KOMUNIZM W POLSCE
PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ
Autor :
Kamil Czapiewski
Początek nowej niewoli
Polska po wojnie znalazła się w władzy komunistów. Rząd
Związku Radzieckiego ekspansywnie narzucał krajom satelickim
swoją władzę, system ustrojowy. Na mocy postanowień Jałcie i
Poczdamie znaleźliśmy się w radzieckiej strefie wpływów i
wyzwoleni spod hitleryzmu wpadliśmy w nową niewolę. Kraj po
wojnie był w opłakanym stanie, wiele miast zrównanych z ziemią,
ogromne straty, zarówno w skarbie państwa jak i w ludziach. To
sprawiło, że nowa niewola już na samym początku wyzwoliła w
polakach silne ruchy wyzwoleńcze. Polacy na własną ręka
pracowali na odbudowę państwa, pozbawieni pomocy z planu
Marshalla, szykanowani przez ZSRR. Jak przystało na politykę
radziecką, szybko otrzymaliśmy odgórny rozkaz nacjonalizacji
przemysłu i rolnictwa na wzór Związku Radzieckiego, co znaczy,
że rolnictwo jak i przemysł były teraz w ręku państwa, kierowane
odgórnie, najczęściej bez jakiegokolwiek pomyślunku. Skutki
takiej polityki przyniosły bardzo „obfite plony” w postaci buntów i
strajków robotniczych.
Sierpem i młotem
Sierp i młot – symbol komunistyczny,
spopularyzowany po rewolucji
październikowej. Przyjmowały go do swoich
emblematów partie komunistyczne na całym
świecie, pojawiał się też on w różnych
postaciach na flagach różnych państw.
Ustrój polityczny
Już w 1945 roku pojawiły się dwa ugrupowania dążące do objęcia władzy. Jedną z nich była
partia komunistyczna powiązana z Moskwą tj. Krajowa Rada Narodowa (KRN) oraz
Państwowy Komitet Wyzwolenia Narodowego (PKWN). Opozycja to Rząd RP na
uchodźctwie. Władze przejmuje oczywiście PKWN i zmienia swoją nazwę na Rząd
Tymczasowy Rzeczpospolitej Polskiej. Na jego czele staje Edward Osóbka-Morawski. Gdy
władzę w Polsce trzymają komuniści, nic nie stało na przeszkodzie by podpisać traktat o
przyjaźni pomiędzy ZSRR i Polską. Na jego mocy w Polsce mogą stacjonować wojska
radzieckie, oraz możliwa jest budowa baz wojskowych Związku Radzieckiego. Od tej chwili,
gdy władzę mieli w rękach komuniści zaczęło się nieustanne prześladowanie opozycji,
zamykanie w więzieniach i torturowanie ich działaczy. Tajne służby i milicja (NKWD, SB,
wszelkie wywiady rządowe, później ZOMO) wychwytywały członków i przedstawicieli ruchu
oporu (jak powszechnie nazywano ludzi, którzy sprzeciwiali się reżimowi
komunistycznemu) i „usuwali” ich, lub też próbowali namówić do współpracy, która miała
ocalić im życie. Tajni agenci SB działając w ukryciu dostarczali informacji agencjom
rządowym o ruchach opozycji. AK i członkowie ruchu oporu musieli przenieść działalność
do podziemi, działać w całkowitej konspiracji. 30 Czerwca 1946 roku doszło jednak do
referendum, w którym ludność miała wypowiedzieć się w trzech kwestiach: zniesienie
senatu, nowej reformy rolnej oraz nacjonalizacji przemysłu. Znowu komunistyczna
propaganda, która zachęcała do głosowania 3x i utożsamiała opozycję z hitlerowcami.
Nawet to nie pomogło, wyniki musiały zostać sfałszowane (podobnie jak wybory w 1947,
których wynik nagięto na rzecz komunistów). Wkrótce i partie opozycyjne (PPR i PSL)
zostały wyniszczone przez działające w ich wnętrzu odłamy komunistyczne. 22 lipca 1952
roku uchwalona zostaje konstytucja, w myśl której państwo polskie było Polską
Rzeczpospolitą Ludową. Sejm wybierany na 4 lata miał bardzo ograniczone funkcje i
rzadko obradował.
Gospodarka
Polska bardzo szybko musiała upodobnić się do ZSRR.
Uprzemysłowienie państwa zaszło tak daleko, że Polska przestała być
krajem rolniczo-przemysłowym a przemysłowo-rolniczym. Rolnicy
byli zmuszani do regularnych dostaw ziemniaków, zbóż, mleka i
mięsa do miast. Niewydolna gospodarka pracująca głównie na
potrzeby Związku Radzieckiego szybko doprowadziła do kryzysu.
Brak rozwoju pewnych sektorów gospodarki jak na przykład przemysł
lekki doprowadził do braku mebli, ubrań i sprzętu gospodarstwa
domowego. Upaństwowienie rolnictwa i tworzenie Państwowych
Gospodarstw Rolnych (PGR) spowodowało niedobór żywności i wzrost
cen za artykuły spożywcze. Rolnicy zmuszani do dostaw żywności do
miast karani byli grzywnami a nawet więzieniem. Na miejsca
Niemców na terenach wyzwolonych przesiedlani byli powrotem
Polacy. Wprowadzano kolejne plany rozwojowe, pierwszy z nich był
plan trzyletni, przyniósł on najwięcej dobrego, produkcja krajowa
brutto wzrosła. Następne to plan sześcioletni oraz pięcioletni, te
jednak skupiały się na rozwoju przemysłu ciężkiego.
Rola kościoła w budzeniu
świadomości narodowej
Ważną rolę w zmianę poglądów ludzi na zaistniałą w kraju
sytuację miał kościół. Rząd początkowo starał się unikać
konfliktów z duchowieństwem, ograniczając przy tym jego
działalność. Dodatkowo, Bolesław Piasecki doprowadził do
wydania gazety „PAX”, na której łamach zachęcał społeczność
katolicką do angażowania się w budowę socjalizmu. W 1948
prymasem polski zostaje kardynał Stefan Wyszyński, kościół
zaczyna prowadzić propagandę anty komunistyczną. Wynikiem
tego są jak zwykle aresztowania. W dekrecie wprowadzonym w
1948 roku wprowadza karanie księży, którzy swoją posługę
wykorzystują do antypaństwowej propagandy. Kolejne
ograniczenia narzucane na duchowieństwo, które raz już ugięło
się pod władzami komunistycznymi doprowadziło do wydania
słynnego listu autorstwa Wyszyńskiego, w którym kościół nie
zgadza się na dalszą ingerencję władz państwowych w jego
sprawy. To doprowadziło do aresztowania prymasa Wyszyńskiego.
Godło Polski w PRL-u
Było uszczerbionym, poprzez odjęcie korony z
godła heraldycznego, przedwojennym jego
wizerunkiem z polskiego herbu państwowego z
1927 roku. Korona z głowy orła, usunięta została z
powodów ideologicznych - (w rozumieniu
komunistycznych władz, symbolizowała bowiem
monarchię, a zatem była elementem
konserwatywnym i reakcyjnym).
KONIEC
Źródła :
Wikipedia