera
ALFRED MESSEL
(1853-1909)
Alfred Messel | Dom Towarowy Wertheima |
Berlin | 1896:
- bliskie Horty, pozostanie w historycznych
strukturach
BARCELONA
ANTONIO GAUDI
(1852-1926)
Antonio Gaudi | park Guell | Barcelona |
1900-1914:
- wychodzący od pism póz
nośredniowiecznych,
studiujÄ…cy Viollet-le-Duca
- wykorzystanie parabolicznych układów
podpór, rozbudowane struktury przyporowe
- Prace z 70. i 80. bardzo historyczne, od poł.
80. własny indywidualny styl.
- Wyrasta z nurtu Art Nouveau, ale tworzy coÅ›
skrajnie indywidualnego.
- falujÄ…cy gzyms w fantazji architektonicznej
- kolumnada
- zespół grot = jak XVIII-wieczne parki
krajobrazowe
Antonio Gaudi | park Guell | Barcelona |
1900-1914:
- teatr grecki: pochylone greckie kolumny, które
są wydrążone (do odprowadzania wody)
- falujÄ…ce belkowanie
Antonio Gaudi | park Guell | Barcelona |
1900-1914:
- podpory skośne
- dekoracyjna ceramiczna mozaika
Antonio Gaudi | Casa Batllo | Barcelona |
1904-1905:
- kamienica czynszowa
- falujÄ…ca fasada i dach
- lok. tradycja to kolor i płytki ceramiczne:
fasada z Å‚amanej ceramiki
- garbaty dach = dachówki i grzebień  jak smok
+ wiezyczka z krzyżem + złote inicjały Św.
Rodziny > smok i św. Jerzy mocno osadzony w
mitologii katalońskiej
Antonio Gaudi | Casa Batllo | Barcelona |
1904-1905:
- od zewnątrz ma przypominać grotę (kamień)
Antonio Gaudi | Casa Mila | Barcelona |
1905-1910:
- wnętrze: każde pomieszczenie org. komórką:
wybudowane wokół 2 okrągłych dziedzińców
- falująca budowla jak płynna lawa, skały po
korozji > zwana kamieniołomem (Montserrat to
katalońskie pasmo górskie)
Antonio Gaudi | Casa Mila | Barcelona |
1905-1910:
- balkony z kutego żelaza = lśniące pęki
skłębionych wodorostów
Antonio Gaudi | Casa Mila | Barcelona |
1905-1910
Antonio Gaudi | Sagrada Familia | Barcelona
| 1893-1926-...:
- nieukończona
- konstrukcja na Å‚uku parabolicznym oparta
- wodne narośla
- formy organiczne
- osobiste wyznanie wiary + wiary w duchowe
odrodzenie Katalonii > secesja hiszpańska
zwiÄ…zana z odrodzeniem siÄ™ Katalonii  walka o
niezależność (kultura, polityka)
- symbolizm, poezja, tajemniczość
Antonio Gaudi | Sagrada Familia | Barcelona
| 1893-1926-...:
- filary jak pnie drzew pochylone do środka >
zrównoważenie naporu sklepienia
- szczyty = stalaktyty
- bardzo wysokie wieże z ażurowymi iglicami w
kształcie szyszki, z kwiatonami
BAWARIA
EDUARD RIEDEL
(1813-1885)
GEORG DOLLMANN
(1830-1895)
E. Riedel & G. Dollmann | zamek
Neuschwanstein | Bawaria | 1868-1886:
- stylizowany na nieregularne zamczysko z
elementami romańskimi
- romantyczne przetworzenie eklektycznej wizji
architektonicznej wszystkich epok:
neoromańsko-bizantyjska sala tronowa,
neogotycka sypialnia,...
- wzorem: opery Wagnera, jego duch
E. Riedel & G. Dollmann | zamek
Neuschwanstein | Bawaria | 1868-1886:
- Sypialnia Ludwika II Bawarskiego
- neogotycka snycerka
- smukłe, delikatne + horror vacui
Secesja >>> uwolnienie siÄ™ od historyzmu
poprzez naturalizm, geometriÄ™