Literka.pl - Adaptacja roślin do środowiska wodnego

Adaptacja roślin do środowiska wodnego

Data dodania: 2006-06-07 09:30:00

Oto przykład lekcji przeprowadzonej w terenie lub lekcji powtórzeniowej. Zajęcia na
świeżym powietrzu są lepiej odbierane i zapamiętywane przez uczniów. W trakcie zajęć
w terenie nauczyciel  poszerza obszar edukacyjny. Mottem takiej lekcji może byc cytat:
"Powiedz mi a zapomnę, pokaz mi a będę pamiętał, zaangażuj mnie a będę rozumiał"
Konspekt lekcji biologii

Temat: Adaptacja roślin do środowiska wodnego

Treści lekcji:

Poziom wiadomości:

1. Zapamiętywanie wiadomości

— nazywa strefy występujące w środowisku wodnym
— wymienia gatunki roślin charakterystyczne dla poszczególnych stref środowiska
wodnego
— podaje przykłady adaptacji roślin do środowiska wodnego
— wymienia formy przystosowanie do życia roślin w wodzie
— wymienia cechy budowy morfologicznej liści roślin pływających
— definiuje pojęcie heterofilii, czyli różnolistności

B. Zrozumienie wiadomości
— rozróżnia rośliny przybrzeżne, rośliny o pływających liściach, rośliny zanurzone oraz
wyjaśnia, w jaki sposób przystosowały się do środowiska wodnego
— wyjaśnia znaczenie budowy anatomicznej rośli wodnych
— wyjaśnia zanik systemu korzeniowego u roślin wolnopływających
— wyjaśnia znaczenie przestrzeni międzykomórkowych we wszystkich częściach roślin
wodnych

Poziom umiejętności:
C. Stosowanie sytuacji w sytuacjach typowych
— porównuje wybrane gatunki roślin wodnych
— porównuje sposoby rozmnażania roślin wodnych
— określa współzależność między budowa i funkcja rośliny a środowiskiem wodnym
— wskazuje i interpretuje zależności między roślinami w środowisku wodnym

D. Stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych:
— dopasowuje wskazaną roślinę do właściwej strefy roślinności
— na podstawie opisu wskazuje odpowiednią roślinę wodną
— przewiduje negatywne skutki ingerencji człowieka w życie środowiska wodnego
— przewiduje jak zachowa się roślina po wyjęciu z wody (pędy w wodzie elastyczne, po
wyjęciu zwisają bezwładnie)

W zakresie uzyskanych kompetencji:
— uczeń efektywnie współdziała w grupie
— prawidłowo komunikuje się
— wyszukuje i porządkuje informacje

Strategie:
— problemowa
— obserwacyjna
— asocjacyjna

Metody pracy:
— obserwacja roślin wodnych w naturalnym środowisku (wycieczka, film)
— praca z tekstem
— praca w grupach
— gra dydaktyczna
— karty pracy
— analiza plansz i kolorowych ilustracji
— obserwacja żywych roślin wodnych (pałka wodna, kłącza, trzciny)

Środki dydaktyczne:
— karty pracy
— naturalne okazy roślin wodnych (pałka wodna)
— plansze z roślinami
— kolorowe ilustracje
— klucz do oznaczania roślin wodnych

Przebieg zajęć:

Faza wprowadzająca:

1. Sprawdzenie listy obecności, zapisanie tematu.

Nawiązanie do tematu w oparciu o wycieczkę w ramach kółka ekologicznego oraz filmu o
roślinach wodnych.

1. Poinformowanie uczniów o celach lekcji, metodach pracy.
2. Podział uczniów na trzy grupy:

I grupa– rośliny przybrzeżne

II grupa– rośliny o pływających liściach
III grupa– rośliny zanurzone

1. Zapoznanie uczniów z kartami pracy i kluczem do oznaczania roślin wodnych.
2. Podkreślenie faktu, że rośliny wodne grupują się we właściwych dla siebie strefach.

Faza realizacyjna:

1. Realizacja poleceń według kart pracy. Uczniowie koncentrują się na adaptacji roślin

do środowiska wodnego.

2. Uczniowie reprezentujący grupę pierwszą przedstawiają wyniki obserwacji i wnioski,

pozostali uczniowie uzupełniają odpowiedzi:

a)W trakcie omawiania roślin przybrzeżnych uczniowie zwracają uwagę naich sztywne,
długie i masywne liście (trzcina pospolita, pałka wodna).
b) Wyjaśniają rolę kłączy, prezentują zebrane kwiatostany.
c) Wyjaśniają znaczenie pustej łodygi trzciny oraz zjawisko wiatrosiewności.

1. Grupa druga omawiając rośliny o pływających liściach zwraca uwagę na:

a) Liście odporne na falowanie wody, przystosowane do unoszenia się na powierzchni
wody.
b) Maleńki korzenie rzęsy, które nie sięgają dna i są zanurzone w wodzie.
c) Grube rozgałęzione, rozrastające się w podłożu kłącze grzybieni.
d) Wewnętrzna strona liści pływających ma budowę typową dla liści roślin wodnych a
zewnętrzna dla liści roślin lądowych.
e)Górna powierzchnia liści zabezpieczona jest wydzieliną woskową. Spodniastrona liścia
jest pokryta śluzowatym nalotem. Żyją po tej stronieliścia mikroskopijne glony i
zwierzęta, jak ślimaki, larwy owadów.
f)Cechą adaptacyjną wszystkich roślin o liściach pływających jestwystępowanie aparatów
szparkowych na górnej stronie blaszek liściowych.Liście unoszące się na wodzie są na
ogół szerokie, przez co zwiększasię powierzchnia dostępna dla światła.

1. Grupa trzecia podczas omawiania roślin podwodnych zwraca uwagę na:

a) Wiotkie, długie łodygi odporne na falowanie wody.
b)Wnioskują, że duża liczba liści składa się na dużą powierzchnię, copozwala roślinie
wykorzystać większą ilość promieni, których niewieledociera na głębię.
c) Rośliny zanurzone w wodzie mogąpobierać substancje pokarmowe całą swoją
powierzchnią, wobec czego rolakorzeni sprowadza się tylko do przytwierdzania rośliny do
dna. Są itakie rośliny, które utraciły korzenie, jak np. rogatek sztywny.
d) Rośliny te cechuje giętkość, wiotkość, zdolność zawisania w wodzie (moczarka)

Karta pracy
Grupa pierwsza

Strefa roślinności stawu Gatunki roślin

Przystosowanie roślin

Rośliny przybrzeżne

Trzcina pospolita

Pałka wodna

Tatarak zwyczajny

Liście,twarde, ostre i długie,
kwiatostan w postaci wiechy,
źdźbła grube,sztywne i
wysokie, występuje
podziemne kłącze. Pusta
łodyga
zapewniaprzeciwstawianie
się falom i wiatrowi.

Łodygaobła, prosto
wzniesiona, liście bardzo
długie, kwiaty zebrane
wkolbowate kwiatostany.
Dobrze rozwinięte kłącze,
które
umożliwiaprzytwierdzenie
się rośliny do podłoża.

Kłącze grube, mocno
rozgałęzione, liście faliste,
równolegle unerwione,
długie do jednego metra.

Karta pracy
Grupa druga

Strefa roślinności stawu Gatunki roślin

Przystosowanie roślin

Rośliny o pływających
liściach

Grzybień biały

Rzęsa wodna

Liścieduże, sercowate,
pływające, kwiaty duże białej
barwy, długie kłączepłożące
się w mule. Górna
powierzchnia liści

Grążel żółty

zabezpieczona jest
odzamoknięcia wydzieliną
woskową. Oddycha i
asymiluje dwutlenek
węglaprzez szparki
znajdujące się na górnej
stronie. Spodnia strona
liściapokryta jest
śluzowatym nalotem.

Liście soczewkowate,
tworzące„zielony dywan”,
widoczne, luźno zwisające
korzonki.

Liście pływające po
powierzchni wody,
skórzaste, płożące się w
mule kłącze.

Karta pracy
Grupa trzecia

Strefa roślinności stawu Gatunki roślin

Przystosowanie roślin

Rośliny zanurzone

Rogatek sztywny

Moczarka kanadyjska

Liściesztywne, kruche.
Łodyga delikatna,
rozgałęziona. Roślina nie
wytwarzakorzeni. Kwiaty
zanurzone przystosowane do
zapylania pod wodą

Liście drobne.
Bezogonkowe, pędy długie
zanurzone w wodzie.
W powietrzu roślina jest
wiotka, łodyga długa,
rozgałęziona. Liście

wyrastają w okółkach po
trzy– roślina wiatropylna.

Opracowała: Anna Kaźmierczak
Literka.pl - Adaptacja roślin do środowiska wodnego Literka.pl - Adaptacja roślin do
środowiska wodnego