Typy bohaterów romantycznych





Typy bohaterów romantycznych (literatura europejska): - bohater bajroniczny - uosabia romantyczne konflikty moralne i namiêtnoÅ“ci; twórca: Jerzy Gordon Byron; typ ten widoczny w "Giaurze"; gÂłówny bohater mÅ“ci siê na mordercy kobiety, którÂÄ… kochaÂÅ‚ i póŸniej drêczÂÄ… go wyrzuty sumienia, chroni siê on przed znienawidzonym Å“wiatem do klasztoru; bohater typu bajronicznego to czÂÅ‚owiek o nieprzeciêtnej indywidualnoÅ“ci, skÂłócony ze Å“wiatem i ze spoÂÅ‚eczeÃÄ…stwem, w którym przyszÂÅ‚o mu ÂżyÃÅš, przeÂżywajÂÄ…cy nieszczêœliwÂÄ… miÂÅ‚oÅ“ÃÅš, prowadzÂÄ…cÂÄ… do tragicznych skutków; - bohater werterowski - utoÂżsamiany z biernÂÄ… rezygnacjÂÄ…, nostalgiÂÄ…, apatycznÂÄ… ucieczkÂÄ… w Å“wiat wewnêtrzny, aÂż do spokojnie zaplanowanych decyzji samobójczych; twórca: Goethe (Cierpienia mÂÅ‚odego Wertera); bohater werterowski to ten, który nie umiaÂÅ‚ znaleŸÃÅš sensu Âżycia, ucieka od wspóÂÅ‚czesnoÅ“ci w Å“wiat marzeÃÄ… i wspomnieÃÄ…; - bohater renejski - francuska odmiana choroby wieku; Rousseau, Musset "SpowiedŸ dzieciêcia wieku", Hugo "Nêdznicy" - bohater rosyjski - bohater zniechêcony do Âżycia, przygnêbiony, nie umiejÂÄ…cy znaleŸÃÅš celu i sensu Âżycia - rosyjska odmiana choroby wieku; twórcy: Puszkin "Eugeniusz Oniegin", "Borys Godunow", MichaÂÅ‚ Lermontow.

Koncepcja bohatera w "Konradzie Wallenrodzie" (na czym polega wielkoÅ“ÃÅš i tragizm).

Klêska powstania dekabrystów uÅ“wiadomiÂÅ‚a poecie potêgê carskiej Rosji i bÂłêdnÂÄ… ideologiê szlacheckich rewolucjonistów, którzy potêgê tê pragnêli zÂÅ‚amaÃÅš w samotnej, bo oderwanej od mas ludowych walce (rewolucjonizm szlachecki). Utwór swój Mickiewicz poprzedziÂÅ‚ mottem z wÂÅ‚oskiego pisarza politycznego, z okresu odrodzenia "Musicie bowiem wiedzieÃÅš, Âże sÂÄ… dwa rodzaje walki.. trzeba byÃÅš lisem.. i lwem". DziaÂÅ‚acze stawali przed problemem natury etycznej: czy walka "lisia" da siê pogodziÃÅš z obowiÂÄ…zujÂÄ…cym normami etyki? Polscy spiskowcy musieli nie tylko dziaÂÅ‚aÃÅš podstêpem i kÂÅ‚amstwem, ale takÂże zÂÅ‚amaÃÅš przysiêgê skÂÅ‚adanÂÄ… na wiernoÅ“ÃÅš carowi, który byÂÅ‚ koronowanym królem Polski. Konrad jest czÂÅ‚owiekiem honoru, jako rycerz Å“redniowieczny ma silnie rozwiniête poczucie etyki, dlatego koniecznoÅ“ÃÅš wejÅ“cia na drogê "lisa" wywoÂÅ‚uje w nim ostre rozterki. Wyrazem ich jest uchylanie siê od decyzji, zwlekanie, by jak najbardziej oddaliÃÅš moment zÂÅ‚amania norm etycznych. Zapomnienia Konrad szuka w alkoholu. PoÅ“wiêciwszy caÂÅ‚ÂÄ… swojÂÄ… mÂÅ‚odoÅ“ÃÅš, szczêœcie wÂÅ‚asne i ukochanej kobiety, Konrad osiÂÄ…ga wreszcie cel: Zakon leÂży dziêki niemu w gruzach, Litwa zostaÂÅ‚a uratowana. Ale jako czÂÅ‚owiek Konrad przegrywa. Po osiÂÄ…gniêciu celu nie ma juÂż po co ÂżyÃÅš i dlatego samobójcza jego Å“mierÃÅš jest jedynym wyjÅ“ciem. OdebraÂÅ‚ sobie Wallenrod Âżycie nie ze strachu przed sÂÄ…dem kapturowym KrzyÂżaków, ale na skutek Å“wiadomoÅ“ci klêski wÂÅ‚asnego Âżycia. CiêÂżar popeÂÅ‚nionej zdrady nie pozwoli mu juÂż wróciÃÅš do normalnego Âżycia, do czego namawia go Aldona - to jest tragizm Konrada. Przyczyny tragizmu Konrada Wallenroda: - porwany w dzieciÃÄ…stwie przez KrzyÂżaków; - konflikt miêdzy obowiÂÄ…zkiem wobec ojczyzny, a miÂÅ‚oÅ“ciÂÄ… do kobiety; - konflikt miêdzy etykÂÄ… rycerskÂÄ…, a obranym sposobem walki (szpiegostwo).wallenrodyzm - postawa bohatera, który pod pozorami wiernej sÂÅ‚uÂżby knuje okrutnÂÄ… zemstê na znienawidzonym wrogu, chociaÂż ta zdradliwa metoda walki wywoÂÅ‚uje u niego gÂłêboki konflikt wewnêtrzny. Bohater tego typu poÅ“wiêca szczêœcie osobiste dla dobra ojczyzny, jest Âżarliwym patriotÂÄ…, ale jednoczeÅ“nie bohaterem prawdziwie tragicznym.

Koncepcja bohatera III cz. Dziadów, dlaczego ponosi klêskê. Co to jest prometeizm?

GÂłówny bohater "Dziadów" cz. III jest Konrad, typowy bohater romantyczny. SkÂłócony z Bogiem tak jak Prometeusz, czÂÅ‚owiek o wybitnej indywidualnoÅ“ci, peÂÅ‚nym tragizmu, którego ŸródÂÅ‚em jest nieszczêœcie jego narodu. Konrad to orzeÂÅ‚, poeta, wzlatuje na skrzydÂÅ‚ach poezji by z góry dostrzec przyszÂÅ‚e losy swojego narodu. Jednak jego wysiÂÅ‚ki sÂÄ… daremne, gdyÂż czarny kruk (symbol caratu) zasÂÅ‚oniÂÅ‚ skrzydÂÅ‚ami przyszÂÅ‚oÅ“ÃÅš, a wzrokiem swym zmÂÄ…ciÂÅ‚ wzrok swój i orÂÅ‚a. < MaÂÅ‚a Improwizacja. Wyznania osobiste Konrada: - czuje siê samotny, gdyÂż przewyÂższajÂÄ…c mocÂÄ… talentu, nie moÂże byÃÅš przez ludzi rozumiany; - gardzi ludŸmi; - nie wierzy w moÂżliwoÅ“ÃÅš wyraÂżenia sÂÅ‚owami caÂÅ‚ej potêgi myÅ“li i uczuÃÅš ludzkich; - poezja jego jest doskonaÂÅ‚a, absolutna, wiêc nieosiÂÄ…galna dla ludzi, wiêc nie oni bêdÂÄ… jej sÂÅ‚uchaÃÅš, ale sÂÅ‚uchaczem bêdzie Bóg i natura; - Konrad - poeta jest dumny ze swej poezji, pyszni siê niÂÄ…, porównuje siê do Boga, stwórcy, a swojÂÄ… twórczoÅ“ÃÅš do dzieÂÅ‚a BoÂżego, jest mistrzem, kreatorem, czuje siê równy Bogu; - tê potêgê i moc czerpie z miÂÅ‚oÅ“ci do narodu, który chce uszczêœliwiÃÅš, a takÂże ze swego talentu, geniuszu poetyckiego, jego potêga i moc jest co najmniej równa mocy Boga; - ÂżÂÄ…da wÂÅ‚adzy absolutnej, despotycznej; - poniewaÂż Bóg nie odpowiada, Konrad rzuca obelgê: Bóg nie jest miÂÅ‚oÅ“ciÂÄ…, jest tylko mÂÄ…droÅ“ciÂÄ…; kolejna obelga to wÂÄ…tpienie w nieomylnoÅ“ÃÅš Boga i w miÂÅ‚oÅ“ÃÅš BoÂżÂÄ…; - bluŸni Bogu i wzywa Go do walki, bêdzie to walka na uczucia; - w ostatniej obeldze stwierdza, Âże Bóg jest tyranem, carem. SÂÅ‚owa te wypowiada diabeÂÅ‚.

Koncepcja patriotyzmu w ujêciu romatyków (Mickiewicz, SÂÅ‚owacki, Norwid).

W drugiej poÂÅ‚owie XVIII wieku pojawiÂÅ‚y siê w naszej historii nowe wzorce osobowe uksztaÂÅ‚towane przez obywatelskÂÄ… tradycjê oÅ“wiecenia. Reprezentowali je tacy ludzie, jak Kazimierz PuÂÅ‚aski, Tadeusz KoÅ“ciuszko, Bartosz GÂÅ‚owacki, czy Józef Poniatowski, którzy sprawê ojczyzny i jej niepodlegÂÅ‚oÅ“ci traktowali jako wartoÅ“ÃÅš najwyÂższÂÄ…. Istota romantycznego patriotyzmu, zakÂÅ‚adajÂÄ…cego caÂÅ‚kowite poÅ“wiêcenie siê sprawie narodowej, ksztaÂÅ‚towaÂÅ‚a siê pod wpÂÅ‚ywem okreÅ“lonej sytuacji politycznej. Obca niewola wykluczaÂÅ‚a jawnoÅ“ÃÅš Âżycia politycznego narodu i uniemoÂżliwiaÂÅ‚a realizacjê sÂÅ‚uÂżby obywatelskiej. W poczuciu romantyków ojczyzna byÂÅ‚a martwa. Aby jÂÄ… oÂżywiÃÅš, naleÂżaÂÅ‚o na nowo ucieleÅ“niÃÅš jej "duszê", wprowadziÃÅš jÂÄ… do wnêtrza Âżywych, "czujÂÄ…cych" jednostek, czyli uczyniÃÅš jÂÄ… istotnym elementem jednostkowego Âżycia prywatnego. Patriotyzm romantyczny polegaÂÅ‚ wiêc na uczynieniu z idei ojczyzny sprawy osobistej, na utoÂżsamieniu interesów narodowych z Âżyciem jednostki. Nowy typ patriotyzmu romantycznego ÂÅ‚ÂÄ…czyÂÅ‚ siê najczêœciej ze spoÂÅ‚ecznym radykalizmem i rewolucyjnym sposobem dziaÂÅ‚ania. W konsekwencji prowadziÂÅ‚ do bezkompromisowej walki z zaborcÂÄ… wszelkimi dostêpnymi Å“rodkami. StÂÄ…d teÂż w politycznych programach romantyków i w twórczoÅ“cii literackiej znalazÂÅ‚a siê apoteoza spisku i rewolucji. Ich zaÅ“ historyczni i literaccy bohaterowie musieli najczêœciej dokonywaÃÅš zdecydowanego wyboru miêdzy np. szczêœciem osobistym, a narodowÂÄ… sÂÅ‚uÂżbÂÄ…, miêdzy walkÂÄ… o niepodlegÂÅ‚oÅ“ÃÅš, prowadzonÂÄ… uchodzÂÄ…cymi jeszcze wówczas za nieetyczne spiskowymi metodami, a postawÂÄ… chrzeÅ“cijaÃÄ…skiej pokory i przebaczenia (Konrad Wallenrod, Dziady III, Kordian). ZdolnoÅ“ÃÅš do patriotycznych postaw, zdecydowanego wyboru na rzecz narodowej zbiorowoÅ“ci i rewolucyjnych czynów romantycy przypisywali swemu pokoleniu i wszystkim mÂÅ‚odym duchem. StÂÄ…d obok uwznioÅ“lenia spisku i rewolucji typowa byÂÅ‚a dla tego prÂÄ…du równieÂż apoteoza mÂÅ‚odoÅ“ci, idealizacja mÂÅ‚odych szlachetnych bohaterów i ich peÂÅ‚nego wyrzeczeÃÄ… udziaÂÅ‚u w "zwiÂÄ…zkach bratnich".