Tapety
Tapeta
– materiał do obicia ścian wnętrza mieszkalnego, wykonany z
papieru, tkaniny, skóry lub tworzyw sztucznych. Współcześnie ozdobne,
naklejane wykończenie ściany wewnętrznej budynku, najczęściej wykonane z
papieru z nadrukowanym lub wytłoczonym wzorem, sprzedawane w rolkach
(standardowo pasek tapety ma 53 cm szerokości i ok. 10 m długości).
Obecnie większość tapet posiada wierzchnią warstwę wykonaną z tworzywa.
Najczęściej jest to spieniony winyl (polichlorek winylu), co czyni tapetę
bardziej odporną na uszkodzenia oraz na zabrudzenie. W zależności od
rodzaju winylu i techniki jego nakładania na papier uzyskuje się większą lub
mniejszą zmywalność tapety. Niektóre z nich można nawet szorować
szczotką. Żywotność tapety wynosi od kilku do ok. 10 lat. Produkowane są
także tapety, w których spodnią warstwą jest nie papier, lecz fizelina (tzw.
tapety flizelinowe). Są one w wymiarach standardowych lub dwa razy
szersze, to znaczy 1,06 m.
Tapeta z nadrukowaną fotografią (zwykle przedstawiającą krajobraz) to
fototapeta.
Historia
Tapety znano w Europie w XVI wieku, a ich znaczący rozwój i
rozpowszechnienie miały miejsce w XVIII wieku, pod
wpływem tapet sprowadzanych z Chin. Początkowo
malowano je ręcznie, od około połowy XVIII wieku wzory
odbijano z klocków drzeworytniczych. Pod koniec wieku
zastosowano druk maszynowy. Wraz z rozwojem produkcji
tapet powstawały ośrodki ich produkcji: we Francji i Anglii
(ok. połowy XVIII), Holandii i Niemczech. Wiodącą
manufakturą francuską była wytwórnia Réveillon w Paryżu,
będąca od 1786 manufakturą królewską. Już od XVIII wieku
projektowaniem tapet zajmowali się uznani artyści, tacy jak
François Boucher, a potem np. William Morris. Tapety
powszechnie stosowano w XIX i XX wieku.
RODZAJE TAPET
Tapety papierowe
Tapety papierowe występują w szerokiej ofercie wzorów i
kolorów. Składają się z jednej bądź więcej warstw papieru. Są
jednak cienkie i trudne do utrzymania w czystości. Dlatego
poleca się je głównie do pomieszczeń o idealnie gładkich
ścianach i nie narażonych na zabrudzenia.
Tapety papierowe jednowarstwowe nie są odporne na mycie czy
szorowanie. Te powleczone lakierem można już czyścić. Do ich
produkcji wykorzystuje się celulozę, która wpływa na regulację
poziomu wilgotności w pomieszczeniu.
Tapety winylowe
Tapety winylowe pokryte są z wierzchu odpornym na wodę i środki
chemiczne winylem. Można więc je czyścić bez ryzyka zniszczenia
powierzchni. Tapety winylowe mogę być płaskie lub spieniane.
Tapety płaskie mają cienką, błyszczącą powłokę, która zapewnia
produktowi bardzo wysoką odporność na zarysowania (np.
podczas czyszczenia). Natomiast tapety spieniane są grubsze,
choć już nie tak odporne na rysy, to jednak mogą ukryć
niedoskonałości ścian, drobne ubytki czy nierówności. Tapety
winylowe mają różną powierzchnię: gładką lub strukturalną.
Tapety ze strukturą mogą imitować kamień, cegłę czy nawet
drewno.
Te tapety są odporne na wilgoć, można je myć i szorować, dlatego
polecane są na ściany w łazience czy kuchni.
Tapety flizelinowe
Tapety na flizelinie to nowoczesne tapety, których spodnią warstwę
stanowi włóknina poliestrowa (flizelina). Warstwa flizeliny zabezpiecza
tapetę przed marszczeniem czy rozrywaniem się. Wierzchnią warstwą
jest natomiast papier lub tworzywo sztuczne np. spieniona pianka PVC
czy poliuretan.
Tapety flizelinowe charakteryzują się tym, że nie smaruje się ich
klejem. Dopóki klej nie wyschnie, możemy delikatnie zmienić położenie
materiału, poprawiając ewentualne błędy i przypasowując wzory.
Kolejną zaletą tapet flizelinowych jest to, że bardzo łatwo usuwa się je
ze ściany. Pas tapety wystarczy tylko mocno pociągnąć, by usunąć ją,
bez pozostawiania skrawków czy większych części, jak to jest w
przypadku tapet papierowych. Nie bez znaczenia jest również fakt, że
tapety flizelinowe lub na flizelinie bardzo dobrze tłumią hałas i
poprawiają izolacyjność cieplną ściany. Dwie warstwy, z których składa
się tapeta, doskonale kryją również nierówności czy ubytki w ścianie.
Tapety z włókna szklanego
Tapety z włókna szklanego mają strukturę, która przypomina
tkaninę o różnej grubości oraz splocie i układzie włókien. Są
wodoodporne i odporne na uszkodzenia mechaniczne, można
więc śmiało je szorować z osadu mydła czy innych zabrudzeń.
Nadają się więc doskonale do tak trudnych pomieszczeń, jak
kuchnia czy łazienka.
Musimy jednak dobrze przemyśleć wystrój łazienki, bowiem
tapety z włókna szklanego bardzo trudno usunąć jest ze ściany.
Jeżeli dotychczasowa aranżacja nam się znudzi, możemy jednak
przemalować ścianę na inny, dowolny kolor.
Tapety z włókna szklanego można malować farbami do wnętrz,
a zmniejszona absorpcja zapewnia mniejsze zużycie farby.
Raufaza
Kolejną tapetą, którą można malować jest raufaza. apeta
składa się z dwóch lub trzech warstw papieru, pomiędzy
którymi znajdują się wiórki drewna. Struktura na ścianie
jest zależna właśnie od kształtu, grubości i rozmieszczenia
wiórek – na rynku dostępnych jest 10 różnych struktur.
Tapety raufaza najczęściej są w białym kolorze. Po
przyklejeniu można je jednak pomalować na wybrany kolor
dowolną farbą emulsyjną. Jeżeli użyjemy emulsję
lateksową lub lateksowo-akrylową, powierzchnia ściany
stanie się wodoodporna i będzie nadawać się np. do
wykończenia łazienki.
Dwie lub trzy warstwy papieru czynią z raufazy idealny
materiał do pokrycia ścian nierównych, z ubytkami czy
rysami.
Klejenie tapety do malowania typu raufaza wygląda
podobnie, jak w przypadku zwykłych tapet papierowych.
TAPETY PŁYNNE
Tapety płynne /bawełniane/ zwane również tynkiem japońskim
wywodzą się z Kraju Kwitnącej Wiśni, gdzie już przeszło 300 lat temu
je wymyślono i były używane. U nas w Polsce są nadal mało znane.
Tapety bawełniane są nowoczesną ale i zarazem egzotyczną
alternatywą dla popularnych farb, tapet i zimnych tynków ozdobnych.
ZALETY TAPET PŁYNNYCH
-
regulują wilgotność pomieszczeń
-
poprawiają akustykę
-
pokrywają nierówności ścian
-
zabezpieczają ściany przed dalszym pękaniem
-
są antystatyczne i nie przyciągają kurzu
-
są łatwe w nakładaniu
-
łatwe w naprawie i przy ściąganiu.
Fototapety:
To tapety papierowe, często wzmocnione
bezbarwną wierzchnią warstwą folii, na podkładzie
flizelinowym lub całkowicie flizelinowe.
Produkowane w arkuszach, w nieograniczonym
praktycznie wzornictwie, w różnych wymiarach,
bardziej znane jako powiększone kopie fotografii
(stąd nazwa), wizerunków etc., często
wykonywane na zamówienie. Aplikacja na ścianę
odbywa się w sposób tradycyjny.
Bibliografia:
1) http://www.abartremonty.pl/static/show/abart/id=153
2) http://radmark.com.pl/oferta/303/plynne-tapety.html
3) http://tapetuj.pl/category/tapety-scienne-wg-rodzaju
4) http://tapety.e-kielce.com/index.php?id=5&id_sub=1
5)
Wikipedia- tapeta(budownictwo)
Wykonała: Setii Krajewska
Zakład Architektury Wnętrz i Rzeźby, Instytut Sztuk
Wizualnych, Wydział Artystyczny, Uniwersytet
Zielonogórski