Nowa generacja leków w leczeniu
Nowa generacja leków w leczeniu
otyłości
otyłości
SNRIs
Serotonin and Noradrenalin
Reuptake Inhibitors
(inhibitory wychwytu zwrotnego
serotoniny i noradrenaliny)
Działanie inhibitorów wychwytu
Działanie inhibitorów wychwytu
zwrotnego na funkcję noradrenaliny i
zwrotnego na funkcję noradrenaliny i
serotoniny
serotoniny
NA
5HT
R
R
R
R
R
R
Receptor NA
Receptor 5-HT (serotoniny)
Sibutramina
Miejsce receptora
Miejsce wychwytu
zwrotnego
Różnica w mechanizmie działania
Różnica w mechanizmie działania
sibutraminy
sibutraminy
i leków uwalniających neuroprzekażniki
i leków uwalniających neuroprzekażniki
NA
NA
lek uwalniający
neuroprzekaźniki
Sibutramina
R
R
R
R
R
R
R
R
Efekt biologiczny
Efekt biologiczny
Sibutramina będąc inhibitorem wychwytu
zwrotnego zasadniczo różni się od
substancji nasilających uwalnianie
monoamin, jak np. dexamfetamina i
dexfenfluramina.
Nie niesie więc ze sobą ryzyka rozwoju
pierwotnego nadciśnienia płucnego,
przyzwyczajenia lub uszkodzenia neuronu.
Sibutramina zmniejsza ilość spożywanego
pokarmu, nasilając uczucie sytości.
Efekt biologiczny - działanie ośrodkowe
Efekt biologiczny - działanie ośrodkowe
Efekt biologiczny - termogeneza
Efekt biologiczny - termogeneza
Sibutramina zwiększa wydatek
energetyczny, nasilając wpływ układu
adrenergicznego na tkankę tłuszczową.
Farmakokinetyka
Farmakokinetyka
Sibutramina:
Sibutramina:
–
t
t
max
max
= 1,2 godz.
= 1,2 godz.
–
T
T
1/2
1/2
= 1,1 godz.
= 1,1 godz.
Farmakologicznie aktywne metabolity:
Farmakologicznie aktywne metabolity:
–
t
t
max
max
= 3 godz.
= 3 godz.
–
T
T
1/2
1/2
= 14 i 16 godz.
= 14 i 16 godz.
–
wiązanie z białkami 94%
wiązanie z białkami 94%
–
eliminacja - metabolizm w wątrobie
eliminacja - metabolizm w wątrobie
–
wydalane w moczu w ok. 90%
wydalane w moczu w ok. 90%
Cel terapii
redukcja i utrzymanie
zredukowanej o 5-10% masy ciała
Preventing and Managing the Global Epidemic, Report of WHO Consultation on Obesity, Geneva, 3-5 June
1997
Sama dieta nie wystarczy,
aby skutecznie leczyć nadwagę i
otyłość
Skuteczność leczenia otyłości dietą
Skuteczność leczenia otyłości dietą
55%
2%
31%
12%
osiągnęli należną masę ciała
osiągnęli częściowy efekt
zrezygnowali z leczenia po 1 wizycie
nie zredukowali masy ciała
Białkowska M. et al. Int. J. Obes. 1980
Program redukcji masy ciała
Program redukcji masy ciała
Dieta
Aktywność fizyczna
Modyfikacja zachowań
Farmakoterapia
Badanie SB 1047
Badanie SB 1047
2-tygodniowy
2-tygodniowy
okres
okres
wprowadzający
wprowadzający
-2
-2
-1
-1
Meridia
Meridia
®
10 mg 1 x dz.
10 mg 1 x dz.
Meridia
Meridia
®
15 mg 1 x dz.
15 mg 1 x dz.
Placebo
Placebo
0
0
6
6
12 (miesiące)
12 (miesiące)
Badanie 12-miesięczne z podwójnie ślepą próbą, kontrolowane placebo
Badanie 12-miesięczne z podwójnie ślepą próbą, kontrolowane placebo
1-miesięczny
1-miesięczny
okres obserwacji
okres obserwacji
po badaniu
po badaniu
13 miesięcy
13 miesięcy
n = 485
n = 485
Smith I G, The Journal of Family Practice, 2001
Średnia procentowa zmiana masy ciała w
Średnia procentowa zmiana masy ciała w
porównaniu
porównaniu
z wartościami wyjściowymi (wszyscy pacjenci)
z wartościami wyjściowymi (wszyscy pacjenci)
0
0
-1
-1
-2
-2
-6
-6
-8
-8
-10
-10
0
0
2
2
4
4
6
6
Miesiąc leczenia
Miesiąc leczenia
8
8
10
10
12
12
Placebo
Placebo
Meridia 10 mg
Meridia 10 mg
Meridia 15 mg
Meridia 15 mg
*
*
*
*
Ś
re
d
n
ia
z
m
ia
n
a
m
a
sy
c
ia
ła
(
%
)
Ś
re
d
n
ia
z
m
ia
n
a
m
a
sy
c
ia
ła
(
%
)
* p < 0,001 w porównaniu z placebo
* p < 0,001 w porównaniu z placebo
Smith I G, The Journal of Family Practice, 2001
Odsetek pacjentów, u których masa ciała
Odsetek pacjentów, u których masa ciała
zmniejszyła się
zmniejszyła się
o
o
5% lub
5% lub
10% w porównaniu z wartościami
10% w porównaniu z wartościami
początkowymi po 24 tygodniach
początkowymi po 24 tygodniach
* p < 0,001
* p < 0,001
w porównaniu
w porównaniu
z placebo
z placebo
Pacjenci, którzy ukończyli badanie
Pacjenci, którzy ukończyli badanie
5%
10%
Procentowe zmniejszenie
masy ciała
0
10
20
30
40
50
60
70
%
p
a
cj
e
n
tó
w
*
*
*
*
*
*
*
*
Placebo
Meridia 10 mg
Meridia 15 mg
29%
29%
56%
56%
65%
65%
8%
8%
30%
30%
39%
39%
Smith I G, The Journal of Family Practice, 2001
Średnie wartości redukcji obwodów
Średnie wartości redukcji obwodów
pasa
pasa
i bioder po 24 tygodniach trwania
i bioder po 24 tygodniach trwania
badania
badania
Obwód pasa
Obwód bioder
0
-2
-4
-6
-8
Ś
re
d
n
ia
z
m
ia
n
a
o
b
w
o
d
u
(
cm
)
Placebo
Meridia 10 mg
Meridia 15 mg
*
*
*
*
*
*
*
*
Smith I G, The Journal of Family Practice, 2001
* p < 0,001
* p < 0,001
w porównaniu
w porównaniu
z placebo
z placebo
Badanie SB 1049
Badanie SB 1049
4-tygodniowy
4-tygodniowy
okres
okres
stosowania diety
stosowania diety
VLCD
VLCD
-4
-4
-2
-2
Meridia
Meridia
®
10 mg 1 x dz.
10 mg 1 x dz.
Placebo
Placebo
0
0
6
6
12 (miesiące)
12 (miesiące)
12-miesięczny okres leczenia w warunkach podwójnie ślepej próby
12-miesięczny okres leczenia w warunkach podwójnie ślepej próby
3-miesięczny
3-miesięczny
okres obserwacji
okres obserwacji
po badaniu
po badaniu
15 miesięcy
15 miesięcy
Randomizacja, jeśli redukcja
Randomizacja, jeśli redukcja
masy ciała > 5,99 kg
masy ciała > 5,99 kg
n = 160
n = 160
Apfelbaum M, Am J Med. 1999; 106:179-184
Średnia procentowa zmiana masy ciała w
Średnia procentowa zmiana masy ciała w
porównaniu z wartościami początkowymi
porównaniu z wartościami początkowymi
obserwowana po zastosowaniu diety VLCD i
obserwowana po zastosowaniu diety VLCD i
preparatu Meridia
preparatu Meridia
®
(wszyscy pacjenci)
(wszyscy pacjenci)
0
0
-4
-4
-8
-8
-12
-12
-16
-16
-1
-1
0
0
2
2
4
4
6
6
Miesiąc leczenia
Miesiąc leczenia
8
8
10
10
12
12
Placebo
Placebo
Meridia 10 mg*
Meridia 10 mg*
* p < 0,001 w porównaniu z placebo
* p < 0,001 w porównaniu z placebo
Ś
re
d
n
ia
z
m
ia
n
a
m
a
sy
c
ia
ła
(
%
)
Ś
re
d
n
ia
z
m
ia
n
a
m
a
sy
c
ia
ła
(
%
)
Apfelbaum M, Am J Med. 1999; 106:179-184
Odsetek pacjentów, u których masa ciała
Odsetek pacjentów, u których masa ciała
zmniejszyła się o
zmniejszyła się o
5%,
5%,
10%,
10%,
15%, i
15%, i
20%
20%
masy ciała w stosunku do wartości
masy ciała w stosunku do wartości
obserwowanych przed zastosowaniem diety
obserwowanych przed zastosowaniem diety
5%
10%
15%
20%
% zmniejszenia masy ciała
0
20
40
60
80
100
%
p
a
cj
e
n
tó
w
Placebo
Meridia 10 mg
Pacjenci, którzy ukończyli badanie
*
*
p
p
0,002
0,002
*
*
*
*
*
*
*
*
53%
53%
87%
87%
22%
22%
60%
60%
9%
9%
36%
36%
2%
2%
18%
18%
Apfelbaum M, Am J Med. 1999; 106:179-184
Średnie wartości redukcji obwodów pasa i
Średnie wartości redukcji obwodów pasa i
bioder po 24 tygodniach trwania aktywnego
bioder po 24 tygodniach trwania aktywnego
leczenia
leczenia
Obwód pasa
Obwód bioder
0
-2
-4
-6
-8
-10
-12
Ś
re
d
n
ia
z
m
ia
n
a
o
b
w
o
d
u
(
cm
)
Placebo
Meridia 10 mg
* p = 0,04 w porównaniu z placebo
* p = 0,04 w porównaniu z placebo
*
*
-6,7
-6,7
-11,3
-11,3
-5,8
-5,8
-8,0
-8,0
Apfelbaum M, Am J Med. 1999; 106:179-184
STORM
STORM
Cel badania
Cel badania
Czy Meridia
®
pomaga utrzymać
zredukowaną masę ciała?
Czy Meridia
®
wpływa korzystnie na
gospodarkę węglowodanową i profil
lipidowy?
James W.P.T. et al. Lancet 2000: 356;2119-25
STORM
STORM
Meridia
Meridia
®
®
- redukcja i utrzymanie zredukowanej
- redukcja i utrzymanie zredukowanej
masy ciała
masy ciała
8 ośrodków leczenia otyłości w Europie
8 ośrodków leczenia otyłości w Europie
107 mężczyzn i 498 kobiet (rasa biała 96,5%)
107 mężczyzn i 498 kobiet (rasa biała 96,5%)
BMI 30-45 kg/m
BMI 30-45 kg/m
2
2
Wiek pacjentów 17-65 lat
Wiek pacjentów 17-65 lat
Bilans energetyczny -600 kcal
Bilans energetyczny -600 kcal
30 minut aktywności fizycznej dziennie
30 minut aktywności fizycznej dziennie
James W.P.T. et al. Lancet 2000: 356;2119-25
STORM
STORM
Meridia
Meridia
®
®
- redukcja i utrzymanie zredukowanej
- redukcja i utrzymanie zredukowanej
masy ciała
masy ciała
okres wstępny
okres wstępny
Meridia
Meridia
®
10 mg 1 x dz.
10 mg 1 x dz.
Placebo
Placebo
0
0
24 (miesiące)
24 (miesiące)
n = 605
n = 605
0
0
1
1
2
2
3
3
4
4
5
5
10 mg Meridia
10 mg Meridia
- 600 kcal/dobę
- 600 kcal/dobę
6
6
redukcja masy
redukcja masy
ciała > 5%
ciała > 5%
Meridia
Meridia
®
15 mg 1 x dz.
15 mg 1 x dz.
Meridia
Meridia
®
20 mg 1 x dz.
20 mg 1 x dz.
+ 1 kg
+ 1 kg
+ 1 kg
+ 1 kg
James W.P.T. et al. Lancet 2000: 356;2119-25
Odsetek pacjentów, u których masa ciała
Odsetek pacjentów, u których masa ciała
zmniejszyła się
zmniejszyła się
o
o
5% lub
5% lub
10% w porównaniu z wartościami
10% w porównaniu z wartościami
początkowymi po 6 miesiącach
początkowymi po 6 miesiącach
p < 0,001 w porównaniu z placebo
p < 0,001 w porównaniu z placebo
Procentowe zmniejszenie masy ciała
5%
10%
0
100
%
p
a
cj
e
n
tó
w
Meridia 10 mg
94
94
54
54
60
80
40
20
James W.P.T. et al. Lancet 2000: 356;2119-25
Odsetek pacjentów, którzy zredukowali i
Odsetek pacjentów, którzy zredukowali i
utrzymali zredukowaną masę ciała o
utrzymali zredukowaną masę ciała o
5% lub
5% lub
10% w porównaniu
10% w porównaniu
z wartościami początkowymi po 24 miesiącach
z wartościami początkowymi po 24 miesiącach
* p < 0,001 w porównaniu z placebo
* p < 0,001 w porównaniu z placebo
5%
10%
Procentowe zmniejszenie masy ciała
%
p
a
cj
e
n
tó
w
Placebo
Meridia
*
*
*
*
20
20
69
69
7
7
46
46
0
100
60
80
40
20
James W.P.T. et al. Lancet 2000: 356;2119-25
88
90
92
94
96
98
100
102
104
0
2
4
6
8
10 12 14 16 18 20 22 24
Placebo
Meridia
Meridia
Meridia
®
®
redukuje i pomaga utrzymać
redukuje i pomaga utrzymać
zredukowaną masę ciała w ciągu 2 lat
zredukowaną masę ciała w ciągu 2 lat
czas (m-ce)
czas (m-ce)
M
a
s
a
c
ia
ła
(
k
g
)
M
a
s
a
c
ia
ła
(
k
g
)
faza redukcji
faza redukcji
masy ciała
masy ciała
faza utrzymania masy ciała
faza utrzymania masy ciała
James W.P.T. et al. Lancet 2000: 356;2119-25
0
5
10
15
20
25
0
6
12
18
24
Placebo
Meridia
Meridia
Meridia
®
®
podwyższa
podwyższa
poziom HDL cholesterolu
poziom HDL cholesterolu
czas (m-ce)
czas (m-ce)
Z
m
ia
n
a
(
%
)
Z
m
ia
n
a
(
%
)
faza redukcji
faza redukcji
masy ciała
masy ciała
faza utrzymania masy ciała
faza utrzymania masy ciała
James W.P.T. et al. Lancet 2000: 356;2119-25
-20
-15
-10
-5
0
5
Placebo
Meridia
Meridia
Meridia
®
®
obniża
obniża
poziom VLDL cholesterolu
poziom VLDL cholesterolu
0
0
6
6
12
12
18
18
24
24
Z
m
ia
n
a
(
%
)
Z
m
ia
n
a
(
%
)
czas (m-ce)
czas (m-ce)
James W.P.T. et al. Lancet 2000: 356;2119-25
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
Placebo
Meridia
Meridia
Meridia
®
®
obniża
obniża
poziom trójglicerydów
poziom trójglicerydów
0
0
6
6
12
12
18
18
24
24
Z
m
ia
n
a
(
%
)
Z
m
ia
n
a
(
%
)
czas (m-ce)
czas (m-ce)
James W.P.T. et al. Lancet 2000: 356;2119-25
Porównanie wpływu Meridii i gemfibrozilu
Porównanie wpływu Meridii i gemfibrozilu
na profil lipidowy
na profil lipidowy
p < 0,001 w porównaniu z placebo
p < 0,001 w porównaniu z placebo
zm
ia
n
a
s
tę
że
n
ia
(
%
)
32,2
32,2
0
40
30
10
31,0
31,0
30,6
30,6
HDL
6,0
6,0
gemfibrozil
Meridia
trójglicerydy
20
James W.P.T. et al. Lancet 2000: 356;2119-25
Wskazania
Wskazania
Pacjenci z otyłością (BMI
Pacjenci z otyłością (BMI
30 kg/m
30 kg/m
2
2
), lub
), lub
p
p
acjenci z nadwagą (BMI
acjenci z nadwagą (BMI
27 kg/m
27 kg/m
2
2
), u których
), u których
istnieją dodatkowe czynniki ryzyka związane
istnieją dodatkowe czynniki ryzyka związane
z otyłością (cukrzyca typu 2, dyslipidemia).
z otyłością (cukrzyca typu 2, dyslipidemia).
Sytuacje kliniczne wymagające
Sytuacje kliniczne wymagające
wdrożenia farmakoterapii
wdrożenia farmakoterapii
Zwalczanie efektu jo-jo
Zwalczanie efektu jo-jo
Zmiana diety Cambridge na dietę
Zmiana diety Cambridge na dietę
redukującą
redukującą
Rzucanie palenia
Rzucanie palenia
Sezonowa choroba afektywna
Sezonowa choroba afektywna
Okres menopauzy
Okres menopauzy
Zespół policystycznych jajników (PCO)
Zespół policystycznych jajników (PCO)
Główne przeciwwskazania
Główne przeciwwskazania
Nadwrażliwość na chlorowodorek
Nadwrażliwość na chlorowodorek
sibutraminy lub inny składnik preparatu
sibutraminy lub inny składnik preparatu
Organiczne przyczyny otyłości
Organiczne przyczyny otyłości
Zaburzenia łaknienia: anorexia nervosa,
Zaburzenia łaknienia: anorexia nervosa,
bulimia
bulimia
Ciąża i okres karmienia piersią
Ciąża i okres karmienia piersią
Nadciśnienie nie poddające się leczeniu
Nadciśnienie nie poddające się leczeniu
Główne przeciwwskazania (cd.)
Główne przeciwwskazania (cd.)
Stosowanie inhibitorów MAO
Stosowanie inhibitorów MAO
Psychozy
Psychozy
Ciężka niewydolność wątroby i / lub nerek
Ciężka niewydolność wątroby i / lub nerek
Choroba wieńcowa, zastoinowa niewydolność
Choroba wieńcowa, zastoinowa niewydolność
serca, arytmia i naczyniowe uszkodzenie mózgu
serca, arytmia i naczyniowe uszkodzenie mózgu
Interakcje
Interakcje
Inhibitory:
Inhibitory:
–
ketokonazol
ketokonazol
–
erytromycyna
erytromycyna
–
troleandomycyn
troleandomycyn
a
a
–
cyklosporyna
cyklosporyna
Induktory:
Induktory:
-
rifampicyna
rifampicyna
-
pozostałe makrolidy
pozostałe makrolidy
-
fenytoina
fenytoina
-
karbamazepina
karbamazepina
-
fenobarbital
fenobarbital
-
deksametazon
deksametazon
Meridia
®
nie zmniejsza skuteczności
doustnych leków antykoncepcyjnych.
Działania niepożądane
Działania niepożądane
Większość działań niepożądanych wystąpiła na
początku leczenia (w ciągu pierwszych 4 tyg.).
Ich nasilenie i częstotliwość zmniejszała się z
upływem czasu.
Nie prowadziły do odstawienia leku.
Były odwracalne.
Działania niepożądane
Działania niepożądane
Częste:
Częste:
–
utrata apetytu
utrata apetytu
–
zaparcia
zaparcia
–
suchość w
suchość w
ustach
ustach
–
bezsenność
bezsenność
Sporadyczne:
Sporadyczne:
-
tachykardia
tachykardia
-
wzrost ciśnienia
wzrost ciśnienia
tętniczego
tętniczego
-
rozszerzenie naczyń
rozszerzenie naczyń
-
nudności
nudności
-
schorzenia odbytu
schorzenia odbytu
(żylaki)
(żylaki)
-
zawroty głowy
zawroty głowy
-
potliwość
potliwość
Wnioski dotyczące bezpieczeństwa
Wnioski dotyczące bezpieczeństwa
sibutraminy
sibutraminy
Średnie ciśnienie tętnicze (MAP) wzrasta
Średnie ciśnienie tętnicze (MAP) wzrasta
o
o
1 - 3 mm Hg, a częstość serca o 3 - 7
1 - 3 mm Hg, a częstość serca o 3 - 7
uderzeń na minutę
uderzeń na minutę
Wzrost ciśnienia tętniczego krwi lub
Wzrost ciśnienia tętniczego krwi lub
przyspieszona czynność serca są przyczyną
przyspieszona czynność serca są przyczyną
odstawienia leku
odstawienia leku
w < 1% przypadków
w < 1% przypadków
Nie zaobserwowano działania
Nie zaobserwowano działania
proarytmicznego sibutraminy
proarytmicznego sibutraminy
Dawkowanie
Dawkowanie
Kapsułka preparatu Meridia
Kapsułka preparatu Meridia
®
®
jeden raz na dobę podczas lub bez
jeden raz na dobę podczas lub bez
posiłku
posiłku
Kapsułki nie należy rozgryzać
Kapsułki nie należy rozgryzać
Dostępne opakowania:
Dostępne opakowania:
Meridia
Meridia
®
®
10 mg x 30 kapsułek
10 mg x 30 kapsułek
Meridia
Meridia
®
®
15 mg x 30 kapsułek
15 mg x 30 kapsułek
Unikalny, podwójny mechanizm działania
Unikalny, podwójny mechanizm działania
Proste dawkowanie 1 x raz na dobę
Proste dawkowanie 1 x raz na dobę
Bez wpływu na dobowy rytm przyjmowania
Bez wpływu na dobowy rytm przyjmowania
posiłków
posiłków
Bez dokuczliwych działań ubocznych
Bez dokuczliwych działań ubocznych
Komfort życia i odchudzania
Komfort życia i odchudzania